Uluslararası İlişkiler Kuramları 1 Final 22. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Coğrafyayı ele alırken heartland kavramını kullanarak Orta Avrupa, Baltık, Adriyatik ve Ege’yi içine alan bölgeyi ele geçiren devletin Avrupa’ya hakim olacağını ifade eden düşünür kimdir?
Halford Mackinder |
Geofrey Parker |
Strausz-Hupe |
Alfred Thayer Mahan |
Lucien Febvre |
Coğrafyayı ele alırken “heartland” kavramını kullanmasıyla dikkat çeken Strausz-Hupe; Orta Avrupa, Baltık, Adriyatik ve Ege’yi içine alan bölgeyi ele geçiren devletin Avrupa’ya hâkim olaca.ını ifade etmektedir. Strausz-Hupe, Avrupa kıtasının tek bir gücün hakimiyeti altına girmesinin ekonomik ve teknolojik dengeyi bozmasının yanı sıra, Amerika Birleşik Devletleri’nin güvenliği açısından da tehlikeli olacağını ifade etmektedir.
2.Soru
1962 yılında ABD ve SSCB arasında tırmanan Küba füze krizi, oyun teorisinin hangi modeline uymaktadır?
Geyik avı modeli
|
Sıfır toplamlı oyun modeli
|
Tavuk oyunu modeli
|
Mahkumun ikilemi modeli
|
Sabit toplamlı oyun modeli
|
3.Soru
Bilimsel gelişmeyi normal bilim ve devrimci bilim dönemi olarak iki döneme ayıran ve bilimsel çalışmaların esas olarak normal bilim dönemlerinde yapıldığını savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Popper |
Imre Lakatos |
Paul Feyerabend |
Thomas Khun |
Michel Foucault |
Thomas Kuhn ise bilimsel gelişmeyi, normal bilim ve devrimci bilim (olağanüstü bilim) dönemi olmak üzere iki döneme ayırarak incelemektedir. Bir paradigmanın varlığında, onun yönlendirmesi doğrultusunda yapılan bilim normal bilimdir. Eğer bu normal bilim döneminde, eldeki paradigma bulmaca çözmede yetersiz kalır ya da başarısızlığa uğrar ve bu, bütün bilim dalını ilgilendiren aykırılıklar haline gelirse bunalım da başlar. Bunalım yeni paradigmanın yürürlükteki paradigmanın yerini almasıyla sona erer. Bu paradigma değişikliğine Khun bilimsel devrim demektedir.
4.Soru
Verba’ya göre, karar vericinin kişisel özelliklerinin uluslararası ilişkiler konusundaki kararlarını nasıl etkileyeceğine ilişkin varsayımlardan hangisi doğrudur?
Karar vericinin konuya ilgisi arttıkça kararı daha rasyonel olur. |
Kişinin uluslararası olay hakkında bilgi birikimi fazlaysa daha öznel kararlar alır. |
Karar vericinin uluslararası sorun çözme yeteneği fazlaysa daha subjektif kararlar alır. |
Kişinin olayı etkileme gücünün fazla olduğunu bilmesi daha rasyonel kararlar almasını sağlar. |
Karar verici kararlarının sonuçlarından daha çok sorumlu olduğu durumda, karar üzerinde kişisel özelliklerinin etkisi artar. |
Kişinin konuya ilgisi arttıkça sübjektif ve irrasyonel unsurlar ağırlık kazandığı için bu durum kararın rasyonel olmasını olumsuz yönde etkiler. Kişinin söz konusu uluslararası olay hakkındaki bilgisi ne denli fazlaysa kişisel özelliklerinin etkisi o denli azalır. Kişinin uluslararası sorun çözme yeteneği ne denli fazla ise sübjektif özelliklerin karara etkisi o denli az olur. Karar vericinin kararlarının sonuçlarından sorumlu olması ölçüsünde kişisel özelliklerin etkisi azalır. Kişinin olayı etkileme gücünün fazla olduğunu bilmesi ölçüsünde kişisel özelliklerinin karara etkisi azalır ve daha rasyonel kararlar alır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıfır toplamlı olmayan oyunlardan biridir?
İki kişilik poker |
Geyik avı modeli |
Şans oyunları |
Dama |
İki adaylı seçim |
Sıfır toplamlı olmayan oyunlar arasında karşılıklı tehdit algılanmasının söz konusu olduğu modele tavuk oyunu modeli, ikiden fazla oyuncunun söz konusu olduğu çatışmalarda kullanılan modele geyik avı modeli, iki devlet arasındaki uluslararası çatışmalara uygulanabilecek modele ise mahkum ikilemi modeli denir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mahkumun ikilemi modelinin varsayımlarından biri değildir?
