Türkiye´de Sosyoloji Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi III. Selim döneminde gerçekleştirilen yeniliklerden biridir?
Süratçi ocağının kurulması |
Mühendishane mektebinin kurulması |
Batılıların fenni harp kitaplarının getirilmesi |
Batılı ülkelerin başkentlerine elçiler gönderilmesi |
Yeniçeri ocağının kaldırılması |
III. Mustafa (1757-1773) döneminde, askerî alanda ordunun Batı esasına göre düzenlenmesi üzerinde durulur. Yapılacak yenilikler konusunda, Baron de Tott isimli Macar asıllı bir Fransız ajan padişaha yardımcı olur. Süratçi ocağının oluşturulması, yeni icat edilen topların kullanılması, tophanenin ıslahı ve mühendishane mektebinin kurulması, bu devrin yenilikleri arasında yer alır. Özellikle mühendishane mektebinde, matematiksel bilgiler alanında yeni ve önemli bir hareket olmuştur. Baron de Tott’un, mühendishanede verdiği dersler; Osmanlıların, Avrupa bilim ve tekniğiyle açık bir şekilde ilk buluşması sayılır. III. Selim (1789-1807)’in dönemi, yenileşme ve kuruluşları Avrupalılaştırma fikrinin yerleşme zamanıdır. O, yenileşme ve Batılılaşma hareketlerinde ilk olarak Yeniçeri ocağının yanında Avrupa yöntemleriyle eğitim gören yeni bir ordunun kurulması ve bu ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için Batılıların fenni harp kitaplarının getirilmesi işini ele alır. Bunu gerçekleştirmek için hem içerden hem dışarıdan fikirler alınmış, Fransa, İngiltere vs. gibi Batılı devletlerden kara ve deniz orduları için uzmanlar istenmiştir. Ayrıca sefirlikler kurulan Batılı ülkelerinin Londra, Viyana, Berlin ve Paris gibi başkentlerine elçiler gönderilmiştir. II. Mahmut (1808-1839) döneminde 1826’da Yeniçeri ocağı kaldırılmış ve yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adıyla yeni bir ordu kurulmuştur. 1828’de Askerî Kâtipler mektebiyle Tıbhane mektebi açılmıştır. 1828 veya 1829’da Cerrahhane kurulmuştur. Sağlık alanında karantina yöntemine geçilmiştir. 1839’da II. Mahmut’un emriyle çiçek aşısı uygulamasına başlanmıştır. A ve B şıkkı III. Mustafa döneminde, D ve E şıkkı ise II. Mahmut döneminde gerçekleştirilen yeniliklerdir. Doğru cevap C şıkkıdır. Doğru cevap "Batı ile İlişkiler ve Yenilik Hareketleri" başlığı altında yer almaktadır.
2.Soru
Türkiye'deki sosyologlar hangi yıllarla beraber köy monografilerine yönelmeye başlamışlardır?
1920'ler |
1930'lar |
1940'lar |
1950'ler |
1960'lar |
194 yılından itibaren gerek Ankara gerek İstanbul kökenli sosyologlar hızla köy monografilerine yönelmişlerdir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1980 sonrasında Türkiye'de politik ve ekonomik alanda meydana gelen değişimlerden biri değildir?
Ulusal birliğin sağlanması
|
Ekonomik alanda liberal politikaların izlenmesi
|
Para ve maliye politikalarında kontrol gücünün bazı uluslar-üstü kurumlara devredilmesi
|
Ulus-devletin düzenleyici ve kalkınmacı misyonunun değişmesi
|
Bireyciliğin giderek güçlenmesi
|
4.Soru
Mümtaz Turhan kültür değişimi ile ilgili olarak nasıl bir anlayış önermektedir?
Zorunlu kültür değişimi.
|
Serbest kültür değişimi.
|
Kültürel cemiyetlerin kurulması.
|
Köy kültürünün yaygınlaşması.
|
Kent kültürünün yaygınlaşması.
|
5.Soru
Türk Devrimi’ne ideoloji kazandırma çabalarının iki bileşeni nedir?
