Ağızların etkisiyle ortaya çıkmış olan dikkat çekici bir ses olayı da Arapça ve Farsça kökenli bazı sözcüklerdeki uzun ünlülerin kısa söylenmesidir. Bu özellikle uzun ünlülerin kısalmış olduğu Doğu Anadolu ağızları ile Kıbrıs ağızlarının etkisiyle ortaya çıkmaktadır:

alem 
aşık
dünya 
rica 

Ünsüzlerin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütlerden biri de oluşum sırasında ses tellerinin titreşip titreşmemesidir. Türkçenin ötümlü ünsüzleri /b/, /c/, /d/, /g/, /ğ/, /j/, /l/, /m/, /n/, /r/, /v/, /y/ ve /z/’dir. Ötümsüz ünsüzleri ise /ç/, /f/, /h/, /k/, /s/, /ş/, /p/, /t/’dir. Doğru cevap E'dir.

İki ünsüzle başlayan batı kökenli sözcüklerde bu ünsüz çifti korunur: gram, grup, kral, Hristiyan, kredi vb. Bazen başta veya iki ünsüz arasında ünlü türeyebilir. Doğru cevap E’ dir.

Ünlülerin ses olayı yaşamasındaki etkenler; önlük-artlık, düzlük-yuvarlaklık, darlık-genişlik, uzunluk-kısalık şeklindedir. "Patlamalı" olmak ünsüzlere ait bir özelliktir.

Ötümlülük, bir sesin oluşumu sırasında ses tellerinin titreşmesi, ötümsüzlük ise titreşmemesi anlamındadır.

Doğru cevap A'dır.

Türkçede, geniş /a/, /e/ ünlüleri belli koşullar altında dar /ı/, /i/, /u/, /ü/ ünlüleriyle nöbetleşir. Bazıları yazıya yansıyan, bazıları da konuşma diliyle sınırlı olan bu nöbetleşme, ad ve eylem tabanlarında farklı gerçekleşir. Eylem kök ve gövdelerinin sonundaki düz-geniş /a/, /e/ ünlüleri standart dilde şimdiki zaman ekinden önce düzenli olarak daralır. II, III ve IV. maddelerde verilen sözcükler geniş ünlü-dar ünlü nöbetleşmesine örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C şıkkıdır. 

Tekleşme ve ikizleşme, ünsüzlerle ilgili ses olaylarındandır. Yuvarlaklaşma, öndamaksıllaşma ve artdamaksıllaşma, ünlülerde tamamlanmış ses olaylarındandır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ağızların etkisiyle ortaya çıkmış olan dikkat çekici bir ses olayı da Arapça ve Farsça kökenli bazı sözcüklerdeki uzun ünlülerin kısa söylenmesidir. Bu özellikle uzun ünlülerin kısalmış olduğu Doğu Anadolu ağızları ile Kıbrıs ağızlarının etkisiyle ortaya çıkmaktadır.Günümüz Türkçesinde Türkçe kökenli sözcüklerde uzun ünlü yoktur ve Türkçe, uzun ünlüleri kısaltma eğilimindedir. Doğu Anadolu ağızları ile Kıbrıs ağızlarında ise bu konuda daha ileri gidilmekte ve standart söyleyişteki uzun ünlüler de kısa söylenmektedir.

Doğru cevap B'dir.

Ağızların etkisi veya Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerin söylenişindeki tereddütten kaynaklı olarak standart söyleyişte kısa ünlülü olan bazı sözcüklerin uzun ünlüyle söylendiği görülmektedir:

Doğru / Yanlış

hakem//hākem/

/zafer/ /zāfer/

/resm-i geçit/ /resmìgeçit/

/tarìkat/ /tārikat/

/laik/ /lāik/

/lider/ /lìder/

Doğru cevap E'dir

Latin kökenli alfabede /x/, /q/, /sh/ ve /w/ harfleri bulunurken Latin kökenli Türk alfabesinde bulunmamaktadır. Ancak /j/ harfi Latin kökenli Türk alfabesinde yer almaktadır.

SoPA, piDE, ZONguldak, ERzincan-İstanbul ağzına göre vurguları

Arapça ve Farsçadan alınmış bir grup sözcükte, kapalı son hecede bulunan uzun /a/, /u/, /i/ ünlüleri Türkçedeki uzun ünlülerden kaçınma eğilimine bağlı olarak kısalmışlardır. İlgili sözcükler yalın hâlde veya ünsüzle başlayan bir ek aldıklarında ünlüleri kısa söylenmektedir. Ancak bu kısa ünlü, ünlüyle başlayan bir ek aldığında veya yardımcı eylemden önce uzun ünlüye dönüşebilir: cevap > ceva¯bı. Diğer şıklardaki sözcükler açık heceli olduğundan doğru yanıt B şıkkıdır.

Dilin ön tarafının kabararak ön damakla arasındaki açıklığı daraltması sonucu oluşan ünlülere ön damak ünlüsü veya kısaca ön ünlü denir. Bunlar /e/, /i/, /ö/, /ü/ ünlüleridir.

Televizyonun dile olan etkisi ile ilgili yukarıda verilen bilgilerin tamamı doğrudur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Alıntı sözcükler Türkçenin  sözvarlığının bir parçasıdır ve Türkçe kökenli sözcükler gibi Türkçenin yapısal kurallarına bağlıdır.  Jury, dossier, gilette, station sözcüklerin orijinal biçimleridir ve Türkçe karşılıkları vardır. Fakat pizza alıntı sözcüğü söyleyişe göre yazılmamıştır. Bu nedenle yanıt B’dir. 

Kelimenin doğru yazımı farenjit şeklindedir. Doğru cevap E'dir.

Standart Türkçe de İstanbul ağzına dayandığından, ilke olarak her anadili konuşuru-nun aynı zamanda ağız konuşuru olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Soluğun gırtlakta bir tıkanmaya uğramasıyla çıkarılan seslere denir. Standart dilde sadece /h/ sesi bu tanıma uyar.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi ünsüzler çıkarıldıkları noktalara göre belli gruplarda toplanabilmektedir. Ama aynı noktada birden fazla ünsüz oluşabilmektedir. Türkçenin sesbirim değerindeki ünsüzlerini, en az bir özelliğiyle diğerlerinden ayrılacak şekilde yeni ölçütlerle sınıflandırmak gerekmektedir.