Turkish Language 1 Ara 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Lastik II. Tahmin III. Sabah IV. Vazo V. Hesap Yukarıdakilerden hangileri Türkçe'de bazı ünsüzlerle başlayan sözcükler, belirtilen özel durumların dışında yabancı kökenlidir tanımlamasına örnektir?
I ve II |
I ve III |
I, IV ve V |
IV ve V |
III,IV ve V |
Türkçede istisna birkaç sözcüğün dışında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzler söz başında bulunmaz.ünsüzlerle başlayan sözcükler, belirtilen özel durumların dışında yabancı kökenlidir. Örneğin cuma, fen, hesap, şükür, vali, ziyaret Arapçadan; can,jale, peri, renk, şah Farsçadan; halter, jandarma, marj, narkoz, plato, raket, şövalye,vites Fransızcadan; cıvata, ciro, filika, firma, lastik, pipo, rota, vazo İtalyancadan;feribot, golf, hentbol, lider, miting, roket, şilt, vinç İngilizceden; cımbız, fire, huni,lahana, marangoz, poyraz, roka, vatos, zargana, zoka Rumcadan kopyalanmıştır.
2.Soru
Yapay Diller ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Genellikle Latince, Grekçe ortak ve yaygın sözcüklerle ve basitleştirilmiş dil bilgisi kurallarıyla oluşturulmuştur. |
Yapay diller ile öğrenme kolaylığı, yaygın ana dillere yakınlık, işlevsellik vb. sağlamak istenmiştir. |
İlk yapay dil Esperanto (Ümit Dili), 1887 Ludwig Lazarus Zamenhof tarafından oluşturulmuştur. |
Volapük (Dünya Dili), Johann Martin Schleyer tarafından oluşturulmuştur. |
Esperanto ve Voladük'ün dışında da yapay diller vardır. |
İnsanlar arasındaki sorunların önemli ölçüde birbirini anlamamaktan kaynaklandığını, bu nedenle iletişim engellerinin ortadan kaldırılmasının, insanların birbirlerini kolayca anlayabilmesinin önemli olduğunu düşünen bilim insanları, düşünürler, sanatçılar yüzyıllar boyunca ortak bir dil oluşturmayı düşlemişlerdir. Genellikle Latince, Grekçe ortak ve yaygın sözcüklerle ve basitleştirilmiş dil bilgisi kurallarıyla öğrenme kolaylığı, yaygın ana dillere yakınlık, işlevsellik vb. sağlamak üzere, ilk yapay dil, Volapük (Dünya Dili), 1880 yılında Johann Martin Schleyer tarafından; Esperanto (Ümit Dili), 1887 Ludwig Lazarus Zamenhof tarafından oluşturulmuştur. Bunların dışında da yapay diller vardır. Yapay dillerin, başlangıçtaki beklentilerin göz önüne alınması durumunda, başarılı olduğu söylenemez.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünsüzlerle ilgili ses olaylarından göçüşmeye örnek olarak gösterilebilir ?
oltur>otur |
öyük>höyük |
lanet>nalet |
kapı>gapı |
barmak>parmak |
Göçüşme, sözcük içindeki iki sesin yer değiştirmesidir. Genellikle /l, p, r/ ünsüzlerinin
ikisinin birlikte bulunduğu sözcüklerde görülür. Söz içinde birbirini izleyen sesler arasındaki
yer değiştirmeye yakın yer değiştirme; birbirinden uzakta kalan seslerin yer değiştirmesine
ise, uzak yer değiştirme adı verilir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biridir?
Dil bir sistemdir. |
İlkel dil ayrımı vardır. |
Dilin üretim yapısı sınırlıdır. |
Dil topluma göre değişmez. |
Dillerde ortaklık bulunmaz. |
Dil, bir sistemdir: Dil konuşma ve dinleme işlevlerini gerçekleştirmek üzere birbirleriyle bağlantılı ses, biçim, söz dizimi, anlam vb. alt sistemlerin oluşturduğu, üzerinde inceleme yapılabilen bir bütündür.
