Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Takiyettin Mengüşoğlu, Yeni Ontolojiyi nasıl açıklamaktadır?
Varlığın yapısını işleyişini maddesel ve ruhsal yönden ayrı ayrı ele alan varlık problemlerini çözmeye çalışan bilgi sistemi |
Bir şey insan hayatına sağladığı fayda kadar gereklidir. Bir bilgi bir soruyu çözemiyorsa gereksizdir iddiasını savunan bilim dalı |
İnsanın önce var olduğunu sonrasında ise bilinci ile kendi özünü oluşturduğunu savunan akım |
Var olanı var olan olarak tetkik eden ve var olandaki determination prensiplerini var olanın nevilerini, tarzlarını araştıran bir ilim |
Hiçbir iradeye boyun eğmeyi ilke olarak kabul etmeyen görüşlerin oluşturduğu akım |
Nicolai Hartmann (1882-1950) tarafından geliştirildiği kabul edilen yeni ontoloji, Takiyettin Mengüşoğlu tarafından şöyle açıklanmaktadır: Var olanı var olan olarak tetkik eden ve var olandaki determination prensiplerini var olanın nevilerini, tarzlarını araştıran bir ilimdir. Bunları incelerken, herhangi bir spekülasyona veya varlığı ispat etmeye çalışan bir teoriye, bir aksiyomlar sistemine başvurmuyor. Var olana herhangi bir kıymet struktur’ü de atfetmiyor; tersine var olanın fenomenlerinden kalkar, desktriptiv (tasviri) ve analitik bir bilgi olarak kalır. Eski ontoloji, öncekinin tersine, deduktiv, spekülativ, rasyonalist, aksiyoncu bir bilgidir.
2.Soru
Bugünkü Batı felsefesinin temelleri hangi yüzyılda atılmıştır?
Milattan önce 5. yüzyıl |
Milattan önce 6. yüzyıl |
Milattan önce 7. yüzyıl |
Milattan önce 8. yüzyıl |
Milattan önce 9. yüzyıl |
Bu ilke ile, uzun birikimlerden sonra, Milattan önceki 6. yüzyılda bugünkü Batı felsefe ve biliminin, dolayısıyla bunlara dayanan Batı uygarlık düzeninin temelleri atılmıştır. (Gökberk 1997/4, 52-52).
3.Soru
Alaeddin Şenel'in çalışmasının taşıyıcı kavramları olan insan ve tarihten ne anladığını çeşitli yönleriyle açıklayarak, nasıl bir yol izlediğini belirttiği eser aşağıdakilerden hangisidir?
İlkel Topluluktan Uygar Topluma |
Siyasal Düşünceler Tarihi |
Tarihte Usul |
Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi |
Türkiye'de Felsefenin Gelişimi |
Alaeddin Şenel, Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi adlı çalışmasının giriş bölümünde, çalışmasının taşıyıcı kavramları olan insan ve tarihten ne anladığını çeşitli yönleriyle açıklayarak, nasıl bir yol izlediğini belirtmiştir.
4.Soru
"Yaşamak için mücadele" ve "en iyinin hayatta kalması" düşüncelerinin toplumsal yaşama uygulanması anlamında kullanılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Aydınlanma |
Pozitivizm |
Sosyal Darwinizm |
Materyalizm |
Spiritualizm |
Sosyal Darwinizm, "yaşamak için mücadele" ve "en iyinin hayatta kalması" düşüncelerinin toplumsal yaşama uygulanmasıdır.
5.Soru
Yıldırım’a göre aşağıdakilerden hangisi bilim tarihin dört aşamasından birisi değildir?
Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında görülen ampirik bilgi toplama aşaması. |
Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerin kurulması. |
Ortaçağların Yunan Felsefesi ile dinsel doğmaları bağdaştıran çalışma karşısında İslam dünyasındaki bilimsel çalışmaların parlak başarılarını kapsayan aşama. |
Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması. |
Bilimsel kavram, teori ve anlayışın doğuş ve gelişimi aşaması. |
Yıldırım düşüncesini bilimin gelişmesinin aşamalarını vererek desteklemektedir. Bilim tarihin dört aşaması şöyledir: Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında görülen ampirik bilgi toplama aşaması. Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerinin kurulması. Ortaçağların Yunan Felsefesi ile dinsel doğmaları bağdaştıran çalışma karşısında İslam dünyasındaki bilimsel çalışmaların parlak başarılarını kapsayan aşama. Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması.
6.Soru
Adnan Adıvar II. Meşrutiyetin ilanını nasıl karşılamıştır?
Türkiye’nin geleceği açısından bir hayal kırıklığı |
Osmanlı Devleti’nin bekası açısından olumlu bir gelişme |
Özgürlük yolunda geri dönüşsüz bir aşama |
Milliyetçi hareketlere olanak tanıyan bir yenilik |
20. Yüzyılın ileri düşünce akımlarının Türkiye’de de kendine yol bulması için bir fırsat |
Adnan Adıvar, II. Meşrutiyetin ilanını çok önemsemiş, özgürlük yolunda geri dönüşsüz bir aşama olarak kabul etmiştir.
