Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 15 Soru1.Soru
Ankara Banknot Matbaası Hangi siyasetçi döneminde kurulmuştur?
Atatürk |
İnönü |
Menderes |
Bayar |
Demirel |
1955’te başlayan ve giderek kronikleşen ekonomik sıkıntılar sonucu 1958’de dış ticaret açığı nedeniyle ödemeler dengesi daha önce hiç olmadığı kadar bozuldu. Öyle ki aynı yıl 1958'de Ankara’da Banknot Matbaası kuruldu.
2.Soru
28 Ekim akşamı Mustafa Kemal Paşa, yakın çalışma arkadaşlarını topladığı Çankaya’daki akşam
yemeğinde rejim ile ilgili hangi sözü söylemiştir?
Cumhuriyet, düşüncesi hür, anlayışı hür, vicdanı hür nesiller ister. |
Cumhuriyeti kuranlar onu korumaya da muktedir olmalıdır. |
Milletin saltanat ve hakimiyet makamı yalnız ve ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. |
Ey yükselen yeni nesil! İstikbal sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk, onu devam ettirecek sizlersiniz. |
Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz! |
28 Ekim akşamı Mustafa Kemal Paşa yakın çalışma arkadaşlarını Çankaya’da akşam yemeğine davet etti ve yemek sırasında beklenen açıklamayı yaptı: “Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz!” Yemek sonrasında Mustafa Kemal ve İsmet Paşalar cumhuriyetin ilanını sağlayacak anayasa değişikliği önerisi üzerinde çalıştılar ve Anayasa’nın birinci maddesine “Türkiye devletinin şekl-i hükümeti cumhuriyettir” maddesinin eklenmesi konusunda görüş birliğine vardılar.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meclisin açılışından sonra kurulan gruplardan biri değildir?
Tesanüt Grubu |
İstiklal Grubu |
Müdafaa-i Hukuk Zümresi |
Islahat Grubu |
İttifak Grubu |
Bu arada, Meclisin açılmasından 1921 İlkbahar’ına kadar geçen süre içinde Mecliste
faaliyet gösteren çeşitli küçük gruplar olmuştu. Bunların başlıcaları Tesanüt Grubu, İstiklal Grubu, Müdafaa-i Hukuk Zümresi, Halk Zümresi ve Islahat Grubu idi.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Latin harfleri öğrenilmesi amacıyla oluşturulmuştur?
Köy Enstitülerinin açılması |
Millet Mekteplerinin açılması |
Öğretmen okullarının açılması |
Darülelhandanın kurulması |
Türk Dil Kurumunun kurulması |
1 Ocak 1929’dan itibaren halkın yeni harfleri öğrenmesini sağlamak amacıyla Maarif Vekâletinin denetiminde Millet Mektepleri açıldı ve ülke genelinde bir okuma-yazma seferberliği başlatıldı.
5.Soru
1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile kesin olarak sonuca bağlanamayan ve ileri bir tarihe bırakılan konulardan biri aşağıdakilerden hangisidir?
Kapitülasyonlar meselesi |
Müslüman olmayan azınlıkların durumu |
Karaağaç Bölgesi |
Osmanlı borçlarının ödenmesi meselesi |
Türkiye’ye kabotaj hakkının tanınması meselesi |
1923 İlkbaharı’yla yaz başında yapılan seçimlerin ardından 11 Ağustos 1923’te ilk toplantısını yapan İkinci Meclis Lozan Antlaşması’nı onayladı. Bu Antlaşmayla kapitülasyonlar kaldırıldı, Türkiye’ye kabotaj hakkı tanındı. Antlaşmaya göre, Müslüman olmayan azınlıklar Müslümanlar kadar özgür ve yasalar önünde onlarla eşit olacak ve kendi ana dillerini istedikleri gibi kullanabileceklerdi. Antlaşmanın azınlıklarla ilgili maddeleri temel yasa sayılacak ve Antlaşma metni hükümlerine aykırı kural konamayacak ve işlem yapılamayacaktı. Bu haklar Milletler Cemiyeti tarafından da güvence altına alınacaktı. Türkiye, Yunanistan’dan talep ettiği tazminattan vazgeçerken Mudanya Ateşkes görüşmeleri sırasında geleceği konusunda mutabakata varılamayan Karaağaç bölgesi Yunanlılar tarafından tazminat olarak Türkiye’ye verildi. Yine de iki temel konuda kesin bir anlaşmaya varılamadı. Bunlar Musul ve Osmanlı borçlarının ödenmesi sorunlarıydı. Konferans, bu iki temel sorunun çözümünün daha ileri bir tarihe bırakılması kararlaştırılarak 24 Temmuz 1923’te sona erdi. Doğru cevap D’dir.
