Türkçe Sözlü Anlatım Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir dile ait seslerin oluşma ve boğumlanma özellikleri açısından ele alındığı, sınıflandırıldığı, kelime içindeki sıralanışlarının, gösterdikleri değişmelerin incelendiği; hece yapısı ve vurgu üzerinde de durulan çalışma alanı aşağıdakilerden hangisidir?
biçim bilgisi |
söz dizimi |
anlam bilim |
karşılaştırmalı dil çalışması |
ses bilgisi |
Ses bilgisi, bir dile ait seslerin oluşma ve boğumlanma özellikleri açısından ele alındığı, sınıflandırıldığı, kelime içindeki sıralanışlarının, gösterdikleri değişmelerin incelendiği; hece yapısı ve vurgu üzerinde de durulan çalışma alanıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anlatım biçimlerinden biri değildir?
öğretici |
açıklayıcı |
tartışmacı |
öyküleyici |
betimleyici |
Anlatım biçimleri açıklayıcı, tartışmacı, öyküleyici ve betimleyici anlatım biçiminde sınıflanabilir.
3.Soru
Metin üretme evlerinden bazıları aşağıda seçeneklerde verilmiştir. Hangisi bu evrelerden biri değildir?
İletiyi belirleme |
Söylem Tasarımı |
Söyleme/yazma |
Metinsel gösterenleri seçme |
Düşünceleri düzenleme |
Metin üretme evreleri: Amacı belirleme, Konuyu seçme ve sınırlandırma, İletiyi belirleme, Düşünceleri düzenleme, Söylem tasarımı, Kavram ağını kurma, Dilsel gösterenleri seçme, metin düzeyinde dilsel kodlamaya geçiş, Söyleme/yazma. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
De Beaugrande ve Dressler, iletişimde metinlerin işlevleri üzerine yoğunlaşmışlardır. De Beaugrande ve Dressler'a göre dilsel bir ürünün metin olabilmesi için gerekli özellikler kaç başlıkta toplanmıştır?
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
İletişimde metinlerin işlevleri üzerine yoğunlaşan De Beaugrande ve Dressler (1981), dilsel bir ürünün metin olabilmesi için gerekli özellikleri yedi başlıkta toplamıştır. Bunlar: Bağdaşıklık, Tutarlılık, Amaçlılık, Kabul edilebilirlik, Bilgilendiricilik, Durumsallık, Metinler arasılık. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Bir gösteren ile bir gösterilenin birleşmesinden oluşan bütüne ne ad verilir?
Gösterge |
Bildirişim |
İletişim |
Alıcı |
Gönderici |
Bir gösteren ile bir gösterilenin birleşmesinden oluşan bütün göstergedir. Doğru cevap A’dır.
6.Soru
"Gönderim, Eksiltili Anlatım, Değiştirim " gibi unsurlar, aşağıda verilen metin olma koşullarından hangisi ile ilgilidir?
Bağdaşıklık |
Amaçlılık |
Bilgilendiricilik |
Tutarlılık |
Durumsallık |
Gönderim, Eksiltili Anlatım, Değiştirim, Bağlama Ögeleri kavramları metinde bağdaşıklık ilişkisi kuran unsurlardır. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
“Aynı konuşurun dili duruma göre kullanması sosyal varyasyonun nedenlerinden biridir. Her konuşur, sürekli olarak farkı dilsel davranış göstermesi gereken durumlarla karşı karşıya gelir. Günlük hayatta yakınlarımızla başka, üst pozisyondaki kişilerle başka, eşit durumdaki iş arkadaşlarımızla başka, sokakta karşı karşıya geldiğimiz insanlarla başka biçimde konuşuruz.” ifadesinde sosyal varyantların ortaya çıkmasının nedenlerinden hangisi anlatılmaktadır?
cinsiyet |
dünya görüşü |
teknoloji |
bağlam |
yaş |
Aynı konuşurun dili duruma göre kullanması sosyal varyasyonun nedenlerinden biri olan bağlam ile ilişkilidir. Her konuşur, sürekli olarak farkı dilsel davranış göstermesi gereken durumlarla karşı karşıya gelir. Günlük hayatta yakınlarımızla başka, üst pozisyondaki kişilerle başka, eşit durumdaki iş arkadaşlarımızla başka, sokakta karşı karşıya geldiğimiz insanlarla başka biçimde konuşuruz.
