VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ben bu Türkî defterin çün dürmeyem
Pârisîcesi-y-ile degşürmeyem
Kimse böyle tonlu söz söylemedi
Kimse bundan yig kitâb eylemedi
Yukarıda geçen mısraların yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Âşık Paşa |
Yunus Emre |
Necmeddin-i Kübra |
Gülşehrî |
Ahi Evren |
Ben bu Türkî defterin çün dürmeyem
Pârisîcesi-y-ile degşürmeyem
Kimse böyle tonlu söz söylemedi
Kimse bundan yig kitâb eylemedi
mısraları Gülşehrî tarafından kaleme alınmıştır.
2.Soru
Senüñ yüzüñ güneşdür yoksa aydur Canum aldı gözüñ dakı ne aydur Benüm iki gözüm bilgil canumsın Beni cansuz koyasın sen bu keydür Yukarıda önemli tasavvuf aydınlarından birinin yazdığı gazelden alıntı yapılmıştır. Bu manzumeler kim tarafından yazılmıştır?
Mevlana |
Sultan Veled |
Ahmed Fakih |
Yunus Emre |
Şems-i Tebrizi |
Yukarıda alıntısı yapılmış olan manzume Sultan Veled'in Divan adlı eserindeki gazel bölümündeki bir gazeldir. Beyit sayısı yaklaşık 12700 olan, kaside, gazel, terci-bend ve rübaî gibi çeşitli nazım şekilleri yer alan Divan adlı bu büyük eserde otuza yakın vezin kullanılmıştır. Divan’ın gazeller bölümünde, Türkçe-Farsça-Rumca yazılmış mülemma manzumeler de bulunmaktadır.Şiirler vezinlere ayrılarak alfabetik bir sırada yazılmıştır. Divan’daki Türkçe beyitleri Veled Çelebi ile Feridun Nafiz Uzluk tarafından yayımlanmıştır (Veled Çelebi (İzbudak), Divan-ı Türki-i Sultan Veled, İstanbul 1925; Feridun Nafiz Uzluk, Divan-ı Sultan Veled, İstanbul 1941). Mecdut Mansuroğlu ise daha sonra Divan ve mesnevilerde yer alan Türkçe şiirlerin tamamını eklediği bir inceleme bölümüyle tekrar yayımlamıştır. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
"Senüñ yüzüñ güneşdür yoksa aydur/Canum aldı gözüñ dahı ne aydur" beyti için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Sevgilinin yüzü güle benzetilir. |
Sevgilinin yüzü güneşe benzetilir. |
Sevgilinin yüzü aya benzetilir. |
Sevgilinin gözü (gamzeler ile) can alır. |
Beyit, Sultan Veled'e aittir. |
Sevgilinin yüzü bu beyitte güle benzetilmemiştir.
4.Soru
Kütahya'da, 1300-1429 yılları arasında kurulmuş olan beylik aşağıdakilerden hangisidir?
Kütahya'da, 1300-1429 yılları arasında kurulmuş olan beylik aşağıdakilerden hangisidir?
C¸obanoğulları Beyliği |
Karesioğulları Beyliği |
Sa^hip Ataoğulları Beyliği |
Germiyanoğulları |
La^dik (İnançoğulları) Beyliği |
Germiyanoğulları Beyliği, (Kütahya, 1300-1429)
5.Soru
Anadolu’da, istihbarat için önemli olan ilim aşağıdakilerden hangisidir?
Kozmoloji |
Astroloji |
Astronomi |
Simya |
Matematik |
Anadolu Selçuklu Devleti’nde aklî ilimlerde önemli gelişmeler ve değişmeler olmuştur. Bu ilimlerin, sosyal hayattaki teknik uygulamaları geliştirilirken teorik çerçeveleri zenginleştirilmiştir. Bu ilimlerden ilk göze çarpan ve özellikle istihbarat için oldukça önemli olan astronomidir. Çünkü astronomi ile matematiğin birleşimine dayanan astroloji, temelinde yer alan kozmolojik ilkelerden hareketle, geleceğe dair olması mümkün ya da muhtemel olayların tespiti konusunda önemlidir.
6.Soru
Anadolu Selçuklu Devleti'ni kim kurmuştur?
I. Kılıç Arslan |
Süleyman Şah |
Alaaddin Keykubat |
I. Gıyaseddin Keyhusrev |
I. İzzeddin Keykavus |
Malazgirt zaferinden sonra üç dört yıl içinde Anadolu’nun büyük bir kısmının fethedilmesinde önemli rolü olan Süleyman Şah, büyük bir mücadeleden sonra Bizanslılardan İznik’i alıp başşehir yaparak Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurmuştur (1075-1080).
7.Soru
I. Harezm Türkçesi dönemi, yeni yazı dillerinin ayrışmaya başladığı dönemin adıdır.
II. Harezm Türkçesi döneminde kendi ağız özelliklerini yazı diline dâhil etmeye başlamışlardır.
III. Harezm Türkçesi, Timurlular zamanında sona ermiş, yerini Karahanlı Türkçesine bırakmıştır.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Harezm Türkçesi dönemi için doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Harezm Türkçesi dönemi, yeni yazı dillerinin ayrışmaya başladığı dönemin adıdır. Harezm Türkçesi döneminde kendi ağız özelliklerini yazı diline dâhil etmeye başlamışlardır. Harezm Türkçesi, Timurlular zamanında sona ermiş, yerini Çağatay Türkçesine bırakmıştır.
8.Soru
Anadolu’da yazılan ilk Türkçe eser aşağıdakilerden hangisidir?
