Türkiye´de Demokrasi Ve Parlemento Tarihi Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Daha önce faaliyetleri durdurulmuş olan siyasal partilerin feshedildiğine dair kanun hangi tarihte onaylanmıştır?
1 Haziran 1981 |
16 Ekim 1981 |
15 Mart 1981 |
1 Ekim 1981 |
16 Haziran 1981 |
Milli Güvenlik Konseyi 1 Haziran 1981’de bir bildiri yayınlayarak siyasi partilerin eski yöneticilerinin demeç vermelerini ve yazı yazmalarını yasakladı. Aynı zamanda eski siyasetçileri övme, yerme ve eleştirmeye de yasak getirdi. Bu şekilde Milli Güvenlik Konseyi, 12 Eylül 1980 öncesi yaşanan olayların hafızalardan silinmesi konusunda ne denli kararlı olduğunu topluma bir kez daha hatırlatmış oldu. Bu anlayışın bir yansıması olarak da, kısa bir süre sonra, daha önce faaliyetleri durdurulmuş olan siyasal partilerin feshedildiğine dair kanun, 16 Ekim 1981’de Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylandı.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 12 Mart Muhtırası sonrası gerçekleşmiştir?
Adnan Menders'in idamı |
Alparslan Türkeş'in sürgün edilmesi |
Süleyman Demirel'in başbakanlıktan istifa etmesi |
İsmet İnönü'nün başbakan olması |
Sıkıyönetimin kaldırılması |
12 Mart 1971 tarihli muhtıra ile gelen askeri müdahale; üniversitelerdeki şiddet olaylarının önünün alınamaması, büyük şehirlerdeki eylemler gibi bir dizi nedenin etkisi altında gerçekleşmişti. Muhtıra metnine göre generaller anarşi, ekonomik ve sosyal huzursuzlukların sorumlusu olarak parlamentoyu ve hükümeti görüyor, çözümü ise yine parlamento içinde arıyorlardı. Tarafsız bir başbakanın başkanlığında Adalet Partisi ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin temsil edildiği bir kabinenin iyi bir formül olacağı düşünülüyordu. Muhtıra, hükümet kanadında yanıtını buldu. Başbakan Demirel görevinden ayrıldı. Ordu; 27 Mayıs 1960 yılından farklı olarak parlamentoyu dağıtmadan ve siyasal partileri kapatmadan sorunu çözmüş, Nihat Erim 26 Mart 1971’de on dört teknokrat ve sekiz siyasetçiyle partiler üstü yeni bir hükümet kurmuştu. Kabinenin beş üyesi AP’li, 3 üyesi CHP’li, 1’i Milli Birlik Grubu 14’ü ise parlamento dışından seçilmiş üyelerdi. Reform kabinesi olarak adlandırılan bu kabinede Sadi Koçaş ve Atilla Karaosmanoğlu’nun yanı sıra İsmail Arar, Ferit Melen, Hamdi Ömeroğlu, Osman Olcay, Sait Naci Ergin, Şinasi Orel, Ayhan Çilingiroğlu ve Türkan Akyol gibi kimi isimler bakan olarak görev aldılar. Meclisten güvenoyu alan hükümet, şiddet olaylarına karşı bazı illerde sıkıyönetim ilan ederek icraatlarına başladı. Hükümetten beklenen, reform paketlerini uygulamaya koymasıydı. Ne var ki hükümet daha ilk günden iç ve dış sorunlarla yüz yüze kaldı. En önemli olaylardan biri İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom’un kaçırılması oldu. Eylemi gerçekleştirilenlere yönelik oldukça sert bir bildiri yayınlanmasına karşın Elrom öldürüldü. Olay, hükümet içinde önemli bir çatlak yarattı.
3.Soru
Cumhuriyet Halk Partisinin 1923 tüzüğü hangi ilkeye dayandırılmıştır?
