Türkiye Cumhuriyeti İktisat Tarihi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yabancılar ve yabancı şirketlerin, Osmanlı serbest meslek sahipleriyle ve şirketleriyle aynı oranda vergi vermelerini öngören yasal düzenleme aşağıdakilerden hangisidir?
Temettü Vergisi Hakkında Kanun-u Muvakkat
|
Gümrüklerce Siklet-i Eşya Üzerinden Resm-i Ahzı Hakkında Kanun
|
Memalik-i Osmaniye’de Bulunan Ecnebilerin Hukuk ve Vezaifine Dair Kanun-u Muvakkatı
|
Müessesat-ı Nafia ile İmtiyazlı Şirketler Muhaberat ve Muamelatında Türkçe İstimali Hakkında Kanun
|
Mehakim-i Şeriyye ve Nizamiyenin Tefrik-i Vezaifi Hakkında Nizamname
|
Temettü Vergisi Hakkında Kanun-u Muvakkat ile ülkedeki tüm yerli ve yabancı şirketler gelir vergisine tabi tutulmuşlardı. Diğer bir anlatımla, yabancılar ve yabancı şirketler, Osmanlı serbest meslek sahipleriyle ve şirketleriyle aynı oranda vergi vereceklerdi.
2.Soru
Türkiye savaş yıllarında seferberlik masraflarının büyük bir kısmını nasıl karşıladığı söylenebilir?
Munzam karşılık oranı
|
Borç para
|
Kliring
|
Emisyon |
Takas |
Emisyon bir ülkede kâğıt para, tahvil, bono, hisse senedi gibi değerlerin ilk kez piyasaya sürülmesi faaliyetidir. Piyasadaki geçerli birimin miktarını, dolaşımını, alım-satım durumunu ifade eder. Türkiye savaş yıllarında seferberlik masraflarının büyük bir kısmını emisyonla karşılamıştır
3.Soru
Köy enstitülerinin kırsal nüfusu eğitmek için kurulması Kılık Kıyafet kanunun uygulanmaya başlanması Klasiklerin Türkçe’ye kazandırılması Halkevlerinin açılması Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri İnönü döneminde gerçekleştirilen kültürel modernleşme hamlelerindendir?
I |
IV |
I-IV |
I-III-IV |
II-III |
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü halkevlerinin işlevlerini daha geniş bir tabana yaymış, Cumhuriyet ideolojisini köylere ulaştırmak amacıyla halkodaları oluşturmuştur. Bu dönemde köy enstitüleri kurularak köy kökenli çocukların öğretmen olarak yetiştirilip, kırsal kesimde ilköğretim sorununu çözmek amaçlanmıştır. Doğu ve Batı edebiyat eserlerinin çevrilmesi de dönemin kültürel çalışmaları arasında yer almıştır. Doğru cevap D seçneğidir.
4.Soru
“Fert yok, Cemiyet var” özdeyişi kime aittir?
Mehmet Emin Yurdakul |
Ömer Seyfettin |
Ziya Gökalp |
Reşat Nuri Güntekin |
Yusuf Ziya Ortaç |
Ziya Gökalp’ın “Fert yok, Cemiyet var” özdeyişi milli iktisat düşüncesine işaret
etmişti.
5.Soru
İzmir İktisat Kongresi’nde çiftçilerin ve tüccarların istekleri olmuştur. Buna göre aşağıdakilerin hangisinin tüccarların isteği olabileceği söylenebilir?
Aşarın kaldırılması
|
Ormanlarımızın muhafazası
|
Hayvancılığın geliştirilmesi
|
Tarım araç ve gereçlerinin gümrük muafiyeti |
Cuma günü resmi tatil olması |
İstekler incelendiğinde tüccar ev esnafların daha çok ticaret yapabilmesi için Cuma gününün resmi tatil olması daha çok tüccarların isteğidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Meşrutiyetin ilanının ardından Osmanlı toplumunun boykotuna uğramamıştır?
Avusturya-Macaristan |
Yunanistan |
İtalya |
Bulgaristan |
İngiltere |
Balkan Savaşı, Osmanlı toplumu üzerinde büyük bir sarsıntı yarattı. Osmanlıcılık ideolojisi terk edilerek Türkçülük ideolojisi benimsendi. Kültür, eğitim ve ekonomi başta olmak üzere toplum ve devlet yaşamı bu ideoloji doğrultusunda yeniden örgütlendi. Toplumdaki iktisadi uyanış duygusu güçlendi. II. Meşrutiyet döneminde gerçekleştirilen boykotlar (Avusturya-Macaristan’a, Yunanistan’a, İtalya’ya, 1913-1914 Osmanlı Rumları’na ve Bulgaristan’a karşı) iktisadi uyanışı pekiştiren bir niteliğe sahip olmuştur.
