Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 2 Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Bir düşünürün öğrettiği her şey eşit değildir.
- Fichte’nin şu sözüyle ilişkilendirilmiştir: “Ne türlü bir felsefe seçeceğimiz, ne türlü bir insan olduğumuza bağlıdır”. Ayrıca “Felsefe çağının çocuğudur” düşüncesi de felsefeyi çağına bağlayarak öznel bir uğraş haline getirir.
- Sistemlerdeki önemli olan her özelliğin felsefe dışı bir kaynaktan geldiği anlayışı
- Doğru ve genel geçer bilgi elde edilebilir. Böyle bir bilginin kaynağı akıldır, düşünmedir.
- Kendi cinsimizden olanlara karşı ilişkilerimize ait eylemler yani hak.
Yukarıdaki maddelerden hangisi ya da hangileri Hartmann’ın belirttiği tarihi düşüncenin önünde yatan yargılar arasında yer almaktadır?
I |
I ve IV |
I, II ve III |
I ve III |
V |
Hartmann, tarihi düşüncenin önünde üç ön yargının bulunduğunu belirtmiştir: 1. Bir düşünürün öğrettiği her şey eşit değildir. 2. Fichte’nin şu sözüyle ilişkilendirilmiştir: “Ne türlü bir felsefe seçeceğimiz, ne türlü bir insan olduğumuza bağlıdır”. Ayrıca “Felsefe çağının çocuğudur” düşüncesi de felsefeyi çağına bağlayarak öznel bir uğraş haline getirir 3. Sistemlerdeki önemli olan her özelliğin felsefe dışı bir kaynaktan geldiği anlayışı (Gökberk 1963, 130-131). Bu önyargılardan kurtulmak gerekmektedir ve bunun için de problemlerle uğraşılmalıdır. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.
2.Soru
''Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir'' isimli bilim felsefesi kitabı kime aittir?
Rahmi Karakuş |
Ziya Gökalp |
Reichenbach |
Aydın Sayılı |
Nusret Hızır |
''Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir'' isimli bilim felsefesi kitabı Aydın Sayılı' ya aittir.
3.Soru
Varlığı "saf ben" olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hegel |
Kant |
Aristoteles |
Husserl |
Berkeley |
Varlığı "saf ben" olarak tanımlayan düşünür Husserl'dir.
4.Soru
- İnanma şartı
- Doğruluk şartı
- Belgeleme şartı
- Deneme şartı
Yukarıdakilerin hangileri Teo Grünberg’in çerçevesini çizdiği yapıda bilginin şartları arasında sayılmaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Teo Grünberg’e göre bilginin üç şartı vardır. Bunlar inanma şartı, doğruluk şartı ve belgeleme şartından oluşmaktadır. Bu bilgi ışığında doğru cevap “D” şıkkıdır.
5.Soru
Estetiğin temel konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Sanatın toplumdaki yeri |
Sanatın insan üstündeki etkisi |
Sanat eserinin yaratım süreci |
Sanat eserinin önemi |
Sanat eserinin yapısı |
Estetik, diğer adıyla sanat felsefesi, Platon ve Aristoteles’ten bu yana felsefenin temel disiplinleri arasında yer almaktadır. Temel konusu sanat eserinin nasıl bir yapıya sahip olduğunu açıklamaktır. Estetik, bunu gerçekleştirmek için, sanatçının kaygıları, duygu durumları, yaratıcılığının şartları, sanat eserinin hangi anlamlara sahip olduğu, ona ne türden değerler yüklendiği, toplumda sanatın yeri ve algılanışı türünden sorunlara açıklamalar getirmektedir.
6.Soru
Bilgi sorununu en geniş çapta inceleyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Ömer Naci SOYKAN |
Arda DENKEL |
Teo GRÜNBERG |
Takiyyettin MENGÜŞOĞLU |
Teoman DURALI |
Bilgi sorununu en geniş çapta inceleyen düşünür Arda DENKEL'dir. Buna göre doğru cevap B'dir.
7.Soru
aşağıdakilerden hangisi Aristoteles'ten beri sorulan felsefenin temel sorularından biri değildir?
Ne biliriz? |
Ne yapmanız lazım? |
Şimdiki hayatımızda sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? |
İnsan nedir? |
Sorun nedir? |
Felsefenin başlangıcından bilhassa Aristoteles'ten beri felsefenin uğraştığı ve uğraşması gerektiği söylenen sahalar şu sorularla sınırlandırılmıştır. 1-Ne biliriz? 2-Ne yapmamız lazım? 3-Şimdiki hayatımızdan sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? 4- ilk üç soruta Kant'ın eklediği, İnsan nedir? sorusu felsefenin temel çerçevesini çizmektedir.
8.Soru
aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de ontoloji alanında çalışmalar yapan felsefecilerden değildir?
