Türkçe Ses Bilgisi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde bağlama ünlüsü bulunmaktadır?
elim |
telefonum |
iyiyim |
annem |
dileğim |
Bağlama ünlüsü, ünsüzle biten bir sözcüğe, köken olarak ünsüzden ibaret veya çift ünsüzle başlayan bir ekin gelmesi sonucu Türkçede hece sonunda bulunamayan bir ünsüz çiftinin ortaya çıkması durumunda, araya giren ünlüye denir. (benim) anne-m ve (benim) el-i-m örnekleri karşılaştırılırsa, anne sözcüğünün birinci kişi iyelik ekini -m olarak aldığı görülür. Oysa el sözcüğüne aynı ek getirildiği zaman araya bir i sesi girer. Bunun nedeni hece sonunda -lm ünsüz çiftinin bulunamamasıdır. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Türkçede abartma sıfatları ile zarfların vurgusu hangi hecede ya da seste bulunur?
Son hecede
|
Orta hecede
|
İlk seste
|
Son seste
|
İlk hecede
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi /e/ ünlüsünün özelliklerini doğru
olarak vermektedir?
Geniş - Düz - Ön |
Dar - Düz -Art |
Dar - Yuvarlak -Art |
Geniş - Yuvarlak - Ön |
Dar - Düz - Ön |
"Geniş - Düz - Ön" /e/ ünlüsünün özelliklerini doğru olarak vermektedir.
4.Soru
Aşağıdaki ek almış sözcüklerin hangisinde vurgunun yeri yanlış gösterilmiştir?
geLİyor |
güZELmiş |
BENce |
GElerek |
ufaCIK |
Küçültme ekleri vurgulanmayan eklerdendir. Doğru yanıt E seçeneği.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi seslerin niteliğini belirleyen unsurlardan biri değildir?
Hava yolundaki çeşitli daralmalar |
Ses tellerinin titreşip titreşmemesi |
Dilin dişlere, damağa değip değmemesi |
Dudakların durumu |
Ağızdaki diş sayısı |
Hava yolundaki çeşitli daralmalar, sürtünme, kapanma, sızma, ses tellerinin
titreşip titreşmemesi, dilin dişlere, damağa değip değmemesi, dudakların durumu vb.
gibi çeşitli durumlar seslerin niteliğini belirler.
6.Soru
I. -mA- II. -mXş III. -mDDş IV. xXş V. -DX
Yukarıdakilerden hangisi, "-mış, -miş, -muş, -müş" eklerini gösteren semboldür?
I |
II |
III |
IV |
V |
"-mış, -miş, -muş, -müş" ekleri -mXş sembolü ile ifade edilir. Doğru cevap B şıkkıdır.
7.Soru
Dilin ön tarafının kabararak ön damakla arasındaki açıklığı daraltması sonucu oluşan ünlülere ne ad verilir?
düz ünlü |
yuvarlak ünlü |
ön ünlü |
art ünlü |
geniş ünlü |
Dilin ön tarafının kabararak ön damakla arasındaki açıklığı daraltması sonucu oluşan ünlülere ön damak ünlüsü veya kısaca ön ünlü denir. Bunlar /e/, /i/, /ö/, /ü/ ünlüleridir. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Hangisi dil ucu diş ünsüzüdür?
b |
y |
t |
m |
k |
Dil Ucu-Diş Ünsüzleri
Dil ucunun dişlerin arkasına değmesi sonucu oluşan seslerdir: /d/, /n/, /s/, /t/, /z/ sesleri Türkçenin dil ucu-diş ünsüzleridir.
9.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde Türkçenin ses özelliklerine uygun olmayan bir bir kullanım bulunmaktadır?
alt |
ölç |
pars |
sarp |
dans |
Türkçe sözcüklerde, hece sonunda ancak belli ünsüz çiftleri bulunabilir. -lt, -lç, -rs, -rp bu çiftlerdendir; ancak -ls, -ns, -yn gibi ünsüz çiftleri Türkçe sözcüklerde bulunmaz. Bu çiftlere alıntı sözcüklerde rastlanır. Doğru yanıt E seçeneği.
10.Soru
"SÖYleyiverdi" cümlesindenki vurgu ile anlatılmak istenilen nedir?
tezlik |
başkası için birşey yapma |
özensizlik |
bir şeyi kabul etme |
kesinlik |
"-iver-" ile oluşturulan birleşik eylemlerde vurgu birinci eylemin ilk hecesinde ise tezlik, eğer son hecesinde, yani -iver’in ilk hecesinde ise özensizlik, başkası için bir şey yapma gibi anlamlar dile getirilir: SÖYleyiverdi “Çabucak söyledi”, söyleYİverdi “Öylesine söyledi”. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Türkçenin Latin alfabesi ile yazımına hangi yılda geçilmiştir?
Türkçenin Latin alfabesi ile yazımına hangi yılda geçilmiştir?
1920 |
1923 |
1928 |
1938 |
1945 |
Günümüzdeki biçimde yazım 1928 yılında Latin alfabesine geçilmesinden sonra geliştiği için Türkçenin yazımı oldukça yeni sayılır.
