Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Uygur'un felsefe anlayışına ilişkin söylenemez?
Felsefe yapmanın şartları üstünde düşünmüştür. |
Tek felsefe anlayışı olmadığını savunmuştur. |
Türkçe'nin imkanlarıyla düşünmeyi benimsemiştir. |
Felsefe hakkında felsefe yapmaya çalışmıştır. |
Analitik felsefe anlayışına karşı durmuştur |
Nermi Uygur, analitik felsefe anlayışını benimseyip sürdürmüştür. Felsefenin tarihsel disiplinlerindeki sorun yumakları üzerine çalışmak yerine, felsefe yapmanın şartları, felsefi tutumun özellikleri üzerinde yoğunlaşmıştır.
2.Soru
Hangisi Macit Gökberk'in Aydınlanma anlayışının sonuçlarından birisi olamaz?
Peşin hükümlerden kaçınmak |
Geleneklere eleştirel bakış açısıyla yaklaşmak |
Dini ahlaki meselelerin irdelenmesinde merkeze koymak |
Aklı yol gösterici olarak benimsemek |
Bireysel denemeler ve gözlemlere değer vermek |
Gökberk’e göre aydınlanma, düşünme ve değerlendirmenin geleneklere bağlı olmaktan kurtulup insanın kendi aklı ile, kendisinin yapmış olduğu denemeler ve gözlemler ile hayatını aydınlatmaya girişmesidir (Gökberk 1948, 11). Aklın yol göstericiliği, din ve geleneği aklın eleştirel süzgecinden geçirmek anlamına gelir (Gökberk 1997/12, 140). Doğru cevap C'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mengüşoğlu'nun eserlerinden biri değildir?
Kant ve Scheler'de İnsan Problemi |
Felsefeye Giriş |
Değişmez Değerler, Değişen Davranışlar |
Fenomenoloji ve Nicolai Hartman |
Varlık ve Zaman |
Varlık ve Zaman, M. Heidegger'in eseridir.
4.Soru
Filibeli Ahmet Hilmi, "Hangi Felsefe Ekolünü Seçmeliyiz?" adlı yazısında, aşağıdaki konulardan hangisine değinmemiştir?
Hangi felsefe ekolünü benimsemeliyiz |
Felsefe ve toplumsal sorunlar arasındaki ilişki |
Yöntem |
Estetik |
Düşünce ve yöntem arasındaki ilişki |
Yazının başında, "vatan ve milletimizi kalkındırmak için mevcut felsefe ekollerinden hangisini seçmenin uygun olduğu" sorusunun yönelttiği görülmektedir. Öte yandan, Filibeli Ahmet Hilmi'nin bu yazıda felsefe ile toplumsal sorunlar arasında güçlü ilişkiyi kabul ettiği görülür. Ayrıca Düşünce akımlarına geçmeden önce, adı belirtilen yazıda yöntem sorunu üzerinde durmuş ve yöntemin felsefe açısından ne kadar önemli olduğunu sergilemiştir. Düşünme ile yöntem arasında da bağlantı kuran Filibeli’ye göre; medeni hayatta en çok lazım olan ve lüzumu zaruret derecesinde bulunan şey, düşünce ve uygulamada doğru bir yönteme uymaktır. Oysa yazıda estetik üzerinde durulmamıştır Doğru cevap D'dir.
5.Soru
Ahmet Hilmi'ye göre, aşağıdakilerden hangisi felsefe ekolünün uyması gereken genel ilkelerden birisi değildir?
Olayların ardışıklığından çıkarılan “zaruret ve kanun” düşünceleri |
Olayların analizi neticesinde ortaya çıkan “genel irtibat ve denge” fikirleri. |
Bilimsel incelemelerin sonucunda zaruri olarak meydana gelen “yöntem” fikri. |
Madde ve kuvvetin incelenmesinden anlaşılan “maddenin ve kudretin birliği” fikirleri. |
Varlıkların incelenmesinden elde edilmiş olan “maddenin birliği ve kuvvetin birliği” fikirleri. |
Eğer bir felsefe ekolü, bilimsel kaide ve düsturlara düşmemek amacındaysa, bilime ait şu genel ilkelere uyması gerekir:
1-Olayların ardışıklığından çıkarılan “zaruret ve kanun” düşünceleri,
2-Olayların analizi neticesinde ortaya çıkan “genel irtibat ve denge” fikirleri.