Devrimcilik |
Halkçılık |
Devletçilik |
Cumhuriyetçilik |
Milliyetçilik |
Partinin ilk tüzüğü ise 1923 yılında hazırlanmıştır. Tüzük, Mustafa Kemal Paşa’nın 7 Ağustos - 9 Eylül 1923 tarihleri arasında seçim çevrelerinden gelen milletvekilleri ile yaptığı görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır. Ayrıca bir program yapılmamıştır. Tüzük; 106 madde ve bir ekten oluşmuş; genel esaslara, parti teşkilatına ve bir de genel maddeye yer verilmiştir. İlk 7 madde “Genel Esaslar”a ayrılmış, Partinin Cemiyetler Kanunu’na göre kurulmuş siyasi bir cemiyet olduğu vurgulanmıştır. Parti; ulus egemenliği, yasa üstünlüğü ve halkçılık ilkesi temeline oturtulmuştur. Doğru yanıt B seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Halk partisinin ilk kurultayı olarak kabul edilmektedir?
Amasya Görüşmeleri |
Sivas Kongresi |
Erzurum Kongresi |
Havza Genelgesi |
Amasya Görüşmeleri |
Cumhuriyet Halk Partisi'nin ilk kurultayı 1919 yılında yapılan Sivas Kongresi olarak kabul edilmiştir. Atatürk, 1927 yılında yapılan ikinci kurultayda yaptığı açış konuşmasında “... Bütün Anadolu ve Rumeliye şamil olmak üzere ilk umumi kongremiz Sivas’ta aktedilmişti” diyerek bu tarihsel saptamayı yapmıştır. Partinin ilk tüzüğü ise 1923 yılında hazırlanmıştır. Doğru cevap B'dir.
5.Soru
I. Recep Peker Başbakanlık görevinden istifa etmesi
II. CHP VII. Büyük Kurultayı’nda Recep Peker ve ekibi tasfiye edilmesi
III. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü CHP’yi, Celal Bayar DP’yi çok partili hayatın anlayışına uygun bir şekilde yeniden yapılandırması
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri 12 Temmuz Beyannamesi'nin sonuçlarındandır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
I,II ve III |
12 Temmuz Beyannamesi’nin oluşturduğu hava ile CHP içerisindeki ılımlılardan oluşan 35’ler grubu harekete geçti. Önce 9 Eylül 1947’de Recep Peker Başbakanlık görevinden istifa etti, ardından 17 Kasım 1947’de, CHP VII. Büyük Kurultayı’nda Recep Peker ve ekibi tasfiye edildi. Böylece CHP, Cumhurbaşkanının yol göstericiliği ile yeni dönemin ruhunu kavramakta zorlanan kadroyu devre dışı bırakmış oldu.
12 Temmuz Beyannamesi çok partili hayatın devamında son derece önemli bir yere sahiptir. Beyanname ile Cumhurbaşkanı İsmet İnönü CHP’yi, Celal Bayar DP’yi çok partili hayatın anlayışına uygun bir şekilde yeniden yapılandırmışlardı. Böylece çok partili hayatın yaşaması için önemli bir aşama başarıyla geçilmiş oldu.
6.Soru
Seçeneklerden hangisi Demokrat Parti'nin kapatılma gerekçelerinden biri değildir?
dini siyasete alet etmek |
bir grup vatandaşı diğer gruba düşman etmek |
vatandaşlar arasında eşitlik haklarını ihlal etmek |
sosyal bir parti olma özelliğini kaybetmek |
gereğinden fazla oy almak |
gereğinden fazla oy almak
7.Soru
Türk anayasa tarihinde yükseköğretime ilişkin hükümleri ilk kez getiren anayasa aşağıdakilerden hangisidir?
1961 Anayasası |
1924 Anayasası |
1921 Anayasası |
1971 Anayasası |
1982 Anayasası |
1961 Anayasası, Türk anayasa tarihinde ilk defa yükseköğretime ilişkin hükümler getiren bir anayasa olması açısından önemlidir. Anayasanın 120. maddesinde
“Özerk Kuruluşlar” başlığı altında “Üniversiteler” düzenlenmiştir.