6.Soru
TBMM hükümetinin Kars Antlaşmasını imzaladığı ülkeler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru sıralanmıştır?
Rusya-Ermenistan-Gürcistan |
Dağıstan-Azerbaycan-Ermenistan |
Gürcistan-Rusya-Ermenistan |
Azerbaycan-Dağıstan-Ermenistan |
Ermenistan-Azerbaycan-Gürcistan |
TBMM hükümeti Rusya ile imzaladığı Moskova Antlaşmasından kısa bir süre sonra, Sakarya Savaşını zaferle neticelendirmiş ve arkasından da Kafkas cumhuriyetleri olan Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan ile Kars Antlaşmasını imzalamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.
7.Soru
Adana bölgesinin Fransızlar tarafından işgal edileceği söylentileri üzerine kurulan Cemiyet aşağıdakilerden hangisidir?
Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti |
Kilikyalılar Cemiyeti |
Türk Ocağı Cemiyeti |
Karakol Cemiyeti |
Redd-i İlhak Cemiyeti |
Adana bölgesinin Fransızlar tarafından işgal edileceği söylentileri üzerine Aralık
1918’de Kilikyalılar Cemiyeti kurulmuştur. Bölgenin çoğunluğunun Türk nüfusuna sahip
olduğunu kanıtlayarak işgalin önlenebileceği düşünülmekteydi. Bu nedenle cevap Klikyalılar Cemiyetidir.
8.Soru
Bütün vatandaşların ön adlarıyla birlikte bir soyadı kullanmalarının zorunlu hâle getirilmesine yönelik kanun aşağıdaki tarihlerin hangisinde kabul edilmiştir?
26 Mart 1931 |
3 Şubat 1932 |
31 Aralık 1933 |
21 Haziran 1934 |
26 Kasım 1934 |
21 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu’nun benimsenmesiyle bütün vatandaşların ön adlarıyla birlikte bir soyadı kullanmaları zorunlu hâle getirilmiştir. Cevap 21 Haziran 1934’tür.
9.Soru
Demokrat Parti'den ayrılanlar tarafından Aralık 1955'te Ekrem Hayri Üstündağ Genel Başkanlığında kurulan siyasi parti aşağıdakilerden hangisidir?
Hürriyet Partisi |
Serbest Cumhuriyet Partisi |
Terakkiperver Cumhuriyet Partisi |
Cumhuriyetçi Millet Partisi |
Milli Kalkınma Partisi |
Demokrat Parti'den ayrılan 19'lar tarafından Aralık 1955'te Ekrem Hayri Üstündağ Genel Başkanlığında kurulan siyasi parti Hürriyet Partisi'dir.
10.Soru
II. Dünya Savaşı yıllarında tarımsal üretimin azalması ve nüfus artışına paralel olarak, talep artışına karşı arzdaki daralma, karaborsa ve hayat pahalılığı karşısında CHP'nin almış olduğu ilk önlem hangisidir?
II. Dünya Savaşı yıllarında tarımsal üretimin azalması ve nüfus artışına paralel olarak, talep artışına karşı arzdaki daralma, karaborsa ve hayat pahalılığı karşısında CHP'nin almış olduğu ilk önlem hangisidir?
7 Eylül Kararları |
Varlık vergisi |
Muamele vergisi |
İktisadi Buhran Vergisi |
12 Temmuz Beyannamesi |
II. Dünya Savaşı sırasında tarımda istihdam edilen nüfusun önemli bir bölümünün silah altında tutulması, ziraat üretimini düşürdükçe büyük toprak sahiplerinin fiyatları kontrolünü kolaylaştırdı. Bu dönemde nüfus artışına paralel talep artışı karşısında arzdaki daralma enflasyon, karaborsa ve hayat pahalılığına dönüştü. Ekmeğin dahi karneye bağlanmasıyla sembolize edilen savaş yılları, CHP kadrolarının halk nezdindeki son kalan itibarını da iyice zedeledi. O¨zellikle büyük kentlerdeki karaborsanın yol açtığı sermaye birikimi ortaya savaş zenginlerinin başını çektiği yeni bir kentli burjuvazi çıkarmıştı. CHP iktidarının ise bu gelişmeler karşısında aldığı ilk önlem olağanüstü servet vergisi olarak 11 Kasım 1942 tarihli Yasa’yla konulan varlık vergisi oldu. Diğer bir önlem ise büyük toprak sahiplerinin tarıma elverişli alanlarda beş bin dönümden, elverişsiz alanlarda ise iki bin dönümden fazla arazilerini kamulaştırılıp topraksız köylüyü çiftçiye dönüştürmeyi hedefleyen C¸iftçiyi Topraklandırma Kanunu idi.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Abdülhamit’e muhalefet etme konusunda öne çıkan ilk şahsiyetlerden biri değildir?
