Turkish Language 1 Ara 32. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkçenin yazı dili tarihiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
En eski belgesi MS 8. yüzyıla aittir. |
İlk yazılı belge MS 1057. tarihli Tihanyi Vakıfnamesidir. |
İlk yazılı belge MS 687- 692, Çoyr yazıtıdır. |
En eski belgeleri, 843 yılında iki kardeş arasında bir antlaşmadır. |
MS 712, Nihon Şoki ilk yazılı belge kabul edilir. |
Konuşma dili olarak yaşı kesin rakamlarla ifade edilemeyen, ancak çok eski devirlere
gittiği anlaşılan Türkçenin yazı dili tarihini izleyebilmekteyiz. Bugünkü bilgilerimize göre
Türkçenin ilk yazılı belgesi MS 687-692 yıllarına tarihlenen Çoyr yazıtıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültürü oluşturan öğelerden birisi değildir?
Yeme-içme düzeni |
Mimari ve el sanatları |
Atasözleri |
Dil |
Davranış kalıpları |
Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir. Somut olmayan, manevi kültür unsurlarının aktarımında dil, önemli bir rol üstlenir. Maddi ve manevi kültürel unsurlar, toplumların kimliklerini oluşturarak onların yaşam tarzını, hayata, sanata, estetiğe, etik değerlere vb. yaklaşımlarını, anlayışlarını yansıtmaktadır. Söz gelimi, manevi kültürel ögelerimizden olan atasözlerimize bakıldığında, toplumumuzun hangi renkleri hangi duygu değerleri ve ahlak anlayışıyla birleştirdiği görülmüş olur.
3.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi yapı bakımından bükünlü diller grubuna girer?
Türkçe |
Fince |
Farsça |
Rusça |
Tibetçe |
Bükünlü diller: Biçim bilgisel tipoloji bakımından Yunanca, Latince, İngilizce, Rusça, Ukraince; Arapça, İbranice vd. bükünlü dillerdir. Bükünlü dillerde sözcüğün biçiminin değişmesi anlamın ve/veya dil bilgisel işlevin de değiştiğini gösterir. Bükünlü dillerin en karakteristiği Arapçadır. Arapça söz üretimi büyük çoğunluğu hatta çekimler üçlü, kısmen dörtlü ve beşli ünsüz köklerden vezin adı verilen belirli kalıplara göre yapılır. Örneğin, ktb ‘yazmak’ kökünden yer adı yapan mef ’al vezni ile mekteb, eylemin özne biçimi gösteren fâ’il vezniyle kâtib, edilgen tümleç adı yapan mef ’ûl vezni ile mektub, mekteb sözcüğünün çoğul biçimini gösterenin mefa’il vezni ile mekâtib gibi. Kök ünsüzleri türetilen her sözcükte aynı sırada korunur
Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Günümüzde yaşayan diller arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dil aşağıdakilerden hangisidir?
Türkçe
|
Fransızca
|
İngilizce
|
İtalyanca
|
Macarca
|
5.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Türkçe değildir?
var |
hangi |
halter |
pınar |
vur |
Halter kelimesi Türkçe değil, Farsçadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
- I. Dil ve toplum ilişkisinde yaş unsuru önemsizdir.
- II. Dil ve toplum ilişkisinde cinsiyete bağlı değişkenlikler yer alır.
- III. Bireyin eğitim düzeyi ve statüsü, dil ve toplum ilişkisi üzerine etkilidir.
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Yaş da diger unsurlar gibi dil toplum ilişkisinde önemli rol oynayan faktörlerdendir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe kökenli sözcüklerde bulunmayan ünsüzlerle ilgili doğru değildir?
Yansımalar dışında , içinde j sesi bulunun bütün sözcükler yabancı kökenlidir. |
Söz başında /c,f,ğ,h,j,l,m,n,p,r,ş,v,z/ ünsüzleri bulunmaz |
Türkçe kökenli sözcüklerde bulunan /c,f,ğ,h,v/ ikincil ünsüzlerdir |
Sözcük sonunda /b,c,g,ğ/ ünsüzleri bulunmaz |
Sözcük sonunda /d/ ünsüzü bulunabilir. Örneğin metod |
Sözcük sonunda /b,c,d,g/ ünsüzleri bulunmaz. Arapça ve Farsçadan kopyalanan söz sonunda -b,-c,-d,-g,-ğ bulunan sözcüklerde Türkçenin bu ses özelliğine uyarak ab, hac, ad vb. kimi örnekler dışında -p,-ç,-t,-k şeklinde ötümsüzleşir.
