Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnönü azınlık hükûmetinin düşürülmesinde aşağıdaki olaylardan hangisi etkili olmuştur?
Gürsel’in Cumhurbaşkanı seçilmesi |
Yassıada mahkumlarına af getirilmesi |
CHP’nin 1963 seçimlerindeki oy kaybı |
Kıbrıs’taki Türklere karşı şiddet olayları |
Tasarruf dokunulmazlıklarının kabulü |
III. İnönü azınlık hükûmetinin kurulmasında olduğu gibi düşürülmesinde de Kıbrıs’ta gelişen olaylar etkili olmuştur.
2.Soru
Direniş örgütlenmesi tek çatı altında toplanarak Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (ARMHC) adını alması aşağıdakilerden hangisinde gerçekleşmiştir?
Havza Genelgesi |
Amasya Genelgesi |
Erzurum Kongresi |
Balıkesir ve Alaşehir Kongresi |
Sivas Kongresi |
4-11 Eylül arasında toplanan Sivas Kongresi’ne katılım beklenen kadar olmasa da genel bir temsile kâfi gelecek nitelikte çeşitlidir. Manda yönetiminin kesin dille reddedilmesinin yanında Meclis-i Mebusanın derhâl toplanması istenmektedir. Direniş örgütlenmesi tek çatı altında toplanarak Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (ARMHC) adını almıştır. Bu kapsamda Cevap Sivas Kongresidir.
3.Soru
1946 genel seçiminin şaibeli olarak tarihe geçmesinin nedeni nedir?
Seçimin erkene alınması |
CHP'nin iç karışıklıkları |
Açık oy-gizli tasnif uygulaması |
Bağımsız adayların katılımına izin verilmemesi |
Seçimin bir ay arayla tekrarlanması |
1946 genel seçimleri Türkiye siyasi tarihinde bir kilometre taşı olmasına rağmen CHP, tek parti
iktidarının daha önceki yerel ve genel seçimlerinde olduğu gibi açık oy-gizli tasnif ve adli denetimden yoksunluk ile darb-ı-mesel hâline gelen usulsüzlüklerden dolayı çok sık referans verilen bir şaibeli seçim olarak tarihe geçmiştir.
4.Soru
Londra İslam Cemiyetinin başkanı Seyit Emir Ali ile Ağa Han, Başvekil İsmet Paşa’ya, halifenin yasal durumunun açıkça belirlenmesini ve hilafetin Müslüman halklar arasında manevi bir bağ olarak muhafaza edilmesini isteyen bir mektup gönderdiler. Bu mektup İsmet Paşaya ulaşmadan çeşitli gazetelerde yayınlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu gazetelerden biridir?
Yeni Gün |
İrade-i Milliye |
Minber |
Şehbal |
İkdam |
İlgili mektup, İsmet Paşa’nın eline geçmeden önce, 5 Aralık’ta Tanin ve İkdam gazetelerinde, 6 Aralık’ta da Tevhid-i Efkâr’da yayımlandı. Meclisin 8 Aralık’ta yaptığı gizli görüşme sonucunda, basının bu tutumu, Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun saltanatın kaldırılmasına karşı eleştiri yapılamayacağını hükme bağlayan birinci maddesine aykırı bir tutum olarak değerlendirildi. Görüşmelerin sonunda 63’e karşı 89 oyla İstanbul’da bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararlaştırıldı. Bu kapsamda cevap İkdam gazetesidir.
5.Soru
Osmanlı, öncelikle hukuksal sistemini Batılı hukuk müktesebatıyla uyumlaştırmaya çalışmıştır. Bu nedenle kimi yabancı kanunlar çevrilerek medeni hayata uyum sağlanmak istenmiştir. Aşağıda bu kapsamda çevrilen ve uygulanan kanun-ülke eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
Borçlar hukuku- İsviçre |
Ticaret hukuku- İtalya |
Ceza hukuku- İsviçre |
Medeni hukuk- Fransa |
İdare hukuku- İngiltere |
Osmanlı, öncelikle hukuksal sistemini Batılı hukuk müktesebatıyla uyumlaştırmaya çalışmıştır. Tanzimat Dönemi’nde vilayet sisteminden beledi sistemlerin düzenlenmesine, eğitim sisteminden maden işletmelerine, pasaport işlemlerinden arkeolojik varlıkların korunmasına kadar birçok konuda nizamnameler çıkarılmıştır. Diğer tarafan yabancı kanunlar çevrilerek medeni hayata uyum sağlanmaya çalışılmaktadır. 1850’de Fransız ticaret hukuku, 1858’de yine Fransız ceza hukuku, 1911’de İsviçre borçlar hukuku uluslararası sisteme entegrasyonun bir parçası olarak bazı değişiklerle birlikte uygulanmaya başlamıştır. Bu kapsamda borçlar kanunu-İsviçre eşleştirmesi doğru seçenektir.
