VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Nechül Feradisin farsçasından türkçeye çevrilmiş olabileceği düşünülen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Cümcüme-name. |
Muhabbet-name. |
Mirac-name. |
Muinül Mürid. |
Hüsrevü Şirin. |
Mirac-name. Cevap C'dir.
2.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisinin Mesnevi tercümesi manzumdur?
Nahifî |
Sudî |
Şem’î |
İsmail Rüsuhî Dede |
Sürurî |
Nahifî ve Şakir Mehmed’in eserleri, manzum tercümedir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçukluları döneminde oluşan tasavvufî düşüncede üç büyük düşünce mektebinden biri olan Horasanîler mektebinin mensuplarından biri değildir?
Bahaeddin-i Veled |
İbn Arabî |
Seyyid Burhaneddin |
Necmeddin-i Razî |
Evhadüddin-i Kirmanî |
İbn Arabî Vahdet-i Vücûd mektebi olarak da anılan Mağrip (Endülüs ve Kuzey Afrika) mektebine mensuptur.
4.Soru
1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazılan Kıssa-i Yu^suf adlı eser aşağıdakilerden hangisine aittir?
1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazılan Kıssa-i Yu^suf adlı eser aşağıdakilerden hangisine aittir?
S¸eyh Ali b. Muhammed |
S¸eyyad Hamza |
Fahreddin bin Mahmud |
Haliloğlu Ali |
Hakim Süleyman |
Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı Kıssa-i Yu^suf adlı eseri ile Fahreddin bin Mahmud İbni’l-Hüseyn’in yazdığı Behçetü’l-hada^yık fi-Mev’izeti’l-hala^yık, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran- Türkçe eserlerdir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘’Muhabbet-Nâme’’ adlı eserle ilgili bir özellik değildir?
Nâme adı verilen on bir bölümden oluşan eserin her bölümünde güzellik, din, doğa, aşk, kahramanlık gibi ayrı bir konuya değinilmiştir. |
Harezm Türkçesinin Altın Ordu sahasına ait din dışı eserlerinden biridir. |
Aruz vezninin mefâîlün mefâîlün feûlün kalıbıyla düzenlenmiş mesnevi tarzında bir eserdir. |
Harezmî mahlaslı biri tarafından yazılmış olan eserde sevgilinin güzelliği betimlenmiş ve sevgili övülmüştür. |
Eserin biri Uygur alfabesiyle, diğerleri ise Arap alfabesiyle olmak üzere toplam dört nüshası tespit edilmiştir. |
Muhabbet-Nâme, din dışı konuları ele alan bir eserdir.
6.Soru
"Sen dilersen Mevlana'ya iresin
Şâhcelâlüddîn'i dahı göresin"
beyti ile Mevlana'nın büyüklüğüne vurgu yapan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Elvan Çelebi |
İzzetoğlu |
Kastamonulu Şâzî |
Yazıcıoğlu Mehmed |
Kirdeci Ali |
"Sen dilersen Mevlana'ya iresin
Şâhcelâlüddîn'i dahı göresin"
beyti ile Mevlana'nın büyüklüğüne vurgu yapan şair İzzetoğlu'dur.
7.Soru
Mena^hic-i Seyfi^ adlı Farsça eserini Seyfeddin Tuğrul’a sunan aşağıdakilerden hangisidir?
Mena^hic-i Seyfi^ adlı Farsça eserini Seyfeddin Tuğrul’a sunan aşağıdakilerden hangisidir?
Mevlana Celaleddin-i Rumi^ |
S¸eyh Nasuriddin Mahmud el- Hoyi^ |
Evhahüddin-i Kirmani^ |
Muhyiddin-i Arabi^ |
Ahi Evren |
Mena^hic-i Seyfi^ adlı Farsça eserini Seyfeddin Tuğrul’a sunan Ahi Evren, Moğolların bas- kısıyla Kırşehir emiri Nureddin Caca tarafından 1262 yılında şehit edilmiştir.
8.Soru
I. Karahanlıca
II. Oğuz-Kıpçakça
III. Çağatayca.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Samoyloviç’e göre Orta Asya Türk edebî dilleri kategorisinde yer alır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Samoyloviç’e göre, Orta Asya Türk edebî dilleri üçe ayrılır: 1, Karahanlıca, 2. Oğuz-Kıpçakça, 3. Çağatayca.
9.Soru
Anadolu Selçuklu Devleti aşağıdaki hükümdarlardan hangisi ile çöküş dönemi başlamıştır?
Alp Arslan |
Süleyman Şah |
I. Mesud |
II. Keyhüsrev |
II. Mesud |
I. Alaaddin Keybkubad’ın ölümünden sonra (1237) Selçuklu Devleti’nin yükseliş devri sona ermiş ve yerine geçen oğlu II. Keyhüsrev ile birlikte çöküş dönemi başlamıştır.
