Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1960 askeri darbe yapıldığında aşağıdaki partilerden hangisi iktidardaydı?
Cumhuriyet Halk Partisi |
Güven Partisi |
Adalet Partisi |
Demokrat Parti |
Millet Partisi |
27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) düşük rütbeli bir grup subayın Demokrat Parti (DP) iktidarına karşı gerçekleştirdiği Cumhuriyet tarihindeki ilk askerî darbedir. Demokrat Parti, Türkiye’de çok partili hayata geçişten sonraki ilk demokratik seçim niteliğini taşıyan 1950 genel seçimleriyle tek başına iktidar olmuş ve cumhuriyetin kuruluşundan beri devam eden CHP’nin tek parti iktidarını sonlandırmıştır. DP, 1954 ve 1957’deki seçimleri de kazanmış ve 1960 yılına kadar on yıl ülkeyi tek başına yönetmiştir. 1960 yılında yapılan bu Askerî Darbe halkın oylarıyla, iradesiyle seçilmiş bir hükûmeti “silah” zoruyla devirmiştir. Bu durum, sonraki süreçte Türkiye’nin demokratik hayatına yapılacak başka askerî müdahalelere de kapı açmıştır.
2.Soru
Partilerin aldıkları oy oranında milletvekili çıkarabildiği seçim sisteminin adı nedir?
Çoğunluk sistemi |
Karma sistem |
Nispi seçim sistemi |
D'Hondt sistemi |
Milli bakiye sistemi |
Nispi seçim sistemi, partilerin aldıkları oy oranında milletvekili çıkarabildiği seçim sistemidir. Bu sistemde küçük partiler de mecliste sandalye sahibi olabilmektedir.
3.Soru
I. Alevilerin ilk siyasal deneyimi olması
II. Devletin sadece Sünniliği Hanefi mezhebini muhatap almasını kabul etmemeleri
III. 1969 seçimlerinde Amasya, Tokat, Sivas gibi illerden 8 milletvekili çıkarmaları
Yukarıda özellikleri verilen parti aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye Birlik Partisi |
Güven Partisi |
Türkiye İşçi Partisi |
Millet Partisi |
Yeni Türkiye Partisi |
Alevilerin ilk siyasal deneyimi olan, devletin sadece Sünniliği Hanefi mezhebini muhatap almasını kabul etmemeleri ve 1969 seçimlerinde Amasya, Tokat, Sivas gibi illerden 8 milletvekili çıkaran parti Türkiye Birlik Partisidir.
4.Soru
Cemal Özbey tarafından kurulan Alevilerin ilk siyasal partisi aşağıdakilerden hangisidir?
Güven Partisi |
Demokratik Parti |
Türkiye Birlik Partisi |
Yeni Türkiye Partisi |
Türkiye İşçi Partisi |
Alevilerin ilk siyasal deneyimi olan Türkiye Birlik Partisi, 17 Ekim 1966’da Avukat Cemal Özbey önderliğinde 12 kişi tarafından kurulmuştur.
5.Soru
Büyük Millet Meclisi hüku^metinin Misak-ı Milli^’den taviz verdiği ilk antlaşma hangisidir?
1916 Sykes-Picot Antlaşması |
1918 Brest-Litovsk Antlaşması |
1920 Gümrü Antlaşması |
1920 Sevr Barış Antlaşması |
1921 Moskova Antlaşması |
Anadolu’da siyasi istikrarın Büyük Millet Meclisi (BMM) çatısı altında sağlanmasında, isyanların bastırılmasının katkısı kadar önemli diğer konu da Doğu cephesindeki başarılar sonucunda Ermeni ve Gürcülerin tehditlerine son verilmesidir. Eylül-Aralık 1920 arasında süren çatışmalar sonunda Ermeniler barış istemek zorunda kalmış; yapılan Gümrü Antlaşması'yla Batum, Kars, Ağrı, Erzurum, Artvin ve Sarıkamış BMM hüku^metine bırakılmıştır. Diğer yandan Kızılordunun bölgeye hakimiyeti sonrası Mart 1921’de Batum’dan çekilmek zorunda kalınmıştır. 16 Mart 1921’de Moskova Antlaşması’yla silah ve para yardımı karşılığında Batum’un Sovyetler Birliği’ne bırakılması kabul edilmiştir. Karşılığında Sovyetler Birliği de Ermenistan ve Gürcistan sınırları hakkındaki daha önceki anlaşmaları kabul edecektir. Moskova Antlaşması, BMM hüku^metinin Misak-ı Milli^’den taviz verdiği ilk antlaşmadır.