6.Soru
27 Mayıs 1960 Tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) düşük rütbeli bir grup
subayın Demokrat Parti (DP) iktidarına karşı gerçekleştirdiği Cumhuriyet tarihindeki ilk
askerî darbesinin ardından, Milli Birlik Komitesi tarafından, "tembel, yeteneksiz, reform düşmanı oldukları veya diğer başka gerekçelerle" üniversitelerden atılan ve aralarında Türkiye’nin önde gelen profesörleri ve doçentleri olan öğretim üyesi sayısı aşağıdakilerden hangisidir?
137 |
147 |
157 |
167 |
177 |
MBK ayrıca tembel, yeteneksiz, reform düşmanı oldukları veya diğer başka gerekçelerle
aralarında Türkiye’nin önde gelen profesörleri ve doçentleri olan 147 öğretim üyesini
üniversitelerden atmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1969 seçimlerini kazanan partidir?
Adalet Partisi |
Güven Partisi |
Cumhuriyet Partisi |
Milliyetçi Hareket Partisi |
Millet Partisi |
12 Mart 1969 seçimleri Adalet Partisi'nin zaferiyle sonuçlanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.
8.Soru
I. Adnan Menderes
II. Fatin Rüştü Zorlu
III. Hasan Polatkan
IV. Ali Fuat Başgil
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri 1960 askeri darbesi sonrası idam edilmiştir?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
III ve IV |
Yalnız IV |
1960 askeri darbesi sonucu Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu idam edilmişlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.
9.Soru
1925 yılında kapatılan gazeteler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
İstiklal gazetesi |
Sebilürreşat gazetesi |
Hürriyet gazetesi |
Orak Çekiç gazetesi |
Aydınlık gazetesi |
Takrir-i Sükûn Kanunu’na dayanılarak atılan ilk önemli adımlardan biri muhalif gazetelerin kapatılması olmuştur. Kanun’un çıkmasından iki gün sonra 6 Mart’ta İstanbul’da çıkan Tevhid-i Efkâr, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilürreşat ve Orak Çekiç gazeteleri kapatılmış, bu gazeteleri 16 Nisan’da kapatılan Tanin izlemiştir. 11 Ağustos’ta Vatan da kapatılacaktır, ayrıca Bursa, İzmir, Mersin, Trabzon ve Adana başta olmak üzere bazı illerde yayımlanan muhalif gazeteler de bu Kanuna dayanılarak kapatılmıştır. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
"Tek Parti yönetiminin egemen olmasıyla 1908 yılında ilan edilen II. Meşrutiyet ile gelen ve siyasi farklılaşmanın ürünü olan çok sayıda siyasi partinin mevcut olduğu serbesti ortamı geride kalmış, Cumhuriyet Halk Partisi tek parti konumunda olmuş ve liberal, muhafazakâr, İslami, sosyalist cemiyet, parti ve yayın organları kurulamamış, etnik, dinî ve siyasi bakımdan bir “homojenleştirme” programı uygulanmıştır."
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda anlatılmak istenene örnek teşkil etmez?
Cemaat ve tarikatların yasaklanması |
Alevi ve Sünni dergâhların kapatılması |
Gayrimüslimlere vergi ödemelerinde kolaylık tanınması, mecburiyetin kalkması |
Gayrimüslim vatandaşların “azınlık” statüsüne alınması |
Gayrimüslimlerin Lozan Antlaşması ile kazandıkları hakların pratikte daha da daraltılması |
Bu çerçevede ülkedeki etnik çeşitlilik olgusu reddedilmiş, cemaat ve tarikatlar yasaklanmış, Alevi ve Sünni dergâhları kapatılmış, Ermeni, Rum ve Yahudi ve diğer gayrimüslim vatandaşlar “azınlık” statüsüne alınmış ve onların Lozan Antlaşması ile kazandıkları hakları pratikte daha da daraltan bir devlet politikası uygulanmaya başlanmıştır. 1934’te “Trakya Olayları” ile Musevi vatandaşlara yönelik saldırılar sonucu Edirne ve Çanakkale gibi illerden göç yaşanmıştır. 1941 yılında çıkarılan “Varlık Vergisi Kanunu” ile gayrimüslim vatandaşların ticaret sektöründeki varlıkları hedef alınmış, onlara özel olarak belirlenen ödemeleri yapamayanlar çalışma kamplarına gönderilmiştir.
