Turkish Language 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Halk ağzından yazı diline aktarılmış olan sözcüklerden hangisi "Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak" anlamının karşılığıdır?
kaykılmak |
lığlamak |
işmar etmek |
dolukmak |
şişmek |
Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanan Türkçe Sözlük’te (hlk) kısaltmasıyla verilen
bütün sözcükler halk ağzından yazı diline aktarılmış sözcüklerdir ki bunların sayısı binlerle ifade edilmektedir. Konuyla ilgili bir çalışmada halk ağzından yazı diline aktarılan sözcüklere örnek olmak üzere verilen sözcüklerden bazıları şunlardır:
kaykılmak : Bir yana doğru yaslanıp yatar gibi olmak
lığlamak : Sel, akarsu ince çamur, birikinti getirip yığmak
dolukmak : göz yaşarmak, ağlayacak duruma gelmek
işmar etmek : el, göz veya baş ile işaret etmek
şişmek : Gururlanmak, büyüklenmek
2.Soru
Hangi cümlede zarf tümleci kullanılmamıştır?
Birçok meteor taşı dünyamızın atmosferini geçerek yeryüzüne düşmektedir. |
Görevliler hepimizin evraklarını tek tek inceledi. |
Akşama kadar pencerenin kenarında eve gelmeni bekledim. |
Aldığım enstrüman Ankara’da yalnızca sende var. |
Misafirleri geldiğinden bugün yaptığı tüm planlarını iptal etti. |
A-dünyamızın atmosferini geçerek
B-tek tek
C-Akşama kadar
E-Misafirleri geldiğinden
D seçeneğinde zarf tümleci yoktur.
3.Soru
I. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir.
II. En sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir.
III. Alıntı olarak adlandırılabilir.
IV. Benzerlikler arasında rastlantı yoktur, hepsi ödünçlemeden kaynaklanmaktadır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi kopyalama ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız II |
Yalnız III |
I, IV |
I, II, III |
II, III, IV |
Kopyalama en sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir. Alıntı olarak da adlandırılabilir. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir. Ancak benzerliklerin hepsi ödünçlemeden kaynaklanmamaktadır, aralarında rastlantı bulunabilir.
4.Soru
"Yaşlı adam yaşadıklarını anlatırken soğukkanlıydı." cümlesinde cümlenin yardımcı ögesi aşağıdakilerden hangisidir?
Soğukkanlıydı |
Yaşadıklarını anlatırken |
Anlatırken |
Adam |
Yaşlı adam |
"Yaşlı adam yaşadıklarını anlatırken soğukkanlıydı." cümlesinde cümlenin yardımcı ögesi zarf tümleci olan "yaşadıklarını anlatırken" öbeğidir.
5.Soru
Hangisi Dil etkileşiminin başta gelen nedenlerindendir?
Toplumsal olaylar |
Büyük doğa felaketleri |
Din |
Savaşlar |
Devrimler |
Dil etkileşiminin başta gelen nedenlerinden biri de dindir. Dinîn kutsal metinlerinin dili o dine inanan diğer halkların dillerini etkilemiştir. Bu durumu hem Batı dünyasında yani Hristiyanlık coğrafyasında hem de Doğu yani İslam coğrafyasında oldukça etkili bir biçimde görmekteyiz. Bütün Hristiyan ülkelerde çok uzun bir süre kilise dili ya da ibadet dili olarak Latince kullanılmış ve bu durum, dinîn gereği olarak düşünülmüştür. İslam dünyasında da Batı’daki kadar olmasa da Arapçanın benzer bir etkisi olmuştur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri üniversitelerde yabancı dille eğitimin olumsuz yönlerindendir?
I) Öğrenci ve öğretmen arasındaki iletişimi güçleştirmesi
II) Öğrencinin okuma hızını yavaşlatması
III) Öğrencilerin yurtdışında lisansüstü eğitim imkanlarından kolaylıkla yararlanması
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
Üniversitelerde yabancı dilde eğitimin olumsuz yönleri arasında öğrenci ve öğretmen arasındaki iletişimin zorlaşması ve öğrencinin okuma hızının yavaşlaması vardır. Ancak yurtdışında lisansüstü eğitimin önünün açılması başlı başına olumsuz olarak değerlendirilemez. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Deyimlerle birleşik sözler yapı bakımından birbirine benzedikleri için zaman zaman karıştırılabilmektedirler. Bu karışma daha çok iki sözcükten oluşan deyimlerle birleşik sözlerde olmaktadır. Deyimler ve birleşik sözler biçim özellikleri bakımından farklıdırlar.