10.Soru
Sayfa kenarlarında Sırların Cevherleri adlı eserden alınmış toplam altı dörtlük bulunan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Kısasül Enbiya. |
Mu'inül Mürid. |
Mirac-name. |
Muhabbet-name. |
Cümcüme-name. |
Muinül Müeid. Cevap B'dir.
11.Soru
“Eğer şiir başarılı olursa, hazineler ve defineler bağışlarım. Çünkü bu
manzum kitapla benim adım bu fani dünyada ölümsüz olarak kalacak. Bu fani dünyada ve geçici âlemde unutulmadan kalmak ve ismin ebedî olarak anılması, çok büyük bir itibar ve ulaşılması zor bir başarıdır.” Bu sözleri Fahreddin Behramşah, Mahzenü’l-esrâr adlı eser için söylemiştir. Eserin şairi kimdir?
Sultan Veled |
Nizamî-i Gencevî |
Mevlana |
Yunus Emre |
Nizameddin Ahmed-i Erzincanî |
Mahzenü’l-esrâr, Nizami-i Gencevi'ye ait bir eserdir.
12.Soru
Anadolu’da ilk ilmî faaliyetler hangi yıllar aralığında başlamıştır?
1411-1470 |
1400-1470 |
1021-1068 |
1220-1300 |
1071-1178 |
Anadolu’da ilk ilmî faaliyetler, 1071-1178 yılları arasında Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri, Malatya ve civarlarında hâkimiyet kuran Danişmendliler döneminde ve onların hâkim olduğu bölgelerde başlamıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk yazı dilinin asıl başlangıcı olarak sayılabilecek olan “defterler dahı Türkçe yazılacaktır” emrini veren vezirdir?
Mehmed Bey |
Sultan Veled |
I. Gıyaseddin Keyhusrev |
I. Alaaddin Keykubad |
I. İzzeddin Keykavus |
Karaman Bey’in oğlu Mehmed Bey’in (öl. 1277) 13 Mayıs 1276 tarihinde “şimden girü hiç kimesne kapuda ve divanda ve meca^lis ve seyra^nda Türki^ dilinden gayrı dil söylemeyeler” şeklinde alınan divan kararını okuması ve bu karardan sonra Yazıcıoğlu Ali’nin Selçukna^me’sinden öğrendiğimize göre, “defterler dahı Türkçe yazılacaktır” şeklinde emir vermesi, Türk yazı dilinin asıl başlangıcı olmuştur. Bu emir dönemin şair ve yazarlarının Türkçe eser yazmalarında etkili olmuştur. Doğru cevap A’dır.
14.Soru
Aşağıdaki beyliklerden hangisi Balıkesir’de kurulmuştur?
Saruhanoğulları Beyliği |
Sâhip Ataoğulları Beyliği |
Hamidoğulları Beyliği |
Karesioğulları Beyliği |
Menteşeoğulları Beyliği |
Karesioğulları Beyliği, (Balıkesir, 1297-1360)
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde Mesnevi'nin tamamını tercüme veya şerh eden şahsiyetler arasında yer almaz?
Sürurî (öl. 1562) |
Sudî (16 yy.) |
İsmail Rüsuhî Dede (Ankaravî) (öl. 1631) |
Yusuf Dede (öl. 1669) |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Recaizade Mahmut Ekrem
16.Soru
Altın Ordu sahasında yazılmış bilinen en eski Türkçe eser olan Hüsrev ü Şirin adlı eserde İran kralı Hürmüz’ün oğlu Hüsrev ile Ermeni kraliçesi Mihin Banu’nun yeğeni Şirin arasında geçen bir aşk öyküsü anlatılmaktadır.
‘’Hüsrev ü Şirin’’ adlı eserin türü, aşağıdakilerden hangisidir?
Menkıbe |
Mesnevi |
Tahkiye |
Kıssa |
Destan |
Eser mesnevi biçiminde yazılmıştır. Aruzun feûlün feûlün feûlün feûl kalıbında düzenlenmiş ve beyitlerden oluşan, olay üzerine kurulu manzumelerdir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XIV. yüzyılda yazılmış bir eser değildir?