8.Soru
27 Mayıs İhtilali sonrası Devlet ve Hükümet Başkanı olarak bütün icrai yetkileri üzerine alan şahıs hangisidir?
Recep Tayyip Erdoğan |
Refik Koraltan |
Cemal Gürsel |
Celal Bayar |
Adnan Menderes |
27 Mayıs hareketinin en dikkat çekici özelliklerinden biri askerî müdahalenin meşru bir zemine oturtulmaya çalışılmasıydı. Demokrat Parti’nin meclis üstünlüğü ile muhalefeti susturması, Tahkikat Komisyonu kurması, temel hak ve özgürlükleri askıya alması gibi nedenleri dikkate alan İstanbul Hukuk Fakültesi’nin kimi öğretim üyelerinden oluşan bilim kurulu, içinde bulunulan durumun adi bir hükümet darbesi sayılamayacağına ilişkin rapor verdi. Böylece hukuksal zemin oluştu. Ardından Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Cemal Gürsel, Devlet ve Hükümet Başkanı olarak bütün icrai yetkileri üzerine aldı ve 30 Mayıs 1960’da ilk Gürsel Hükümeti göreve başladı.
9.Soru
Türk Ocağı hangi yıl kurulmuştur?
1908 |
1912 |
1915 |
1919 |
1923 |
Türk Ocağı Yusuf Akçura, Mehmet Emin, Hüseyin Fikret, Ahmet Ferid, Emin Bülend, Ahmet Ağaoğlu, Fuad Sabit ve Remzi Osman’ın girişimleriyle 25 Mart 1912 yılında kurulmuştur.
10.Soru
Turgut Özal, yeni siyaset anlayışı ve üslubuyla aşağıda belirtilen hangi yılların arasına damgasını vuracak ve etkilerini halen devam ettiren uygulamalara önderlik edecekti?
1982 - 1992 |
1985 - 1993 |
1983 - 1993 |
1983 - 1990 |
1986 - 1993 |
Turgut Özal, yeni siyaset anlayışı ve üslubuyla 1983-1993 yılları arasına damgasını
vuracak ve etkilerini halen devam ettiren uygulamalara önderlik edecektir. Doğru cevap C dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 27 Mayıs 1960’da ordunun yönetime müdahale etmesinin sebepleri arasında
yer alır?
Kara Kuvvetleri Komutan Cemal Gürsel’in hükümetle sürekli çatışması |
DP’nin ülke sorunlarına çözüm üretmekte zorlanması ve siyasetin kilitlenmesi |
Halkın askerlerden müdahale talebinde bulunması |
Demokrat Parti’nin orduda yeni bir teşkilatlanmaya gitmesi |
Genelkurmay Başkanlığı’nı Milli Savunma Bakanlığı’na bağlaması |
Askerler özellikle laiklikten sapma olduğunu ve DP’nin hızla otoriter bir yönetime gittiğini gördüler. Ayrıca DP’nin ülke sorunlarına çözüm üretmekte zorlanması ve bu nedenle siyasetin tıkanması da askerleri oldukça rahatsız ediyordu.
12.Soru
12 Mart 1971 Askeri Muhtırası ile kurulan partiler üstü hükumetin başbakanı kim olmuştur?
Bülent Ecevit |
Sadi Koçaş |
Atilla Karaosmanoğlu |
Nihat Erim |
Türkan Akyol |
12 Mart 1971 Askeri Muhtırası ile kurulan partiler üstü hükumetin başbakanı Nihat Erim'dir. Doğru yanıt: D'dir.
13.Soru
Fransa'da İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi hangi tarihte yayınlanmıştır?
26 Ağustos 1789 |
14 Temmuz 1789 |
19 Haziran 1789 |
17 Mayıs 1789 |
1 Mayıs 1789 |
14 Temmuz’da monarşinin simgesi olan Bastil tutukevini basarak tutukluları serbest bıraktılar. Böylece ihtilâli başlattılar. Paris’in yönetimini ele aldılar. Kurucu Meclis 4-5 Ağustos’ta ayrıcalıkları kaldırdığını belirterek feodal sisteme son verdi. 26 Ağustos 1789’da da İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi’ni yayınlayarak çağdaş demokrasinin dayanaklarını ortaya koydu. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Yeni devletin kurulduğu ilk günden itibaren yaşama geçirdiği Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık ve Laiklik ilkeleri kaç yılında CHP programına alınmıştır?
