Türkçe Sözlü Anlatım Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir metinde bağdaşıklığı sağlayan bağlama ögeleri bulunmaktadır. Seçeneklerden hangisi "düşüncelerin değişik biçimde yeniden ele alınmasını sağlayan yeniden oluşturma bağlantı ögeleri"ne örnek değildir?
"başka bir deyişle" |
"yani" |
"sonuç olarak" |
"ya da" |
"ayrıca" |
- Metindeki zamansal değişimi ve gelişimi gösteren zamansal bağlantı ögeleri (önce, sonra, daha sonra, sonunda...),
- Metindeki uzama ilişkin değişimi ve gelişimi gösteren uzamsal bağlantı ögeleri (burada, orada, aşağıda, yukarıda, altında, üstüne...),
- Metne konu olan düşüncelerin öncelik, önem gibi ilişkilerini gösteren sıralama bağlantı ögeleri (öncelikle, ilk olarak, ayrıca, bir yandan, diğer yandan...),
- Düşüncelerin değişik biçimde yeniden ele alınmasını sağayan yeniden oluşturma bağlantı ögeleri (başka bir deyişle, sonuç olarak, ya da, yani...),
- Uslamlama bağlantı ögeleri (fakat, bununla birlikte, ancak, oysa, zaten...),
- İki düşünceyi ya da göstergeyi doğrudan birbirlerine bağlayan bağlantı ögeleri (ve, ile...).
Doğru cevap E'dir.
2.Soru
I. Her sözcük kök biçimindedir.
II. Sözcükler yalnızca önden ek alabilir.
III. Sözcükler arasındaki ilişki, kelimelerin cümle içerisindeki yerleriyle ifade edilir.
IV. Çince ve Vietnamca bu grupta yer alır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi yalınlayan diller ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız IV |
I, III |
I, III, IV |
II, III, IV |
Yalınlayan dillerde her sözcük kök biçimindedir, ek yoktur. Sözcükler arasındaki ilişki, kelimelerin cümle içerisindeki yerleriyle ifade edilir. Çince ve Vietnamca bu grupta yer alır.
3.Soru
"Dil varyasyonunda dil dışı etkenler belirleyici bir rol oynar. Bu etkenlerden baskın olana göre varyasyonun türü belirlenir." Hangisi bu etkenlerden biri değildir?
Dili konuşanların sayısı |
Toplumsal gruplar |
Dilin tarihi gelişme süreci |
Etnik köken |
Dil ilişkileri |
Dil varyasyonunda bölge, toplumsal gruplar, dilin tarihi gelişme süreci, dil ilişkileri, etnik köken, meslek, eğitim ve gelir durumu, inanç, bağlam gibi dil dışı etkenler belirleyici bir rol oynar. Bu etkenlerden baskın olana göre varyasyonun türü belirlenir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
“Ben, yazarım. Sanatımı icra ederken birikimlerimi, fikir dünyamı, yeteneğimi ortaya koyan yani kimliğimi, kendimi yansıtan eserler yazıp üretmeyi amaç edinen biriyim.” ifadesini söyleyen bir kişi aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangisini vurgulamaktadır?
akıcılık |
doğruluk |
duruluk |
yalınlık |
özgünlük |
Geniş bir sözcük dağarcığına sahip atasözü, deyimlere egemen yazılar; kendilerine özgü bir anlatım biçimine sahip olurlar. Yazarın birikimlerini, yetilerini ortaya koyan kısaca kimliği yansıtan yazılar üretilmesi özgünlüktür.
5.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi addan ad yapan ek almıştır?
önemse- |
kurumsallaşma |
yıkılmak |
çelişki |
etkileme |
"toplumsallaşma“ sözcüğünün aldığı ekler şöyledir: kur- Eylem kökü, -um eylemden ad yapan ek, -sal addan ad yapan ek, -ma eylemden ad yapan ek. Doğru cevap B’dir.
6.Soru
“Dil, insana özgü, seslerden oluşan, öncelikle …………. , sürekli olarak …………., yeni ihtiyaçları karşılayacak biçimde üretken, kendi içinde …………. bir iletişim aracıdır.” ifadesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla hangileri getirilmelidir?
yazılı – sabit - sistemli |
sözlü – değişen - sistemli |
yazılı – değişen - farklı |
sözlü – sabit - sezgisel |
sözlü – sabit - farklı |
Dil, insana özgü, seslerden oluşan, öncelikle sözlü, sürekli olarak değişen, yeni ihtiyaçları karşılayacak biçimde üretken, kendi içinde sistemli bir iletişim aracıdır.
