Marksist görüşe göre sınıf çatışması toplumsal değişimin ana nedenini oluşturmaktadır.

Oyun teorisi E şıkkında verilenin aksine ulusal çıkarları da ön planda tuttuğu için eleştiri almaktadır. 

Bu sistemde nükleer savaş ihtimali görülmez. En fazla sınırlı, konvansiyonel, bölgesel savaşlar görülebilir. Tırmanma ve misilleme korkusu tarafları caydırıcı bir etkendir.

Bilgiye tümdengelim yöntemiyle ulaşılabileceğini öne süren yaklaşım rasyonalizmdir. Empirizmde tümevarım yöntemi ön plandadır.

Andrew Moravcsik, liberalizmin üç temel varsayımı üzerinde durmaktadır. Birincisi; liberalizmde Uluslararası ilişkilerin temel aktörleri yalnız devletler değildir. Aynı zamanda bireyler ve sivil toplum kuruluşlarıdır. İkincisi; tüm hükümetler toplumun belli bir kesiminin temsilcisidirler. Hangi kesimin çıkarlarının yansıtıldığı veya temsil edildiği önemlidir. Üçüncüsü; uluslararası çatışma ve işbirliğiyle uluslaraşırı ekonomik etkileşimler, devletlerin davranışlarının yansımaları ve tercihlerinin sonuçlarıdır.

Karar verme teorisi devletlerin dış politikalarını bireylerin davranışlarından yola çıkarak analiz eder.

Jervis’e göre karar vericilerin yaklaşımları ve imajları edindikleri bilgileri belirlemekte ve etkilemektedir. Karar vericiler, yerleşik düşüncelere bağlı kalma ve kendi tezlerinin değişmesine yol açacak yeni bilgilere karşı kapalı davranma eğilimindedir. Karar vericilerin başından geçen bazı olayları çağrıştırması sebebiyle aynı olay farklı karar vericiler tarafından farklı algılanabilir. Karar vericiler kararlarının karşı taraf üzerinde öngörülen etkiyi yapamayacağının farkında olmayabilirler. Karar vericiler diğer ülkenin büyükelçisinin tutum ve davranışlarının o ülkenin politikasını tamamen yansıttığını düşünür.

Haushofer’a göre jeopolitik coğrafi bölgenin ve tarihsel gelişmelerin etkisi altında değişen politikanın, devletin üzerinde yaşadığı toprak parçasıyla ilişkisinin araştırılmasıdır.

Bilim felsefesinde ve uluslararası ilişkilerde bir diğer temel epistemoloji (bilgi teorisi) ise rasyonalizmdir. Gerçeğe deney ve gözlem yerine akıl yoluyla ulaşılabileceğini savunur. Rasyonalistler, deney ve gözlem verileri yerine, zihin ve aklın verilerini temel almışlar, doğuştan (a priori) bilgiye büyük önem vermişlerdir. Doğanın belli kanunlar tarafından yönetildiğini savunan bu anlayışa göre, bunların kendilerinden ziyade sonuçlarını gözlemlemek mümkün olabilmektedir.

1940’lı yıllardan itibaren sosyal bilimlerde kullanılan oyun teorisi, özellikle uluslararası çatışmaların analizine uygulanmaktadır.

Sistem teorisi, farklı karakterlere sahip devletlerin aynı koşullarda benzer politikalar izleyeceğini varsayarak, devletler arasındaki farklılıkları göz ardı edebilmektedir. Ayrıca sistem teorilerinde devletlerin içsel yapıları, bu konudaki farklılıkların dış politikaya etkileri de dikkate alınmamaktadır. Sistem teorileri devlet merkezli olduğu, uluslararası ilişkilerin tek aktörü olarak devletleri kabul ettiği için, siyasal süreçte etkili olan ulusal ya da uluslararası sivil toplum kuruluşlarını, medya örgütlerini ve diğer örgütlü örgütsüz çıkar gruplarını da dikkate almamaktadır. Her ne kadar makro genellemeler yapmaya uygun bir teori olsa da aynı koşullarda, devletlerin neden farklı politikalar izlediklerini açıklayamadığı için eleştirilmektedir.

Risk ve başarının hesaplanması modeli uluslararası politikayı kumar oyununa benzetir. Uzun süren şans oyunlarında fazla kaynağa sahip olmayan oyuncu bir oyunda şansı ters gittiğinde oyunu kaybeder ve daha sonraki oyunlarda uygun kartlar gelse de kazanma olasılığı düşüktür. Bu genel kural çerçevesinde uluslararası ilişkilerde örneğin bir konvansiyonel savaş esnasındaki belirsizlik durumunda zayıf ülkeler karşısında güçlülerin daha avantajlı olduğu ileri sürülmektedir.