7.Soru
Osmanlı Türklerinde İlim isimli eser kime aittir?
ADNAN ADIVAR |
FUAD KÖPRÜLÜ |
ŞEKİP TUNÇ |
NERMİ UYGUR |
ALAEDDİN ŞENEL |
Osmanlı Türklerinde İlim isimli eser Adnan Adıvar'a aittir.Doğru cevap A'dır.
8.Soru
Adnan Adıvar'a göre Osmanlı Türklerinde felsefi ve ilmi düşünüş aşağıdaki seçeneklerde verilen hangi olayla gerçekleşmiştir?
Yenileşme Hareketlerinin başlaması |
Matbaanın Osmanlı'ya gelişi |
İznik Medresesinin Kuruluşu |
Başkentin Edirne'ye taşınması |
İstanbul'un fethedilmesi |
Adıvar'a göre bir millette ilmin başlangıç tarihini tespit etmek hemen hemen imkansız olmakla birlikte, Osmanlı'da ilmin başlangıcı olarak İznik medresesinin kurulması esas alınmıştır. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Birinci Kısım | İkinci Kısım |
|
|
Birinci kısımda felsefe akımları, ikinci kısımda ise ön planda tuttukları olgulara yer verilmiştir. Her felsefe akımı kendine uygun olgu ile eşleştirildiğinde hangi akım boşta kalır?
Spiritualizm |
Pozitivizm |
Sosyal Darwinizm |
Fenomenoloji |
Aydınlanmacılık |
Felsefe akımlarının öncelik verdiği olgulara bakarak Spiritualizm ruh ile, Sosyal Darwinizm evrim ile, Pozitivizm bilim ile, Aydınlanmacılık akıl ile eşleştirilebilir. Bu durumda Fenomenoloji boşta kalır.
10.Soru
“Ortada olan, gözlemlenebilen, araştırılabilen” anlamına gelen ve bu bağlamda doğa bilimleri için kullanılan terim hangisidir?
Rasyonel |
Pozitif |
Akıl |
İdeoloji |
Materyalizm |
Pozitif terimi, öncelikle ortada olan gözlemlenebilen, araştırılabilen anlamına gelmekte ve bu bağlamda doğa bilimleri için kullanılmaktadır. Doğa bilimlerinin olumlu bütün çağrışımları aynı şekilde pozitif bilim ifadesinde de saklıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fenomenolojinin özellikleri arasında yer alır ?
I. Araştırma, hareket noktasını felsefelerden değil, şeylerden ve problemlerden alır.
II. Var olanı var olan olarak tetkik eder.
III. Kişisel tinden başlar ve hemen sonra genel tin alanının bütününe ulaşır.
IV. Tin felsefesini temellendirilebilecek biricik bilim fenomenolojik öz bilimidir.
I ve II |
I ve III |
II ve III |
III ve IV |
Hepsi |
Husserl’e göre araştırma, hareket noktasını felsefelerden değil, şeylerden ve problemlerden almalıdır. Felsefe, özü gereği, hakiki başlangıçların, kaynakların, her şeyin kökünün bilimidir. Kökten olan şeylerin biliminin işlemesi de kökten olmalı, ve her bakımdan böyle olmalıdır (Husserl 1995, 80). Kökene varma ve kökende olan mahiyeti ortaya koyma fenomenolojik bir faaliyettir. Ona göre bir öz bilimi olarak fenomenolojinin alanı, kişisel tinden başlar ve hemen sonra genel tin alanının bütününe ulaşır. Tin felsefesini temellendirilebilecek biricik bilim de ancak ve ancak fenomenolojik öz bilimidir (Husserl 1995, 68). Sıralanan bu özellikleriyle Fenomenoloji, yirminci yüzyılda felsefenin yönünü belirleyen felsefe anlayışlarından biri olmuştur. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Doktor Adnan Onart ile birlikte yaptığı “Mantıksal Anlam Kuramı Bir Giriş Denemesi adlı çalışma hangi konuyu anlatmaktadır?
Analitik felsefe, formel mantık epistemik mantık konularını içermektedir. |
İnanma teriminin mantığı ile kabul teriminin mantığı işlenmiştir. |
Bilme deyiminin çeşitli kullanılışları ile bilginin tanımlanması sorunları konu edinilmiştir. |
Bilgi teriminin ve onunla yakından ilgili olan doğruluk, inanma, belgeleme gibi terimlerin mantığı olan epistemik mantığın kurulmasına katkı sağlamak amacındadır. |
Mantıkta anlam, biçimsel dil, dizimsel kurallar, yorumsal kurallar, temel mantık dili, yazılış biçimleri, kümeler kuramının temel kavramları gibi konuları içermektedir. |
Söz konusu kitap mantıkta anlam, biçimsel dil, dizimsel kurallar, yorumsal kurallar, temel mantık dili, yazılış biçimleri, kümeler kuramının temel kavramları gibi konuları içermektedir.
13.Soru
Evren Tasavvuru nedir?
