Turkish Language 1 Final 27. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın veya karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılmasına ne ad verilir?
Pekiştirme |
Atasözü |
Deyim |
İkileme |
Alıntı |
İkileme, anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın veya karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılmasıdır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Türk Dil Kurumunun yabancı kökenli sözlere önerdiği karşılıklardan hangisi aşağıda yanlış olarak eşleştirilmiştir?
mobbing - bezdiri |
selfie - özçekim |
mortgage - tutsak |
viyadük - köprü yol |
arboretum - ana haber sunucusu |
Türk Dil Kurumunun yabancı kaynaklı sözlere karşılık önerdiği sözlerden birkaçına bakalım: anchorman karşılığında ana haber sunucusu, arboretum karşılığında ağaç parkı, viyadük için köprü yol, mobbing için bezdiri; selfie için özçekim, mortgage tutsat vb... Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde bulunan ünlüler ön, yuvarlak ve dar ünlü örneklerini içermektedir?
Gelir |
Doktor |
Güldür |
Kefir |
Öğün |
Ünlülerin sınıflandırılmasında; ön ünlüler /e, i, ö, ü/, yuvarlak ünlüler /o, u, ö, ü/, dar ünlüler /ı, i, u, ü/ oluşur. Buna göre "güldür" sözcüğündeki "ü" ünlüsü ön, yuvarlak, dar ünlü içerir. Doğru yanıt C'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk dilinin güçlü yanlarından ve iç zenginliklerinden biri değildir?
Söz varlığının renkli, çeşitli ve zengin olması |
İlişki ve nezaket sözlerinin çeşitli ve çok olması |
Tarihsel derinliğinin olması |
Türkçe sözcüklerde güçlü ses uyumlarının bulunması |
Türk dilinin geniş bir coğrafyada konuşulması |
Eklemeli bir dil olan Türkçe köklerden ekler aracılığıyla sonsuz sayıda sözcük türetebilecek niteliktedir. Türkçe sözcüklerde güçlü ses uyumları bulunmaktadır. Ancak bunlar, Türkçenin zenginliği değil birer özelliğidir. Türkçenin güçlü yanları ve iç zenginliği olarak değerlendirebileceğimiz alanları da bulunmaktadır. Bunlar Türk dilinin tarihsel derinliği, coğrafi yaygınlığı, söz varlığının genişliği, ilişki ve nezaket sözlerinin yoğunluğu, akrabalık adlarının çeşitliliği, atasözlerinin çokluğu ve anlatım gücüdür. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Kiril alfabesini kullanan ilk Türk soylu halk aşağıdakilerden
hangisidir?
Şorlar |
Teleütler |
Yakutlar |
Çuvaşlar |
Altaylar |
Kiril alfabesi asimilasyon politikalarının bir aracı olarak kullanılmış ve alfabeleri Kirilleştirilen ilk Türk soylu halk Çuvaşlar olmuştur.
6.Soru
Toplumların dillerindeki yaşanan değişimleri, farklılıkları ve etkileşimleri öğrenmek için başvurmamız gereken en önemli merci aşağıda verilen şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Sanata |
Tiyatro |
Tarihe |
Söz varlıklarına |
Ticari ilişkilere |
Özellikle söz varlığı, dillerin yaşadığı değişimleri, etkileşimleri göstermektedir
7.Soru
Aşağıdaki tamlamalardan hangisinin kuruluşu Türkçenin tamlama özelliklerine uygundur?
din-i İslam (İslam dini) |
şehr-i İstanbul (İstanbul şehri) |
Devlet-i Osmaniye (Osmanlı Devleti) |
malikü’l-mülk (mülkün maliki) |
Dâhiliye Nezâreti (İçişleri Bakanlığı) |
Tamlamalarda tamlayanın tamlanandan önce gelmesi kuralı Türkçenin en belirgin özelliğidir. Farsçadan ve Arapçadan geçen tamlamalarda tamlananın önce tamlayan sonra gelmektedir: İslam dini yerine din-i İslam, İstanbul şehri yerine şehr-i İstanbul, Osmanlı Devleti yerine Devlet-i Osmaniye; mülkün maliki yerine malikü’l-mülk vb. Dâhiliye Nezâreti tamlamasında dâhiliye (iç) tamlayan, nezareti (bakanlık) tamlanan biçiminde Türkçe tamlama sırasına göre gelmiştir. Doğru cevap E’dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilişki sözlerine örnektir?