8.Soru
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasına ne ad verilir?
Betimleme |
Ölçünleştirme |
Ödünçleme |
Soyutlama |
Tasvirleme |
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasına Ölçünleştirme (standartlaştırma) denir.
9.Soru
Seçeneklerde verilenlerden hangisi ağızlar ile ilgili doğru bir bilgi değildir?
Yerel konuşma biçimleridir. |
Sözlüdürler. |
Okullarda öğretilmezler. |
Aile, dost, tanıdık çevresinde kullanılırlar. |
Resmi dil gerektiren durumlarda kullanılır. |
Ağızlar en basit tanımıyla yerel konuşma biçimleridir. Daha çok sözlüdürler, okullarda öğretilmezler, aile, dost, tanıdık çevresinde kullanılırlar. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Sözcüklerin sözcük öbeğiyle veya cümle içindeki diğer sözcüklerle ilişkisini sağlayan eklere ne ad verilir?
Çekim ekleri |
Yapım ekleri |
İşlek ekler |
Çekme eki |
Yapıcı ek |
Sözcüklerin sözcük öbeğiyle veya cümle içindeki diğer sözcüklerle ilişkisini sağlayan eklere Çekim ekleri denir.
11.Soru
Dünya üzerinde kaç farklı dil ailesi olduğu bilinmektedir?
106 |
107 |
116 |
117 |
166 |
Bugün dünya üzerindeki dillerin önemli bir kısmı, daha önceki dönemlerde ortak bir ana dilden gelişmişlerdir. Hint-Avrupa dilleri, Çin-Tibet dilleri, Hami-Sami dilleri, Bantu dilleri, Altay dilleri, Ural dilleri, Kafkas dilleri vb. gibi pek çok dil ailesi vardır. www.ethnologue.com sitesinde 116 farklı dil ailesi yer aldığı yazmaktadır. Bu dil ailelerine mensup diller bir ana kaynaktan ortaya çıkmışlar, zamanla birbirlerinden uzaklaşmışlardır. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Türkçe hangi dil ailesine mensuptur?
Hint-Avrupa |
Kafkas |
Çin-Tibet |
Altay |
Ural |
Mevcut pek çok eserde Türkçenin Ural-Altay dillerinin Altay koluna mensup olduğu dile getirilir. Ancak bu görüş eskimiştir. Ural-Altay dilleri diye ispatlanmış bir dil ailesi yoktur. Türkçe köken olarak Moğolca, Mançu-Tunguzca ve bazı araştırmacılara göre Korece ve Japoncayla birlikte Altay dil ailesini oluşturmaktadır. Altay dillerinin en büyük kolu Türkçe, en küçük kolu da Mançu-Tunguzcadır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi metin olma koşullarının ögelerinden biri değildir?
Bilgilendiricilik |
Kabul Edilebilirlik |
Durumsallık |
Tutarlılık |
Nesnellik |
Metin olma koşullarının ögeleri: Bilgilendiricilik, Kabul Edilebilirlik, Durumsallık, Tutarlılık, Metinler Arasılık ve Amaçlılıktır. Nesnellik metin olma koşullarının ögelerinden biri değildir. Doğru cevap E’dir.
14.Soru
Aşağıdaki tümcelerin hangisi “göstergenin yerine aynı anlama gelen bir niteleme kullanılmasıyla oluşan” bir gönderim vardır?