3-Varlıkların incelenmesinden elde edilmiş olan “maddenin birliği ve kuvvetin birliği” fikirleri. 4- Madde ve kuvvetin incelenmesinden anlaşılan “maddenin ve kudretin birliği” fikirleri. 5-Bilimsel incelemelerin sonucunda zaruri olarak meydana gelen “varlık” fikri.
6.Soru
Macit Gökberk’in kaygıları hangi temele dayanmaktadır?
Siyasal |
Dini |
Toplumsal |
Bilimsel |
Kültürel |
Gökberk’in kaygıları, yetiştiği dönemin şartlarının da etkisiyle, siyasal bir temele dayanmaktadır. Söz konusu siyasi temel, üyesi olduğu toplumun, savaşları sürekli kaybetmesi, toprakların işgal edilmesiyle kurumların çökertilmesi, yeni bir yapılanmayla ayağa kalkma çabaları, dönemin bütün düşünürlerini derinden etkilemiştir.
7.Soru
Bilimler sınıflamasında felsefeye önemli bir yer verilmiştir. Kâtip Çelebi'de felsefe ilimleri dört başlık altında toplamıştır. Buna göre; aşağıdaki seçeneklerin hangisi bu dört kategoriden biri değildir?
Matematik İlimleri |
Mantık İlimleri |
Fizik İlimleri |
İlahi İlimler |
Ahlaki İlimler |
Kâtip Çelebi’ye göre felsefe ilimleri; Matematik ilimleri, Mantık ilimleri, Fizik ilimleri ve
İlahi ilimler olmak üzere dört çeşittir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangi üç eser Filibeli Ahmet Hilmi ye aittir?
Tarih-i İslam, Hangi Felsefi Ekolü Kabul Etmeliyiz? Ahval ür-Ruh |
Üss-i İslam, Üç Feylosof, Düğümlerin Çözümü |
Ben Neyim? Amak-ı Hayal, Tarih-i İslam |
Paris’te otuz Bin Budist, Bektaşiler, Yeni Akaid |
İnsan, Müslümanlar Dinleyiniz, Üç Feylosof |
Eserleri: Tarih-i İslam, Allah’ı inkar Mümkün müdür? İlm-i Ahvali Kur’an, Hangi Felsefi Ekolü Kabul Etmeliyiz? Üss-i İslam, Huzur-i Akl ü Fende Maddiyun Meslek-i Delaleti, Tasavvuf-i İslami ve Funun-ı Cedide ve Felsefe, Amak-ı Hayal, Türk Ruhu Nasıl Yapılır, Müslümanlar Dinleyiniz, Üç Feylosof, Ahval ür-Ruh, Yeni Akaid, şeyh Bedrettin, Bektaşiler.
9.Soru
Tunalı'ya göre bir felsefe sistemi hangi şart dahilinde her zaman geçerliliğini korur?
Kitleler tarafından kabul görmüşse |
Toplumsal değişimleri tetiklemişse |
Ahlaki değerler ile örtüşüyorsa |
Yalın ifadelerle dile getirilmişse |
Varlığı açıklamada tutarlı ise |
Felsefe bilgisi ve felsefe sistemleri zaman içinde eskimezler. Oysa bilimde eskiyen bir teori atılır. Bir felsefe sistemi, varlığı açıklamada tutarlı ise daima geçerlidir; Platon ve Descartes sistemlerinin zamanımızda geçerli olması gibi. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
I. Resim sanatını düşüncelerini temellendirmek için örnek olarak kullanmıştır.
II. Ona göre metafizik bütüncül bir düşünme biçimidir.
III. Felsefe sorusu kişinin kendine sorulabilir
Yukarıda verilen şıklardan hangisi ya da hangileri İsmail Tunalı’nın felsefe hakkındaki görüşlerindendir?
I ve II |
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
II. ve III. şıklarda verilen görüşler ve bilgiler Nermi Uygur’a aittir. Tunalı’ya göre resim sanatı düşüncelerini temellendirmek için örnek olmuştur.
11.Soru
“Değişmez Değerler Değişen Davranışlar” adlı yazısında Takiyettin Mengüşoğlu, felsefenin uğraştığı ve uğraşması gerektiği sahaları dört sorunun belirlediğini dile getirmiştir. Aşağıda verilenlerden hangisi bu dört sorudan biri değildir?