Sakla samanı gelir zamanı. |
Damlaya damlaya göl olur. |
Etekleri zil çalıyordu. |
Allah tamamına erdirsin. |
Tir tir titriyordu. |
İlişki ve Nezaket Sözleri:Türk kültürünün söz varlığına yansıyan boyutu pek çok kavram alanında kendisini gösterir. En açık örneklerinden biri, ilişki sözlerinin Türkçedeki çeşitliliği ve zenginliğidir (Aksan, 2008). Hayatın her anında yaşanan olaylar için Türkçede ayrı ayrı ilişki sözleri bulunmaktadır: Tıraş olana, yıkanana sıhhatler olsun, bir işle uğraşana kolay gelsin, evlenenlere bir yastıkta kocayın, çocuğu olana Allah analı babalı büyütsün, Allah dört gözden ayırmasın, çocuğa ad konulduğunda adıyla yaşasın, yolcusunu uğurlayana Allah kavuştursun, beklediği kişi geldiğinde veya uzun süredir beklenen bir iş gerçekleştiğinde gözün aydın, bir bardak su verene su gibi aziz ol, su verenlerin bol olsun, hastalığından söz ederken karşısındakinin sağlıklı olmasını dilemek için üzerinize afiyet vb. evliliğin mutlu bir biçimde sürdürülmesi için söylenen Allah tamamına erdirsin (veya eriştirsin) de bu türden bir iyi dilek sözüdür. Doğru cevap D’ dir.
9.Soru
I. Mimari yapılar
II. El sanatları
III. Ahlak anlayışı
IV. Davranış kalıpları
V. İlişki örüntüleri
Yukarıdakilerden hangileri kültürü oluşturan öğelerdendir?
I ve II |
I, II ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I, II, III, IV ve V |
Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir.
Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iyelik eklerinin görevini belirtmektedir?
Cümle içindeki adları diğer sözcüklere bağlar.
|
Sayıca birden fazla varlığı ya da kavramı belirtir.
|
Nesnenin ya da kavramın birine ait olduğunu anlatır.
|
Adlardan zamir ve sıfat türünde sözcükler üretir.
|
Ad soylu sözcüklerin yüklem görevinde kullanılmasını sağlar.
|
11.Soru
"Telauz, sesletim, söyleniş olarak da adlandırılan ve bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimi." olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Yazım |
Söz varlığı |
Söyleyiş |
Okuma |
Ağız |
Söyleyiş, telauz, sesletim, söyleniş olarak da adlandırılan ve bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimi olarak tanımlanabilir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
12.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi "alkış ve kargış"ın Türkçedeki bir diğer karşılığıdır?
Tezahürat ve Sevgi |
Tezahürat ve Yergi |
Yergi ve Övgü |
Dua ve Beddua |
Söylev ve Hiciv |
Alkış ve Kargışın Türkçedeki bir diğer karşılığı Dua ve Bedduadır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Deyimlerin kavramlarla ilişkilendirildiği düşünülürse aşağıdaki deyimlerden hangisi taşıdığı anlam bakımından diğerlerinden farklıdır?
yangından mal kaçırır gibi |
ayağı üzengide |
ateş almaya gelmek |
mürekkebi kurumamak |
dişine mangır değmek |
Deyimler, kavramlarla ilişkilendirilerek sınıflandırıldığında toplum için hangi kavramın
daha meşgul edici olduğu da anlaşılmaktadır. Mesela bir sözlük “acele” kavramıyla ilgili olarak şu deyimleri sıralamıştır: Eli çabuk tutmak, bir çırpıda yapmak, sıcağı sıcağına…, bugünden tezi yok, aceleye gelmek, ayağı üzengide, tez elden, ateş almaya gelmek, yel yeperek yelken kürek, mürekkebi kurumamak, ayağının tozu ile, yangından mal kaçırır gibi, ayağını çabuk tutmak, dün bir bugün iki, başı bacadan aşmadı ya, iki ayağını bir pabuca sokmak, gaza basmak, içi tez, dar yürekli vb. A, B, C ve D seçenekleri acele anlamları taşırken E seçeneği içerisinde organ adı olarak kurulmuş ve para kazanmak anlamına gelmektedir. Doğru yanıt E
14.Soru
"Devletsüz şerrinden Allah saklasun hanum sizi Üç otuz on yaşunuz tolsun Hak size yaman getirmesün Devletünüz payende olsun hanum hey" metninde geçen ilişki sözleri aşağıdakilerden hangisidir?