Bezm ü Rezm |
Târîh-i Âl-i Selçuk |
Makâlât |
Fihî-mâ-fîh |
Behçetü’l-hadâyık |
Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı Kıssa-i Yûsuf adlı eseri ile Fahreddin bin Mahmud İbni’l-Hüseyn’in yazdığı Behçetü’l-hadâyık fi-Mev’izeti’lhalâyık, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran Türkçe eserlerdir.
9.Soru
Hangisi Anadolu sınırları içinde bir medrese değildir?
Tacü’l-vezir Medresesi |
Sahibiyye Medresesi |
Şerif Mes’ud Medresesi |
Cacabey Medresesi |
Tilla-kari Medreses |
Tilla-kari medresesi Semerkand'tadır.
10.Soru
Anadolu’da asırlar boyunca birlikte okunan Farsça önemli birkaç kitaptan birisidir. Türkçeye çok sayıda çevirisi yapılmış ve şerhler yazılmıştır. Mevlana’nın bu eserini ezberleyip icazet aldıktan sonra dinleyicilere okuyup açıklayan kişilere de Mesnevîhân unvanı verilmiştir. Bu eser Mevlana’nın hangi eseridir?
Mesnevî |
Mektûbât |
Fîhi Mâ Fîh |
Divan-ı Kebir |
Mecâlis-i Seb’a |
Anadolu’da asırlar boyunca birlikte okunan Farsça önemli birkaç kitaptan biri, Mevlana’nın Mesnevî’sidir. Türkçeye çok sayıda çevirisi yapılan ve şerhler yazılan Mesnevî’yi ezberleyip icazet aldıktan sonra dinleyicilere okuyup açıklayan kişilere Mesnevîhân (Mesnevi okuyan) unvanı verilmiştir.
11.Soru
Sıffîn savaşından sonra Hz. Ali’ye isyan eden topluluğa mensup kişilere ne ad verilirdi?
Sunni |
Maturidi |
Harici |
Eş’ari |
Hanefi |
Sıffîn savaşından sonra Hz. Ali’ye isyan eden topluluğa mensup kişilere Harici adı verilirdi. Doğru cevap “C” şıkkıdır.
12.Soru
I. Mesnevi
II. Fihi Mafih
III. Divan-ı Kebir
Yukarıda eserleri sayılan şahsiyet aşağıdakilerden hangisidir?
Mevlana |
Yunus Emre |
Nizami |
Ahi Evren |
Gülşehri |
Eserler, Mevlana'ya aittir.
13.Soru
İskender-nâme hangi türün bir kişi etrafında gelişen farklı bir türü olarak ortaya çıkmıştır?
Camasb-nâme
|
İskender-nâme
|
Sam-nâme
|
Cihângir-nâme
|
Şeh-nâme
|
14.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi Harezmce diline aittir?
Fars dili |
İran dili |
Arap dili |
Eski Mısır dili |
Eski Yunanca |
Harezmce denilen dilin Avesta, Osset, Soğd ve Yagnob dilleri gibi bir İran dili olduğu anlaşılmıştır. Doğru cevap B’dir.
15.Soru
Altın Ordu Hanlığının son büyük hanı aşağıdakilerden hangisidir?
Toktamış Han. |
Batu Han. |
Cengiz Han. |
Cuci Han. |
Berke Han. |
Toktamış Han. Cevap A'dır.
16.Soru
1071’de Malazgirt ovasında Bizans ordusunu yenerek Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi, Türkleşmesi ve İslâmlaşmasının yolunu açan hükümdar kimdir?
Danişmend Gazi |
Gıyaseddin Keyhüsrev |
Melikşah |
Alparslan |
Selahaddin Eyyubi |
Selçuklu hükümdarı Alparslan, 1071’de Malazgirt ovasında Bizans ordusunu yenerek
Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi, Türkleşmesi ve İslâmlaşmasının yolunu açmıştır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hüsam Kâtip tarafından yazılmış manzum eserin adıdır?
Cümcüme-nâme |
Mi’râc-nâme |
Muhabbet-nâme |
Mu’înü’l-Mürîd |
Nehcü’l-ferâdîs |
Cümcüme-nâme ya da Dâsitân-ı Cümcüme, Altın Ordu’da 1368-1369 yıllarında Hüsam Kâtip tarafından yazılmış manzum bir eserdir.
18.Soru
Altın Ordu Hanlığı hangi yıl tarih sahnesindeki yerini Kırım, Kazan, Sibir, Astrahan ve Nogay Hanlıklarına bırakmıştır?
1502 |
1512 |
1522 |
1532 |
1542 |
15. yüzyılda Timur’un peşi sıra saldırılarına maruz kalan Altın Ordu Hanlığı, bu yüzyılda iyice güçten düşmüş, 1502 yılında tarih sahnesindeki yerini kendisinden doğmuş olan Kırım, Kazan, Sibir, Astrahan ve Nogay Hanlıklarına bırakmıştır. Doğru cevap A’dır.
19.Soru
Mevlana'nın Mesnevi'si hangi dilde kaleme alınmıştır?
Arapça |
Farsça |
Türkçe |
Rumca |
İbranice |
Farsça
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran- Türkçe eserin adıdır?
Behçetü’l-hada^yık fi-Mev’izeti’l- hala^yık |
Di^vanü Lügati’t-Türk |
Di^van-ı Hikmet |
Kıssa-i Yu^suf |
Mecmu^’atü’n-neza^’ir |
Haliloğlu Ali’nin 1303’te hece vezniyle ve dörtlüklerle yazdığı Kıssa-i Yu^suf adlı eseri, XIII. yüzyılda yazılan karışık dilli -hem Doğu Türkçesi hem eski Anadolu Türkçesi özellikleri bulunduran- Türkçe eserdir. Doğru cevap D’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