1927 |
1928 |
1930 |
1932 |
1937 |
Yeni devletin kurulduğu ilk günden itibaren yaşama geçirdiği Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık ve Laiklik ilkelerini 1927 yılında programına almıştır.
15.Soru
Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek Seçim Kurulu’nun aşağıdaki illerden hangisinin seçimlerinin yenilenmesi ile parlamentoya girmiştir?
Rize |
Adıyaman |
Bitlis |
Siirt |
Erzurum |
Abdullah Gül tarafından kurulan 58. Hükümetin görevde olduğu günlerde
Siirt’te seçimler yapıldı ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip
Erdoğan, Siirt Milletvekili olarak parlamentoya girdi. Doğru cevap D dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Serbest Cumhuriyet Partisinin kurulmasında daha az etken olan nedenler arasında yer alır?
Avrupa'nın Türkiye'deki yönetimi diktatörlük olarak görmesi |
Yapılan devrim ve değişimlerin halk tarafından yeterince benimsenmemesi |
1929 ekonomik krizi |
Halkın dilek ve isteklerini CHP üst yönetimine iletmekte zorluk yaşaması |
Devletçilik politikasının halk tarafından yeterince benimsenmemesi |
Avrupa’nın Türkiye’deki yönetimi diktatörlük olarak tanımlaması en önemli dış nedendi. Amerikan Büyükelçisi Joseph Grew’in de dikkati çektiği gibi “Türkiye’nin bu şekilde tasvir edilmesi Gazi’nin gözüne çarpmış ve hiç hoşuna gitmemişti”.Bununla birlikte SCP’nin kuruluşunu hazırlayan asıl nedenler içerden kaynaklanıyordu. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.
17.Soru
Adnan Menderes'in cezası hangi tarihte infaz edilmiştir?
1958 |
1959 |
1960 |
1961 |
1962 |
Milli Birlik Komitesinin kararları hızla yerine getirilerek Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun cezaları 16 Eylül’de ve Başbakan Adnan Menderes’in cezası ise 17 Eylül 1961’de infaz edildi. Darbe sonrası Demokrat Parti kapatıldı.
18.Soru
Cumhuriyet tarihinin en sert Anayasası olarak nitelenen 1982 Anayasası aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanmaktadır?
Çerçeve |
Yumuşak |
Düzenleyici |
Ayrımcı |
Yazısız |
Cumhuriyet tarihinin en sert Anayasası olarak nitelenen ve her şeyi ayrıntısıyla düzenlemeyi amaç edinen ve bu yüzden de düzenleyici bir Anayasa olarak tanımlanan 1982 Anayasası ile yürütme güçlendirildi ve 1980 öncesindeki siyasal tıkanmaları önleyecek bazı tedbirler getirildi.
19.Soru
1938 CHP I. Olağanüstü Kurultayı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
TBMM'de müstakil bir grup kurulması kararlaştırılmıştır. |
Parti Tüzüğü gereği Genel Başkan seçimi için toplanmıştır. |
Bu kurultayda Parti Tüzüğünün 2., 3. ve 4. maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. |
Mustafa Kemal Atatürk Parti'nin Ebedi Başkanı olarak anılmıştır. |
Genel Başkanlığa Değişmez Başkan sıfatı ile İsmet İnönü getirilmiştir. |
TBMM'de müstakil bir grup kurulması 1939 Büyük Kurultayı'nda kararlaştırılmıştır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 12 Mart 1971 Muhtırası’nın verilme gerekçelerinden biri değildir?
Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın ölüm cezasına çarptırılmış olması |
Anayasanın öngördüğü reformları yapmamış olması |
Anayasanın özgürlükleri kısıtlamış olması |
Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceğinin tehlike içine düşmüş olması |
Büyük şehirlerdeki eylemlerin artmış olması |
27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası haklarında idam kararı verilen dönemin Başbakanı Adnan Menderes ile bakanlardan Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’dır. Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın ölüm cezasına çarptırılmış olması 12 Mart 1971 Muhtırası’nın verilme gerekçelerinden biri değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