12.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde ötümlü – ötümsüzlük uyumu kuralına uymayan bir yazım vardır?
ağaçda |
sözcü |
özge |
bilgin |
aşçı |
Ötümlü ve ötümsüz varyantları olan bir ekin, ünlülerden ve ötümlü ünsüzlerden sonra ötümlü ünsüzle başlayan, ötümsüz ünsüzlerden sonraysa ötümsüz ünsüzle başlayan biçimlerinin gelmesine ötümlülük- ötümsüzlük uyumu denir. Buna göre “ağaçda” sözcüğünün “ağaçta” olarak yazılması gerekir. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dar ünlüleri doğru şekilde göstermektedir?
/ı/, /i/, /u/, /ü/ |
/a/, /e/, /ı/, /i/ |
/e/, /i/, /ö/, /ü/ |
/a/, /ı/, /o/, /u/ |
/a/, /e/, /o/, /ö/ |
Ağız boşluğundaki açıklık-kapalılık, dilin ağız içinde yayvan olarak bulunması veya kabararak hava yolunu daraltmasıyla ilgilidir. Geniş ünlülerde dil her seferinde, dar karşılığına göre ağız içinde daha yayvan biçimde bulunur. Bu darlık veya genişlik durumu ünlülerin sınıflandırılmasında kullanılan üçüncü önemli ayrımdır: /a/, /e/, /o/, /ö/ ünlüleri geniş, /ı/, /i/, /u/, /ü/ ünlüleri dar ünlülerdir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden sözcüklerin hangisinde gelişme işareti kullanılabilir?
Çamaşır |
Patak |
Safa |
Tafra |
Yafta |
Bu işaretler dil incelemelerinde ele alınan ögenin eski ve yeni biçimlerini, bir başka ifadeyle gelişimini gösterir. Okun açık tarafı eski biçim, yeni olana kaynaklık eden; uç kısmı ise gelişme sonucu ortaya çıkan daha yeni biçimi gösterir. Farsça camesûy>Türkçe çamaşır. Bu nedenle doğru cevap A’dır.
15.Soru
Bir sözcük vurgulanamayan bir ek aldığında sözcüğün vurgusu hangi hecede olur?
Vurgu ek üzerindedir.
|
Vurgu sözcüğün ilk hecesi üzerindedir.
|
Hiçbir hece vurgulu olmaz.
|
Vurgu son heceye kayar.
|
Vurgu ekten bir önceki hece üzerindedir.
|
16.Soru
Türk dili araştırmalarına uygun olarak, aşağıdaki sözcüklerin hangisinde bağlama sesi vardır demek doğru olur?
yedi-şer
|
ev-i-n-de
|
masa-nın
|
anne-si
|
sevinç-li-y-im
|
17.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin, "Eklenme durumu da dikkate alınırsa Türkçede bir sözcükte üç ünsüz yan yana bulunabilir." kuralına örnek olarak verilmesi doğru olur?
şans-lı
|
denk-lik
|
zevk-siz
|
form-da
|
vals-te
|
18.Soru
"Arapça ve Farsçadan alınanlar başta olmak üzere alıntı sözcüklerde, sözcüğün aslında bulunan ötümlü ünsüzler, Türkçenin sözcük sonunda ötümlü ünsüz bulunmama kuralına uygun olarak, yalın durumda ötümsüzleşir." Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uymayan bir kelime vardır?
kitap |
cenk |
hac |
metot |
cep |
Şekilde görüldüğü gibi alıntı sözcükler yalın durumda ötümsüzleşmiştir. Bunun yanında, alıntı sözcüklerde "ab, hac, had" gibi yalın durumda ötümsüzleşmeyen az sayıda tek heceli örnek de vardır. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi aldığı ekler bakımından doğru olarak gösterilmiştir?
al-dır- |
alım- |
gör-üş-me- |
ver-il |
ver |
Eklerin bağımsız olarak kullanılamadıklarını, ancak bir sözcüğe eklenmek suretiyle kullanılabileceğini göstermek için bitişme yerine bir çizgi konur. Ek, eğer isim türeten bir ek ise isimler cümlede yalın olarak da kullanılabildikleri için çizgi sadece ekin başına getirilir (al-ım). Eylemden eylem türeten bir ek ise hem başına hem de sonuna tire konur (ver-il-). Doğru yanıt A.
20.Soru
I. /f/. II. /k/. III. /b/. IV. /c/. V. /d/.
Yukarıdakilerden hangileri, Türkçenin ötümlü ünsüzleridir?
I, II, III |
II, III, IV |
III, IV, V |
I, II, III, IV |
I, II, IIII, IV, V |
Türkçenin ötümlü ünsüzleri /b/, /c/, /d/, /g/, /ğ/, /j/, /l/, /m/, /n/, /r/, /v/, /y/ ve /z/’dir. Ötümsüz ünsüzleri ise /ç/, /f/, /h/, /k/, /s/, /ş/, /p/, /t/’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