7.Soru
1936-38 antlaşmalarıyla, Türkiye’ye kendisinden yapılacak, sanayi makine araç-gereci ile silah ithalatında kullanılmak ve karşılığı Türk ihraç mallarıyla ödenmek üzere o zamanki resmi kura göre 118 milyon TL tutarında kredi açan ülke aşağıdakilerden hangisidir?
İngiltere |
Almanya |
Amerika |
İtalya |
Fransa |
İngiltere, 1936-38 antlaşmalarıyla, Türkiye’ye kendisinden yapılacak, sanayi makine araç-gereci ile silah ithalatında kullanılmak ve karşılığı Türk ihraç mallarıyla ödenmek üzere o zamanki resmi kura göre 118 milyon TL tutarında kredi açtı.
8.Soru
Ödünç Verme ve Kiralama Yasası aşağıdaki devletlerden hangisinin destek programıdır?
ABD |
İngiltere |
Fransa |
Almanya |
Rusya |
Ödünç Verme ve Kiralama Yasası (LendLease)
ABD’nin Mihver devletlerine karşı 1941-
1945 yılları arasında Müttefik ülkelere
savaş malzemesi sağlamak için geliştirdiği
destek programıdır.
9.Soru
Osmanlı Devleti’nin milli sanayi politikası uyarınca sanayileşmesi konusu gündeme geldiğinde bu durumu kaynakların boşa kullanılması olarak gören bazı kişiler olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu kişilere örnek gösterilebilir?
Prens Sabahattin
|
Boşo Efendi
|
Yusuf Akçura
|
Sakızlı Ohannes Paşa |
Gabriel Naradukyan |
Osmanlı Devleti’nin milli sanayi politikası uyarınca sanayileşmesi konusu gündeme geldiğinde bu durumu kaynakların boşa kullanılması olarak gören Sakızlı Ohannes Paşa’dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İkinci Beş yıllık Sanayi Planı’yla işletmeler kurulması hedeflenen ve yatırım yapılan dokuz alandan biri değildir?
Madencilik |
Elektrik santrallari |
Kimya sanayi |
Deniz ulaşımı |
Pamuk fabrikaları |
İkinci Beş yıllık Sanayi Planı’yla madencilik, maden kömürü ocakları, elektrik santralları, ev yakacakları sanayi ve ticareti, toprak sanayi, gıda maddeleri sanayi ve ticareti, kimya sanayi, makine sanayi ve deniz ulaşımı şeklinde dokuz alanda yatırımlar yapılarak işletmeler kurulmasını hedeflenmiştir.
11.Soru
Çay, şeker ve kahvenin ithalini tek elden idare etme yetkisini Hükümete bırakan 1932 tarihli kanunun adı aşağıdakilerden hangisidir?
Çay, Şeker ve Kahve Kanunu |
Çay, Şeker ve Kahve'nin İthalatı Kanunu |
Çay, Şeker ve Kahve İthalatının Bir Elden İdaresi Hakkında Kanun |
Çay, Şeker ve Kahve Kontrolü Kanunu |
Çay, Şeker ve Kahve'in İthalatına Dair Kanun |
Dönemin önemli kanunlardan biri de, 2 Temmuz 1932 tarihli ve 2054 sayılı “Çay, Şeker ve Kahve İthalatının Bir Elden İdaresi Hakkında Kanun”dur. Buna göre, çay, şeker ve kahvenin ithalini tek elden idare etme yetkisi Hükümete bırakılmıştır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İzmir İktisat Kongresinin amaçlarından biri değildir?
Yabancı sermayedarlara güvence vermek |
Ekonomik bağımsızlığı sağlamak |
Hammadde ithalatına teşvik etmek |
İktisadi zümrelerin sorunlarını çözme |
Milliyetçi ve özel teşebbüse dayalı bir kalkınma |
İzmir İktisat Kongresinin amaçları: Milli ekonominin amaçlarını ve amaçlara ulaşmak için izlenecek yöntemi belirlemek, Ekonomik bağımsızlığın yöntemini belirlemek, Milli ekonominin temellerini atmak, bağımsız, liberal ve milli ekonomiyi benimsemektir.
13.Soru
Metayı üreticiden düşük fiyatla almak ve aldığı bu ürünü tüketiciye aynı düşük fiyat oranıyla satmak amacıyla kurulan kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
İstanbul Ticaret Ofisi
|
Ticaret Borsası
|
Merkez Bankası
|
İaşe Müsteşarlığı
|
Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası |
Devletin özel girişim üzerinde denetimini sağlamak üzere Ticaret Vekâleti’ ne bağlı olarak çalışacak “İaşe Müsteşarlığı” kurulmuştur. Müsteşarlığın kurulmasının nedeni metayı üreticiden düşük fiyatla almak ve aldığı bu ürünü tüketiciye aynı düşük fiyat oranıyla satmaktır.
