Turkish Language 1 Ara 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ünlülerle ilgili ses özelliklerinden hangisi yanlıştır?
Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir. |
Aynı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez. |
İkiz ve üçüz ünlü yoktur. |
Türkçe kökenli sözlerde istisnai birkaç sözcüğün dışında birincil uzun ünlü bulunmaz. |
Farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelebilir. |
Aynı ya da farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez: Türkçede boşluk (hiatus)
yoktur; yani Karaağaç gibi birleşik sözcüklerin dışında, iki ünlü yan yana bulunamaz.Bu nedenle ünlü ile biten sözcüklere, ünlü ile başlayan bir ek geldiği zaman, su-y-u, ara-y-a vb. örneklerdeki gibi arada boşluk doldurucu y ünsüzü türer.
2.Soru
Aşağıdaki sözcük yapım yollarından hangisi ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesidir?
Birleştirme |
Derleme |
Örnekseme |
Kopyalama |
Tarama |
Örnekseme, özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ad soylu sözcüklerdendir?
i. Sıfat
ii. Zamir
iii. Zarf
iv. Bağlaç
Yalnız i |
Yalnız ii |
Yalnız iii |
Yalnız iv |
i, ii, iii |
Tür ve Görev Bakımından Sözcük Türleri: Türkçede sözcükler geleneksel olarak ad, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem ve eylem olmak üzere sekiz türde toplanmaktadır. Adlar, sıfatlar, zamirler, zarflar ve ünlemler ad soylu sözcüklerdir, ad çekim ekleri alabilirler. Doğru cevap E’ dir.
4.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde aitlik eki yoktur?
Akşamki
|
yarınki
|
Evdeki
|
yoldaki
|
eki
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ünlü birleşmesi yoktur?
Nasıl |
Nere |
Cumartesi |
Fasıl |
Kahvaltı |
Fasıl sözcüğünde ünlü birleşmesi yoktur. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Sümerce ve Türkçede 168 ortak sözcük bulunması aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşmamıza yardımcı olmaktadır?
Sümerler pek çok yazılı belge bırakmıştır.
|
Türkçe, yaşayan diller arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dildir.
|
Türkler çok erken çağlarda geniş ve farklı coğrafyalara dağılmıştır.
|
Sümercenin bugün yaşayan birtakım dillerle ilişkisi vardır.
|
Türkçe, bilinmeyen zamanlarda Doğu ve Batı Türkçesi olarak adlandırılmıştır.
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düz ünlülerden biridir?
o |
ö |
u |
ü |
a |
a, düz ünlülerden biridir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Edilgen çatı genelde -l- eki ile kurulur fakat her -(ı)-l- eki edilgenlik çatısı kurmayabilir. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi buna örnektir?
açılmak |
kesilmek |
katılmak |
yazılmak |
görülmek |
Edilgen çatı: Edilgen çatı -l- eki ile kurulur. Ünlülerle veya -l- ünsüzü ile biten
eylemlerde ise edilgen çatılar -n- eki ile kurulur, boya- >boyan-, bil- > bilin- vb.
Edilgen çatı -l- eki ile kurulur. Aç-> açıl, kes- > kesil- vb. Geçişsiz eylemlerden
aynı eklerle yapılan ve öznesi belirsiz çatılara meçhul çatı adını vermektedir.
A, B, D ve E seçenekleri buna örnektir.
Her -(ı)-l- eki edilgenlik çatısı edilgenlik kurmayabilir. katılmak sözcüğü : bir kursa katılmak bir aktiviteye katılmak gibi edilgenlik söz konusu değildir. Doğru yanıt C
9.Soru
Bir kelimenin bir parçasının diğerlerine göre daha baskılı ve güçlü söylenmesi aşağıda verilen hangi kavramı tanımlar?
Vurgu |
Durak |
Tonlama |
Göçüşme |
Ötümsüzleşme |
Vurgu, bir kelimenin belli bir bölümün diğerlerine göre daha baskın şekilde söylenmesidir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
"Kilo" sözcüğü sözcük yapımı ile ilgili başlıca yollardan hangisine örnektir?
