Türkçe Ses Bilgisi Ara 5. Deneme Sınavı

1.Soru

Düzlük-yuvarlaklık uyumuna göre ilk hecesinde ö, ü ünlüleri olan bir sözcüğün daha sonraki hecelerinde aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir?

a, ı

e, ü

a, u

a, e

e, i

2.Soru

Ses bilgisi, ses bilim ve alfabe ile ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Bir dildeki her ses aynı zamanda bir sesbirimdir.

Bir dilin alfabesinde, her sese karşılık bir harf bulunur.

Türkçe alfabede ğ harfinin gösterdiği ses bir sesbirim değildir.

/l/, /g/, /k/ ünsüzleri Türkçenin sesbirimlerinden değildir.

Türkçedeki "kapalı e" sesi de alfabede bir harfle gösterilmelidir.

3.Soru

Ünlülerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

Ünlülerin tanımlanmasında ve sınıflandırılmasındaki en büyük sorun, söylenişleri sırasında dudakların yuvarlaklaşması dışında, ağız boşluğunda neler olduğunun hissedilmemesidir.

Ünlüler bir dilde seslerin çıkarılması sırasında akciğerlerden havanın ses aygıtında tam kapanma türünden bir engelle karşılaşmadan ses tellerinin titreşmesiyle oluşan seslerdir.

Ünlülerin çıkarılması sırasında soluğun tam bir engellenmeyle karşılaşmaması, hiçbir engelle karşılaşmayacağı anlamına gelir

Dudakların durumu Türkçe ünlülerin ayrılmasında önemlidir, ancak ünlülerde asıl önemli olan dildir.

Ünlü terimi, ses anlamına gelen ve bazı ağızlarda hâlâ söylenen ün sözcüğü ile addan ad yapım eki olan -lü ekinin birleşmesiyle ortaya çıkmıştır.

4.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde vurgu doğru hecededir?

akarYAkıt

ZEhir

yaPAyalnız

penceRE

keleBEK

5.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde düzlük-yuvarlaklık uyumu vardır?

avuç

kavurmak

yağmur

dudak

çabuk

6.Soru

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Türkçedir?

sevk

lakayt

sarp

ebeveyn

klima

7.Soru

Aşağıdaki alıntı sözcüklerden hangisi Türkçenin ötümlüleşme kuralına uymaz?

elektrik

hürriyet

grup

trafik

kulüp

8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir ön damak sesidir?

a

ı

i

o

u

9.Soru

Aşağıdaki ek almış sözcüklerin hangisinde vurgunun yeri yanlış gösterilmiştir?

geleCEKsin

anlaMAyız

güzelLİKle

sabahLEYİN

baLAmadan

10.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde vurgunun yeri doğru gösterilmiştir?

yenGE

neRE

ALTIşar

KAPkara

BEcerikli

11.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin anlamı vurgusuna göre doğru olarak verilmiştir?

a.rTIK "bundan sonra"

ha.YIR "iyilik"

ya.lNIZ "ama, ancak"

be.BEK "yer adı"

a.ğRI "yer adı"

12.Soru

Ünsüzlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

Standart Türkçede, Türkçenin ağızları da dahil olmak üzere anlam ayırıcı 21 ünsüz vardır.

Ünsüzler, akciğerlerden gelen havanın çıkışı sırasında telaffuz organlarında tıkanma, daralma, sürtünme gibi çeşitli engellerle karşılaşması sonucu oluşur.

Ünsüzler tek başlarına hece oluşturamazlar.

Alfabe kanununa göre ünsüz harfler, kendilerinden sonra gelen bir /e/ ünlüsü ile seslendirilir.

Her ünsüz, anlam ayırıcı sesbirim olarak, en azından bir özelliğiyle diğerlerinden ayrılır.

13.Soru

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin anlamı vurgusuna göre doğru verilmiştir?

a.rTIK “bundan sonra”

ha.YIR “iyilik”

ya.lNIZ “ama, ancak”

be.BEK "yer adı"

a.ğRI "yer adı"

14.Soru

I. Elimiz. II. İyiyim. III. Almış. IV. Bakar. V. Ayağım.

Yukarıdakilerden hangisinde, bağlama ünsüzü kullanılmıştır?

I

II

III

IV

V

15.Soru

Aşağıdakilerden hangisi “Sözcükte bir hecenin diğerlerine göre daha belirgin söylenmesidir” biçiminde tanımlanmaktadır?

uzunluk

vurgu

durak

ton

ezgi

16.Soru

Hangi alıntı sözcük ötümlüleşme kuralına uyar?

elektrik

hürriyet

cumhuriyet

kaset

tip

17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi vurgunun yeri, türü ve işlevsel olup olmadığı üzerinde yoğunlaşan bilim adamlarından değildir?

B. Collinder,

K. Grönbech

H. Duda

J. Benzing

R. Jacobson

18.Soru

Aşağıdaki cümlede boş olan yer seçeneklerden hangisi gelmelidir? Bir hecede titreşim sayısının yüksekliği veya düşüklüğü bir hecenin tiz ya da pes söylenmesi ----------olarak adlandırılır.

ton