11.Soru
Hangisi 23 Nisan 1920'de göreve gelen Büyük Millet Meclisi hükümetine dair doğru bir bilgi içermemektedir?
Yasama, yargı ve yürütme yetkileri tek elde Mecliste toplanmıştır. |
Meclis Başkanı ve Hükümet Başkanı olmak üzere ikili bir yapıya sahiptir. |
Anadolu’daki iç isyanlara son verip egemenliğini perçinlemiştir. |
Düşmanla mücadelenin düzenli ordu eliyle yürütülmesi için gerekli tedbirleri almıştır. |
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adı altında yeni bir anayasa çıkarmıştır. |
İstanbul’un işgali sonrasında Heyet-i Temsiliyye Reisi olarak Mustafa Kemal yayımladığı genelge ile hem işgali protesto etmiş hem de yeni meclisin yapılacak seçimlerden sonra Ankara’da toplanacağını belirtmiştir. Ankara’ya kaçabilen mebusların haklarının saklı olduğu da ayrıca teminat altına alınmıştır. Artık Anadolu’da BMM dışında egemen bir güç tanınmamaktadır. Yasama, yargı ve yürütme yetkileri tek elde Mecliste toplanmıştır. Hüku^met işleri meclisin içinden seçilen bir heyet tarafından yürütülecek ve meclis başkanı da hüku^metin başı sayılacaktır. Bir kurucu meclis olarak Padişah ve Halifeliğin geleceğini belirlemeyi işgal sonrasına ertelemiştir. BMM hüku^metinin ilk başarılı icraatı Anadolu’daki iç isyanlara son verip egemenliğini perçinlemesi olmuştur. 1920 sonunda artık İstanbul hüku^metinin Anadolu’da sözü geçmemektedir. Diğer önemli icraatı ise düşmanla mücadelenin düzenli ordu eliyle yürü- tülmesi için gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Bu arada C¸erkez Ethem gibi çete muharebelerinden yana olanlar ikna edilmiş veya tasfiye edilmiştir. 1921 başında cephede işler rayına girmişti. BMM kendi teşkilat yönetmeliğini elden geçirme fırsatı bularak 20 Ocak 1921’de "Teşkilat-ı Esasiye Kanunu" adı altında yeni anayasasını çıkarmıştır.
12.Soru
Mayıs 1913 yılında Edirne’yi Bulgaristan’a bırakan Osmanlı Eylül 1913 yılında hangi antlaşma ile bu bölgeyi yeniden topraklarına katmıştır?
Uşi Antlaşması |
Viyana Antlaşması |
Sofya Antlaşması |
Londra Antlaşması |
İstanbul Antlaşması |
Mayıs 1913’te Londra Antlaşması’nda Edirne’yi Bulgaristan’a bırakan Osmanlı Temmuz 1913’te Balkanlarda ortaya çıkan toprak paylaşma kavgasını iyi değerlendirmiş ve bu bölgeyi Eylül 1913’te imzaladığı İstanbul Antlaşması ile yeniden topraklarına katmıştı.
13.Soru
Adalet Partisi(AP) yeni genel başkanını seçmek üzere 27-29 Kasım 1964’te II. Büyük Kongresi’ni yapmıştır.
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde başkanlık için aday olan isimler doğru olarak verilmiştir?
Süleyman Demirel, Ekrem Alican, Osman Bölükbaşı |
Sadettin Bilgiç, Süleyman Demirel, Tekin Arıburun |
Tekin Arıburun, Alparslan Türkeş, Süleyman Demirel |
Ferruh Bozbeyli, Sadettin Bilgiç, M.Ali Aybar |
Osman Bölükbaşı, Süleyman Demirel, Ragıp Gümüşpala |
Adalet Partisi(AP)’nin yeni genel başkanını seçmek üzere 27-29 Kasım 1964’te yaptığı II. Büyük Kongresi’nde başkanlık için Sadettin Bilgiç, Süleyman Demirel ve Tekin Arıburnu aday olmuştur.
14.Soru
1960 darbesi sonrasında, 12 Ocak 1961 tarihli tebliğle beraber kısmen de olsa siyasi partilere yasak kalkmıştır. Bundan sonra 13 Şubat’a kadar 13 yeni parti kurulmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu süreçte kurulan ve toplumu dönüştürme amacını güden ideolojik bakışa sahip olan partidir?