Teşbih
|
Mübalağa
|
Kargış
|
Alkış
|
İstiare
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilleri etkilemiştir?
i. Sınırların kalkması
ii. Uyduların yaygınlaşması
iii. Sanal ortamın yaygın kullanımı
Yalnız i |
Yalnız ii |
Yalnız iii |
i, ii |
i, ii, iii |
Kültürler arasındaki sınırların ortadan kalkması, kitle iletişim araçlarının uydular aracılığıyla dünyanın her yerini kapsama alanlarına alması, sanal ortamda sınırsız erişim dünyadaki pek çok ülkeyi, kurumu, düşünceyi etkilediği gibi dilleri de etkilemiştir. Doğru cevap E’ dir.
16.Soru
I. ambiyansII. illegalIII. ölçütIV. partnerV. delilYukarıdaki kelimelerden hangileri yabancı kökenlidir?
Yalnız III
|
Yalnız V
|
I ve II
|
I, II ve III
|
I, II, III, IV
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilim dili olma koşullarından biridir?
Yabancı dillerle öğretim yapılması
|
Ders kitaplarının yabancı dillerde yazılması
|
Bilimsel çalışmaların yabancı dillerde yayımlanması
|
Bilim terimlerinin alıntı sözcüklerle karşılanması
|
Bilimi oluşturan veri ve bilgilerin ülke dilinde işlenmesi
|
18.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Türkçenin gücü ve iç zenginliğini gösteren bir özellik yer almamaktadır?
Coğrafi yaygınlığı |
Çekimli dil olması |
Tarihsel derinliği |
Söz varlığının genişliği |
Akrabalık adlarının çeşitliliği |
Bunlar Türk dilinin tarihsel derinliği, coğrafi yaygınlığı, söz varlığının genişliği, ilişki ve nezaket sözlerinin yoğunluğu, akrabalık adlarının çeşitliliği, atasözlerinin çokluğu ve anlatım gücüdür.
19.Soru
Yüklemin türüne göre cümleler kaça ayrılır?
5
|
4
|
3
|
2
|
1
|
20.Soru
Türkçede yer alan sözcük öbeklerinin genel özellikleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sözcük öbekleri tek bir sözcükten oluşmuş olabilir. |
Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler. |
Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. |
Sözcük öbekleri, cümlede tek bir öge gibi işlev görürler. |
Sözcük öbekleri, eklenme açısından tek bir sözcük gibi işlem görür. |
Konuya ilişkin alan yazın incelendiğinde araştırmacıların sözcük öbeklerini tanımlamalarından Türkçede yer alan sözcük öbeklerinin genel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlük
gösterirler.
• Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir.
• Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. Bu kurallılık çerçevesinde, yardımcı öge olan sözcük önce, asıl öge olan sözcük sonra gelerek öbeği
oluştururlar.
• İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir.
• Sözcük öbekleri, eklenme açısından tek bir sözcük gibi işlem görür ve çekim ekleri
öbeğin son ögesine getirilir.
• Sözcük öbekleri cümlede anlamı genişletme, pekiştirme, belirtme ve niteleme görevlerini yerine getirirler. Herhangi bir ayrıntının belirtilmesi sözcük öbekleriyle
mümkündür ve cümlenin ögeleri de bu tür öbeklerle daha ayrıntılı hâle getirilebilir.
• Sözcük öbekleri, cümlede tek bir öge gibi işlev görürler.
Doğru yanıt A
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