Turkish Language 1 Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkçedeki bazı ünsüzler Türkçe kökenli sözcüklerin hiç bir yerinde, bazıları söz başında ya da sonunda bulunmazlar. Bu kurala göre aşağıdaki sözcüklerden hangisi Türkçe kökenli bir sözcük sayılır?
Jandarma |
Şimdi |
Marangoz |
Lahana |
Renk |
Cuma, fen, hesap, şükür, vali, ziyaret Arapçadan; can, jale, peri, renk, şah Farsçadan; halter, jandarma, marj, narkoz, plato, raket, şövalye, vites Fransızcadan; cıvata, ciro, filika, firma, lastik, pipo, rota, vazo İtalyancadan; feribot, golf, hentbol, lider, miting, roket, şilt, vinç İngilizceden; cımbız, fire, huni, lahana, marangoz, poyraz, roka, vatos, zargana, zoka Rumcadan kopyalanmıştır.
Türkçe kökenli sözlerde /j/ bulunmaz: Yansımalar dışında içinde j sesi bulunan
bütün sözcükler yabancı kökenlidir. Divanü Lugâti’t-Türk’te, İrani dillerden kopyalanan sözcüklerde görülen j sesi yüzyıllar boyunca Türkçenin ses sistemine yabancı
kalmıştır. Bu ünsüz, Türkçede genellikle Jale, Jülide vb. Farsça veya jandarma, jet,
jön, jurnal, jübile, kolej, viraj gibi Fransızca sözcüklerde görülür.
• Söz başında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzleri bulunmaz: Türkçede istisnai birkaç sözcüğün dışında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzleri söz başında
bulunmaz. İstisnai örnekler; uş imdi biçiminden gelişen şimdi, ne soru ilgecinden
türeyen nere, neden, niçin vb. soru sözcükleri, lıkır lıkır, mırıl mırıl, pat, şırıl şırıl,
vız, zangır zangır vb. yansımalardır.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
İşinin değişmesi şansını da değiştirmişti. |
Esra, odanın pencerelerini sıkıca kapattı. |
Selma’nın sesi gerçekten çok güzeldir. |
Kardeşimin resim defteri kayboldu. |
Odanın içini gül kokusu kaplamıştı. |
“Zincirleme ad tamlaması” olarak verilen yapı, belirtili ad tamlamasının
tamlayan ögesinin de ad tamlaması biçimindeki iç içe girmiş tamlama türüdür.
Örneğin; kardeşimin resim defteri, evin duvarının boyası, Türkçe öğretmeninin not
defteri vb.
A, B, C seçeneklerindeki : İşinin değişmesi, odanın pencerelerini, Selma’nın sesi belirtili ad tamlamasına, E seçeneğindeki gül kokusu belirtisiz ad tamlamasına örnektir. Doğru yanıt D
3.Soru
"Yeni inşa edilen ve her birine tuhaf yabancı adlar verilen yerleşim birimleri .............. olarak nitelenmekte sunulan “yüksek güvenlik” ile toplumdan kopuk, komşuluk ilişkilerinden uzak yeni bir yaşam tarzı oluşturulmaktadır."
"Türk mutfağının besleyici, sağlıklı yemekleri dururken bütün dünyada aşırı şişmanlığa yol açtığı bilinen ve kimi ülkelerde yasaklanan ............. (fastfood) yiyecekler, yabancı adlı menülerle sunulmakta, beslenme alışkanlıklarımız değişmektedir." İfadelerindeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelebilir?
"Yeni inşa edilen ve her birine tuhaf yabancı adlar verilen yerleşim birimleri .............. olarak nitelenmekte sunulan “yüksek güvenlik” ile toplumdan kopuk, komşuluk ilişkilerinden uzak yeni bir yaşam tarzı oluşturulmaktadır."
"Türk mutfağının besleyici, sağlıklı yemekleri dururken bütün dünyada aşırı şişmanlığa yol açtığı bilinen ve kimi ülkelerde yasaklanan ............. (fastfood) yiyecekler, yabancı adlı menülerle sunulmakta, beslenme alışkanlıklarımız değişmektedir." İfadelerindeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi gelebilir?
apartman - aburcubur |
sosyal medya - kötü |
apart - ayaküstü |
résidence - ayaküstü |
resort - tehlikeli |
"Yeni inşa edilen ve her birine tuhaf yabancı adlar verilen yerleşim birimleri résidence olarak nitelenmekte sunulan “yüksek güvenlik” ile toplumdan kopuk, komşuluk ilişkilerinden uzak yeni bir yaşam tarzı oluşturulmaktadır."