Evrenin kurucu ilkelerini konu edinen, bunlara akıl kurallarına göre yorumlar getiren düşüncedir. |
Filozofların uzay ve uzayda bulunan tüm madde ve enerji biçimlerini tanımlama şekilleridir. |
İnsanın evrendeki konumunu açıklamak için, her kültürde geliştirilen ve kültürün temel değerleri ile kurumları çerçevesinde oluşturulan en geniş kapsamlı teorik yapıdır. |
Antik Yunan döneminden Rönesans’a kadar geçerli olan “Yer merkezli Evren” in açıklanmasıdır. |
Evrenin varoluş sebebiyle ilgili teorilerin bir bütünüdür. Varlık, evren, insan ve bilgiyle ilgili düşüncelerin bütünü |
Her toplum kendi gündelik sorunlarını çözmek ve evrendeki konumunu anlamlandırmak için kendi teorik düşünce sistemini oluşturur. Teorik düşünce yapıları, en geniş anlamıyla toplumun evren tasavvurunda kendini göstermektedir. Evren tasavvuru, evrenin nasıl kurulduğu, dünyanın yaşanılır hale nasıl geldiği, insanın dünyada nasıl oluştuğu, dünyada nasıl yaşaması gerektiği, öldükten sonra nereye gideceği sorunlarını içeren düşüncelerden oluşan bir yapıdır.
14.Soru
Adnan ADIVAR çalışmalarında belirli sınırlar çizerek hangi alanlarda çalıştığını belirtmiştir. Aşağıdakilerden hangisinde bu alanlar doğru olarak verilmiştir ?
Matematik - Tabii ilimler - Tıp |
Tıp - Geometri - Matematik |
Geometri - Tabii İlimler - Kimya |
Tıp - Kimya - Doğa bilimleri |
Doğa bilimleri - Geometri - Tıp |
Adnan ADIVAR çalışmalarında belirli sınırlar çizerekçalıştığı alanlar Tıp, Tabii İlimler ve Matematiktir. Buna göre doğru cevap A'dır.
15.Soru
Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı çalışma ilkin hangi yılda yayınlanmıştır?
1942 |
1943 |
1946 |
1948 |
1952 |
Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı çalışma ilkin 1948 yılında yayınlanmıştır. Kitabın önsözünde çalışmanın çok önemli olan bir kurum olan bilimin kamulaştırılmasnı yapmak gerektiğini söylemektedir. Aydın Sayılı’ya göre, uzmanlıkların derinleştiği dönemde, bilimin ve bilimsel zihniyetin kamulaştırılması en zaruri ihtiyaçlar arasındadır. Bilimin kamulaştırılması, uzmanlık geleneğinden geniş ölçüde ayrılmayı gerektirmektedir. Bu eser böyle bir ikilem içinde kaleme alındı. Kitabın adı olarak, Mustafa Kemal’in bir sözünün seçilmiş olması da kaygılarının bir başka yanına işaret etmektedir.
16.Soru
Namık Kemal'in hukuk dersleri aldığı kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Locke |
Acollas |
Danton |
Zeno |
Çiçero |
Namık Kemal'in genel irade fikrine muhalefet edişi ise, hukuk dersleri aldığı Emile Acollas'ın fikirlerine bağlanabilir. (Mardin 1998, 369-370).
17.Soru
Pozitivizm bilimsel disiplinler arasında yaptığı sıralamada önceliği aşağıdakilerden hangisine vermektedir?
Doğa Bilimleri |
Toplumsal Bilimler |
Siyaset Bilimi |
Rasyonel Bilimler |
Hukuk Bilimi |
Pozitivizm bilimsel disiplinler arasında yaptığı sıralamada önceliği Toplumsal Bilimlere vermektedir.
18.Soru
İçtimaiyat Mecmuası isimli derginin başında kimler bulunmuştur?
Beşir Fuat- Ahmet Rıza |
Ziya Gökalp- Necmettin Sadık |
Filibeli Ahmet Hilmi- Abdullah Cevdet |
Rıza Tevfik- Hüseyinzade Ali |
Takiyettin Mengüşoğlu- Mermi Uygur |
İçtimaiyat Mecmuası isimli derginin başında Ziya Gökalp ve Necmettin Sadık bulunmuştur.
19.Soru
Nihat Keklik, "Türklerde Ahlak ve Dünya Görüşü" adlı kitabında Türkleri aşağıdakilerden hangisi bakımından Batı'dan daha üstün görmektedir?
Sanat düşüncesi |
Mantık |
Bilime yaklaşım |
İnsan hakları |
Analitik düşünce |
Nihat Keklik, "Türklerde Ahlak ve Dünya Görüşü" adlı kitabının (2001) yayınlandığı tarihte yoğun olarak tartışılan küreselleşme konusunda, "eğer, küreselleşme insan hakları ve ahlaki değerler açısından ele alınırsa, Avrupalıların Türklerden çok şey öğreneceğini" belirtmektedir. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Adnan Adıvar'a göre felsefeyi asıl doğuran etkenlerden biri olarak görülmektedir?
Tıp |
Gereksinimler |
Toplum Yaşayışı |
Kültür |
Din |
Adıvar’a göre, felsefeyi doğuran nedenlerden biri de, dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