Uluslararası Ticaret Hukuku Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Sözleşmeden doğan davalarla ilgili olarak HMK'da "Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde açılabilir" denmiştir. İfa yeri ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların tamamı hangi seçenekte verilmiştir?
I. Para borçları alacaklanın ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilir.
II. Parça borçları sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde ifa edilir.
III. Para ve parça borçları dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında alacaklının yerleşim yerinde ifa edilir.
Yalnızca I |
Yalnızca II |
Yalnızca III |
I ve II |
I, II ve III |
Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde; parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde; bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde ifa edilir. Dolayısıyla I ve II'de verilen bilgiler doğru, III'te verilen bilgi doğru değildir.
Doğru cevap D seçeneğidir.
2.Soru
Yabancı devlet hukukunun olaya uygulanan hükmünün Türk kamu düzenine aykırı olması durumuna ne ad verilir?
Kamu düzeninin önce olumsuz sonra olumlu etkisi |
Kamu düzeninin olumsuz etkisi |
Kamu düzeninin geniş etkisi |
Kamu düzeninin önce olumsuz sonra olumlu etkisi |
Kamu düzeninin olumlu etkisi |
MÖHUK m. 5 uyarınca, kamu düzeni “olumsuz etki” veya “önce olumsuz sonra olumlu etki” olmak üzere iki tür etki doğurabilir. Yabancı devlet hukukunun olaya uygulanan hükmünün Türk kamu düzenine aykırı olması durumunda, söz konusu hükmün uygu lanmasından vazgeçilir. Buna “kamu düzeninin olumsuz etkisi” denir.
3.Soru
- Mal taşıma
- İnsan taşıma
- Cenaze taşıma
- Canlı hayvan taşıma
Hangisi veya hangileri eşya taşıma olarak nitelendirilmektedir?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
Taşıma sözleşmesinin konusunu taşınır bir malın oluşturduğu hallerde eşya taşıması söz konusu olur. Bununla beraber canlı hayvan ve cenaze taşıması da eşya taşıma olarak nitelendirilmektedir
4.Soru
Taraflar, teslim zamanı konusunda belirli bir düzenleme yapmamışlarsa, satıcı malları
“sözleşmenin kurulmasından itibaren makul bir süre içinde” teslim etmek zorundadır (m. 33/c). Makul sürenin belirlenmesinde hangisi etkili değildir?
Ürünün fiyatı |
Ürünün stok durumu |
Ürünün niteliği |
Sayın alma amacı |
Alıcı ve satıcının karşılıklı menfaati |
Taraflar, teslim zamanı konusunda belirli bir düzenleme yapmamışlarsa, satıcı malları
“sözleşmenin kurulmasından itibaren makul bir süre içinde” teslim etmek zorundadır (m. 33/c). Buradaki makul sürenin ne olacağı, her somut olayda, taraf menfaatlerinin tartılması suretiyle tespit edilmelidir. Malın niteliği, malın stokla olup olmaması, satıcının malı satın alma amacı gibi durumlar makul sürenin tespitinde göz önünde bulundurulabilir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi uluslararası bir ödeme yöntemi olan akreditif ilişkisinde yer almaz?
Satıcı |
Alıcı |
Banka |
Muhabir banka |
Komisyoncu |
Komisyoncu uluslararası bir ödeme yöntemi olan akreditif ilişkisinde yer almaz. Bu nedenle doğru şık “e”dir.
6.Soru
CMR m. 20 uyarınca taşıma süresinin sona ermesinden itibaren kaç gün içinde eşya halen teslim edilmemiş olursa eşyanın zıyaı nedeniyle doğan zarar talep edilebilir?
7 gün |
10 gün |
15 gün |
30 gün |
45 gün |
CMR m. 20 uyarınca taşıma süresinin sona ermesinden itibaren 30 gün içinde eşya halen teslim edilmemiş olursa bu durum eşyanın kaybolduğu konusunda karine oluşturur. Bu halde eşyanın zıyaı nedeniyle doğan zarar talep edilebilir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Bir taşıma sözleşmesinde, sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya ne isim verilir?
Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya "fiili taşıyıcı" denilir |
Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya "âkit taşıyıc"ı ya da "asıl taşıyıcı" denilir |
Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya "alt taşıyıcı" denir. |
Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya "sözleşmeli taşıyıcı" denilir. |
Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcıya "icra eden taşıyıcı" denilir. |
Taşıyıcı, taşıma sözleşmesi ile eşya ve/veya yolcu taşıma işini ücret karşılığında üstlenen kişidir. Bununla birlikte taşıma sözleşmelerinde taşıma taahhüdü, genellikle sözleşmenin tarafı olan taşıyıcı tarafından icra edilmekle beraber; taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, taşıma işinin sözleşmenin tarafı olmayan bir üçüncü kişiye bırakılabilmesi mümkündür. Bu halde karşımıza iki taşıyıcı çıkar. Sözleşmenin tarafı olan taşıyıcı “âkit taşıyıcı” ya da “asıl taşıyıcı”; sözleşmenin tarafı olmamakla beraber taşıma işini icra eden taşıyıcı ise “fiili taşıyıcı” ya da “alt taşıyıcı” olarak nitelendirilmektedir.
8.Soru
Tenfiz talebi, varsa tarafların kararlaştırdıkları yer asliye mahkemesinden dilekçeyle istenir. Tarafların anlaşması yoksa aleyhine tenfiz talep edilen tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa .................., bu
da yoksa icraya konu teşkil edebilecek mallarının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Yukarıda boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Sakin olduğu yer |
Üstsoyunun yerleşim yeri |
Altsoyunun yerleşim yeri |
Doğum yeri |
Kayıtlı olduğu yer |
MÖHUK m. 60(1)’e göre, kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararları tenfiz edilebilir. Tenfiz talebi, varsa tarafların kararlaştırdıkları yer asliye mahkemesinden dilekçeyle istenir. Tarafların anlaşması yoksa aleyhine tenfiz talep edilen tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer, bu da yoksa icraya konu teşkil edebilecek mallarının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir (MÖHUK m. 60(2)).
9.Soru
Sözleşmeden doğan borç ilişkilerine uygulanacak hukuk ilk adımda hangisine göre tespit edilir?
Tarafların seçtiği hukuk uygulanır |
Borçlunun mutad meskeni hukuku uygulanır |
Sözleşmenin akdedildiği yer hukuku uygulanır |
Karakteristik edim borçlusunun mutad meskeni hukuku uygulanır |
Türk hukuku uygulanır |
MÖHUK’un 24. maddesinin birinci fıkrasında sözleşmeden doğan borç ilişkileri alanında
“irade serbestisi prensibi” benimsenmiştir. Söz konusu prensip uyarınca taraflar, aralarındaki sözleşmeden doğan uyuşmazlıklara uygulanacak hukuku seçme imkânına sahiptir. Söz konusu seçim imkânından yararlanan taraflar diledikleri bir devlet hukukunu uygulanacak hukuk olarak seçebilirler. Böyle bir seçim olmaması durumunda diğer basamaklara bakılır.
10.Soru
Yabancılık unsuru taşıyan hukuki işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıklarda ülke mahkemelerinin yetkisi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
Milletlerarası yetki |
Görev tanımı |
Anayasa hukuku |
Yargılama hukuku |
Ceza hukuku |
Milletlerarası yetki yabancılık unsuru taşıyan hukuki işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıklarda ülke mahkemelerinin yetkisini ifade eder. Yabancı unsur içeren hukuki işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıkları bir devlet mahkemesinin görebilmesi için milletlerarası yetkisinin bulunması gerekir. Aksi ile ifade edersek, milletlerarası yetkisi bulunmayan bir mahkemenin önüne gelen uyuşmazlığa bakması mümkün değildir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Arabuluculuk ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Arabuluculuk yöntemine başvurmak konusunda tarafların anlaşmış olması gerekir. |
Dava açıldıktan sonra da arabulucuya başvurma konusunda anlaşmak mümkündür. |
Arabuluculuk süreci başladıktan sonra taraflardan birinin süreçten tek taraflı olarak vazgeçmesi mümkün değildir. |
Arabulucu taraflarca seçilir. |
Arabulucu taraflarla tek tek görüşebilir. |
Sadece başvuru için değil, arabuluculuk sürecinin devamı ve sonuçlandırılmasında da tarafların iradesi, gönüllü katılımı aranır. Yani, başlasa dahi taraflardan birinin vazgeçmesi hâlinde arabuluculuk süreci son bulur. Oysa aşağıda görüleceği üzere tahkim iradesinden tek taraflı olarak vazgeçilemez.
12.Soru
Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi genel olarak hangi kanunda düzenlenmiştir?