Yeni Türkiye Partisi |
Türkiye İşçi Partisi |
Adalet Partisi |
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi |
Millet Partisi |
İçişleri Bakanı’nın yayımladığı 12 Ocak 1961 tarihli tebliğle beraber kısmen de olsa siyasi partilere yasak kalkmıştır. Bundan sonra 13 Şubat’a kadar 13 yeni parti kurulmuştur. Bu süreçte kurulan partilere bakıldığında toplumu dönüştürme amacını güden, sınıfsal bir ideolojik bakışa sahip olan tek parti 13 Şubat 1961’de kurulan Türkiye İşçi Partisi (TİP)’dir. Cevap Türkiye İşçi Partisidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çok partili hayata geçilmesini, tek dereceli seçim sistemiyle serbest seçimlerin yapılmasını ve üniversite özerkliğini dillendiren önergedir?
Dörtlü Takrir |
Değişiklik Takriri |
Menderes Önergesi |
Genel Kurul Önergesi |
7 Eylül Kararları |
Dörtlü Takrir: 7 Haziran 1945'te dönemin CHP milletvekilleri Bayar, Menderes, Koraltan ve Köprülü'nün partinin Meclis Grubunda açıktan görüşülmek üzere verdikleri yürütmenin CHP'nin tüzel kişiliğinden soyutlanmasını, çok partili hayata geçilmesini, tek dereceli seçim sistemiyle serbest seçimlerin yapılmasını ve üniversite özerkliğini dillendiren önergedir
16.Soru
Aşağıdakilerden hangi madde, 11 Ağustos 1923’te ilk toplantısını yapan İkinci Meclis'in onayladığı Lozan Antlaşması’nın maddelerinden biri değildir?
Kapitülasyonlar kabul edildi. |
Türkiye’ye kabotaj hakkı tanındı. |
Müslüman olmayan azınlıklar Müslümanlar kadar özgür ve yasalar önünde onlarla eşit olacak ve kendi ana dillerini istedikleri gibi kullanabileceklerdi. |
Antlaşmanın azınlıklarla ilgili maddeleri temel yasa sayılacak ve Antlaşma metni hükümlerine aykırı kural konamayacak ve işlem yapılamayacaktı. |
Bu haklar Milletler Cemiyeti tarafından da güvence altına alınacaktı. |
1923 İlkbahar’ıyla yaz başında yapılan seçimlerin ardından 11 Ağustos 1923’te ilk toplantısını yapan İkinci Meclis Lozan Antlaşması’nı onayladı. Bu Antlaşmayla kapitülasyonlar kaldırıldı, Türkiye’ye kabotaj hakkı tanındı. Antlaşmaya göre, Müslüman olmayan azınlıklar Müslümanlar kadar özgür ve yasalar önünde onlarla eşit olacak ve kendi ana dillerini istedikleri gibi kullanabileceklerdi. Antlaşmanın azınlıklarla ilgili maddeleri temel yasa sayılacak ve Antlaşma metni hükümlerine aykırı kural konamayacak ve işlem yapılamayacaktı. Bu haklar Milletler Cemiyeti tarafından da güvence altına alınacaktı.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İzmir Suikastı Davası sonucunda gıyaben 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır?
Kazım Karabekir |
Cafer Tayyar |
Rauf Orbay |
Ali Fuat Cebesoy |
Cemal Paşa |
Yurt dışında bulunan Rauf Orbay’a gıyaben 10 yıl hapis cezası verilmişti.
18.Soru
22 Mayıs 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) aşağıdakilerden % kaç oy alarak seçimi kazanmıştır?
% 40 |
% 45 |
% 50 |
% 55 |
% 60 |
1950 genel seçimleri öncesinde nispi temsil teklifi reddedilen DP, liste usulü çoğunluk
sistemi sayesinde oyların %55,2’si ve TBMM’deki toplam 487 sandalyenin 416’sını alırken
CHP %39,6 oy oranıyla ancak 69 sandalye elde edebilmişti.
19.Soru
Osmanlı aydını ve bürokratları hangi padişah döneminde toplumun geleneksel kıyafetlerinden farklılaşarak “Avrupai” olarak giyinmeye başlamışlardır?
II. Abdülhamit |
II. Mahmut |
III. Selim |
IV. Mustafa |
Abdülmecid |
II. Mahmut döneminden itibaren Osmanlı aydını ve bürokratları toplumun geleneksel kıyafetlerinden farklılaşarak “Avrupai” olarak giyinmeye başlamışlardır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dörtlü Takrir’i veren isimlerden biri değildir?
Şemsettin Günaltay |
Adnan Menderes |
Refik Koraltan |
Fuat Köprülü |
Celal Bayar |
Dörtlü Takrir, Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından verilmiştir. Şemsettin Günaltay, Demokrat Parti iktidarından önceki son Cumhuriyet Halk Partisi Başbakanıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