"Türk mutfağının besleyici, sağlıklı yemekleri dururken bütün dünyada aşırı şişmanlığa yol açtığı bilinen ve kimi ülkelerde yasaklanan ayaküstü (fastfood) yiyecekler, yabancı adlı menülerle sunulmakta, beslenme alışkanlıklarımız değişmektedir." Doğru yanıt D'dir.
4.Soru
Konuşma esnasında cümleler veya sözcükler arasında verilen kısa aralıklara ne ad verilir?
Durak |
Vurgu |
Sözce |
Ton |
Perde |
Konuşma esnasında cümleler veya sözcükler arasında verilen kısa aralıklara durak denir. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Türk yazı dilinin başlangıcını oluşturan Orhon Yazıtları’nda kullanılan dil için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Etkileyici bir anlatımı vardır. |
Akıcı ve sürükleyici bir üslupla yazılmıştır. |
Sözcüklerin mecaz anlamları da gelişmiştir. |
Kurallı bir dil bilgisi bulunmaktadır. |
İlk yazılı kaynak olması dolayısıyla ilkel bir dille yazılmıştır. |
Türk yazı dili, İkinci Göktürk Kağanlığı Dönemi’nde VIII. yüzyılın ilk yarısında dikilen Orhon Yazıtları ile başlar. Ancak bu yazıtlarda kullanılan dil son derece gelişmiştir, işlektir. Henüz yazı dili niteliğini kazanmış, yeni yazı dili olmuş bir dil gibi değildir. Kurallı bir dil bilgisinin varlığı dikkati çeker. Sözcüklerin gerçek anlamlarının yanı sıra mecaz anlamları da gelişmiştir. Orhon Yazıtları’nda deyimler, atasözü niteliğini kazanmış söz kalıpları vardır. Bir dilde deyim ve atasözlerinin oluşabilmesi için yüzlerce yılın geçmesi gerekmektedir. Üslup son derece akıcı ve sürükleyicidir. Türk edebiyatında hitabet türünün ilk örneği olmasına karşın son derece etkileyici bir anlatım söz konusudur. Bütün bu özellikler, Türk dilinin tarihinin çok daha öncelere, tarihin karanlık dönemlerine kadar uzandığını gösteren kanıtlardır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal medyada dil kullanımının dikkat çeken yönlerinin başında gelmektedir?
Kısır sözcük |
Yabancı kelimeler |
Ünlü harf kullanmama |
Uzun yazma |
İmla kurallarına uyma |
Türkiye’deki kullanıcılarının dünya ortalamasına göre üst sıralarda bulunduğu göz önüne alındığında sosyal medya, Türkçenin kullanımı açısından yeni ve yaygın bir ortam olarak öne çıkmaktadır. Sınırlı sayıda harfin kullanılabildiği ortamlarda sözcüklerde ünlü harfleri yazmadan yalnızca ünsüzlerle yazışma, büyük harf ile ilgili kurallara aykırılık, sözcüklerin yazımında özensizlik gibi olumsuzluklar dikkat çekmektedir.
7.Soru
..... bir dildeki, bir eserdeki sözcüklerin, deyim ve atasözlerinin bütünü.
.....bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük.
Yukarıda, boşluktan sonra tanımları verilen kavramlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir ?
Söyleşi-Yazım |
Terim-Söyleşi |
Söz varlığı-Yazım |
Söz varlığı-Terim |
Söyleyiş-Yazım |
Söz varlığı, bir dildeki, bir
eserdeki sözcüklerin, deyim
ve atasözlerinin bütünü.
Söz dağarcığı, söz hazinesi,
kelime serveti gibi adlarla da
anılmaktadır.
Terim; bilim, sanat, spor, meslek
dalıyla veya bir konu ile ilgili özel
ve belirli bir kavramı karşılayan
sözcük
8.Soru
“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı aşağıdakilerden hangisidir?