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu |
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu |
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu |
4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu |
5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu |
Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi genel olarak 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda (MÖHUK) düzenlenmiştir. MÖHUK’un 1. maddesinde, kapsama giren diğer hususların yanında, yabancılık unsuru taşıyan hukuki işlem ve ilişkilerde Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin de düzenlendiği belirtilmiştir. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Satıcının, malları yükleme limanında rıhtıma veya mavnaya yerleştirmek suretiyle, teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği teslim modeline ne ad verilir?
Free Alongside Ship, FAS |
Free On Board, FOB |
(Delivered At Place, DAP |
Delivered At Terminal, DAT |
Cost and Freight, CFR |
Satıcının, malları yükleme limanında rıhtıma veya mavnaya yerleştirmek suretiyle, teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği modele FAS adı verilir. Başka bir deyişle, malların satıcı tarafından gemiye yerleştirilebilecek hâle getirilmesi gerekir. Gemiye yükleme, alıcının sorumluluğundadır.
14.Soru
Yetki anlaşmasının geçerlilik şartlarını kaç grupta toplayabiliriz?
8 |
6 |
5 |
4 |
3 |
Yabancı unsur içeren bir uyuşmazlıkla Türk mahkemelerini yetkili kılan bir anlaşmanın geçerli olması için aranan yetki anlaşması geçerlilik şartlarını 6 grupta toplayabiliriz:
1. Yetki anlaşması tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılmalıdır.
2. Uyuşmazlık, tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri bir konuda olmalıdır.
3. Uyuşmazlıkla ilgili kesin yetkiye sahip bir başka Türk Mahkemesi bulunmamalıdır.
4. Uyuşmazlık konusu hukuki ilişki, belirli veya belirlenebilir olmalıdır.
5. Yetki anlaşmasında yetkili kılınan mahkeme veya mahkemeler belirli olmalıdır.
6. Yetki anlaşması yazılı şekilde yapılmalıdır.
Doğru cevap B'dir.
15.Soru
"Borç konusunun ferden değil de sadece cinsi belirtilmek suretiyle miktar olarak belirlenmesi hâlinde ... söz konusudur" cümlesinde üç nokta ile bırakılan alana aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
parça borcu |
kredi borcu |
şahıs borcu |
nevî borcu |
sözleşme borcu |
Verme borcunun konusu edim, özel vasıflarına göre yeter derecede belirlenmiş ise parça borcundan söz edilir. Örneğin, sahip olduğum … plakalı araba, sergideki belli bir tablo gibi. Borç konusunun ferden değil de sadece cinsi belirtilmek suretiyle miktar olarak belirlenmesi hâlinde nevî borcu söz konusudur. Örneğin beş ton pamuk, on kasa portakal gibi. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıda MÖHUK ile ilgili olarak verilen bilgilerden doğru olanların tamamı hangi seçenekte verilmiştir?
I. MÖHUK'ta tüm uyuşmazlık türleri için yetkiye sahip mahkemeler belirlenmiştir.
II. Yabancılık unsuru taşıyan hukuki işlem ve ilişkilerde Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini düzenler.
III. MÖHUK'ta genel bir düzenlemenin yanında özel hükümlere de yer verilmiştir.
IV. MÖHUK milletlerarası yetki hususunda TMK, TTK, İK ve İİK gibi kanunlardan da yararlanır.
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
I, II ve IV |
III ve IV |
MO¨HUK’da tüm uyuşmazlık türleri için milletlerarası yetkiye sahip mahkemeler belirlenmemiştir. Ancak, MO¨HUK bu ha^llerde milletlerarası yetkiye sahip Türk mahkemesinin nasıl tespit edileceği meselesini, 40. maddesinde genel bir düzenlemeyle çözmüş- tür. Bu çözüm tarzı, bazı modern hukuk sistemlerinde de yer almaktadır. Söz konusu 40. maddeye göre, “Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları tayin eder.” İç hukukun yer itibariyle yetki kuralları öncelikle HMK’da belirtil- miştir. Ancak, HMK dışında, yer itibariyle yetkili mahkemeleri tayin eden, mevzuat içe- risinde başka kanunlar da bulunmaktadır. O¨rneğin Türk Medeni Kanunu (TMK), Türk Ticaret Kanunu, İş Kanunu ve İİK bunlar arasında sayılabilir.
Doğru cevap B seçeneğidir.
17.Soru
"Bağlama konusunu belli bir devlet hukukuna bağlayarak çözümlenmesini sağlayan maddi vakıalar" tanımında aşağıdakilerden hangi kavram tanımlanmaktadır?