Ne biliriz? |
Biz kimiz? |
Ne yapmamız lazım? |
Şimdiki hayatımızda sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? |
Kant’ın eklediği İnsan nedir? |
Belirtilen dört sorudan biri olmayan “Biz kimiz?” sorusudur.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Filibeli Ahmet Hilmi’nin eserlerindendir?
Nevm ve Halat-I Nevm (Uyku ve haller) |
Düğümlerin çözümü |
Paris’te otuz bin budist |
Tarih-i İslam |
Felsefe ve Feylosoflar |
Filibeli Ahmet Hilmi’nin Eserleri: Tarih-i İslam, Allah’ı inkar Mümkün müdür? İlm-i Ahvali Kur’an, Hangi Felsefi Ekolü Kabul Etmeliyiz? Üss-i İslam, Huzur-i Akl ü Fende Maddiyun Meslek-i Delaleti, Tasavvuf-i İslami ve Funun-ı Cedide ve Felsefe, Amak-ı Hayal, Türk Ruhu Nasıl Yapılır, Müslümanlar Dinleyiniz, Üç Feylosof, Ahval ür-Ruh, Yeni Akaid, Şeyh Bedrettin,ve Bektaşiler’dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ziya Gökalp'e göre felsefe ve bilim ilişkisi açısından söylenemez?
Bilimler olayları konu edinir. |
Felsefenin gayesi manevi tabiatımızı idare etmektir. |
Bilimler idealisttir. |
Felsefeden beklenen aklımızı, ruhumuzu ve irademizi tatmin etmesidir. |
Bilimin sonuçları farklı dinlere mensup kişiler tarafından kabul edilir. |
Bilimlerin gayesi, hadiselerin yaslarını bilmektir. Felsefede gaye, manevi
tabiatımızı idare etmektir. Bilimler faydacıyken felsefe idealisttir (Gökalp
2006, 474). Doğru cevap C'dir.
14.Soru
Aşağıdaki kitaplardan hangisi Nermi Uygur’un baş yapıtı olarak sayılan önemli eseridir?
Felsefenin Çağrısı |
100 Soruda Türk Felsefesinin Boyutları |
Güneşle |
Edmund Husserl’de Başkasının Beni Sorunu |
Kültür Kuramı |
Şıklarda verilen tüm kitaplar Nermi Uygur’a aittir. A şıkkında verilmiş olan “Felsefenin Çağrısı” adlı kitap Uygur’un baş yapıtı olarak görülmektedir. Bu kitap, felsefenin felsefesi üzerine beş denemeyi kapsamaktadır. Felsefe nedir? Sorusuna belli bir aydınlık getirme savaşındadır.
15.Soru
Filibeli’nin bahsettiği ekoller aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Tenkitçilik, İspatçılık, Tekamülcülük |
Maddecilik, Ruhculuk, Milliyetçilik |
Tenkitçilik, Maddecilik,Yöntemcilik |
İspatçılık, Ruhculuk, Tabiatcılık |
Tenkitçilik, , İspatçılık, Bilimsellik |
Felsefe sistemleri yalnız siyasi düşünce itibariyle değil, daha birçok tali düşünceler sebebiyle de birçok ekollere ayrılmaktadır. En yaygın ekoller, Tenkitçilik, İspatçılık, Tekamülcülük olmakla birlikte, filozoflar arasında ruhçuluk ve maddecilik de yaygındır.
16.Soru
"Bugünün insanı ışığını artık kendisi bulmak zorundadır" diyen Macit Gökberk'e göre yaşamımızın anlamını karanlıktan çıkaracak olan şey aşağıdakilerden hangisidir ?
Din |
Felsefe |
Gelenekler |
Aile |
Siyaset |
Gökberk'e göre eskiden din, inanç ve gelenekler bu karanlığa ışık getiriyordu ancak bugün bu karanlığa din ve geleneklerin bulduğu yanıtlar insanları aydınlatmamaktadır. Bu yüzden aydınlama gereksinimi ile felsefe yapılmaktadr. Doğru yanıt B'dir.
17.Soru
İsmail Tunalı'nın eserleri ne ile ilgilidir?