Edilgen çatı |
Olumsuzluk çatısı |
Dönüşlü çatı |
İşteş çatı |
Kuvvetlendirme çatısı |
“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı işteş çatıdır. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağımsız diller grubundadır?
Bulgarca |
Boşnakça |
Makedonca |
Arnavutça |
Karadağca |
Bağımsız diller: Hint-Avrupa dillerinin Avrupa’daki iki yalnız dili Arnavutça ve Yunancadır. Kafaslarda konuşulan Ermenice de diğer bir yalnız Hint-Avrupa dilidir.
Güney Slav dilleri Bulgarca, Boşnakça, Hırvatça, Karadağca, Makedonca
ve Sırpçadır.
10.Soru
İslam dünyası için klasik Arapça, aşağıdaki sınıflamalardan hangisinin içine girmektedir?
Kutsal diller
|
İzole diller
|
Özel dil
|
Yerel dil
|
Azınlık dili
|
11.Soru
En etkili ve yetkin örneklerinin yer aldığı edebi eserlerin verebildiği, başka dillerde yazılmış her eserin çevirisinin yapılabildiği, felsefe eserlerinin çevrilebildiği Türkçe; bir kültür, sanat ve edebiyat dili olmasının yanı sıra aynı zamanda hangi özelliğini gösterir ?
Tarihi dil |
Bilim dili |
Edebi dil |
Öğretim dili |
Öğrenim dili |
Bilim eserlerinin yazılabildiği, çevrilebildiği, yeni terimlerin türetilebildiği ve her aşamada öğretimin yapılabildiği dil, bilim dilidir. En etkili ve yetkin örneklerinin yer aldığı
edebî eserlerin verilebildiği, başka dillerde yazılmış her eserin çevirisinin yapılabildiği,
felsefe eserlerinin çevrilebildiği Türkçe; bir kültür, sanat ve edebiyat dili olmasının yanı
sıra bu özellikleriyle bir bilim dili olduğunu da göstermiştir.
12.Soru
I. Çince II. Sanskritçe III. Soğdca IV. Toharca Eski Türkçe yukarıdaki dillerin hangilerinden etkilenmiştir?
Yalnız II |
I - III |
II - IV |
I - III - IV |
I - II - III - IV |
Eski Türkçe'de Çince, Sanskritçe, Soğdca, Toharca, Hintçe, Tibetçe vb. dillerden etkilenen Türkçe söz varlığı dikkat çekmektedir. Örneğin, Orhon Yazıtları’nda Çince (totok ‘askerî vali’), Sanskritçe (çıntan ‘sandal ağacı’), Soğdca
(ıgar ‘güçlü, kudretli’), Hintçe (makaraç ‘bir unvan veya kişi adı’), Tibetçe (bölün ‘yüksek görevli’) ifadeleri görülmektedir.
13.Soru
“Stres sizi yönetmesin, siz stresi yönetin.”
Yukarıdaki cümlede altı çizili yerlerde aşağıdakilerden hangi cümle yapısından bahsedilmiştir?
Soru Cümlesi |
Olumsuz Cümle |
Emir Cümlesi |
Eylem Cümlesi |
Ünlem Cümlesi |
Stres sizi yönetmesin, siz stresi yönetin.” Yapılması istenen ya da istenmeyen eylemleri ifade eden ve genellikle yüklemi emir kipiyle oluşturulan cümlelere emir cümlesi denir.
14.Soru
Orhon Yazıtlarının söz varlığında az sayıda yabancı dilden geçme alıntı sözler vardır. Aşağıdaki dillerden hangisinden alınma sözcüklere Orhon Yazıtları’nda rastlanır?
Fransızca |
İbranice |
Rusça |
Çince |
Arapça |
Orhon Yazıtları’nda Çince (totok ‘askerî vali’), Sanskritçe (çıntan ‘sandal ağacı’), Soğdca (ıgar ‘güçlü, kudretli’), Hintçe (makaraç ‘bir unvan veya kişi adı’), Tibetçe (bölün ‘yüksek görevli’) gibi birkaç dilden alınma çok az sayıdaki sözcükle (Tekin, 2010) başlayan etkileşim, daha sonraki dönemlerde çeşitli coğrafyalarda kullanılan Türk yazı dillerinde artmaya başlamıştır.