Aşağıdakilerden hangisi deyimler ve bileşik sözlerin biçim özellikleri açısından farkları ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Deyimlerle birleşik sözler yapı bakımından birbirine benzedikleri için zaman zaman karıştırılabilmektedirler. Bu karışma daha çok iki sözcükten oluşan deyimlerle birleşik sözlerde olmaktadır. Deyimler ve birleşik sözler biçim özellikleri bakımından farklıdırlar.
Aşağıdakilerden hangisi deyimler ve bileşik sözlerin biçim özellikleri açısından farkları ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Deyimi oluşturan iki sözcük kesinlikle bitişik yazılmazken, birleşik sözlerin bir kısmı bitişik yazılır. |
Birleşik sözcüğü oluşturan iki sözcük arasında başka hiçbir ek ya da sözcük gire- mezken deyimde girebilir. |
Deyimleri oluşturan ikinci sözcük normal bir fiil olarak çekimlenirken birleşik sözcükte bu mümkün olmaz. |
Birleşik sözcüğü oluşturan iki sözcük de değiştirilemezken, deyimi oluşturan sözcüklerden ikisi de her zaman değiştirilebilir. |
Deyimler derin anlama sahip yapılar iken, birleşik sözcüklerin böyle bir özelliği yoktur. |
Birleşik sözcüğü oluşturan iki sözcük de değiştirilemezken, deyimi oluşturan sözcüklerden biri zaman zaman değiştirilebilir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Aşağıdaki kullanımlardan hangisi doğru olarak verilmiştir?
Güzel yemek |
İyi film |
Öncü düşünce |
Şekil ev |
Hoş bilgisayar |
Kişisel tercihlerle belirli sözcüklerin daha sık kullanılması, zamanla bunların anlam ayrıntılarını ortaya koyan pek çok sözcüğün yerini alması gibi bir başka olumsuzluğa da yol açmaktadır. Örneğin güzel “göze ve kulağa hoş gelen, hayranlık uyandıran” anlamındayken bütün nesneleri, kavramları, olguları niteler duruma gelmesi, bunlarla ilgili asıl nitelikleri ifade eden sözcüklerin kullanım sıklığını gittikçe azaltmaktadır: Güzel yemek, güzel film, güzel roman, güzel düşünce, güzel ev, güzel bilgisayar vb. Oysa bir yemek leziz, besleyici olabilir; bir film, bir roman etkileyici, sürükleyici olabilir; bir düşünce özgün, öncü olabilir; bir ev modern, geniş, manzaralı olabilir, merkezî yerde bulunabilir; bir bilgisayar kullanışlı, gelişmiş, hızlı, en son teknoloji ürünü olabilir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
I. Uygurların Maniheizm ve Budizmi benimsemeleri II. Karahanlıların İslamiyet’i kabulü III. 18.yy Batı Kültür ve Medeniyetinin örnek alınması IV. Sanayi Devrimi V. Cumhuriyetin kurulmasıYukarıdakilerden hangileri Türk Kültür Tarihindeki dönüm noktalarındandır?
Yalnız I
|
Yalnız IV
|
I ve IV
|
I, IV ve V
|
I, II, III ve V
|
10.Soru
Türk dilinin bir bilim dili oluşu hangi uygarlık ile başlamıştır?
Göktürkler |
Hunlar |
Osmanlılar |
Selçuklular |
Uygurlar |
Türkçenin bilim dili olmasının tarihî, Uygurların X. yüzyılda çeşitli bilim dallarında yazdıkları eserlerde kendi dillerinin söz varlığından yararlanarak türettikleri terimleri kullanmalarıyla başlatılmaktadır. Uygurların başka dillerden yaptıkları çevirilerde yabancı kökenli terimleri, kavramları kendi dillerinden türettikleri terimlerle karşılamaları, Türk dilinin bin yıl öncesinden bilim dili niteliğini kazandığını ortaya koymaktadır. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Kişinin konuştuğu dil ile o kişinin dünyayı nasıl algıladığı ve nasıl davrandığı arasında sistemli bir ilişki olduğu görüşü aşağıdakilerden hangisidir?
Safir-Whorf varsayımı
|
Ding-dong kuramı
|
Güneş dil kuramı
|
Lingua franca
|
Ölçünlü değişke
|
12.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin a sesinin uzun veya kısa söylenmesi başka anlamlara gelebilmektedir?
