Firmanın kendi üretim ölçeği arttığında ortalama maliyetlerin düştüğü durumlarda içsel ölçek ekonomileri söz konusudur.

Ekonomik yaklaşımda ise faktör donatımı faktör fiyatları ile tanımlanır

Tüketici dengesi açık ekonomide, uluslararası fiyat oranı doğrusunun bir toplumsal kayıtsızlık eğrisine teğet olduğu noktada gerçekleşir ve toplumun refah düzeyini yansıtır

Az gelişmiş ülkelerde geleneksel olarak ihraç edilen ilkel tarımsal malların üretimini artırıcı yönde bir büyüme, ticaret hadlerini ülke aleyhine çevirebilir ve büyümenin yararlarını kısmen azaltabilir. Bu gözlem, kalkınma stratejisi olarak ihracat gelirlerinde tek veya az sayıda ürüne dayanmanın sakıncalarını ortaya koyarak ihracatta ürün çeşitlendirmesinin önemini ortaya koymaktadır.

Yukarıdaki soruna göre, kalkınma stratejisi olarak

Yukarıda da bir bölümüne değindiğimiz gibi uluslararası ticaret analizlerinde kullanılan bazı aşırı basit ve sınırlayıcı varsayımlar vardır. Bunlar dış ticaret modellerinde adeta standart bir duruma gelmiştir. Şimdi bu varsayımlara biraz daha yakından bakalım:

• İki ülkeli ve iki mallı analiz modeli: Dünyada yalnızca iki ülke vardır (örneğin biri ele alınan ülke diğeri onun dışındakilerin tümü) ve bu ülkeler aynı iki malı üretirler. Ayrıca her maldan üretilen birimler homojen (türdeş) bir niteliktedir.
• Uluslararası ticarette para kullanılmaz, dış değiştirmeler malın malla değişimi biçiminde gerçekleştirilir. Dolayısıyla fiyat, maliyet gibi kavramlar parasal değil, reel kavramlardır. Yani bir malın fiyatı ya diğer bir mal cinsinden ya da onun üretiminde kullanılan faktörlerin miktarlarıyla ölçülür.
• Mal veya faktörlere ait olsun, tüm piyasalarda tam rekabet koşulları geçerlidir.
• Modellerde hükümet kesimine yer verilmez. Dolayısıyla bu modellerde gümrük tarifesi, kotalar ve dış ticaret üzerindeki öteki kısıtlamalar bulunmaz.
• Analizlerde taşıma giderlerinin de sıfır olduğu varsayılır.

• Ekonomi tam çalışma durumundadır, yani kaynakların atıl (işsiz) kalması söz konusu değildir.

Emek-tasarrufu sağlayan bir teknolojik ilerleme, sermayenin marjinal verimliliğini emeğin kinden daha fazla artırır ve sermayeye göre daha çok emek açığa çıkartır. Yani üretimde daha fazla sermaye kullanılır.

Teknolojiye ait geleneksel analizlerde teknolojik gelişme dışsal bir olay, yani ekonomik koşullu olmayan bir gelişme biçiminde ele alındı. 1980’lerden itibaren ise içsel teknolojik gelişme modelleri ortaya atıldı. Bu modellerde teknolojik gelişme ülkedeki ekonomik koşullara bir tepki olarak kabul edilir. Diğer bir deyişle teknolojik gelişmenin ortaya çıktığı sanayileşmiş ülkelerde emek kıt ve pahalı, sermaye bol ve ucuz faktör olduğu için araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin hedefi, üretimde emek yerine sermaye ikamesine olanak verecek yeniliklerin icat edilmesidir. Bu görüşe “uyarılmış teknolojik gelişme tezi” denilmektedir.

Teklif eğrilerinin kesiştiği noktadan orijine çizilen dik denge ticaret haddini ifade eder. Bu durum gerçekleştiğinde dünya ticaret dengesi sağlanmış olur. Yani her maldan teklif edilen miktar, o maldan talep edilen miktara eşitlendiği anlamına gelir ki bu uluslararası ticarette dengeye ulaşmamızı sağlar. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sınırlı kaynak stoku ve veri teknoloji koşulları altında ülkenin iki maldan üretebileceği çeşitli mal bileşimlerini gösteren eğri (veya doğru) Üretim olanakları eğrisi olarak adlandırılır

Teklif eğrilerinde bir kayma normal olarak iki sonuç doğurur. Bunlar, ticaret hadleri etkisi ve ticaret hacmi etkisidir.

Bir ülkenin, veri teknoloji ve tam çalışma koşulları altında sınırlı kaynaklarıyla üretebileceği mal bileşimlerini gösteren eğriye dönüşüm eğrisi veya “üretim olanakları eğrisi’ adı verilir.

Emek-tasarrufu sağlayan bir teknolojik ilerleme, sermayenin marjinal verimliliğini emeğinkinden daha fazla artırır ve sermayeye göre daha çok emek açığa çıkartır.

Dış ticarette tarafların sağlayacakları yararların ölçüsü, uluslararası fiyat oranı tarafından belirlenir. Bunun miktarı tabiki talep koşullarının bilinmesi ile mümkündür. Ancak, dış ticaret kazançları ihraç malının daha yüksek dış ticaret fiyatı ile iç üretim maliyeti arasındaki farka eşit olur. Bu ise ülkelerin birbirlerinin malına olan talebin şiddeti ile belirlenir.

Ekonominin bütünü açısından yoksullaştıran büyüme örneklerine rastlamak güç olsa da bir ekonomi içindeki bazı sektörlerde ortaya çıkan gelişmelerin etkileri açısından bu modelde açıklanana benzer durumlarla karşılaşılabilir. Diğer bir deyişle belirli sektörler­deki gelişmeler o alanda çalışanları olumsuz yönde etkileyebilir hatta onların refahının gerilemesine bile neden olabilir. Bunun bir uygulamasına örneğin, tarım kesiminde rast­lanabilir. Tarımsal üretimde ortaya çıkan aşırı bolluk çiftçiye zarar verebilir. Çünkü artan üretim, tarım ürünleri talebinin esnek olmaması dolayısıyla, fiyatları düşürür (iç ticaret hadlerinin bozulması) ve köylünün gerçek gelirinin (reel gelir) azalmasına neden olabilir.

Faktör donatımının faktör fiyatları ile tanımlanması ücret/ faiz oranlarını ülkeler arasında karşılaştırılmasına dayanır

Faktör stokundaki artışlar üretim olanakları eğrisini dışa doğru kaydırır

Stolper-Samuelson teoremi: Serbest ticaret gelir dağılımını ülkenin zengin biçimde sahip bulunduğu faktör lehine ve arzı kıt olan faktör aleyhine değiştirir.

Tüketiciyi aynı tatmin düzeyinde bırakırken birbiri yerine geçebilen mal miktarları arasındaki orana marjinal ikame oranı denir.

Ülke, ticaret hadlerini etkileyebilen bir büyüklüğe sahip olduğuna göre, örneğin ithalat üzerine gümrük tarifeleri koyarak ticareti daraltır ve ithal fiyatlarındaki yükselmeyi engelleyebilir. Bunun gibi ihracattan da vergi alınarak dünya piyasalarında bu malların arzı daraltılır ve fiyatlarındaki düşüşün
önüne geçilebilir

İthal edilebilir mal kesiminde yoğun kullanılan faktörün daha hızlı artışı dolayısıyla or­taya çıkan büyüme durumunda, ithal edilebilir malların üretimi, ihraç edilebilir malların üretimine göre daha yüksek oranda artar. Dolayısıyla dış ticaret hacminde de düşme eği­limi görülür.