5.Soru
Türkiye’de pek çok bilim insanı, Türkçenin yaşının en az 8500 yıl geriye gittiğini düşünmektedir. Aşağdakilerden hangisi, Türkçe'nin ilk yazılı izleriyle kaeşılaşılan kaynaklardır?
Kutsal metinler
|
Sümer tabletleri
|
Moğol yazıtları
|
Uygur metinleri
|
Msır piramitleri
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Maniheist Uygur çevresine mensup bir şairdir?
Aprınçur Tigin
|
Kül Tigin
|
Tonyukuk
|
Ali Şir Nevai
|
Yusuf Has Hacip
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kutsal dillerden değildir?
Klasik İbranice |
Sanskritçe |
Prakrit |
Arapça |
Çinçe |
Dil bilimsel bakımdan dillere kutsallık atfedilmez, ancak kimi dinlerin öğretilerinin vaaz edildiği diller o dinlerin inanırları tarafından kutsal olarak kabul edilir. Örneğin Yahudilik için Klasik İbranice, Hinduizm için Sanskrit, Budizm için Prakrit (Pali), İslam dünyası için Klasik Arapça kutsal dillerdir.
8.Soru
Gırtlaktan ağız boşluğuna gelen hava aşağıdakilerden hangisinin aracılığıyla çeşitli seslere dönüşür?
Boğaz |
Geniz |
Yanak |
Dil |
Kulak |
Gırtlaktan ağız boşluğuna gelen hava burada alt çene, üst çene, dil, dişler, ön damak (yumuşak damak), art damak (sert damak) ve dudaklar aracılığıyla çeşitli seslere dönüşür. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünsüzlerle ilgili ses özelliklerinden biri değildir?
Sözcük kökünde ikiz ünsüz/uzun ünsüz yoktur |
Çok heceli sözcüklerin sonunda -p bulunmaz |
Yazılışta söz başında iki ünsüz bulunan sözcükler yabancı kökenlidir |
Türkçede iki ünsüz ve üç ünsüz yan yana gelemez |
Sözcük kökünde ya da hece sonunda yan yana üç ünsüz bulunmaz |
Türkçede iki ünsüz hatta üç ünsüz yan yana gelebilir. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağatay Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilmektedir?
Kıpçak Türkçesi |
Kazak Türkçesi |
Kırgız Türkçesi |
Özbek Türkçesi |
Tatar Türkçesi |
Kuzey (Kıpçak) Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilen lehçeler; Tatar,
Başkurt, Nogay, Kumuk, Karaçay, Kazak, Karakalpak ve Kırgız lehçeleridir.
Özbek Türkçesi, Çağatay Türkçesinin günümüzdeki devamı olarak kabul edilir.
11.Soru
Sözcükleri ölçütlere göre sınıflandırdığımızda aşağıdakilerden hangisi bu sıralamada yer almaz?
Yapı
|
Çağrışım
|
Tür
|
Görev
|
Anlam
|
12.Soru
Aşağıdaki tümcelerin hangisinde 'ayak' sözcüğü farklı bir anlam türünde kullanılmıştır?
Ayaklarıma kara sular indi. |
Ayaklarını yıka da öyle yat. |
Ayağında mantar çıkmış. |
Bana ayak yapma! |
Ayakları çok pis kokuyor. |
'Bana ayak yapma!' tümcesinde ayak sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır. Diğer seçeneklerde ise temel anlamda kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Orhun Abideleri adlı eserin yazarı kimdir?
Talat Tekin |
Osman Nedim Tuna |
Muharrem Ergin |
Doğan Aksan |
Mehmet Akalın |
Türklerin kendi yazdıkları belgelerle ilgili olarak sürekli yeni bilgiler ortaya çıkmakta
ve yayınlar yapılmaktadır. En hacimlileri Köl Tigin, Bilge Tonyukuk ve Bilge Kağan adına
dikilmiş olan bu yazıtlarla ilgili Türkiye ve Türkiye dışından pek çok bilim adamı çalışmış veçalışmaktadır. Ayrıca sürekli değişik Türk topluluklarına ait yeni yazıtlar da bulunmaktadır.