Geçen yıl dayım bize geldi. Dayımı çok özlemiştim. |
O sabah Ahmet çok üşümüştü. Onu sobanın yanında yatırdık. |
Vatan bize minnettar olmalı. Yurt bizi unutmamalı. |
Ahmet Amca o gün erken kalkmıştı. O kocaman adam, mahallenin en yaşlısı tüm sokağı gözüyle izliyordu. |
O sabah saatlerce yürüdüm. Yürüyüş bacaklarıma iyi geldi. |
“Ahmet Amca o gün erken kalkmıştı. O kocaman adam, mahallenin en yaşlısı tüm sokağı gözüyle izliyordu.” Birinci tümcedeki “Ahmet Amca” ifadesi ikinci tümcede niteliği kullanılarak ifade edilerek “Ahmet Amca” ifadesine gönderimde bulunulmuştur. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
"Bir gösteren ile bir gösterilenin birleşmesinden oluşan bütündür." tanımı yapılan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Kod |
Bildirişim |
Gönderge |
Gösterge |
İleti |
Gösterge: Bir gösteren ile bir gösterilenin birleşmesinden oluşan bütündür. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi etkili bir konuşma gerçekleştirebilmek için göz önünde bulundurulması gereken ilkelerden biri değildir?
Akıcı olmalı |
İlgi çekici olmalı |
İnandırıcı olmalı |
Ciddi olmalı |
Açık ve anlaşılır olmalı |
Etkili bir konuşma gerçekleştirebilmek için göz önünde bulundurulması gereken ilkeler şöyle sıralanabilir: Konuşmanın amacı olmalı, konuşma içten ve canlı olmalı, konuşma doğal olmalı, konuşma açık ve anlaşılır olmalı, konuşma akıcı olmalı, konuşma inandırıcı olmalı, konuşma ilgi çekici olmalı, konuşmayı destekleyen öğeler olmalı, konuşmada görgü kurallarına uyulmalı, konuşmada ses iyi kullanılmalı. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Şıklardan hangisi ünlülerin özelliklerine göre yapılan gruplandırmalardan değildir?
Dar ünlüler |
İnce ünlüler |
Yuvarlak ünlüler |
Düz ünlüler |
Geniş ünlüler |
Ünlüler özelliklerine göre üç gruba ayrılır:
- Çene Açısının Büyüklüğüne Göre
- a) Geniş ünlüler: a, e, o, ö b) Dar ünlüler: ı, i, u, ü
- Dudakların Biçimine Göre
- a) Düz ünlüler: a, e, ı, i b) Yuvarlak ünlüler: o, ö, u, ü
- Dilin Durumuna Göre a) Arka dil ünlüleri: a,o,u b) Orta dil ünlüsü: ı
- c) Ön dil ünlüleri: e, i, ö, ü
18.Soru
I. Dinlediklerini ve okuduklarını doğru anlamak
II. Duygu ve düşüncelerini yeterli ve etkili biçimde anlatmak
III. Çeşitli üslup geliştirme yolları edinmek
Dil eğitiminin temel amaçları aşağıdakilerden hangisidir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I, II |
II, III |
Dil eğitiminin temel amaçları öğrenenlerin dinlediklerini ve okuduklarını doğru anlamaları, duygu ve düşüncelerini yeterli ve etkili biçimde anlatmalarıdır.
19.Soru
Hangi ünsüz, çıkış durumlarına göre gırtlak ünsüzlerindendir?
Ğ |
H |
Y |
G |
K |
Gırtlak ünsüzleri: h
20.Soru
Modern dil bilimin kurucusu sayılan İsviçreli dil bilimci kimdir?
Roman Jakobson |
Ferdinand de Saussure |
Noam Chomsky |
Paul Grice |
Edward Sapir |
İsviçreli dil bilimci Ferdinand de Saussure (1857-1913) modern dil bilimin kurucusu sayılır. Onun geliştirmiş olduğu yapısalcılık başka bilim dallarına da önemli katkıda bulunmuştur. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