8.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde telgrafik konuşma örneği yer almaktadır?
Anne gel! |
Anne, baba! |
Anne mama ver! |
Anne, anne! |
Anneeeee! |
Telgrafik konuşma çocuğun dil ediniminde 2 yaş civarında, iki sözcükten oluşan cümlelerle konuşmasına verilen addır. “Anne gel!” diyen çocuk telgrafik konuşmuş olur.8
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde etken eylemden edilgen eylem yapan bir yapım eki vardır?
Çok sağlıklı beslendi. |
Özene bezene süslendi. |
Ayşe duvara yaslandı. |
Çocuklar çantalarını yüklenmiş. |
Sokak köpekleri zehirlenmiş. Ah şu belediyeler! |
Eylemden Eylem Yapma Ekleri: Eylemden eylem yapma eklerini, eylem tabanlarına gelerek yeni eylemler yapan özel söz dizimsel işlevleri bulunan yapılar olarak tanımlayabiliriz. Bu eklerin çatı adı verilen özel görünümleri vardır. Çatı ekleri cümle içinde yüklemin özne veya nesne ile ilişkisini belirler. Çatıları çok genel olarak bir cümlede yüklemin gösterdiği eylemin özne tarafından yapıldığını gösteren etken çatı ve cümlenin dil bilgisel (sözde) öznesinin yüklemin bildirdiği eylemden etkilendiğini veya eylemin hedefi olduğunu gösteren edilgen çatı olarak ikiye ayırabiliriz. Duvarları boyadı etken çatı, duvarlar boyandı cümlesi ise edilgen çatı örnekleridir. Çatıları, öznenin ve nesnenin durumuna göre dönüşlü, edilgen, işteş, ettirgen çatılar olarak daha ayrıntılı bir şekilde sınıflandırabiliriz. Belediyeler köpekleri zehirledi etken çatı, köpekler belediyeler tarafından zehirlendi ise edilgen çatı örneğidir. Doğru cevap E’ dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yabancı kökenli bir sözcük değildir?
kömür
|
moloz
|
pantolon
|
kolon
|
kontör
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Lisan hareketinin temel prensipleri arasında yer almamaktadır?
Dilimizdeki Arapça ve Farsça gramer kurallarını kullanmamak. |
Yabancı kelimeleri Türkçedeki söylenişiyle yazmak. |
Öteki Türk lehçelerinden kelime almamak. |
Mümkün olduğu kadar İstanbul halkının konuştuğu gibi yazmak. |
Bilim terimlerinde Arapça kelimelerden yararlanmamak. |
Yeni Lisan hareketinin temel prensipleri şöyle sıralanabilir:
1. Yazı dilini konuşma diline yaklaştırmak, mümkün olduğu kadar İstanbul halkının konuştuğu gibi yazmak.
2. Dilimizdeki Arapça ve Farsça gramer kurallarını kullanmamak.
3. Tamlamaları, Türkçe kurallara göre yapmak.
4. Yabancı kelimeleri Türkçedeki söylenişiyle yazmak, bilim terimlerinde Arapça kelimelerden yararlanmak.
5. Öteki Türk lehçelerinden kelime almamak.
6. Bu kurallardan hareket ederek millî bir dil ve millî bir edebiyat meydana getirmektir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
12.Soru
Konuşurların bir dilden başka bir dile ya da bir dil değişkesinden başka bir dil değişkesine geçiş yapmasına ne denir?
Varyant |
Gösterge |
Dil edinimi |
Kod değiştirme |
Kopyalama |
Konuşurlar eş zamanlı olarak bir dilden diğer dile veya bir dil değişkesinden diğer dil değişkesine geçebilir. Buna toplum dil biliminde kod değiştirme adı verilir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesini ifade etmektedir?