15.Soru
"Bugün Avrupa'nın batısından Asya'nın doğusuna kadar uzanan yaklaşık on iki milyon kilometrekarelik bir alanda Türk dili konuşulmaktadır." Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi Türkçenin özelliklerinden birisi olabilir?
Yabancı dillere etkisi oldukça sınırlıdır.
|
Söz varlığı çok gelişmemiştir.
|
Yaygınlık alanı geniştir.
|
İspanyolcadan daha fazla konuşulma alanına sahiptir.
|
İlişki sözleri oldukça gelişmiştir.
|
16.Soru
Türk edebiyatında hitabet türünün ilk örneği olmasına karşın son derece etkileyici bir anlatım olan Orhon Yazıtları Türkçenin iç zenginliği ile ilgili hangi alanını belirtmektedir?
Coğrafi yaygınlık |
Söz varlığını |
Anlatım gücünü |
Tarihsel derinliğini |
Atasözlerin derinliğini |
Türk edebiyatında hitabet türünün ilk örneği olmasına karşın son derece etkileyici bir anlatım söz konusudur. Bütün bu özellikler, Türk dilinin tarihinin çok daha öncelere, tarihin karanlık dönemlerine kadar uzandığını gösteren kanıtlardır.
17.Soru
Aşağıdaki tümcelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır?
Benden sana yar olmaz. |
Bana öyle bakma. |
Kapat gözlerini kimse görmesin. |
Ne yaptığını herkes biliyor. |
Ne desem yalan olur. |
A seçeneğinde 'benden' ve 'sana' sözcükleri, B seçeneğinde 'bana' sözcüğü, C seçeneğinde 'kimse' sözcüğü, D seçeneğinde ise 'herkes' sözcüğü zamirdir. E seçeneğinde ise herhangi bir zamir yoktur. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasına ne ad verilir?
Betimleyici |
Ölçünleştirme |
Kuralcı |
Değişke |
Kopyalama |
Ölçünleştirme (standartlaştırma): Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasıdır. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin kaybolmaya yüz tutmuş bir dil olduğunu düşündürebilecek olumsuzluklardan birisi değildir?
Yabancı sözcük kullanımının yaygınlığı |
Bazı sözcüklerin yanlış söylenmesi ve yazılması |
Eğitim müfredatında yeteri sayıda Türkçe dersinin olmayışı |
Konuşma ve yazı dillerinde cümledeki ögeler arasındaki uyumsuzlukların yol açtığı anlatım bozuklukları |
Kişilerin söz varlığının kısıtlı olması |
Türkçede bazı sözcüklerin yanlış söylenmesi ve yazılması, bazı sözcüklere yanlış anlamlar yüklenmesi; konuşma dilinde ve yazı dilinde cümledeki ögeler arasındaki uyumsuzlukların yol açtığı anlatım bozukluklarının yanı sıra olur olmaz her yerde yabancı kökenli sözcüklere yer verilmesi, iş yerlerinde, ürünlerde yabancı adlar kullanılması genellikle dilin bir sorunu olarak algılanmaktadır. Kişilerin söz varlığının sınırlı hatta kısır olması da Türkçenin bir eksikliği gibi görülür. Türkçede karşılığı bulunduğunu bilmediği yabancı kökenli sözleri kullanan kişiler bu olumsuzluklara bakıp Türkçenin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu söyleyerek karamsar bir tablo da çizerler. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi Afroasya (Hami-Sami dilleri) arasında yer almaz?
Çad dilleri |
Moğol dilleri |
Berber dilleri |
Kuşi dilleri |
Omo dilleri |
Afroasya (Hami-Sami dilleri) Kuzey Afrika’da ve Güneybatı Asya’nın birçok bölgesinde en baskın dil ailesdr. Afroasya dilleri; Sami dilleri, Çad dilleri, Berber dilleri, Kuşi dilleri, Omo dilleri ailelerinden oluşur. Sami dillerinin en önemli üyesi İslam öncesi dönemde yalnızca Arap Yarımadası’nda konuşulan Arapçadır. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