Metafizik |
Fenomenoloji |
Estetik |
Sanat Ontolojisi |
Etik |
İsmail Tunalı'nın bütün çalışmaları estetik ile ilgilidir. Doğru yanıt C'dir.
18.Soru
Din, evren tasavvurundaki değerlere iman edilmesini isterken, felsefi düşüncenin temel ilkeleri arasında yer alan şüphe, iman etmenin önündeki en önemli etmendir.
Yukarıdaki ifade, din ile felsefe arasındaki ayrımın hangi yönüne vurgu yapmaktadır?
Yöntem |
Epistemoloji |
Ontoloji |
Ahlak |
Mantık |
Konu ortaklığı olmakla birlikte felsefe ile din arasındaki ayrım, esas olarak yöntem açısından ortaya çıkar. Din, evren tasavvurundaki değerlere iman edilmesini isterken, felsefi düşüncenin temel ilkeleri arasında yer alan şüphe iman etmenin önündeki en önemli etmendir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pratik felsefeyle ilgilidir?
Amacı bir amel hakkındaki düşünceyi bilmektir. |
Varlığı insanın seçimine bağlı olmayan şeylerin bilgisidir. |
Amacı yalnız bilmek amacıyla nefsi yetkinleştirmektir. |
İnsan türünün iradi davranış ve fiillerindeki faydalarla ilgilenmez. |
Dünya ve ahiret hayatının hallerini düzenlemek insanın dini fiillerine bağlıdır. |
İbni Sina, Mantığa Giriş adlı kitabında, felsefenin amacının, insanın bilme gücü ölçüsünce bütün şeylerin hakikatlerine vakıf olması şeklinde tanımlamıştır. Ona göre varolan şeyler, varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olmayan ile varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olan olarak ikiye ayrılmaktadırİlk kısımdaki şeylerin bilgisine teorik felsefe, ikinci kısımdaki şeylerin bilgisine pratik felsefe denir. Teorik felsefenin amacı, yalnız bilmek amacıyla nefsi yetkinleştirmektir. Pratik felsefenin amacı yalnızca bilmek suretiyle değil, aksine yapılacak şeyleri bilmek ve yapmak suretiyle nefsi yetkinleştirmektir. Şu halde teorik felsefenin amacı, amel olmayan bir düşünceye inanılmasıdır (düşüncenin bilinmesidir). Pratik felsefenin amacı ise bir amel hakkındaki düşünceyi bilmektir. Nasirüddin Tusî’ye göre pratik felsefe, insan türünün iradi davranış ve fiillerindeki faydaların, kişinin yönelmiş olduğu yetkinlik derecesine ulaşmayı gerekli kılıp dünya ve ahiret hayatının hallerini düzenlemeye götürecek bir açıdan bilinmesidir. Cevap A seçeneğidir.İlk kısımdaki şeylerin bilgisine teorik felsefe, ikinci kısımdaki şeylerin bilgisine pratik felsefe denir. Teorik felsefenin amacı, yalnız bilmek amacıyla nefsi yetkinleştirmektir. Pratik felsefenin amacı yalnızca bilmek suretiyle değil, aksine yapılacak şeyleri bilmek ve yapmak suretiyle nefsi yetkinleştirmektir. Şu halde teorik felsefenin amacı, amel olmayan bir düşünceye inanılmasıdır (düşüncenin bilinmesidir). Pratik felsefenin amacı ise bir amel hakkındaki düşünceyi bilmektir (ibni Sina 2006/1, 5). Nasirüddin Tusî’ye göre pratik felsefe, insan türünün iradi davranış ve fiillerindeki faydaların, kişinin yönelmiş olduğu yetkinlik derecesine ulaşmayı gerekli kılıp dünya ve ahiret hayatının hallerini düzenlemeye götürecek bir açıdan bilinmesidir. Cevap A seçeneğidir.
20.Soru
Tunalı felsefe anlayışını hangi felsefi anlayış çerçevesinde geliştirmiştir?
Diyalektik |
Analitik |
Rasyonalist |
Kıta Avrupa Geleneği |
Estetik |
İsmail Tunalı, çalışmalarının hemen hepsini estetik konusunda yapmış ve bu alanın kaynak eserlerini üretmiştir. Çalışmalarının tamamı estetik olduğundan, felsefe anlayışı da bu çerçevede şekillenmiştir. Doğru yanıt E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