Yunus Emre’nin Divan’ı |
Gülşehrî’nin Mantıku’t-tayr’ı |
Âşık Paşa’nın Garîb-nâme’si |
Ahmed Fakih’in Çarh-nâme’si |
Tursun Fakih’in Gazavât-ı Bahr-ı Ummân |
Anadolu’da XIII. yüzyılda yazıldığı bildirilen yukarıdaki eserleri, XIV. yüzyılda Yunus Emre’nin Divan’ı ile Risâletü’n-nushiyye’si, Gülşehrî’nin Mantıku’t-tayr’ı ve Âşık Paşa’nın Garîb-nâme’si ile Tursun Fakih’in Gazavât-ı Bahr-ı Ummân ve Sanduk adlı eseri takip eder.
18.Soru
Sultan Veled, az da olsa, gerçek manada Türkçe gazel yazan ilk şairdir. Manzum eserlerinin toplam beyit sayısı 30.000’e ulaşan Sultan Veled’in devrinde velûd (=çok eser veren) bir şair olduğu görülür. Beyit sayısı yaklaşık 12700 olan, kaside, gazel, terci-bend ve rübaî gibi çeşitli nazım şekilleri yer alan bu büyük eserde otuza yakın vezin kullanılmıştır. Divan’ın gazeller bölümünde, Türkçe-Farsça-Rumca yazılmış mülemma manzumeler de bulunmaktadır. Şiirler vezinlere ayrılarak alfabetik bir sırada yazılmıştır. Bu eser Sultan Veled’in hangi eseridir?
Divan |
Ma’ârif |
İbtidâ-nâme |
Rebâb-nâme |
İntihâ-nâme |
Divan: Beyit sayısı yaklaşık 12700 olan, kaside, gazel, terci-bend ve rübaî gibi çeşitli nazım şekilleri yer alan bu büyük eserde otuza yakın vezin kullanılmıştır. İbtidâ-nâme: Sultan Veled’in 1291 yılında yazdığı ilk mesnevisi olan ve 8760 beyitten oluşan bu eserde, 76 Türkçe beyit bulunmaktadır. Fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün vezninde yazılan eserin kaynağı Mesnevî’dir. Rebâb-nâme: 8000 beyit olan ve 1300-1301 yılında yazılan bu eser, Mesnevî vezni (=fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün) ve etkisi ile yazılmıştır. İbtidâ-nâme ile hemen hemen aynı konular işlenen eserin ondan farkı, burada Mevlana hakkında geniş bilgi verilmesidir. İntihâ-nâme: 8300 beyiti bulan bu eser, Sultan Veled’in üçüncü mesnevisidir. Bu da Mesnevî vezni ile yazılmış büyük bir öğüt kitabıdır. Eserde, Hak yolcularının uyanık olmaları, şeytana ve nefse uymamaları anlatılır. Ma’ârif: Farsça mensur bir eser olup, elli altı bölümden meydana gelmiştir. Eserde Senaî ve Mevlana’dan şiirlere de yer verilmiştir. Sultan Veled’in dinî, ahlâkî öğütlerinin yer almıştır.
19.Soru
“Cennetin Açık Yolu” ya da “Cennete Giden Yol” anlamına gelen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mu’înü’l-Mürîd |
Nehcü’l-Ferâdîs |
Kısasü’l-Enbiyâ |
Mukaddimetü’l-Edeb |
Dâsitân-ı Cümcüme |
Harezm Türkçesi’nin ses ve şekil özelliklerini en iyi yansıtan eserlerinin başında gelen Nehcü’l-Ferâdîs’in Türkçe adı, yine eserde Uştmahlarnın Açuk Yolı olarak zikredilmiştir. Buna göre eserin adı, “Cennetin Açık Yolu” ya da “Cennete Giden Yol” anlamına gelmektedir. Nehcü’l-Ferâdîs, her iki dünyada da mutlu olmak isteyenlerin bilmesi gereken İslâmî bilgileri, hikâyeler içinde sade bir dille ve akıcı bir üslupla anlatan dini karakterde bir eserdir. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdaki hükümdarlardan hangisinin dönemi Anadolu Selçuklu Devleti’nin her yönden en yüksek devri olmuştur?
Süleyman Şah |
I. Kılıç Arslan |
Alaaddin Keykubad |
II. Keyhüsrev |
Sultan II. Mesud |
Alaaddin Keykubad dönemi (1220-1237), Anadolu Selçuklu Devleti’nin her yönden en yüksek devri olmuştur. Bu dönemde Anadolu’da siyasi^ birlik ve asayiş sağlanmış, top- lum huzurlu bir hayata kavuşmuştur. Alaaddin Keykubad, vefatından önce gelen Moğol istilasını, -kısa bir süreliğine de olsa- akıllıca siyasi^ tedbirlerle geciktirmiştir. Bu dönemde, Anadolu’nun siyasi^ ve iktisadi^ yönlerden güçlü oluşu, büyük merkezlerde ilim ve sanat faaliyetlerinin gelişmesini sağlamıştır. Doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