Türetme
|
Kalıplaşma
|
Örnekseme
|
Karma
|
Kasıtlı yaratma
|
14.Soru
Türk Dillerinin sınıflandırması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Türk dilleri iki gruba ayrılarak sınıflandırılır. |
Türk dillerinin sınıflandırması ekonomik ve coğrafi bakımdan yapılmaktadır. |
Türk dilleri sadece Ural ve Altay dilleri arasında bir ilişki söz konusudur. |
Çuvaşça, Ogur/Bulgar grubu Türkçenin sınıflandırması içinde yer alan dillerdendir. |
Türk dillerinin daha çok Avrupa coğrafyasına yayıldığı görülmektedir. |
Türk Yazı Dillerinin ve Lehçelerinin Sınıflandırılması Avrasya coğrafyasına yayılan Türk dillerinin sınıflandırılması ile ilgili genetik, coğrafi, etnik, tipolojik birçok ölçüt ve sınıflandırma girişimi vardır. Johanson ve Csató (2006) coğrafi, genetik ve tipolojik ölçütleri esas alarak yaptığı sınıflandırmada Türk dillerini altı gruba ayırır. 5. grupta Çuvaşça, Ogur/Bulgar grubu yer almaktadır. Bu grup İlk Türkçe döneminde Türk dillerinden ayrılan Çuvaşça bu grubun tek yazı dilidir.
15.Soru
-Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metindir.
-İlk Türk tarihi metnidir.
-Yüksek Türk kültürünün büyük vesikasıdır.
Bu bilgiler hangi yazılı belgenin özelliklerinden bahsetmektedir?
-Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metindir.
-İlk Türk tarihi metnidir.
-Yüksek Türk kültürünün büyük vesikasıdır.
Bu bilgiler hangi yazılı belgenin özelliklerinden bahsetmektedir?
Çoyr Yazıtı |
Kutadgu Bilig |
Orhun Abideleri |
Divan-ı Lugat-ı Türk |
Atabetü'l Hakayık |
Türkçenin ilk yazılı belgesi MS 687-692 yıllarına tarihlenen C¸oyr yazıtıdır.Karahanlılar döneminden kalan eserler içinde 1069 yılında Yusuf Has Ha^cip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Ka^şgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Di^va^nü Lüga^ti’t-Türk; Edip Ahmet Yükneki^ tarafından yazılan Atebetü’l-Haka^yık vardır. Orhun Abideleri ilk yazılı Türklerden bahseten belgedir. Doğru cevap C dir.
16.Soru
I. Dil bilgisinin amaç olduğunu savunur.
II. Bireylerin dil üzerinde belli bir bilgisinin olduğunu kabul eder.
III. Dil ile ilgili temel kurallar değişmez ancak bireylerde bazı farklılıklar görülebilir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi betimleyici dil bilgisi ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I, II |
II, III |
Betimleyici dil bilgisi, bireylerin dil üzerinde belli bir bilgisinin olduğunu kabul eder. Farklılıklar olmakla beraber dil ile ilgili temel kurallar değişmediğini savunur. Betimleyici dil bilgisine göre dil bilgisi amaç değil, araçtır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Altay koluna mensup diller arasında yer almamaktadır?
Korece |
Türkçe |
Macarca |
Moğolca |
Mançu-Tunguzca |
Altay koluna mensup diller; Türkçe, Moğolca, Mançu-Tunguzca, Japonca ve Korece'dir. Macarca ise, Ural-Altay dil ailesinin Ural koluna mencuptur. Doğru yanıt C seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, birden çok yapım eki almamıştır?
Nedense kütüphanelerde yetişkin kimselere pek rastlamıyorum. |
Başarı basamaklarını tek tek tırmanmaya başladı. |
Birbirimizden kopmamaya çalışarak yürüyoruz. |
Saatler sonra suçlu zorla da olsa konuşturuldu. |
Zorlamasız, rahat okunan şiirler var kitapta. |
yet-iş-kin, baş-ar-ı, çalış-arak, konuş-tur-ul-mak, zor-la-ma-sız
19.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi karşıt anlamlı kelime grubuna girmez?
beyaz-siyah
|
al-kırmızı
|
gece-gündüz
|
İyi-kötü
|
güzel-çirkin
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dil Encümeni adındaki komisyonun 20 alfabeyi inceleyerek belirlediği esaslardan biri değildir?
Her ünlü için ayrı harf belirlenecek |
Seslerin uluslararası değerleri değişmeyecek |
İşaretli harflere mümkün olduğunca az yer verilecek |
Çift harfler bulunmayacak |
Millî bir Türk alfabesi olacak |
Hükümet 1927’de Latin harflerinin kabul edilmesi kararını almış ve 10 Haziran 1928’de Dil Encümeni adıyla bir komisyon kurulmuştur. Bu komisyon Latin yazısına dayalı 20 farklı alfabeyi inceleyerek şu esasları belirler:
• Çift harfler bulunmayacak.• Millî bir Türk alfabesi olacak.
• Seslerin uluslararası değerleri değişmeyecek
• İşaretli harflere mümkün olduğunca az yer verilecek
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