Turkish Language 1 Ara 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda bazı dillere ait ilk belgeler hakkında verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Macarlara ait en eski belge MS 8. yüzyıla aittir. |
İtalyancaya ait en eski belge MS 712 Nihon Şoki adını taşır. |
Türk Diline ait en eski belge MS 687- 692, Çoyr yazıtı olarak bilinir. |
İngilizceye ait en eski belge 843 yılında iki kardeş arasında yapımış lan bir antlaşmadır. |
Fransızcaya ait en eski belge Tihanyi Vakıfnamesidir. |
Verilen seçeneklerde Türk Diline ait en eski belge MS 687- 692, Çoyr yazıtı bilgisi doğrudur. İlk seçenekte verilen bilgi İngilizceye, İkinci seçenekte verilen bilgi Japoncaya, Dördünci seçenekte verilen bilgi Fransızca Almancaya, En son seçenekte verilen bilgi ise Macarcaya aittir. Dolayısıyla Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Türkçedeki ‘erkek kardeş’ anlamındaki birader sözcüğünün Boşnakça brati, Farsça berāder ve İngilizce brother sözcükleriyle sesçe yakın ve anlamca aynı olmasının nedenini aşağıdaki kurallardan hangisi ile açıklayabiliriz?
Gösterge |
Değişke |
Kod değiştirme |
Ödünçleme |
Ölçünleştirme |
Türkçedeki ‘erkek kardeş’ anlamındaki birader sözcüğünün Boşnakça brati, Farsça berāder ve İngilizce brother sözcükleriyle sesçe yakın ve anlamca
aynı olmasının nedeni de Türkçenin bu sözcüğü Boşnakça ve İngilizce ile birlikte Hint Avrupa dilleri ailesinde yer alan Farsçadan kopyalamasıdır. Buna ödünçleme denir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde çekim eki sayısı daha fazladır?
İnsafsızlık |
Bağımsızlar |
Yalnızlıklar |
Gözlüksüz |
Yokluğundan |
Çekim ekleri, eylem ya da ad soylu sözcüklere gelerek bağlı oldukları sözcük öbeklerine göre, sözcükler arasında durum, iyelik, çokluk, kip, zaman, kişi, sayı vb. geçici ilişkiler kuran, görevsel bağımlı biçim birimleridir. Çekim ekleri, sözlüksel biçim birimlerinde ad durumlarını, bazı dillerde cinsiyet; eylemlerde çatı, kip, görünüş, kişi vb. gramatikal işlevleri işaretler. Türkçe bir eklemeli dil olduğundan ad ve eylemlerin çekimi, ekler aracılığıyla gerçekleştirilir. Örneğin ‘Ders-ler1-i-m2-i3 tamamla-dı4-m5’ cümlesinde derslerimi adında (1) no’lu ek çoğulu, (2) no’lu ek iyeliği, (3) no’lu ek yükleme durumunu; tamamladım yükleminde ise (4) no’lu ek görülen geçmiş zamanı, (5) no’lu ek, üçüncü kişiyi ifade eder. Çekim ekleri kendi aralarında ad çekim ekleri ve eylem çekim ekleri olmak üzere ikiye ayrılır. B şıkkında 1 (-lar), C şıkkında 1 (-lar), E şıkkında ise 2 (-un / -dan) çekim eki vardır. Diğer şıklarda çekim eki yoktur. Doğru cevap E’ dir.
4.Soru
Latin harflerine dayanan Türk Alfabesi hangi tarihte kabul edilmiştir?
17 Ekim 1932
|
10 Haziran 1928
|
1 Kasım 1928
|
1 Aralık 1929
|
23 Aralık 1929
|
5.Soru
‘Bilge Kağan Yazıtları’ Türkçenin hangi döneminde yazılmıştır?
Eski Türkçe dönemi
|
Orta Türkçe dönemi
|
Hun dönemi
|
Kuzey Türkçesi
|
Batı (Eski Oğuz) Türkçesi
|
6.Soru
I. Diş-dudak ünsüzleri /f, v/ şeklindedir.
II. Gırtlak ünsüzleri /g, ğ, h/ şeklindedir.
III. Diş ünsüzü yalnızca /t/ şeklindedir.
IV. Dudak ünsüzlerinden biri /p/ ünsüzüdür.
Oluşum yerlerine göre ünsüzler ile ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, IV |
II, IV |
II, III, IV |
Diş-dudak ünsüzleri /f, v/ şeklindedir. Dudak ünsüzlerinden biri /p/ ünsüzüdür, diğerleri de /b, m/ şeklindedir. Ancak gırtlak ünsüzü yalnızca /h/ şeklindedir. Diş ünsüzleri ise /d, n, s, t, z/ şeklindedir.
7.Soru
Fiziksel veya motor tanıma göre ciğerlerden gelen havanın göğüs kaslarının kasılmasıyla bir seferde çıkardığı ses ya da seslere ne ad verilir?
Kök |
Hece |
Yapım Eki |
Çekim Eki |
Yüklem |
Hece, fiziksel veya motor tanıma göre ciğerlerden gelen havanın göğüs kaslarının kasılmasıyla bir seferde çıkardığı ses ya da seslerdir. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
'Konuşurlar eş zamanlı olarak bir dilden diğer dile veya bir dil değişkesinden diğer dil değişkesine geçebilir.'
Yukarıdaki açıklama aşağıdakilerden hangisine aittir?
Dil edinim aygıtı |
Değişke |
Kod değiştirme |
Ödünçleme |
Gösterge |
C) Konuşurlar eş zamanlı olarak bir dilden diğer dile veya bir dil değişkesinden diğer dil değişkesine geçebilir. Buna toplum dil biliminde kod değiştirme adı verilir.