7.Soru
Türkçe kökenli kelimelerin özellikleri göz önünde bulundurulduğunda bazı ünsüzler söz başında bulunmamaktadır. Buna aşağıdaki kelimelerden hangisi Türkçe kökenli bir kelimedir?
can |
jale |
koltuk |
masa |
ruj |
Türkçe kökenli sözcüklerin başında ğ, l, m, n, r, ş, z ünsüzleri de bulunmaz. Bir sözcüğün bu seslerden biri ile başlaması, o sözcüğün Türkçe olmadığını gösterir. Buna göre “koltuk” sözcüğü Türkçe kökenli bir sözcüktür. Doğru cevap C’dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi nesne ve yüklemden oluşmuş bir cümledir?
İnsan hayata hep olumlu bakmalı. |
İnsanların beni anlamamasını hiçbir zaman dert etmem. |
Kendinden kaçmak dedikleri şeyin bu olduğunu sanıyorum. |
Bahçedeki kuşlar korkudan ölecek. |
İnsan su gibi akar hayatın içinde. |
“Kendinden kaçmak dedikleri şeyin bu olduğunu sanıyorum.” Cümlesinde “Kendinden kaçmak dedikleri şeyin bu olduğunu” cümlenin nesnesi, “sanıyorum” ise cümlenin yüklemidir. Cümle sadece nesne ve yüklemden oluşmuştur. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Dilin toplumda yerine getirdiği belli işlevleri vardır. Farklı alanlarda dile ve dilin farklı biçimlerine ihtiyaç duyulur. Hangisi bu alanlardan biri değildir?
Konuşma dili |
Devlet dili |
Edebiyat dili |
Eğitim dili |
Genç dili |
Sözlü iletişim, devlet idaresi, eğitim, edebiyat, basın, ibadet, ticaret gibi farklı alanlarda dile ve dilin farklı biçimlerine ihtiyaç duyulur. Türkçenin bu alanlardaki durumunu kısaca şöyle özetleyebiliriz: Konuşma dili, Devlet dili, Edebiyat dili, Eğitim dili, Gazete dili, Radyo-Televizyon dili, Eğlence dili, İnternet dili. Doğru cevap E'Dir.
10.Soru
I. makale
II. tiyatro
III. deneme
IV. fabl
V. eleştiri
Yukarıda verilen türlerden hangisi düşünce niteliği olan yazılardır?
Yalnız I |
II, V |
I, IV |
II, III, V |
I, III, V |
Makale, deneme ve eleştiri düşünce niteliği olan yazılardır.
11.Soru
Dili, aynı zamanda bir toplumsal bir olgu olarak da betimleyen dil bilimci kimdir?
Ferdinand de Saussure |
Herder |
Johann Martin Schleyer |
Rees-Miller |
Chomsky |
Dil bilimci Ferdinand de Saussure’ün betimlediği gibi dil, aynı zamanda bir toplum- sal olgudur. Dil yalnızca bölgeden bölgeye değil, etnik ve sosyoekonomik nedenlerle de farklılaşır.
12.Soru
I. Anlatım birimleri hiçbir şekilde farklı kullanılamaz.
II. Sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma ve paragraflar oluşturma şeklinde ilerler.
III. Anlatım birimleri doğru kullanıldığında başarılı olur.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi anlatım ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I, III |
II, III |
Anlatım; sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma ve paragraflar oluşturma şeklinde ilerler. Anlatım birimleri doğru kullanıldığında başarılı olur. Anlatım birimlerinin kullanımında birtakım farklılıklar görülebilir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bireyin dili anlatımsal amaçlara yönelik gerçekleştirdiği eylemlerden biri değildir?
Düşünsel tutumu açıklamak |
Duygusal eğilimi açıklamak |
Bilgi vermek |
Ahlaki tutumu açıklamak |
Ön yargıları, beklentileri açıklamak |
Birey, dili anlatımsal amaçlara yönelik olarak şu eylemleri gerçekleştirirken kullanır: Düşünsel tutumu açıklamak, Duygusal eğilimi açıklamak, Ahlaki tutumu açıklamak, Ön yargıları, beklentileri açıklamak. Bilgi vermek ise dilin betimsel amaçlara yönelik olarak kullanılmasını gerektiren eylemlerden biridir. Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bükümlü dillerin özelliklerinden biri değildir?