Oyunun bir defa oynanması
|
Oyuncuların birbirlerini tanımamaları
|
Oyuncuların birbirlerine güvenmeleri
|
Oyuncuların haberleşmemeleri
|
Oyuncuların bir daha görüşmeyecek olmaları
|
7.Soru
Gramsci’ye göre hakim sınıfın, yönetilen sınıfın veya toplumun geri kalanının hatta toplumsal yapının tümü üzerinde siyasal, hukuksal, kültürel, ekonomik ve toplumsal araçları kullanarak kurduğu hakimiyete ne denir?
Proleterya |
Periferi |
Merkez |
Sınıflandırma |
Hegemonya |
Kavramı ilk defa kullanan Gramsci’ye göre hegemonya hakim sınıfın, yönetilen sınıfın veya toplumun geri kalanının hatta toplumsal yapının tümü üzerinde siyasal, hukuksal, kültürel, ekonomik ve toplumsal araçları kullanarak kurduğu bir hakimiyettir ve bir itaat ettirmedir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi liberalizmin birey hakkındaki düşüncelerinden biri değildir?
Birey çevresinde olanları anlayacak kapasiteye sahiptir
|
Birey kendini geliştirme yetisine sahiptir
|
Toplumda birey temel alınmalı ve özgürleştirilmelidir
|
Çalışması sayesinde birey toplumu da zenginleştirir
|
Birey rasyonel bir varlık değildir
|
9.Soru
Hangisi empirizm savunucularındandır?
Descartes |
Comte |
Bacon |
Hegel |
Kant |
Bacon Aristotelesçi görüşlere karşı çıkarak gözlem ve deneyin temel alınıp bilimin bu esaslara göre yeniden kurulması gerektiğini savunmuştur. Empirizmi bacon’a dayandırmak mümkündür.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi şelale modelindeki toplum seviyelerinden(kesimlerinden) biri değildir?
Sosyo ekonomik seçkinler.
|
Siyasal ve hükümetsel seçkinler.
|
Kitle haberleşme seçkinleri.
|
Yerel kanaat önderleri.
|
Politika ve siyasete ilgi göstermeyen ilgisiz kesim.
|
11.Soru
Hangisi empirizm savunucularındandır?
Descartes |
Comte |
Bacon |
Hegel |
Kant |
Bacon Aristotelesçi görüşlere karşı çıkarak gözlem ve deneyin temel alınıp bilimin bu esaslara göre yeniden kurulması gerektiğini savunmuştur. Empirizmi Bacon’a dayandırmak mümkündür.
12.Soru
Karar verme teorisine göre, devletlerin dış politikalarını açıklamada aşağıdakilerden hangisi temel belirleyicidir?
Uluslararası sistem
|
Anarşi
|
Bireyler
|
İttifaklar
|
Uluslararası yapı
|
13.Soru
Strausz-Hupe diğer realist düşünürlerden farklı olarak aşağıdaki faktörlerden hangisine daha fazla önem verip bunun siyasal davranışı sınırlayıcı bir etkiye sahip olduğunu belirtmiştir?
Millet faktörü |
Devlet faktörü |
Siyasi ve coğrafi faktörler |
Siyasi ve askeri faktörler |
Coğrafya ve çevresel faktörler |
Realist okulun önde gelen yazarlarından Strausz-Hupe, diğer realist düşünürlerden biraz farklı olarak, coğrafya ve çevresel faktörlere daha fazla önem vermekte ve bunun siyasal davranışı sınırlayıcı bir etkiye sahip olduğunu belirtmektedir.
14.Soru
Uluslararası politikayı güç kavramına indirgeyen ve dış politikayla güç arasında doğrudan bir nedensellik ilişkisi kuran ortak yaklaşım hangi iki teori arasındadır?
Çevresel Determinizm-Klasik Realizm |
Klasik Realizm-Neo Marksizm |
Jeopolitik Determinizm-Marksizm |
Klasik Realizm- Marksizm |
Yapısalcı Emperyalizm-Çevresel Determinizm |
Çevresel determinizm de denilen jeopolitik determinizm ile klasik realizm arasındaki önemli bir benzerlik, klasik realizmin uluslararası politikayı güç kavramını indirgeyen ve dış politikayla güç arasında doğrudan bir nedensellik ilişkisi kuran ortak yaklaşımdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçinin karşılıksız olarak kapitalist için çalışmasını ifade etmek üzere Marks tarafından kullanılmış bir terimdir?
