“Giyindim, küreklere asıldık” örneklerindeki gibi yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatılar dönüşlü çatılardır. Dönüşlü çatı ekleri -n- ve –l-‘dir.Doğru cevap C’dir. 

B) Lingua Franca : Yoğun dil temaslarının bulunduğu bölgelerde, farklı dillerin konuşurlarının ortak iletişim aracı olarak kullandıkları dildir. Örneğin, günümünzde dünyanın lingua francası, İngilizcedir.

Eylem Çekim Ekleri: Eylem çekimi, cümle ve cümlenin yüklemini oluşturmak üzere eylemlerin zaman, kişi vb. çekim eklerini almalarıdır. Türkçede eylem, cümlede temel olarak zaman ile tarz, görünüş, çatı ve kip kategorilerine göre çekime girer. Doğru cevap A’ dır.

Amaç 2

Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi'nin eseridir.

Aykırılaşma, genel anlamıyla bir parçanın , sistemli biçimde , aynı özelliği taşıyan komşu parçanın özelliğinden kaçınması sürecidir. Örnek : tepme>tekme.

Siyasal ve Etnik Bakımdan Dil Türleri iki başlık altında ele alınmıştır. Bunlar:

Devlet Dili

Resmî Dil

Yahudilik için Klasik İbranice, Hinduizm için Sanskrit, Budizm için Prakrit (Pali), İslam dünyası için Klasik Arapça kutsal dillerdir. Hristiyanlık için ise İngilizce değil, Latince kutsal bir dildir. Doğru cevap A'dır.

Güneydoğu (GD), Uygur Türkçesi: Bu grup da kendi içinde batı (b) ve doğu (d) olmak üzere ikiye ayrılır. GD grubunda Özbekçe ve Özbekçenin değişkeleri, GB grubunda Modern Uygurca, Sarı Uygurca ve Salırca/Salarca yer alır. Ancak bu iki dil, grubun özelliklerinden sapma gösterir. Doğru cevap B’ dir.

İlke, güncel, eldiven ve toptan sözcükleri addan ad yapma ekleri almışlardır. Gezegen sözcüğü ise eylemden ad yapma eki almıştır. 

Yazıtlarla ilgili Osmanlı’da ilk yapılan yayın Pek Eski Türk Yazısı adıyla Necip Asım’a aittir.

Kuzey Türkçesinin asıl eserleri Mısır’ da Kölemenler zamanında yazılmıştır.

Türkçede sözcük sonunda bulunabilecek ünsüz çiftleri şöyledir: -LÇ, -LK, -LP, -LḲ, -LT, -NÇ, -NK, -NT,-RÇ, -RK, -RP, -RS, -RT, -ST. Gülü-nç sözcüğü bu kurala uyar. Ebeveyn, nüans, semt, şevk sözcükleri ise yabancı dillerden kopyalanan sözcüklerle söz sonunda bulunabilen ünsüz çiftleri barındırır. Doğru cevap E’dir.

Türk alfabesinde, Latin alfabesinin temel harfleri alınmış, ayrıca bu temel harflerde bazı değişiklikler gerçekleştirilerek yeni harfler yapılmıştır. Alfabe adı Yunancada, bu alfabenin ilk iki harfine verilen alpha ve beta adlarının birleşmesinden oluşmuştur. Türkçede alfabe için alfabenin ilk üç sesinden oluşan abece terimi de kullanılmaktadır. 

Türk alfabesi, ses-yazı karşılıklığı ilkesini esas alır. Sesler (ünlüler ve ünsüzler), kısaca, iki sözcüğü ayırt eden en küçük birim; yazı (harfler) ise yazım sistemindeki en küçük birimdir. Türk alfabesinde yer alan harflerin her biri genel olarak tek ses değerini gösterir. Türk alfabesinde düzeltme (^) ve kesme (’) işaretlerinin birden fazla görevi vardır. Düzeltme işareti, âdet örneğinde olduğu gibi, üzerine konulduğu ünlünün uzun okunduğunu gösterir. Kâr örneğinde ise üzerine konulduğu, ölçünlü söyleyişte kısalan /a/ ünlüsünün uzun söylenmesi gerektiğini değil, bir önceki ünsüzün ön damaksıl (ince, ön sıradan) söylenmesi gerektiğini ifade eder. Kesme işareti ise bir yandan özel adlara getirilen ekleri ayırmaya yarayan noktalama işareti olarak yaygın biçimde kullanılırken bir yandan da cüz’i, Kur’an, kıt’a vb. örneklerde, kullanımı zorunlu olmamakla birlikte, Osmanlı alfabesindeki ayın ve hemze harflerini karşılamaktadır. Nadiren de olsa karın, kar’ın, karı’n vd. eşsesli kelimeleri birbirlerinden ayırmak üzere de kullanılmaktadır.

Doğru cevap B'dir. 

Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf Has Hâcip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Dîvânü Lügâti’t-Türk; Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık; Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir.

Çatıları, öznenin ve nesnenin durumuna göre dönüşlü, edilgen, işteş, ettirgen çatılar
olarak daha ayrıntılı bir şekilde sınıflandırabiliriz. Dönüşlü, edilgen, işteş çatılar özneye,
ettirgen çatılar ise nesneye yöneliktir. Örneğin yıkandım, görüştük cümlelerinde eyleme
konu olan kişiler, bizzat öznelerdir. Yıkattım cümlesinde ise özne, eylemi kendisi gerçekleştirmemiş, başka birine yaptırmış, yani eylem özneye değil, nesneye odaklıdır. Eylemin gerçekleştiği özne değil, nesnedir.

Diyalekt, geleneksel Türkolojide Batı dillerindeki diyalekt karşılığındaki lehçe, Korkmaz’ın (2007) tanımıyla ‘Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel nedenlerle değişik bölgelerde ses yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarından her biri’dir.