Her kamu alacağı kesinleşene kadar kendi kanunundaki tarh ve tahakkuk usulüne tabi olacaktır.

Kamu alacağı kesinleştikten sonra Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a tabi olacaktır.

Vergi alacağı için de kesinleşene kadar kendi kanununda yer alan tarh ve tahakkuk usulü geçerli olacaktır.

Kamu alacağı kesinleştikten sonra İcra ve İflas Kanunu’na tabi olacaktır.

Vergi alacağının kesinlik kazanmasından sonra ise takip hukuku alanında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uygulama alanı bulacaktır.

Çok zor durumun amme alacağının tahsiline bağlı olarak doğup doğmayacağının tespiti büyük ölçüde takdire bağlıdır.

Tecil açısından “çok zor durum” şartının gerçekleşmesi için, bu durumun doğmasının alacağın tahsiline bağlı olması gerekir.

Uygulamada tecil ve taksitlendirme isteminde bulunan borçluların “çok zor durumda” olup olmadıklarının tespitinde belirli likidite oranları kullanılmakta ve bu oranlar sonucunda tespit edilen “çok zor durum” derecesine uygun olarak tecil süreleri belirlenmektedir.

Borçlu esasen çok zor duruma başka nedenlerle düşmüş bulunuyorsa mevcut borcun ödenmesi veya takibin sürdürülmesi gerekir.

Bilanço esasına göre “çok zor duruma” düşme hâli kısa vadeli alacaklar, kasa ve bankanın kısa vadeli borçlara oranına göre belirlenmektedir.

Çok zor durumun varlığı koşulu

Süreli redde bağlı tecil

Tecil şartlarına riayet edilmemesi

Aciz hali

Kısmen haczedilebilen gelirler

Verginin tahsil edilmiş olması

Verginin tahakkuk etmiş olması

Mükellefin zor durumda olması

Vadesinin geçmiş olması

Vadesinin gelmemiş olması

Borçların ödenmesinde ödeme süresinin son günü vade günüdür.

Mükellef borcunu kendi isteğine bağlı olarak vadesinden önce öder ve daha sonra iadesini isterse ödeme iade edilmez.

Ödeme zamanı tespit edilmemiş kamu alacakları Maliye Bakanlığınca belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren 15 gün içinde ödenir.

Kamu alacaklarının ödenmesinde, vadenin kamu alacağının özel yasasında belirlenmesi kuraldır.

Aracı vasıtasıyla yapılan ödemelerde aracının, yanlışlıkla vadesi gelmeyen borcu ödediği anlaşılırsa yapılan ödeme iade edilir.

10

15

20

25

30

Yalnız I

Yalnız II

I, II ve III

I, III ve IV

I, III ve V

Özel hukuktan kaynaklanan özel alacaklar, tarafların irade serbestliğine sahip olduğu hukuki koşullar içinde ortaya çıkmamıştır.

Özel hukuktan kaynaklanan alacaklar ile kamu hukukundan kaynaklanan alacakların takibi aynı usule tabidir.

Kamu hukukundan kaynaklanan alacaklarda hukuki ilişkinin tarafları arasında hukuki statüleri açısından farklı hak ve yetkilere sahiptirler.

Özel hukuktan kaynaklanan alacaklarda esas, tek taraflı irade beyanları, yani tek taraflı hukuki tasarruflardır.

Kamu hukukundan kaynaklanan alacakların takibinde kamusal nitelikteki borcun zamanında ödenmemesi halinde herhangi bir talebe gerek kalmaksızın alacakların takibine geçilecektir.

beşte birinden fazlası

onda birinden fazlası

yarısından fazlası

yarısı

bir bölü dördünden fazlası

Vergi Mahkemesi

Bölge İdare Mahkemesi

Sulh Hukuk Mahkemesi

Asliye Ticaret Mahkemsi

Uyuşmazlık Mahkemesi

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

Aciz halindeki borçlu için aciz fişi düzenlenerek borçlunun tahsilat dosyasında muhafaza edilir

Aciz halindeki borçlu mali durumunda ortaya çıkan iyileşmeyi 15 gün içerisinde tahsil dairesine bildirmekle yükümlüdür

Borçlunun aciz halinin kabulü ile teminat aranmadan borcu taksitlendirilebilir

Borçlunun aciz halinin kabulü ile tecil faizi uygulanmadan borcu taksitlendirilebilir

Aciz hâlinde borçlunun mal bildirimini gerçeğe aykırı şekilde yaptığının tespiti halinde adli para cezası uygulanır

Gecikme faizi oranı gecikme zammı oranında uygulanır.

Gecikme zammı tahakkuk etmiş alacaklara uygulanır.

Gecikme zammı da gecikme faizi de ceza değil, ek bir mali yükümlülüktür.

Gecikme faizi Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Gecikme faizinin hesaplanması için alacağın muaccel hale gelmiş olması zorunludur.

Asliye Hukuk Mahkemesi

Vergi Mahkemesi

Bölge İdare Mahkemesi

Şirketin merkezinin bulunduğu yer Asliye ticaret mahkemesi

Şirketin şubesinin bulunduğu yer Asliye ticaret mahkemesi

Gecikme Faizi

Temerrüt Faizi

Temettü Faizi

Gecikme Zammı

Tecil Faizi

Bakanlar Kurulu

İçişleri Bakanlığı

Vergi Mahkemesi

Maliye Bakanlığı

İdare Mahkemesi

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun

Vergi Usul Kanunu

İcra ve İflas Kanunu

Tebligat Kanunu

İdari Yargılama Usulü Kanunu

İdari sözleşmelerden doğan alacaklar kamu alacağı kapsamına girer.

Vergi alacağı; sadece vergileri kapsamaktadır.

Vergi gibi diğer kamu alacakları da devlet gücünden kaynaklanmaktadır.

Vergi gibi diğer bazı mali yükümlülük kapsamındaki kamu alacakları da karşılıksızdır.

Vergi alacağı kamu hizmetlerinin finansmanında kullanılmak amacıyla alınır. Diğer kamu alacaklarının her biri farklı amaçlarla alınmaktadır.

Teminat İstenmesi

İhtiyati tahakkuk

İhtiyati haciz

Rüçhan hakkı

Ödeme gerçekleşmeden işlem yapma yasağı

Yalnız I

Yalnız III

Yalnız V

I, II ve III

II, IV ve V