Batılılaşmak ve muassırlaşmak
|
Batılılaşmak ve Batılı gibi olmak.
|
Batılılaşmak ve halkı ikna etmek.
|
Batıya rağmen Batılılaşmak ve halka rağmen halk için.
|
Batılılılaşmak ve Batlılıların desteğini almak.
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cavit Orhan Tütengil önemli eserlerinden değildir
Metodoloji Nazariyeleri
|
Prens Sabahattin
|
Ziya Gökalp Üzerine Notlar
|
Diyarbakır Basın Tarihi Üzerine Notlar
|
Montesquieu’nun Siyasi ve İktisadi Fikirleri
|
7.Soru
Cahit Tanyol'un 1950-1960 döneminde yaptığı "köy sosyolojisi" çalışmalarında yaptığı köy sınıflamaları aşağıdakilerden hangisi değildir?
Burjuva köyleri
|
Ağa köyleri
|
Efendi köyleri
|
Halk köyleri
|
Karışık köyler
|
8.Soru
Türkiye'de 1940’larda başlayan Amerikan sosyolojisinin etkisi, 1950'li yıllarda hangi ekolle birleşerek devam etmiştir ?
Tarihi maddecilik
|
Science Sociale
|
Montesquieu
|
Ahlaki
|
Anglo-Saxon
|
9.Soru
Sosyoloji çalışmalarında Cumhuriyet dönemi devrimlerine ve Kemalist ilkelerin yorumuna geniş yer ayıran sosyolog kimdir?
Mübeccel Belik Kıray
|
Cahit Tanyol
|
Niyazi Berkes
|
Cavit Orhan Tütengil
|
Eyüp Kemerlioğlu
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyolojide sınıf/tabakalaşma ve toplumsal yapı analizleri yerine kullanılan kavramlardan değildir?
Gelir dağılımı analizi
|
Varoş
|
Yoksulluk analizleri
|
Sosyal refah
|
Kimlik stratejileri
|
11.Soru
Mübeccel Kıray, modernleşen Türkiye’nin dönüşümünü, toplumsal değişimini açıklamak üzere aşağıdaki hangi kavramsallaştırmadan hareket etmektedir?
Azgelişmişlik kuramı
|
Tampon kuramı
|
Dünya Sistemleri kuramı
|
Alışveriş kuramı
|
Tüketim toplumu kuramı
|
12.Soru
Türkiye’de yerli düşüncenin gelişememesinin temel nedeninin Türk düşüncesinin kendine Batılı filozofların aynasından bakması olduğunu savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Şevket Süreyya Aydemir |
Peyami Safa |
Mehmet Saffet Engin |
Celal Nuri |
Recep Peker |
Safa, Türk düşünürleri hakkında şimdi de geçerli olabilecek bir eleştiri yapar. Ona göre, Türk düşüncesi kendine Batılı filozofların aynasından bakmaktadır ve yerli düşünce gelişememektedir.
13.Soru
Osmanlı devleti, İstanbul’u 1453’te fethettikten sonra başladığı Karadeniz sahillerinin fetih işlemini tamamlayarak Akdeniz'in kuzeyinde kimlerin hakimiyetine son vermiştir?
Cenevizliler |
Bulgarlar |
Vizigotlar |
Vandallar |
Franklar |
Osmanlı devleti, Anadolu’nun batısında Bizans’ı yenip İstanbul’u 1453’te fethettikten sonra başladığı Karadeniz sahillerinin fetih işlemini tamamlayarak Akdeniz'in kuzeyindeki Ceneviz hakimiyetini sona erdirmiştir. doğru cevap A'dır.
14.Soru
1960'lardan itibaren Osmanlı toplum yapısı üzerine gerçekleştirilen çalışmaları yapan bilim insanlarının başında kimler gelir?