Nermi Uygur |
Teoman Duralı |
Takiyettin MEngüşoğlu |
Hilmi Ziya ÜLgen |
Bedia Akarsu |
VARLIK FELSEFESİ • TAKİYETTİN MENGÜŞOĞLU • HİLMİ ZİYA ÜLKEN • NERMİ UYGUR • TEOMAN DURALI
9.Soru
Sembolik mantığın temel yapısını bütünlüklü bir şekilde ortaya koyan, "Sembolik Mantık" kitabını da hazırlayan mantıkçımız kimdir?
Necati Öner |
H. Ziya Ülken |
Teo Gürünberg |
Hamdi Ragıp Atademir |
Halil Nimetullah |
Türkiye'nin önde gelen Mantıkçılarından biri olan Teo Gürünberg, 1968 yılında Sembolik Mantık kitabını yayınlamıştır.
10.Soru
I. Sanat eserinin varlığı nasıl bir varlıktır? II. Sanat eserinin varlığı ile öbür varlıklar arasında nasıl bir ilgi ve ayrılık vardır? III. Sanat eserinin ontik yapısı nedir? IV. Bu yapı ile sanat eserine yüklediğimiz değer arasında nasıl bir ilgi vardır? Bu sorulardan hangisi veya hangileri İsmail Tunalı açısından ontoloji için ele alınması ve çözümlenmesi gereken ontolojik sorulardır?
I ve II |
II ve III |
Yalnız III |
III ve IV |
I, II, III ve IV |
Yukarıda verilen soruların hepsi Tunalı'ya göre ontoloji için ele alınması ve çözümlenmesi gereken ontolojik sorulardır. Sanat eserinin ontik yapısını araştıran bir ontoloji gereklidir. Bu ontoloji artık yeni bir ad alır, sanat ontolojisi adını alır. Buna göre, sanat ontolojisi, genel ontolojinin sanat eserini, onun ontik yapı ve tabakalarını, estetik değerini araştıran bir kolu olacaktır (Tunalı 1971, 44).
11.Soru
Mengüşoğlu hangisini temel bilim olarak görmüştür?
Matematik |
Felsefe |
Biyoloji |
Ontoloji |
Fizik |
Mengüşoğlu'na göre ontoloji varolanı bir bütün olarak ele alırken, bilim ve felsefe varlığı çeşitli sahalara bölerek inceler.
12.Soru
İnsanın hareket ve faaliyetlerini, hususi bir problem sahası olarak araştıran, bu sahanın varlık karakteriyle onun temelini teşkil eden kıymetlerin varlık karakterini, insanın hareket ve faaliyetlerinin bağlı veya müstakil olduklarını tetkik eden bilgiye ....... adı verilmektedir.
Yukarıda Mengüşoğlu tarafından tanımı yapılan felsefe dalı aşağıdakilerin hangisidir?
Varlık Felsefesi (Ontoloji) |
Ahlak felsefesi (Etik) |
Sanat Felsefesi (Estetik) |
Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) |
Din Felsefesi |
Mengüşoğlu'na göre insanın hareket ve faaliyetlerini, hususi bir problem sahası olarak araştıran, bu sahanın varlık karakteriyle onun temelini teşkil eden kıymetlerin varlık karakterini, insanın hareket ve faaliyetlerinin bağlı veya müstakil olduklarını tetkik eden bilgiye ahlak felsefesi (etik) adı verilmektedir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap "B" şıkkıdır.
13.Soru
Nermi Uygur'a göre felsefe tarihini kim yazmalıdır?
Filozof |
Felsefe tarihçisi |
Yazar |
Bilim adamı |
Halk |
Uygur’a göre felsefe, kendi kendini belirler. Bu, felsefe tarihi sözünün her iki anlamı içinde doğrudur. Felsefe tarihi sözünde, ağırlıklı olan felsefedir. Asıl işi felsefede toplanan felsefe tarihçisinin, tarihçilik ödevini yerine getirebilmesi için, nasıl bir felsefe anlayışı olmalıdır? Başka türlü söylendikte, felsefe tarihçisi, felsefeden ne anlamalıdır ki felsefenin tarihini doğru olarak yazabil- sin? Bu sorunun cevabı ilk bakışta kolaymış gibi gözükse de gerçekte öyle değildir. Felsefe tarihi, felsefenin ne ise o şekilde ortaya koyması gerektiğinin bilincinde olmakla birlikte, felsefenin ne olduğu tartışmalı olduğundan, felsefe tarihçisi- nin durumu kolay değildir. Dolayısıyla tarihçi felsefeden ne anlıyorsa, felsefenin geçmişinde de ona yönelecektir. Bu tavırda çok çeşitli ve birbirleriyle uyuşmayan felsefe tarihlerinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. O¨yleyse hangi felsefe anlayışı felsefenin yapısına uygundur? Ya da hangi anlayış en doğru felsefe anlayışıdır?Uygur’a göre felsefeden ancak filozof anlar; çünkü o felsefeyi yapar; en doğru felsefe anlayışı filozofun felsefeyle uğraşmada sağladığı anlayıştır.