Bu yazıtlardan Tonyukuk adına dikilmiş olan 725-726 yıllarında, Köl Tigin’e ait olan
21 Ağustos 732’de, Bilge Kağan yazıtı da 24 Eylül 735’te dikilmiştir. Orhun Abideleri adlı
eserin yazarı Prof. Dr. Muharrem Ergin (2002, XIV), eserinin baş kısmında bu yazıtların
özelliklerini şöyle belirtir:
Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metin… İlk Türk tarihi… Taşlar üzerine yazılmış tarih… Türk devlet adamlarının millete hesap vermesi, milletle hesaplaşması… Devlet ve milletin karşılıklı vazifeleri… Türk nizamının, Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün büyük vesikası… Türk askerî dehasının, Türk askerlik sanatının esasları… Türk gururunun ilâhi yüksekliği… Türk feragat ve faziletinin büyük örneği… Türk edebiyatının ilk şaheseri… Türk hitabet sanatının erişilmez şaheseri… Yalın ve keskin üslûbun şaşırtıcı numûnesi… Türk milliyetçiliğinin temel kitabı… Bir kavmi bir millet yapabilecek eser… Türk dilinin mübarek kaynağı… İnsanlık âleminin sosyal muhteva bakımından en manalı mezar taşları…
Doğru yanıt C
14.Soru
Türk Dil Kurumu’nun Türkçe sözlüğünde (www.tdk.gov.tr),
- Her yerde ve her zaman kullanılmayan veya kullanılmaması gereken çoklukla eğitimsiz kişilerin söylediği söz veya deyim,
- mecaz. Serserilerin, külhanbeylerinin kullandığı söz veya deyim.
sözleriyle açıklanan sözlüksel birim, aşağıdakilerden hangisidir?
Jargon |
Çalışma Dili |
İzole Dil |
Şive |
Argo |
Amaç 2
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin yapım eklerinden biri değildir?
Addan ad yapma eki |
Addan eylem yapma eki |
Addan zarf yapma eki |
Eylemden ad yapma eki |
Eylemden eylem yapma eki |
Yapım ekleri; Addan Ad Yapma Ekleri, Addan Eylem Yapma Ekleri, Eylemden Ad Yapma Ekleri, Eylemden Eylem Yapma Ekleri olarak gruplandırılır. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi addan ad yapma eklerinden değildir?
-aç |
-ar |
-arl |
-ay |
-at |
-Ar: başar-, ever-, onar-, suvar-.
17.Soru
Türkçe'nin en zayıf ünlüsü hangisidir?
/o/ |
/ö/ |
/ı/ |
/i/ |
/e/ |
Türkçe için en zayıf ünlü /ı/ harfidir.
18.Soru
I. En Az Çaba İlkesiII. İlişkide Bulunulan Dillerin EtkisiIII. Eklenmelerdeki BenzeşmeIV. Seslerin Birbirlerini EtkilemesiV. Yazımın EtkisiYukarıdakilerden hangileri bir dilin seslerinin farklı nedenlerle değişebileceğine örnek olarak gösterilebilir?
Yalnız III
|
I ve II
|
III ve IV
|
I,II ve III
|
I, II, IV ve V
|
19.Soru
I. Dilbilimciler, genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından betimleyici dilbilgisini tercih ederler. II. Doğruyu veya yanlışı bulmaya değil, dilin kendisine özgü nitelikleri anlamaya odaklanılır. III. Doğanın bir parçası olan dilin bütün görünümleri, bütün dilbilgisel düzeylerde eşit yeterliklere sahiptir. IV. Herhangi bir yörenin ağzı ile ölçünlü dil arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmaz. Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri, dilbilgisinin betimleyici yaklaşımının özelliklerindendir?
Yalnız I
|
Yalnız III
|
I ve II
|
II ve III
|
I, II, III, IV
|
20.Soru
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasına ne denir?
Ölçünleştirme |
Betimleme |
Nedensizlik |
Sistemleştirme |
Dil üretimi |
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasına ölçünleştirme (standartlaştırma) denir. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