Ziya Gökalp, Fügen Berkay
|
Niyazi Berkes, Şerif Mardin.
|
Cahit Tanyol, Sabahattin Ali.
|
Baykan Sezer, Muzaffer Sencer.
|
Cavit Orhan Tütengil, Oya Sencer.
|
15.Soru
Türkiye’de İşçi Sınıfının Doğuşu çalışmasında, işçi sınıfının tarihini ele alan ve işçiyi, “kendi üretim araçlarına sahip olmayan, başkalarının üretim araçlarıyla çalışan ve özgür bir anlaşma ile, sermaye sahibine emeğini satarak yaşayan kişi” olarak tanımlayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Eyüp Kemerlioğlu |
Muzaffer Sencer |
Hilmi Ziya Ülken |
Amiran Kurtkan |
Oya Sencer- Baydar |
Oya Sencer-Baydar, Türkiye’de İşçi Sınıfının Doğuşu başlıklı doktora çalışmasında, Türkiye’de işçi sınıfının tarihini ele alırken, işçiyi, “kendi üretim araçlarına sahip olmayan, başkalarının üretim araçlarıyla çalışan ve özgür bir anlaşma ile, sermaye sahibine emeğini satarak yaşayan kişi” olarak tanımlamaktadır.
16.Soru
Post-pozitivist metodoloji hangi dönemde Türkiye'de metodolojik tercih olarak sosyolojik araştırmalarda gözlemlenmektedir?
1960 sonrası |
1970 sonrası |
1980 sonrası |
1990 sonrası |
2000 sonrası |
1980 sonrası dönemde metodolojik tercihlerde gözlemlenebilir bir farklılaşma söz konusudur: Bir zamanlar sosyologlarımız arasında yaygın kabul gören işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik vb. gibi pozitivist metodolojiler yerine yorumsamacı (hermeneutik), post-pozitivist metodolojiler, söylem analizleri, dil oyunlarına açılan arayış ve ifade biçimleri geçmiştir. Doğru yanıt C'dir.
17.Soru
“Ruh bedenden ayrılınca ne olur?” sorusuna, “Kandilin yağı bitince ışığı ne olur?” şeklinde cevap veren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Farabi
|
İbn Abbas
|
Voltaire
|
Hoca Tahsin Efendi
|
Baha Tevfik
|
18.Soru
Tek-dünya, küresel köy anlayışı hangi olaylardan sonra yerini oldukça kötümser, paranoyak, dışlayıcı/ayrımcı ve farkçı bir anlayışa bırakmıştır?
Sanayi Devrimi |
Fransız İhtilali |
Berlin Duvarının yıkılması |
Avrupa Birliğinin kurulması |
11 Eylül olayları |
Küreselleşme söyleminin 1990’lardaki iyimser ve vaatkâr “tek-dünya”, “küresel köy” anlayışı da 11 Eylül olaylarından sonra yerini oldukça kötümser, paranoyak, dışlayıcı/ayrımcı ve farkçı bir anlayışa bırakmıştır. 2000’li yıllarda sosyolojik araştırmalarda sıklıkla müracaat edilen Batı ve İslam ayrımı olanca ötekileştirici niteliğiyle dünya egemenliğinin Batı lehine sürdürülmesinin meşru dayanaklarını ortaya koymaktadır.
19.Soru
Özellikle IMF ve Dünya Bankası gibi Batılı kuruluşların biçimlendirdiği ve serbest piyasa ekonomisini idealize eden ekonomi politikaları Türkiye'de hangi yıllarda etkili olmaya başlamıştır?
1960 sonrası |
1970 sonrası |
1980 sonrası |
1990 sonrası |
2000 sonrası |
Türkiye’de 1980 sonrası süreçte esen neo-liberal rüzgârla birlikte, öncülüğü devlet elitlerince üstlenilip merkezi biçimde yönlendirilen müdahaleci politikalar hızla itibar kaybetmeye başlamıştır. Özellikle IMF ve Dünya Bankası gibi Batılı kuruluşların biçimlendirdiği ve serbest piyasa ekonomisini idealize eden ekonomi politikaları Türkiye gibi endüstriyel gelişmesini tamamlamakta olan ülkelere adeta dayatılmıştır. Doğru yanıt C'dir.
20.Soru
Osmanlıda feodal üretim ilişkilerinin geçerli olmadığını, bunun yerine feodaliteden üstün özelliklere sahip olduğunu belirterek 1960'lı yıllarda Osmanlıya ilişkin pek çok yargıyı kıran sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Orhan Türkdoğan
|
Cahit Tanyol
|
Bahattin Akşit
|
Niyazi Berkes
|
Birsen Gökçe
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