14.Soru
Takiyettin Mengüşoğlu'na göre, tarihin problem olarak çıktığı yer aşağıdakilerden hangisidir?
Yaşam için coğrafya sahasıdır. |
Felsefe sahasıdır. |
Araştırma sahasıdır. |
Savaş sahasıdır. |
Bilim sahasıdır. |
Tarihin problem olarak karşımıza çıktığı yer, felsefe sahasıdır. C¸ünkü bu sahada tarihin fonksiyonunun ne olduğu henüz kesin bir karakter kazanmamıştır.
15.Soru
Aşağıdaki ahlak felsefesi üzerin bakış açılarından hangisi Teoman Duralı'ya aittir?
Ahlakı felsefenin merkezine koymuş ve ahlakı dine bağlamıştır. |
Ahlak bir kişinin, bir grubun, halkın, sınıfın, ulusun kültür çevresinin vb. belli bir tarihsel döneme yaşamına giren ve eylemleri yönlendiren inanç,değer, norm, buyruk, yasak ve tasarımlar topluluğu ve ağıdır. |
Ahlakı filozoflar bulmuş değildir. en ilkel topluluklarda dahil her yerde ve her zaman ahlak vardı. |
Ahlak felsefesinde, insan, akıl geist, istekler, psikovital ve diğer bir ad altında pisişik-metafizik veya biyolojik birer kavram olarak ele alınmalıdır. |
Ahlak felsefesi, insanların birbirleriyle ilişkilerinde eylemlerini dayandırdıkları değerler ile ilkeleri konu eder. |
Teoman Duralı ahlakı felsefenin merkezine koymuş ve ahlakı dine bağlamıştır.
16.Soru
Marksist estetik açısından, estetik objede olması gereken nedir?
Doğal bir varlık olması |
Oran, orantı ve uyum bulunması |
Simetrik ve matematik bir düzene sahip olması |
İnsan emeğinin katılımı |
İnanç açısından değer taşıması |
Marksist estetik, estetik obje nedir sorusuna Marx’ın obje belirlenimlerinden hareketle cevap verebilmektedir. Marx için, varolanın yani objenin önemi, onun doğal bir varlık olmasında değil, insan emeğinin ve insan etkinliğinin ona katılmasıyla, varolmanın insanlaştırılmış bir obje olmasıyla ortaya çıkar.
17.Soru
Felsefenin bugününde ne yapmak gerektiğini bilmek isteyen, felsefenin.......‘bilmek’ zorundadır (Uygur 1971, 165).Cümlesinde boşluk hangi kelimeyle doldurulmalıdır?
dününü(tarihini) |
Yarınını |
geleceğini |
boş zamanlarını |
zamansızlığını |
Felsefenin bugününde ne yapmak gerektiğini bilmek isteyen, felsefenin dününü ‘bilmek’ zorundadır (Uygur 1971, 165). Dolayısıyla felsefe tarihçiliği, felsefenin olmazsa olmazı haline gelmektedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mengüşoğlu’na göre özne ile nesne arasındaki ilişkiden doğan bilgiyi oluşturan edimlerden birisi değildir?
İdrak edimi |
Düşünme edimi |
Denetleme edimi |
Anlama edimi |
İzah edimi |
Mengüşoğlu’na göre, özne ile nesne arasındaki ilişkiden doğan bilgi, çeşitli edimlerden (aktlar) oluşur. Bu edimlere, bilgi edimleri denmektedir. Bilgi edimleri arasında idrak edimi, düşünme edimi, anlama edimi ve izah edimi sayılmaktadır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “C” şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıda, bilgi felsefesine katkı sunmuş yazarlarla, eserleri arasındaki eşlemelerden hangisi doğrudur?
Ersnt von Aster – Bilgi ve Değer |
Hilmi Ziya Ülken – Bilgi Teorisi ve Mantık |
Bertrand Russel – Doğruluk Arayışı |
Teo Grünberg – Kuram Eylem Bağlamı |
Mermi Uygur – Epistemik Mantık |
Bilgi ve Değer isimli kitap Hilmi Ziya Ülken tarafından yazılmıştır. Anlam Üstüne Bir Deneme ve Epistemik Mantık isimli eserler Teo Grünberg tarafından verilmiştir. Bilgi Teorisi ve Mantık Ersnt von Aster’in eseridir. Doğruluk Arayışı ve Kuram Eylem Bağlamı isimli eserler ise Bertrand Russel tarafından verilmiştir. Bu bilgiler ışığında doğru eşleştirmeni “C” şıkkında sunulduğu görülmektedir.
20.Soru
Felsefe tarihini, felsefe nedir sorusundan hareketle ele almak düşüncesinde olan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Takiyettin Mengüşoğlu |
Nermi Uygur |
Macit Gökberk |
İsmail Tunalı |
Bedrettin Cömert |
Macit Gökberk, Felsefe tarihini, felsefe nedir sorusundan hareketle ele almak düşüncesindedir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