9.Soru
Türkçede kaç tip kişi eki vardır?
İki |
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
Kişi ekleri, yüklemin belirttiği işle doğrudan bağlantılı olan kişiyi gösterir. Türkçede dört tip kişi eki vardır.
10.Soru
Kazakçanın, Karakalpakçanın ve Nogaycanın bağlı bulunduğu Türk yazı dili aşağıdakilerden hangisidir?
Oğuz Türkçesi
|
Kıpçak Türkçesi
|
Uygur Türkçesi
|
Sibirya Türkçesi
|
Bulgar Türkçesi
|
11.Soru
Aşağıda, Türk yazı dillerinin ve lehçelerinin sınıflandırılmasıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Salırca (Salarca) tarihî olarak Kıpçak grubundan gelişmiştir. |
Kıpçak grubu batı (b), doğu (d) ve güney (g) alt gruplarından oluşur. |
KBb grubunda Kumukça, Karaçay Balkarca, Kırım Tatarcası |
Aral-Hazar grubunda Kazan Tatarcası ve Başkurtça bulunur. |
Volga (İdil) grubunda Kazakça, Karakalpakça, Kıpçak-Özbek ve Nogayca bulunur. |
- Güneybatı (GB), Oğuz Türkçesi: Bu grup kendi içinde batı (b) ve doğu (d) olmak üzere ikiye ayrılır. GBb grubunda Gagauzca, Türkiye Türkçesi ve Azerice; GBd grubunda ise Türkmence yer alır. Salırca (Salarca) tarihî olarak Oğuz grubundan gelişmiştir.
- Kuzeybatı (KB), Kıpçak Türkçesi: Kıpçak grubu batı (b), kuzey (k) ve güney (g) alt gruplarından oluşur. KBb grubunda Kumukça, Karaçay Balkarca, Kırım Tatarcası ve Karayca; KBk veya Volga (İdil) grubunda Kazan Tatarcası ve Başkurtça; KBg veya Aral-Hazar grubunda Kazakça, Karakalpakça, Kıpçak-Özbek ve Nogayca bulunur. Altay Türkçesi ile güçlü genetik bağlarına karşın, Kazakçaya çok yakın olan modern Kırgızca da bu grupta değerlendirilebilir.
12.Soru
Kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara ayrılamayan, sözlüksel anlam taşıyan ve bir sözcük türüne ait olan biçim birimlere ne ad verilir?
Kök |
Ek |
Yapım Eki |
Yüklem |
Özne |
Kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara ayrılamayan, sözlüksel anlam taşıyan ve bir sözcük türüne ait olan biçim birimlere kök denir. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
“İşte anlanınca duruyor” cümlesinde “tam karşısında” demek yerine Batı Anadolu ağzında yer alan “anlanınca” kelimesinin kullanılması dilin hangi özelliğini belirtir?
Dil evrenseldir. |
Dil ilkel dil, modern dil diye ayrılmaz. |
Dil toplumsal katmanlara göre değişir. |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. |
Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır. |
Dil, toplumsal katmanlara göre değişkendir. Klasik terminolojideki ifadesiyle ağız, şive, lehçe gibi ‘değişke’lerden oluşur.
14.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde “kahve altı > kahvaltı” örneğindekine benzer ses olayı vardır?
ıssız |
nasıl |
hamur |
daracık |
resim |
Ünlü birleşmesi; ünlüyle biten bir sözcüğün, ünlü ile başlayan bir ek alması ya da sözcük ile birleşmesi durumunda, ilk sözcüğün sonundaki veya ikinci sözcüğün başındaki ünlülerden birinin düşmesidir: “ne asıl > nasıl”
15.Soru
Anonim bir eser olan “Codex Cumanicus” Türkçenin hangi tarihi dönemine aittir?
Köktürk-Uygur Dönemi
|
Kuzey (Kıpçak) Türkçesi
|
Doğu (Çağatay) Türkçesi
|
Batı (Eski Oğuz) Türkçesi
|
Hun Dönemi
|
16.Soru
I. Artlık/Önlük II. Düzlük/Yuvarlaklık III. Sürekli/süreksiz IV. Titreşimli/titreşimsiz V. Darlık/Genişlik Yukarıdaki özelliklerden hangisi ünlülerin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütlerden değildir?
Yalnız III
|
Yalnız I
|
II ve III
|
d) I, IV ve V
|
e) III ve IV
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilin türlerinden biri değildir?
Yazı |
Ölçünlü |
İzole |
Kutsal |
Değişke |
Değişke bir dil türü değildir. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Birinci Türkoloji Kongresi' nin toplandığı şehir hangisidir?
Taşkent |
Kazan |
Bakü |
Selanik |
İstanbul |
1926 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplanan Birinci Türkoloji Kurultayı pek çok Türk topluluğunun kültür hayatını etkilemek bakımından çok önemli bir toplantıdır.
19.Soru
VIII.-IX. yüzyıllarda kısa süre kullanılmış din yoluyla gelen ilk alfabe aşağıdakilerden hangisidir?
Mani alfabesi |
Soğut alfabesi |
Uygur alfabesi |
Tibet alfabesi |
Brahmi alfabesi |
Türkçenin yazımı için çok yetersiz olan Mani alfabesi, dar bir çevrede ve VIII.-IX. yüzyıllarda kısa süre kullanılmış din yoluyla gelen ilk alfabedir.
20.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde addan ad yapma ekine bir örnek görülmektedir?
Bakıcı |
Yakıt |
Gezi |
Yolsuz |
Yapıcı |
Bakıcı, yakıt, gezi ve yapıcı kelimelerinde eylemden ad yapma eklerine örnekler görülmektedir. Yolsuz kelimesinde "yol" adına -suz eki gelmiş ve addan ad yapmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