Hint-Avrupa dilleri bu yapıdadır. |
Sözcük içine, başına ve/veya sonuna bazı ekler alabilir. |
Türkçe bu yapıdadır. |
Sami dilleri bu yapıdadır. |
Her ek alışında kök farklı kalıplara girebilir. |
Hint-Avrupa dilleri ve Sami dilleri bu yapıdadır. Sözcük içine, başına ve/veya sonuna bazı ekler alabilir. Her ek alışında kök farklı kalıplara girebilir. Türkçe ise yapı bakımından eklemeli bir dildir.
15.Soru
Anlatımın gerçekleşme süreci aşağıda verilenlerden seçeneklerden hangisinde doğrudur?
Cümleler ile paragraf oluşturma, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma, sözcükleri seçme. |
Sözcükleri seçme, cümleler ile paragraf oluşturma, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma. |
Sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma, cümleler ile paragraf oluşturma. |
Sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma, cümleler ile paragraf oluşturma, sözcükleri seçme. |
Sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma, sözcükleri seçme, cümleler ile paragraf oluşturma. |
Anlatım; sözcükleri seçme, sözcükleri birbirine bağlayarak cümle kurma ve cümleler ile paragraflar oluşturma biçiminde gerçekleştirilir. Anlatımdaki başarı, bu anlatım birimlerinin (sözcük, cümle, paragraf) doğru kullanılmasına bağlıdır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Aşağıdaki ünlülerden hangisi dilin durumuna göre orta dil ünlüsüdür?
a |
u |
o |
ı |
e |
Dilin Durumuna Göre: a) Arka dil ünlüleri: a,o,u; b) Orta dil ünlüsü: ı; c) Ön dil ünlüleri: e, i, ö, ü. Doğru cevap C’dir.
17.Soru
Kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki olduğunu öne süren varsayım hangisidir?
Bilinemezcilik Varsayımı |
Safir-Whorf Varsayımı |
Psikolinguistik Varsayım |
Ödünçleme Varsayımı |
Dil edinim Varsayımı |
Dil bilimde Safir-Whorf Varsayımı olarak anılan varsayıma göre, kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki vardır. İnsan bir bakıma, dünyayı ana dilinin belirlediği, izin verdiği biçimde ve ölçüde algılar.
18.Soru
Dilsel iletişimin temel ögeleri ve tanımları aşağıdaki seçeneklerde verilmiştir. Hangi şıkta verilen tanım yanlıştır?
Alıcı: Konuşucunun ya da yazarın kodladığı iletiyi alıp kodunu çözen kişidir. |
Yazar: Metni sözle ifade eden kişidir. |
Gönderge: Kendisinden söz edilen nesne, kişi, kavramdır. |
Metinsel gönderge: Yazılı ya da sözlü iletşlim sırasında var olmayan yerleri, nesneleri ve varlıkları içeren göndergedir. |
Durumsal gönderge: Sözlü iletişim sırasında var olan zamanı, nesneleri, varlıkları kapsayan göndergedir. |
Konuşucu/yazar; metni sözle ifade eden konuşucu, kaleme alan ise yazardır. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
- Dil
- Tarih
- Beslenme biçimi
- Gelenek ve görenekler
- Giyim ve kuşam
- Ev biçimleri
Hangisi veya hangileri manevi kültüre örnek olarak gösterilebilir?
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, IV ve V |
III, V ve VI |
Kültür en genel haliyle maddi ve manevi kültür olmak üzere ikiye ayrılabilir. İnsanların ev bark biçimleri, kullandıkları çeşitli alet ve eşyalar, giyim kuşam tarzları, yeme ve beslenme biçimleri maddi kültür; dil, tarih, gelenek ve görenek, hukuk, ahlak gibi hayatın manevi yönünü ilgilendirenler de manevi kültür içinde yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Çocuğun dil ediniminin belirli sürecinde iki sözcükten oluşan cümlelerle konuşmasına ne ad verilir?
Telegrafik konuşma |
Piktogram |
Psikolinguistik |
Ödünçleme |
Ding-dong kuramı |
Telegrafik konuşma, çocuğun dil ediniminin belirli sürecinde iki sözcükten oluşan cümlelerle konuşmasıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