Tez
|
Antitez
|
Artı değer
|
Sentez
|
Sermaye
|
16.Soru
Gözlemlenen olgular arasında sürekli ve değişmeyen bir neden sonuç ilişkisi bulunması gerektiğini savunan bilgi kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Pozitivizm |
Rasyonalizm |
Neopozitivizm |
Post modernizm |
Post pozitivizm |
Eleştirel rasyonalizm ya da neopozitivizmin mantıksallık ilkesine göre bilimsel teorilerin doğrulanma işlemi tümdengelimci mantık kurallarına göre yürütülmelidir. Empirik doğrulama ilkesine göre sadece deneysel olarak doğrulanabilen önermeler bilimseldir. Ayrıca teori ve gözlem ayrı ayrı ele alınmalıdır. Son ilke ise nedensellik ilişkisidir. Buna göre, gözlemlenen olgular arasında sürekli ve değişmeyen bir neden sonuç ilişkisi bulunmalıdır.
17.Soru
Sistem tanımı dikkate alındığında bir sistemin değişkenleri (unsurları) hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisinin yanlış olduğu söylenebilir?
Aralarında düzenli ilişkiler vardır
|
Ortak özelliklere sahiptirler
|
Birinde meydana gelen değişiklik diğerlerini de etkiler
|
Bir dizi oluştururlar
|
Birbirlerinden bağımsızdırlar
|
18.Soru
Karar verme teorisi uluslararası politikaları analiz ederken belli noktaları dikkate alır. Hangisi bunlardan biri değildir?
Devletlerin siyasal örgütlenişleri |
Devletlerin karar alma süreçleri |
Devletlerin karar alma süreçlerini etkileyen bireyler |
Bireylerin siyasal tutum ve davranışları |
Devletlerin davranışları |
Karar verme teorisi devletlerin davranışlarını analiz etmeye çalışmaz.
19.Soru
1870-1871 Fransa Prusya savaşı, coğrafyanın bir akademik çalışma alanı olmasında önemli bir siyasal gelişmedir. Fransa bu yenilginin ardından coğrafya enstitüleri ve örgütlerinin kurulmasını ve askeri akademide coğrafya konusunda daha fazla bilimsel çalışma yapılmasını teşvik etmeye başlamıştır. İngiltere ve İtalya’da da coğrafyacıların sayısında artış yaşanmıştır.
Yukarıda verilen ifade ışığında coğrafya disiplininde yaşanan bu gelişmelerin en önemli sonucu olarak aşağıdakilerden hangisi görülebilir?
Sömürgeci politikaların bilimsel alt yapısı hazırlanmıştır. |
Jeopolitikle ilgili çok sayıda kuram geliştirilmiştir. |
Devletler arası ittifakların sayısında artış yaşanmıştır. |
Barış ve işbirliğine dayalı politikalar önem kazanmıştır. |
Uluslararası çatışmaların önlenmesine yönelik örgütler ortaya çıkmıştır. |
Coğrafya disiplininde yaşanan bu gelişmelerin en önemli sonucu sömürgeci politikaların bilimsel alt yapısının hazırlanmış olması ve coğrafyanın giderek emperyalizmin aracı haline gelmesidir.
20.Soru
Oyun Teorisine yöneltilen eleştirilerden sonucun gerçeği yansıtmama ihtimalinin altında yatan sebep aşağıdakilerden hangisidir?
İlişkilerin matematikselleştirilmesi |
Gerçeğin aşırı basitleştirilmesi |
İlişkilerin soyutlaştırılması |
Subjektif davranılabilinmesi |
Geniş bir kesime hitap edememesi |
Oyun teorisine yöneltilen temel eleştirilerden biri, gerçeğin aşırı basitleştirilmesi ve ilişkilerin matematikleştirilerek soyutlaştırılmasıdır. Ayrıca bu yapılırken kazançlar, kayıplar ve rakamlar belirlenirken subjektif davranılabileceğinden, sonucun, gerçeği yansıtmama ihtimali de bulunmaktadır. Dolayısıyla mevcut durumun çarpıtılması, sonucun istenildiği gibi manipule edilmesine imkan veren bir analiz yöntemi olduğu için eleştirilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