Birleştirme |
Türetme |
Kırpma |
Örnekseme |
karma |
Kırpma: Kimi zaman, bir sözcüğün ilk hecesi ya da bir bölümü ile anlam kaybı olmadan aynı kavram ifade edilebilir. Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kaldırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (<popüler), santim (< santimetre) vb.
Doğru yanıt C
11.Soru
Seçeneklerde yer alan sözcük-sözcük türü çiftlerinden hangisi doğru eşleştirilmiştir?
İleri-Eylem |
Herkes-Sıfat |
Veya-Ünlem |
Gibi-Edat |
Hey-Ad |
Doğru sözcük-sözcük türü eşleştirmesi aşağıdaki gibidir.
İleri-Zarf
Herkes-Zamir
Veya-Bağlaç
Gibi-Edat
Hey-Ünlem
12.Soru
Dil, zihni bir organdır.'
Yukarıdaki tanım, hangi araştırmacıya aittir?
Aristo |
Eflatun |
Z.Korkmaz |
W. Von Humboldt |
N. Chamsky |
N. Chamsky'e göre dil zihni bir organdır
13.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi dudak uyumuna aykırıdır?
Karın |
Sinek |
Çamur |
Görev |
Bölüm |
Türkçe kökenli sözlerde dudak uyumu vardır: Ölçünlü Türkçede dudak uyumu veya düzlük-yuvarlaklık uyumu adı verilen uyuma göre düz ünlülerden sonra ancak düz ünlüler, yuvarlak ünlülerden sonra dar-yuvarlak veya düz-geniş ünlüler gelebilir. Bir sözcükte her iki uyumun da bulunduğu varsayılırsa Türkçe bir hecede ve onun hemen ardından gelen hecede hangi seslerin bulunabileceği Tablo 3.3’te görüldüğü gibidir.
Önceki Hecede Sonraki Hecede Örnek
a, ı a, ı yalan, karın, kıyı, sarı
e, i e, i dere, geri, sinek, iri
o, u a, u bora, kovuk, kurak, kuru
ö, ü e, ü görev, bölüm, üye, ütü
Çamur, kabuk, kavun, kavur-, yağmur gibi birkaç sözcük dudak uyumuna aykırıdır. Bu
tür sözcüklerde /b, m, v/ gibi, yanlarındaki ünlüyü yuvarlaklaştırıcı etkisi bulunan dudak ünsüzlerinin bulunduğuna dikkat edilmelidir. Ağızlarda bu sözcükler düz ünlülerle söylenebilir.
14.Soru
Dönüşlü çatılarda, yüklem çoğunlukla nesne alamaz. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu durumun dışında kalır?
Küreklere asıldık. |
Bugün çok yoruldum. |
Etrafına bakındı durdu. |
Eşyaları yüklendim. |
Eve gelince yıkandı. |
Dönüşlü çatı: Yıkandım, küreklere asıldık örneklerindeki gibi, yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatıdır. Dönüşlü çatı ekleri - n- ve -l-’dir. Yıka-> yıkan-, bak->bakın-, yor- >yorul- vb. Dönüşlü çatılarda, yüklem çoğunlukla nesne alamaz, ancak “bavulu yüklendim” örneğinde olduğu gibi geçişli eylem de olabilir.
15.Soru
Türkçe kökenli sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir.
II. Türkçe kökenli sözlerde istisnai birkaç sözcüğün dışında birincil uzun ünlü bulunmaz.
III. Aynı ya da farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez.
IV. İkiz ve üçüz ünlü yoktur.
Yalnız II |
I ve II |
I, II ve IV |
I, III |
I, II, III ve IV |
Soru kökünde verilenlerin hepsi doğru olduğu için doğru cevap E şıkkıdır.
16.Soru
Türkçenin ilk yazılı belgesi aşağıdakilerden hangisidir?