6.Soru
Tanzimat dönemi, Osmanlı aydınının ve bürokratlarının Avrupa medeniyeti karşısında geri kaldıklarını kabullendikleri bir dönemdir ve Osmanlı’nın Batılılaşmacı aydını geri kalmışlığı aşmanın Avrupa medeniyetine dâhil olmaktan geçtiğine inanmıştır. Bu kapsamda aydın ve bürokratların, Avrupa medeniyetine dâhil olmayı öncelikle aşağıdakilerden hangisine yansıttıkları söylenebilir?
Politik görüş |
Eğitim anlayışı |
Üretim biçimi |
Adab-ı muaşeret kuralları |
Çalışma koşulları |
Tanzimat dönemi, Osmanlı aydınının ve bürokratlarının Avrupa medeniyeti karşısında
geri kaldıklarını kabullendikleri bir dönemdir. Osmanlı’nın Batılılaşmacı aydını geri kalmışlığı aşmanın Avrupa medeniyetine dâhil olmaktan geçtiğine inanmaktaydı. Avrupa medeniyetine dâhil olmanın ise ilk görünen biçimi kıyafetlere ve adab-ı muaşerete yansımıştır. Bu kapsamda cevap adab-ı muaşeret kurallarıdır.
7.Soru
Demirel’in 1966’da Cumhurbaşkanı olarak Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay’ın seçilmesini istemesindeki ana unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Darbe girişimlerinde hükumeti desteklemesi |
Silahlı Kuvvetler Birliği’nin lideri olması |
Devrimin radikalleşmesini istemesi |
Ekonomide olumlu değişimler yapması |
Siyasetle ordu ilişkilerini dengelemesi |
Yeni kurulan rejimle uzlaşmayı siyasal stratejisinin odağına koyan Demirel, ordu ile ilişkileri rayına oturtabilecek birinin cumhurbaşkanı seçilmesini istemiştir. Demirel’e göre ordu-millet kucaklaşması henüz gerçekleşmemiş ve bunu sağlayabilecek en uygun aday genelkurmay başkanı Cevdet Sunay’dır.
8.Soru
Demokratik Partisi aşağıdaki partilerden hangisinden ayılan kişilerin kurduğu partidir?
Adalet Partisi (AP) |
Cumhuriyet Partisi (CHP) |
Millet Partisi (MP) |
Yeni Türkiye Partisi (YTP) |
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) |
AP çatısı altında siyaset yapamayacaklarına inanan muhalif milletvekilleri, Ferruh Bozbeyli öncülüğünde Aralık 1970’te kurulan Demokratik Parti (DP)ye geçmiştir. Bu partinin kurucuları arasında, eski DP’li etkili kişilerin de yer alması AP açısından oldukça zorlu bir sürecin yaşanmasına neden olmuştur. İktidardaki bir partiden önemli isimlerin başka bir parti kurması Demirel hükûmetinin bütçe oylamasındaki başarısızlığını pekiştirmiştir. Her ne kadar sistemli bir muhalefet hareketi ortaya koyamasa da DP, 12 Mart 1971 Muhtırası’na giden süreçte Demirel’i zor duruma sokmuş ve politikalarının parti içinde sorgulanmasına yol açmıştır. Bununla birlikte, 1969 seçimlerinden kısa bir süre önce değiştirilen seçim sistemi ile yeni kurulan partilerin AP ve CHP gibi köklü partilerle yarışabilmesinin önü tıkanmıştır. Bu koşullarda GP, Türkiye Birlik Partisi (TBP) ve DP önemli bir varlık gösterememiş, siyaset sahnesinden silinmişlerdir.
9.Soru
Demokrat Parti’nin uyguladığı politikaları eleştiren,19’lar olarak bilinen milletvekillerinin kurduğu parti aşağıdakilerden hangisidir?