Nasip |
Dekan |
Edebiyat |
Varis |
Rüzgar |
Varis kelimesi a sesinin uzun veya kısa söylenmesiyle başka anlamlara gelebilmektedir
13.Soru
'Belki seviyordur da gösteremiyordur sevgisini'
Yukarıdaki cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
basit cümle |
sıralı cümle |
Bağlı cümle |
iç içe birleşik cümle |
şartlı birleşik cümle |
Bağlama edatlarıyla (bağlaç) birbirine bağlanmış ve aralarında anlamca ilişki bulunan sıralı cümlelere bağlı cümle denir (Eker, 2006).
14.Soru
Dil edinim aygıtı terimi aşağıdakilerden hangi dilbilimci kullanmıştır?
Aristo |
W. von Humboldt |
Eflatun |
Sapir |
Chomsky |
Dil edinim aygıtı: Chomsky’ye göre, dil bilimcilerin yüzyıllarca süren sistemli çalışmalarının sonucunda bile ulaşamadıkları dil bilgisi kurallarını yeni doğmuş
ve zihnî gelişimini bile henüz tamamlamamış bir çocuğun birkaç sene zarfında edinmesi, ancak doğuştan gelen, dile özgün kurallarla donatılmış içgüdüsel bir
sistem, dil edinim aygıtı sayesinde gerçekleşmektedir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi deyim içermektedir?
Senin bu yaptığına eşeğe gücü yetmeyip semerini dövmek denir.
|
Eşeğin ölümü köpeğe ziyafettir.
|
Eşeğin sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin.
|
Eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz.
|
Hıyar akçesiyle alınan eşeğin ölümü sudan olur.
|
16.Soru
Bir dilin işleyişinde temel öğelerden olan ve biçim bilgisinin önemli inceleme konuları arasında yer alan kavramlar hangileridir?
Addan Ad Yapma Ekleri
|
Çekim Ekleri
|
Yapım Ekleri
|
Türetim-Çekim Ekleri
|
Addan Eylem Yapma Ekleri
|
17.Soru
Türk yazı dilleri içerisinde en fazla konuşura sahip türkçe aşağıdakilerden hangisidir?
Kırgız Türkçesi |
Azerbaycan Türkçesi |
Türkmen Türkçesi |
Uygur Türkçesi |
Türkiye Türkçesi |
Türk yazı dilleri içerisinde en fazla konuşura sahip Türkiye Türkçesi, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde değil Balkanlar’da, Orta Doğu’da, Kafkaslar’da yazı dili olarak kullanılmaktadır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir ikileme örneğidir?
Çat çat |
Çat çut |
Tak tak |
Taka tak |
Çata pat |
İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak... Doğru yanıt B'dir.
19.Soru
İlk ögesi yaklaşma (yönelme) durum eki taşıyan kısaltma öbeği aşağıdakilerden hangisidir?
İlgi öbeği |
Belirtme öbeği |
Yaklaşma öbeği |
Bulunma öbeği |
Ayrılma öbeği |
Yaklaşma öbeği: İlk ögesi yaklaşma (yönelme) durum eki taşıyan kısaltma öbeğidir. Can-a yakın, dil-e kolay, kişi(y)-e özel vb.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yansıma kaynaklı ikilemedir?
Tepeden tırnağa |
Salına salına |
Üst üste |
Fırıl fırıl |
Pisi pisine |
İsim yapılı ikilemeler de kendi içerisinde sınıflandırılabilir: Yansıma kaynaklı olanlar: Fırıl fırıl dönmek, fokur fokur kaynamak, harıl harıl çalışmak… Eksiz olanlar: top top kumaş, deste deste para, çuval çuval un… Çeşitli ekler alarak kurulanlar: Baş başa, üst üste, sağa sola, oradan buradan (konuşmak), dilden dile (dolaşmak), dereden tepeden (konuşmak), tepeden tırnağa (donatmak), için için (yanmak), pisi pisine (ölmek), ağzı dili (kurumak), uslu uslu (oturmak), güçlü kuvvetli (adam), günlük güneşlik (yer), arsız arsız (gülmek) gibi. Fiil kök ve gövdelerinden de birtakım eklerle ya da yalın olarak ikilemeler kullanılmaktadır: Salına salına (yürümek), dönüp dönüp (bakmak), sere serpe (uzanmak), yatıp kalkıp (dua etmek), bilmiş bilmiş (konuşmak), koşan koşana, gelir gelmez, bitmez tükenmez, yalvarmak yakarmak.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