Çoyr yazıtı |
Nihon Şoki |
Tihanyi Vakıfnamesi |
Man'yoshu |
Bugut Yazıtı |
Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin ilk yazılı belgesi MS 687-692 yıllarına tarihlenen Çoyr yazıtıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
17.Soru
Ek kavramı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Eylem, ad (isim), sıfat, zarf vb. sözcük türlerinden birine girmeyen bağımlı biçim birimlerdir. |
Ekler kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara bölünemez. |
Biçim bakımından ön ekler, iç ekler, son ekler olmak üzere üçe; işlev bakımından yapım ve çekim ekleri olmak üzere ikiye ayrılır. |
Türkçenin ekleri genellikle tek hecelidir. Çok heceli ekler iki ayrı ekten oluşabilir. |
Biçim bilgisel bakımdan bölünemez ancak anlam taşımayan hecelere veya seslere bölünebilir. |
Ek
Ekler, herhangi bir sözcük türüne dâhil olmayan, yani eylem, ad (isim), sıfat, zarf vb.
sözcük türlerinden birine girmeyen bağımlı biçim birimlerdir. Ekler kendilerinden daha
küçük anlamlı parçalara bölünemez. Ekler; biçim bakımından ön ekler, iç ekler, son ekler olmak üzere üçe; işlev bakımından yapım ve çekim ekleri olmak üzere ikiye ayrılır. Eklerle ilgili ayrıntılı bilgi Türkçenin Ekleri başlığı altında ele alınmaktadır.
Türkçenin ekleri genellikle tek hecelidir. Çok heceli ekler iki ayrı ekten oluşabilir. Örneğin;
-dIkçA sıfat fiil eki –dIk ile eşitlik durumu eki –cA’nın birleşmesiyle oluşmuştur.
18.Soru
I. Sümerce ve Türkçede 68 ortak kelime vardır ve bu kelimeler, akrabalıktan ya da kelime alış-verişinden kaynaklanmış olabilir.
II. Sümerce ile Türkçe arasında bir ilişki olduğu konusu, bu ortak kelimelerin tespit edilmesiyle kuşkuya yer bırakmayacak biçimde ispat edilmiş, ancak ilişkinin niteliği henüz anlaşılamamıştır.
III. Türklerin en az MÖ 3500’lerde Türkiye’nin doğu bölgesinde bulunduğu tespit edilmiştir.
IV. Türk dilinin zamanımızdan 5500 yıl önce müstakil ve iki kollu bir dil olarak varlığı ispatlanmıştır.
Sümerce ve Türkçe ile Sümerler ve Türkler arasındaki ilişkiler konusunda yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Konuyla ilgili önemli bir çalışma yayınlayan Osman Nedim Tuna (1990), Sümerce ve Türkçe ile Sümerler ve Türkler arasındaki ilişkiler konusunda yaptığı araştırmaların sonuçlarını birkaç madde hâlinde şöyle sıralar:
1. Sümerce ve Türkçede 168 ortak kelime vardır ve bu kelimeler, akrabalıktan ya da kelime alış-verişinden kaynaklanmış olabilir.
2. Diller arasındaki ortaklıklar, ya akrabalık ya da komşuluk ilişkisi sonucunda oluşur. Sümerce ile Türkçe arasında bir ilişki olduğu konusu, bu ortak kelimelerin tespit edilmesiyle kuşkuya yer bırakmayacak biçimde ispat edilmiş, ancak ilişkinin niteliği henüz anlaşılamamıştır.
3. Türklerin en az MÖ 3500’lerde Türkiye’nin doğu bölgesinde bulunduğu tespit edilmiştir.
4. Türk dilinin zamanımızdan 5500 yıl önce müstakil ve iki kollu bir dil olarak varlığı ispatlanmıştır.
5. Türkçenin bilinmeyen zamanlarda Doğu ve Batı Türkçesi olarak adlandırdığımız iki kola ayrıldığı pek çok bilim adamının benimsediği bir görüştür. Burada bu görüşe temel olacak bir zaman belirtilmiştir.
6. Bugün, yaşayan Dünya dilleri arasında, en eski yazılı belgelere sahip olan dil, Türk Dili’dir. Bunun kanıtı, çivi yazılı Sümerce tabletlerdeki alıntı kelimelerdir.
Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hint-Avrupa dilleri arasında yer almaz?
Germen dilleri |
Kelt dilleri |
İrani diller |
Slav dilleri |
Çin dilleri |
Diğer dört seçenekte verilen diller Hint-Avrupa dilleri arasında iken, Çin dilleri Çin-Tibet dillerinden biridir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan özelliklerden biri değildir?
Önlük |
Artlık |
Düzlük |
Yuvarlaklık |
Sıklık |
Sıklık, ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan özelliklerden biri değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