14.Soru
Gazi Mustafa Kemal Atatürk kaç yılında Gazi Çiftliği de dahil olmak üzere kurduğu çiftlikleri teknik yayma amacıyla hazineye bağışlamıştır?
1929 |
1932 |
1935 |
1937 |
1942 |
Atatürk, 1937 yılında, başta Ankara’daki Gazi Çiftliği olmak üzere ülkenin çeşitli yerlerinde kurmuş olduğu özel çiftliklerini, teknik yayma çabalarında kullanılmak üzere hazineye bağışlamıştı. 1938 yılına gelindiğinde bu çiftlikleri devralmak üzere, bir iktisadi devlet girişimi olarak örgütlenen Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu kurulmuştu. Kurum’un başlıca görevi, tarımda çağdaş bilgi ve becerileri yaymak olarak tespit edilmişti.
15.Soru
Aşar hangi tarihte yürürlükten kaldırılmıştır?
10 Aralık 1923
|
30 Haziran 1920
|
1 Mart 1926
|
17 Şubat 1925
|
9 Ağustos 1921 |
17 Şubat 1925’de 552 sayılı yasa ile aşar yürürlükten kaldırılmıştır. Yasanın, tamamen hayata geçmesi ise Şubat 1926’da mümkün olmuştur.
16.Soru
Aşağıdaki devlet kuruluşlarından hangisi zirai faaliyetlerin geliştirilmesi amacıyla kurulmamıştır?
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. |
Zirai Kombinalar |
Ziraat Bankası |
Toprak Mahsulleri Ofisi |
Türkiye İş Bankası |
1929-1939 yılları arasında gerçekleştirilen faaliyetler arasında; dağınık köylerin birleştirilmesi, bine yakın zirai kombinanın tesisi, Anadolu’nun on iki su bölgesine ayrılarak merkezi bir sulama sisteminin oluşturulması ve tarıma yönelik Devlet İktisadi Teşekkülleri’nin kurulmasının hızlandırılması gibi çabalar da yer almıştı. Bu kuruluşların belli başlı olanları ise; Zirai Kombinalar (1937),
Ziraat Bankası, Tekel, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (1935), Toprak Mahsülleri Ofisi (1938), Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri (1935) dir.
17.Soru
Türkçülük fikri aşağıdaki savaşlardan hangisinden sonra ülkeye egemen olmuş, iktisadi alanı doğrudan etkilemiş ve milli iktisat politikasının uygulanmasının ideolojik ortamını oluşturmuştur?
Trablusgarp Savaşı |
Balkan Savaşları |
I. Dünya Savaşı |
Kurtuluş Savaşı |
II. Dünya Savaşı |
Balkan Savaşlarının sonunda ülkeye egemen olan Türkçülük fikri, iktisadi alanı doğrudan etkiledi ve milli iktisat politikasının uygulanmasının ideolojik ortamını oluşturdu.
18.Soru
Milli Korunma Kanunu ile hükümete, piyasanın her sahasına tam anlamıyla müdahale etme yetkisi verilmiştir. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde Milli Korunma Kanunu’nun uygulanmasının nihai sonucu yer alır?
İthalatın artması |
İhracatın artması |
Karaborsanın artması |
Fiyatların düşmesi |
Kişi başına düşen gelirin artması |
İlgili kanun ile hükumet, ürünlere el koyabilme ve ihtiyacı olan kuruluşlara el koyduğu bu ürünleri üzerine kâr koymadan verebilme yetkisine sahiptir. Ayrıca bazı ürünlerin yurt dışına çıkışını yasaklayarak ihracata el koyabilmekte, ithal edilecek ürünlerin de belirlemesini yapabilme gibi serbest piyasanın hoşuna gitmeyecek yetkilere sahip olmuştur. Bu durum ürünlerin piyasadan çekilerek karaborsada işlem görmesine neden olmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.
19.Soru
İktisadi Buhran Vergisi kaç yılında yürürlüğe konulmuştur?
1929 |
1930 |
1931 |
1932 |
1933 |
iktisadi Buhran Vergisi
1929 dünya ekonomik krizinin etkilerini
azaltmak, azalan vergileri arttırmak için
1931 yılında yürürlüğe konulmuştur. Ge-
çici bir vergi olan İktisadi Buhran Vergisi,
çalışanların maaşlarından kesilmiştir. Ka-
zanç vergisi mükellefleri, ayda 30 TL ve
altında maaş alanlar, ziraatta çalışan işçiler
bu vergiden muaf tutulmuştur.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin sanayi devrimini sırasında mevcut olduğu zanaatlardan değildir?
Dokumacılık |
ipekçilik |
ağaç işlemeciliği |
arıcılık |
çinicilik |
Dokumacılık, ipekçilik, ağaç işlemeciliği, çinicilik, bakır ve demircilik, bıçak, kılıç, kama, tabanca
ve tüfek yapan silah imalatçılığı, terzilik, kunduracılık ve kuyumculuk gibi zanaatlar mevcuttu
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