Bağlama konusu |
Bağlama kuralı |
Bağlama noktası |
Uygulama emri |
Basamaklı bağlama kuralları |
Bağlama kuralları, taraflar arasındaki uyuşmazlığa esastan çözüm getirmeyen, ancak hangi devlet hukukunun uygulanacağını gösteren kurallardır. Bu anlamda bağlama kuralları, gösterici nitelikte kurallardır. Her bağlama kuralı, “bağlama konusu”, “bağlama noktası” ve “uygulama emri”nden oluşur. Bağlama konusu, uyuşmazlığa sebep olan, çözümlen- mesi gereken hayat ilişkisinin kendisidir. Bağlama noktası ise bağlama konusunu belli bir devlet hukukuna bağlayarak çözümlenmesini sağlayan maddi vakıalardır.
18.Soru
Ticari ya da mesleki^ faaliyetler çerçevesinde yapılan işlerde, tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları ha^linde sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır. Aşağıdakilerden hangisi yada hangileri kabul edilen hukuklardandır?
Ticari ya da mesleki^ faaliyetler çerçevesinde yapılan işlerde, tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları ha^linde sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır. Aşağıdakilerden hangisi yada hangileri kabul edilen hukuklardandır?
I Karakteristik edim borçlusunun, sözleşmenin kuruluşu sırasındaki mutad meskeni hukuku,
II Ticari veya mesleki faaliyetler gereği kurulan sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun işyeri, bulunmadığı takdirde yerleşim yeri hukuku,
III Ticari veya mesleki faaliyetler gereği kurulan sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun birden çok işyeri varsa söz konusu sözleşmeyle en sıkı ilişki içinde bulunan işyeri hukuku
Yalnızca I |
Yanlızca II |
Yalnızca III |
Yalnızca I ve II |
I, II, ve III |
MO¨HUK m. 24, f. 4 uyarınca tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları ha^linde sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır. Aynı hükümde, en sıkı ilişkili hukukun tespitine yönelik karinelere de yer verilmiştir.
Buna göre, sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk;
-
karakteristik edim borçlusunun, sözleşmenin kuruluşu sırasındaki mutad meskeni hukuku,
-
ticari veya mesleki faaliyetler gereği kurulan sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun işyeri, bulunmadığı takdirde yerleşim yeri hukuku,
-
ticari veya mesleki faaliyetler gereği kurulan sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun birden çok işyeri varsa söz konusu sözleşmeyle en sıkı ilişki içinde bulunan işyeri hukuku olarak kabul edilir.
19.Soru
Aşağıdaki hallerden hangisi CISG Antlaşması kapsamında olan bir sözleşmede, teslim edilen malların sözleşmeye uygunluğu konusunda kullanılan bir ölçüt değildir?
Malların, aynı türden malların mutad olarak tahsis edildiği kullanım amacına uygunluğu |
Malların, sözleşmenin kurulması esnasında açıkça satıcıya bildirilmiş özel bir kullanım amacına uygunluğu |
Malların, satıcının alıcıya örnek veya model olarak sunduğu malların kalitesine uygunluğu |
Malların, ilgili türden mallar için mutad sayılan şekilde paketlenmiş olması |
Malların, ilgili oldukları alanda faaliyet gösteren kuruluşlara tescil edilmiş olması |
CISG Antlaşması kapsamında olan bir sözleşmede, malların, ilgili oldukları alanda faaliyet gösteren kuruluşlara tescil edilmiş olması. teslim edilen malların sözleşmeye uygunluğu konusunda kullanılan bir ölçüt değildir. Bu nedenle doğru şık “e”dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri hakem-bilirkişilik uyuşmazlık çözüm yöntemine başvurulan hallerdendir?
I.Maddi olayların tespiti
II.Sahip olunan özel yahut teknik bilginin arzı
III. “Ihtilâflı vakıaların özel meslekî bilgi yardımı ile tespiti
Yalnız I |
I,II |
II,III |
I,III |
I,II,III |
Hakem-bilirkişilik, diğer uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden oldukça farklıdır. Bu yola uyuşmazlıkla ilgili “maddi olayların tespiti” veya bunlar hakkında “sahip olunan özel yahut teknik bilginin arzı” veyahut “ihtilâflı vakıaların özel meslekî bilgi yardımı ile tespiti” amacıyla başvurulur (Kalpsüz, 2001, s. 344).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