Millet Partisi |
Hürriyet Partisi |
Milli Kalkınma Partisi |
Çiftçi Partisi |
Köylü Partisi |
6-7 Eylül olayları sonrasında Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, Fethi Çelikbaş, Feridun Ergin ve Mükerrem Sarol gibi önde gelen milletvekilleri partilerinin muhalefete karşı izlediği tutuma karşı eleştirilerinin dozunu arttırmışlardır. 19 milletvekili haysiyet divanına sevk edilmiştir. 9’u ihraç edilirken diğer 10 vekil ise istifa etmiştir. 19’lar olarak bilinen bu milletvekilleri yaptıkları çeşitli strateji toplantıları sonucunda 20 Aralık 1955’te Ekrem Hayri Üstündağ Genel Başkanlığında Hürriyet Partisini kurulmuştur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1966 seçimlerinde Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir?
Cemal Gürsel |
İsmet İnönü |
Cevdet Sunay |
Süleyman Demirel |
Ali Fuat Başgil |
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, sağlığının bozulması üzerine Şubat 1966’ta ABD Başkanı Johnson’un gönderdiği özel uçakla tedavi edilmek üzere ABD’ye gitmiştir. Durumu gittikçe ağırlaşan Gürsel, yaklaşık kırk gün sonra Türkiye’ye geri getirilmiştir. Sağlığında olumlu bir gelişme gözlenemeyen Gürsel’in görevini yerine getiremeyeceği GATA’dan 38 doktorun raporuyla ortaya konunca Cumhurbaşkanlığı seçim süreci de başlamıştır. Yeni kurulan rejimle uzlaşmayı siyasal stratejisinin odağına koyan Demirel, ordu ile ilişkileri rayına oturtabilecek birinin cumhurbaşkanı seçilmesini istemiştir. Demirel’e göre ordu-millet kucaklaşması henüz gerçekleşmemiş ve bunu sağlayabilecek en uygun aday genelkurmay başkanı Cevdet Sunay’dır. Sunay; her ne kadar Silahlı Kuvvetler Birliği (SKB) adlı yarı askerî yapılanmanın liderliğini yapmışsa da 1961 seçimlerinden sonra parlamentonun açılmasına engel olmak isteyenlere karşı çıkmıştır. Yine 22 Şubat ve 21 Mayıs’ta Aydemir’in darbe girişimlerinde hükûmetten yana tavır alması, AP’nin stratejisiyle birleştirilince Cumhurbaşkanlığı için en uygun aday olarak görülmüştür. Sunay önce genelkurmay başkanlığından emekli edilmiş ve kısa bir süre sonra da Cumhurbaşkanlığı kontenjanından senatör seçilmiştir. Böylece Cumhurbaşkanlığına aday olabilmesinin önündeki engel kalkmıştır. 27 Mart 1966’da AP ve CHP’nin uzlaşımıyla Cevdet Sunay 5. Cumhurbaşkanı olarak köşke çıkmıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kıbrıs Türklerinin anayasal haklarının savunulması için garantör olan ülkelerden biridir?
Amerika Birleşik Devletleri |
İngiltere |
Fransa |
İtalya |
Rusya |
1959 yılında yapılan müzakereler sonucunda bir Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması ve Kıbrıs Türklerinin anayasal haklarının İngiltere, Yunanistan ve Türkiye garantörlüğü altında olması üzerinde anlaşılmıştır.
12.Soru
Aşağıdaki üniversitelerden hangisi Adnan Menderes'in Başbakalığı sırasında kurulmuştur?
Anadolu Üniversitesi |
Ankara Üniversitesi |
Atatürk Üniversitesi |
Hacettepe Ünversitesi |
İstanbul Teknik Üniversitesi |
Menderes’in yükseköğretim alanındaki hamlesi, 1957de Ankara’da Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), 1958’de ise Erzurum’da Atatürk Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesinin açılmasıyla gerçekleşti.
13.Soru
1924’te İsmet Paşa hükümetinin kurulmasından sonra ortaya çıkan muhalefet partisi aşağıdakilerden hangisidir?
