Sermaye şirketlerinde kural olarak ortakların vergi sorumluluğu sadece şirkete koymayı taahhüt ettikleri sermaye miktarı ile sınırlıdır. Bu kural gereği anonim şirket ortaklarının vergi borcundan dolayı herhangi bir sorumluğu bulunmaz... Limitet şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan vergi alacaklarından sermaye hisseleri oranında doğrudan sorumlu olurlar (AATUHK md. 35). Limitet şirket ortaklarının şirketteki sermaye payını devretmesi hâlinde, payı devreden ve devralan kişiler devir öncesine ait vergi alacaklarının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulurlar.

Haciz: Vergi borcunun ödenmesi için ödeme emri tebliğ edilmesine rağmen borcunu ödemeyen borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile alacak ve haklarından, vergi alacağını karşılayacak miktarına zorla el konulmasıdır.

Mal teslimi bir hizmetle birlikte bütün olarak yapılıyorsa vergiyi doğuran olay, hizmetin tamamlanmasıyla oluşur. Bu bağlamda, kurma (montaj) hizmetini de içeren satışlarda hizmet tamamlanınca vergi doğar.

Vergi ziyaı kabahati oluştuğunda öncelikle fiilin sebep olduğu vergi kaybı, sonra kayba sebep olan fiilin niteliği belirlenir. Ağır nitelikli fiillerde vergi kaybının 3 katı, orta nitelikli fiillerde vergi kaybının 1 katı, hafifletici durumlarda vergi kaybının yarısı kadar vergi ziyaı cezası kesilir. Mükellefin sahte belge kullanması ağır nitelikli bir fiildir. Dolayısıyla uygulanacak vergi ziyaı cezası kayba uğratılan tutarın 3 katıdır. Bu durumda 100.000 * 3 = 300.000 TL vergi ziyaı cezası kesilir. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Arazi ve Arsalar: Arazilerde emlak vergisi oranı binde 1’dir. Arsalarda vergi oranı binde 3 olarak uygulanır. Arazi ve arsaların büyükşehir belediyesi sınırları içinde veya büyükşehir belediyesi mücavir alanı sınırları içinde olması hâlinde vergi oranı iki kat olarak uygulanır.

Bazı kişi ve kurumların veraset yoluyla veya diğer biçimlerde ivazsız mal edinmeleri
hâlinde veraset ve intikal vergisi mükellefi olmaları söz konusu değildir. Bunlar;
• Kamu idareleri,
• Emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları,
• Kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti olan vakıflar,
• Siyasi partiler,
• Bazı kurumlara ait teşekküller,
• Yabancı devlet temsilcileri.

Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Veraset ve intikal vergisinden istisna edilen edinimlerden bazılarına aşağıda kısaca yer verilmiştir.
• Ölene ait ev eşyası,
• Ölene ait kişisel eşyalar,
• Aile hatırası olarak saklanan ve korunan eşyalar (tablo, kılıç, madalya),
• Örf ve âdete göre verilmesi mutat olan taşınır nitelikteki hediye, çeyiz, yüzgörümlüğü ve drahomalar,
• İvazsız intikallerle yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerin her yıl
belirlenen tutarı (2018 yılı için 4.656 TL),
• Evlatlıklar dâhil füruğ ve eşe isabet eden miras payının her yıl belirlenen
tutarı (2018 yılı için her birine isabet eden miras payının 202.154 TL’si, füru
bulunmaması hâlinde eşe isabet eden miras payının 404.556 TL’si).

Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Vergi hukukunda maddi ödevlerden dolayı mirası reddetmemiş kanuni ve mansup (atanmış) mirasçılar miras hisseleri oranında sorumlu olurlar. Buna karşılık, şekli ödevlerin miras hisseleri oranında dağıtılması mümkün olmadığından müteselsil sorumluluk söz konusudur. Vergi hukukunda maddi ödevlerden dolayı mirası reddetmemiş kanuni ve mansup (atanmış) mirasçılar miras hisseleri oranında sorumlu olurlar. Buna karşılık, şekli ödevlerin miras hisseleri oranında dağıtılması mümkün olmadığından müteselsil sorumluluk söz konusudur. VUK’un 372. maddesi cezaların kişiselliği ilkesine uygun olarak ölüm hâlinde cezaların düşeceğini hükme bağlamaktadır.