Namık Kemal |
Ziya Paşa |
İshak Sukuti |
Prens Sabahattin |
İbrahim Temo |
Muhalefetin ilk kıvılcımını 1889’da bir araya gelerek Namık Kemal, Ziya Paşa ve İranlı yazar Ali Şefkati’nin eserlerini okumaya başlayan genç Askeri Tıbbiye öğrencileri ateşlemiştir. Başlarda İshak Sukuti, İbrahim Temo ve Abdullah Cevdet gibi sonradan tanınmış isimlere Doktor Nazım, Hüseyinzade Ali Bey ve Şerafettin Mağmumi gibi isimler de katılmıştır. O dönemde Pres Sabahattin henüz muhaliflerin arasında yoktur.
12.Soru
Ankara Kızılay Meydanı’nda, DP’nin gerçekleştirmek istediği gösteride kullanılacak alanın Menderes aleyhtarı öğrenciler tarafından doldurulması ve bu muhalif öğrencilerin yaptığı protesto eyleminin adı nedir?
12 Mart olayı |
6-7 Eylül olayları |
Ada sorunu olayı |
555K olayı |
Hükümet olayı |
1960’da 5. ayın (Mayıs) 5. günü (Cuma) saat 5’te Ankara Kızılay Meydanı’nda, DP’nin gerçekleştirmek istediği gösteride kullanılacak alanın Menderes aleyhtarı öğrenciler tarafından doldurulması ve bu muhalif öğrencilerin yaptığı protesto eylemi.
13.Soru
Yeni Osmanlıların toplumda fikirlerinin benimsenmesinin en önemli sebebi hangisidir?
Tanzimatçıların yarattıgı kültürel boşlugu, aralarında farklı düsünenler olsa da genel olarak İslamcı değerlerle doldurmayı amaçlamaları |
Batı kültürünü taklit etmeleri |
Düsüncelerini çıkarmış oldukları gazeteler sayesinde sarayın ve bürokrasinin dışında yayma imkânı bulmaları |
Tanzimatçılar gibi yukarıdan aşağı bir modernleşmeden değil, toplumsal değerlerle uyumlu bir modernleşmeden bahsetmeleri |
Tanzimat’ın bürokratik kameralizmine karşı toplumsal hürriyeti öne çıkarmaları |
Kültürel taklitçilik tanzimat bürokratlarının eseri olmakla birlikte toplumda yansımasını bulmamıştır. A,C ve E seçenekleri her ne kadar etkili olsa da Yeni Osmanlıların fikirlerinin benimsenmesinin en önemli sebebi toplumsal değerlerle uyumlu bir modernleşmeden bahsetmeleridir. Yeni Osmanlılar meşrutiyet, adalet, eşitlik, hürriyet, vatan, halk, anayasa ve parlamento kavramlarını Osmanlı’nın geleneksel dünyasıyla birlikte yoğurarak Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşemiştir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.
14.Soru
I. Tevhid-i Efkar
II. Sebilürreşad
III. Cumhuriyet
IV. Orak Çekiç
Yukarıdakilerden hangileri Takrir-i Sükun Kanunu çerçevesinde kapatılan gazetelerdir?
I. |
I.-II. |
I.-II.-III. |
II.-III.-IV |
I.-II.-IV |
Kanun’un çıkmasından iki gün sonra 6 Mart’ta İstanbul’da çıkan Tevhid-i Efkâr, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilürreşat ve Orak Çekiç gazeteleri kapatılmış ve bu gazeteleri 16 Nisan’da kapatılan Tanin izlemiştir. 11 Ağustos’ta Vatan da kapatılacaktır. Ayrıca Bursa, İzmir, Mersin, Trabzon ve Adana başta olmak üzere bazı illerde yayımlanan muhalif gazetelerde bu Kanuna dayanılarak kapatılmıştır.
15.Soru
I. İngiltere
II. Fransa
III. Yunanistan
IV. İtalya
V. Rusya
Yukarıdakilerden hangileri, Türkiye ile birlikte Mudanya Ateşkes Anlaşmasını imzalayan devletler arasında yer almaktadır?
I, II ve III |
I, II ve V |
I, III ve IV |
II, IV ve V |
III, IV ve V |
11 Ekim 1922’de TBMM hükûmeti ile İngiltere, Fransa ve İtalya arasında Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır. Antlaşmaya dâhil edilmeyen Yunanistan 14 Ekim’de kendiliğinden anlaşmayı tanıdığını ilan ederek gereklerini yerine getirmek
adına Doğu Trakya’yı boşaltmayı kabullenmiştir. Bu kapsamda cevap İngiltere, Fransa ve İtalya'dır.