Cumhuriyet Halk Fırkası |
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası |
Serbest Cumhuriyet Fırkası |
Adalet Partisi |
Demokrat Parti |
8 Kasım 1924’te İsmet (İnönü) Paşa hükûmeti, 19 ret ve 1 çekimsere karşılık 148 oyla güvenoyu aldı. Ertesi gün Halk Fırkasından istifalar başladı. Kurtuluş Savaşı’nda önemli görevler üstlenmiş komutanların önderliğinde ve önemli kişilerin katılımıyla yeni bir partinin kurulacağı iyice açığa çıkınca, 10 Kasım’da Halk Fırkası, başına Cumhuriyet sözcüğünü ekleyerek adını Cumhuriyet Halk Fırkası şeklinde değiştirdi. 17 Kasım’da Kazım (Karabekir) Paşa’nın başkanlığını, Rauf (Orbay) ve Adnan (Adıvar) Beylerin ikinci başkanlığını, Ali Fuat Paşa’nın genel sekreterliğini yaptığı Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Partiye, Halk Fırkasından istifa eden 28 milletvekili ile Gümüşhane’den bağımsız seçilen Zeki (Kadirbeyoğlu) Bey olmak üzere 29 toplam milletvekili katıldı. Doğru cevap B’dir
14.Soru
Türkiye hangi tarihte daha sonra Avrupa Birliği (AB) haline gelecek olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) ortaklık başvurusunda bulunmuştur?
31 Temmuz 1959 |
28 Mart 1956 |
18 Şubat 1959 |
23 Aralık 1956 |
3 Ocak 1958 |
31 Temmuz 1959 tarihinde, Yunanistan’dan sadece 15 gün sonra, daha sonra Avrupa Birliği (AB) hâline gelecek olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) ortaklık başvurusunda bulundu.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde 1960’lardaki siyasi partiler ve lider eşleşmesi doğru verilmiştir?
Cumhuriyet Halk Partisi-Bülent Ecevit |
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi -Ragıp Gümüşpala |
Adalet Partisi-Osman Bölükbaşı |
Yeni Türkiye Partisi-Ekrem Alican |
Hürriyet Partisi- Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu |
Yeni Türkiye Partisinin lideri Ekrem Alican’dır.
16.Soru
Adnan Menderes siyasete ilk olarak hangi siyasal parti saflarında atılmıştır?
Serbest Cumhuriyet Partisi |
Terakkiperver Cumhuriyet Partisi |
Cumhuriyet Halk Partisi |
Demokrat Parti |
Millet Partisi |
Adnan Menderes siyasete ilk olarak 1930’da Serbest Cumhuriyet Partisi saflarında atılmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, I. Dünya Savaşı bitmeden ilan ettiği ilkeleri ile yenilen milletlerin kendi kaderlerini belirleme hakkından söz etmiştir?
Calthorpe |
Wilson |
Sykes |
Picot |
Lenin |
Henüz I. Dünya Savaşı bitmeden Ocak 1918’de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Willson genel olarak yenilen milletlerin kendi kaderini belirleme hakkından bahseden ilkeler ilan etmiştir.
18.Soru
I. Celal Bayar
II. Feridun Fikri Düşünsel
III. Yusuf Hikmet Bayur
IV. Refik Koraltan
V. Mehmet Fuad Köprülü
Yukarıdakilerden hangileri 7 Haziran 1945’te Dörtlü Takrir’e imza atanlar arasında yer almaktadır?
I, II ve III |
I, II ve IV |
I, IV ve V |
II, III ve V |
III, IV ve V |
Celal Bayar, Refik Koraltan ve Mehmet Fuad Köprülü ile birlikte Adnan Menderes 7 Haziran 1945’te Dörtlü Takrir’e imza atan dört kişiden biri olmuştur. Cevap I, IV ve V maddelerin birlikte yer aldığı C şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıda verilen eşleştirmelerden hangisinde Mondros sonrasında işgal edilen bölgeler ile işgal edilen devletler doğru şekilde verilmemiştir?
Antep- Fransa |
Antalya- İtalya |
İzmir- Yunanistan |
Musul- İngiltere |
Kars- Rusya |
İlk dört seçenekteki eşleştirmeler doğruyken Rusya Kars’ı 93 Harbi sırasında ele geçirmiştir
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Başbakan Adnan Menderes'in yükseköğretim alanında başlattığı hamle çerçevesinde 1957 yılında kurulan üniversitedir?
Atatürk Üniversitesi |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi |
Karadeniz Teknik Üniversitesi |
Anadolu Üniversitesi |
Ankara Üniversitesi |
Başbakan Adnan Menderes'in yükseköğretim alanında başlattığı hamle çerçevesinde 1957 yılında Ankara'da kurulan üniversite Orta Doğu Teknik Üniversitesi'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