Kendisine ödeme emri tebliğ edilen vergi borçlusu, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, alacaklı tahsil dairesinin bulunduğu yer vergi mahkemesine dava açabilir.

Ağırlaştırıcı fiiller Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde üç fıkra halinde düzenlenmiştir. Vergi Usul Kanununun 359. maddesindeki bu fillerle vergi ziyaına
yol açılacak olması halinde yaptırım üç kat olarak uygulanacaktır. Çift defter kullanmak ve defter kayıtları ve belgeleri yok etmek fiilleri ağırlaştırıcı fiillerdendir. Bu fiiller neticesinde vergi ziyaı cezası üç kat olarak uygulanır. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Tarhiyat sonrası uzlaşma talebinin, vergi veya ceza ihbarnamesinin mükellefe tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 30 gün içinde yapılması şarttır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Tüzel kişilerin vergi mükellefiyetine ilişkin ödevleri kişi organ (örneğin, limitet şirketlerde müdür) veya kurul/organ (örneğin, anonim şirketlerde yönetim kurulu) tarafından yerine getirilmektedirler. Vergi kabahatleriyle ilgili olarak tüzel kişilerin ceza sorumluluğu kabul edilmiştir. Âdeta kabahati tüzel kişi işlemiş gibi ceza doğrudan tüzel kişi sorumlu tutulur. Bu nedenle idari para cezası tüzel kişi adına kesilir. Tüzel kişilerin mal varlığından kısmen veya tamamen alınamayan vergi cezaları kanuni ödevleri yerine getirmeyen kanuni temsilcilerinin mal varlıklarından alınır (VUK m. 333). Cevabımız D seçeneğidir.

Aşağıda belirtilen hâllerin varlığında vergi alacağının tahsilinin tehlikede olduğu kabul edilerek ihtiyati tahakkuk uygulanmasına başvurulmaktadır:

1. Teminat istenmesini gerektiren durumların bulunması,
2. Borçlunun belli bir ikametgâhı olmaması,
3. Borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapması ihtimâllerinin bulunması,
4. Mal bildirimine çağrılan borçlu belli süre içinde mal bildiriminde bulunmaması veya eksik bildirimde bulunması,
5. Borçlunun vergi alacağının tahsiline engel olmaya veya zorlaştırmaya yönelik eylemlerde bulunması,
6. Teşebbüsün muvazaalı olduğu ve gerçekte başkasına ait olduğu hakkında deliller bulunması,

Bu hallerin içerisinde ise "Borçlunun iptal davasına konu olabilecek hükümsüz tasarruflarının bulunması" yer almamaktadır. Bu nedenle Doğru Cevap C seçeneği olur.

Beyana dayanan vergilerde beyannamenin kanuni süresinden sonra kendiliğinden verilmesi hafifletici nitelikli fiil olarak belirtilmiştir. Beyannamenin kendiliğinden verilmesi ile kastedilen durum, beyannamenin verildiği an itibarıyla daha önceden “mükellef nezdinde” vergi incelenmesine başlanılmamış olması veya “işlemin takdir komisyonuna sevk edilmemiş” olmasıdır. Mükellef nezdinde inceleme başlamasından veya takdir komisyonuna sevkten sonra beyannamenin verilmesi hâli hafif nitelikli fiil kabul edilmez. İnceleme başlamadan veya işlem takdir komisyonuna sevk edilmeden önce beyanname mükellefçe kendiliğinden verilirse bu hareket hafif nitelikli fiil olarak değerlendirilecektir. Bu durumda uygulanacak yaptırım 1/2 oranında uygulanacaktır (VUK m. 344/son). Cevabımız C seçeneğidir.

Gerçek kişilerin ödevlerini yerine getirmemelerinden sorumlu tutulma hâli medeni hukuktaki fiil ehliyeti ile ilişkilendirilmiştir. Dolayısıyla tam ehliyetli bir kişinin ceza ehliyeti kendisine aittir. Fiil ehliyetine sahip olmayan kişilerin vergi hukuku açısından ceza ehliyetleri bulunmamaktadır. Fiil ehliyetine sahip olmayan bir gerçek kişinin vergiye ilişkin ödevleri kanuni temsilcileri (veli, vasi, kayyım) tarafından yerine getirilmek durumundadır. Kanuni temsilcilerin temsil ettikleri kişilerin üzerlerine düşen ödevleri yerine getirmemeleri durumunda yaptırım doğrudan kanuni temsilciye kesilecektir. Bu nedenle kanuni temsilcilerin vergi kanunlarına aykırı hareketlerinden velayet/vesayet altında bulunanlar veya işlerinin idaresi kayyıma devredilenler cezaya muhatap olmazlar. Bu hâllerde cezanın muhatabı doğrudan doğruya veli, vasi veya kayyımın kendisidir (VUK m.332). Gerçek kişilerin kanuni temsilcilerinin kendilerine kesilen idari para cezaları nedeniyle temsil ettikleri kişilere rücu etmeleri söz konusu değildir. Cevabımız A seçeneğidir.

Verginin konusuna girmeyen işlemler nedeniyle yüklenilen KDV ile zayi olan mallar nedeniyle yüklenilen KDV'ler indirim konusu yapılamaz. İşletmeye kayıtlı binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen katma değer vergisi de indirilemez. Ancak Kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya işletilmesi konusunda faaliyette bulunan işletmelerin bu amaçlarla kullandıkları taşıtlar için ödenen KDV’ler indirilebilmektedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Bu bağlamda, vergi kanunlarına aykırılıkları; vergi kabahatleri (idari yaptırım gerektiren) ve vergi suçları (adli vergi suçları) şeklinde ikili bir ayrıma tabi tutmak mümkündür. Bunlar arasındaki temel farklılıklar aşağıda kısaca özetlenmektedir.

• Vergi kabahatleri, vergi ziyaının (kaybının) veya şekli vergi ödevlerinin ihmalinin (usulsüzlük) meydana gelmesini engellemeyi amaçlarken vergi suçları kamu düzenini ihlal niteliği ağır basan ve devlet otoritesinin zayıflamasına neden olacak fiilleri engellemeyi amaçlar.
• Vergi kabahatlerine ilişkin fiil ve yaptırımlar idari usullerle saptanırken vergi suçlarına ilişkin fiil ve yaptırımlar kazai (yargısal) usullerle saptanır. Vergi kabahatlerinde kabahat olarak saptanan fiilin cezası idari merci olan vergi dairesince kesilir. Vergi suçlarında cezaya mahkemece hükmedilir. Başka bir deyişle işlenen fiillerin niteliklerine bağlı olarak yaptırımı uygulamaya yetkili makamlar farklıdır.
• Vergi kabahatlerinin yaptırımı parasal, vergi suçlarının yaptırımı ise hürriyeti bağlayıcı ceza karakterindedir.
• Vergi kabahatlerinde işlenen fiillerde kasıt veya taksirin var olup olmadığı aranmazken adli vergi suçlarının temel unsurlarından biri fiillerin kasıtlı olarak işlenmesi hâlinde yaptırım uygulanacak olmasıdır.

Cevabımız B seçeneğidir.

Gecikme zammı, vergi borcunun geç ödenmesinin bir yaptırımı olup cezai niteliği yoktur. Bu nedenle gecikme zammı, fer’i bir kamu alacağı niteliğindedir. Nitekim, gecikme zammı asıl vergi alacağına eklenen, doğumu, devamı ve sona ermesi asıl alacağa bağlı olan ikincil bir alacak durumundadır. Gecikme zammının önceden vergi borçlusuna bildirilmesi gerekmez (AATUHK, md. 52)."

Ödeme emri tebliğ edilmiş ve 15 gün geçmiş olmasına rağmen vergi borçlusu borcunu ödemezse icra dairesi sıfatıyla alacaklı tahsil dairesi cebri tatbikata haciz işlemi ile başlar. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Bildirimlerin süresinde yapılmaması, ekim sayım beyanlarının yapılmaması, diğer ücretlilerin vergi karnelerini almamaları, beyannamelerin şekil ve içeriğe uymaması fiilleri ikinci derece genel usulsüzlük kabahatine sebebiyet veren fiillerdir. Ancak defter tasdiklerinin yaptırılmaması birinci derece genel usulsüzlük kabahatine sebebiyet veren fiillerdendir. Doğru cevap "D"şıkkıdır.