VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1313 yılında (tarih yetti yüz on üç erdi yılı), Harezm’de yazılmış, dini tasavvufi konuları didaktik tarzda işleyen manzum eser aşağıdakilerden hangisidir?
Kısasü’l-Enbiyâ |
Mukaddimetü’l-Edeb |
Mu’înü’l-Mürîd |
Mi’rac-nâme |
Hüsrev ü Şirin |
Mu’înü’l-Mürîd, 1313 yılında (tarih yetti yüz on üç erdi yılı), Harezm’de yazılmış, dini tasavvufi konuları didaktik tarzda işleyen manzum bir eserdir. Eserin dili, geniş halk kitlelerini bilgilendirmek maksadıyla kaleme alındığı için, sadedir. Yaklaşık 900 beyit tutarında olan eser (Toparlı 1998: 11), Şehnâme vezni olarak bilinen, aynı zamanda Kutadgu Bilig ve Atebetü’l-Hakâyık’ın da vezni olan fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûl kalıbıyla yazılmıştır.Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Anadolu’daki medreselerin en eskileri, XII. asrın ilk yarısında ve Danişmendliler döneminde aşağıdaki yerleşim yerlerinden hangisinde yapılmamıştır?
Tokat |
Adana |
Niksar |
Kayseri |
Sivas |
Anadolu’daki medreselerin en eskilerinin, XII. asrın ilk yarısında ve Danişmendliler döneminde Tokat, Niksar, Sivas ve Kayseri’de yapılmıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ali Şir Nevai'nin eseridir?
Mecalisü'n Nefais. |
Cümcüme- name. |
Mirac-name. |
Hüsrev-ü Şirin. |
Muhabbet-name. |
Mecalisün Nefais. Cevap A'dır.
4.Soru
Türk dili, edebiyatı ve kültürü açısından oldukça önemli olan Dede Korkut Hikâyeleri, nerede derlenmiştir?
Amasya |
Konya |
Tokat |
Kars |
Kütahya |
Türk dili, edebiyatı ve kültürü açısından oldukça önemli olan Dede Korkut Hikâyeleri, XIV. asırda Amasya’da derlenmiştir.
5.Soru
Mecalisün Nefais adlı eserde hangi esere Harezm türkçesiyle şerh yazıldığı ifade edilmektedir?
Kaside-i Bürde. |
Cümcüme name. |
Mirac name. |
Hüsrev ü Şirin. |
Muhabbet name. |
Kaside-i Bürde. Cevap A'dır.
6.Soru
Erken tarihten itibaren İslâmlaşmaya başlayan Harezm bölgesi, kaç yılından sonra Samanoğulları tarafından idare edilmeye başlanmıştır?
955 |
965 |
975 |
985 |
995 |
Erken tarihten itibaren İslâmlaşmaya başlayan Harezm bölgesi, 995 yılından sonra Samanoğulları tarafından idare edilmeye başlanmıştır. Doğru cevap E’dir.
7.Soru
İslâm’ın doğuşundan yaklaşık bir asır sonra ortaya çıkmış, İslâm dinini akıl, ölçü ve kurallarına göre yorumlayan dinî ve felsefî hareket nedir?
Mutezile |
İnşa |
Emsile |
Merzbân-nâme |
Keşfü’l akabe |
İslâm’ın doğuşundan yaklaşık bir asır sonra ortaya çıkmış, İslâm dinini akıl ölçü ve kurallarına göre yorumlayan dinî ve felsefî hareket Mutezile hareketidir.
8.Soru
Türk edebiyatının en önemli araştırmacılarından biri olan Fuad Köprülü’ye göre Anadolu’da yazılan ilk Türkçe yazılan eser hangisidir?
Mantıku’t-tayr |
Şeyh San’ân Kıssası |
Salsal-nâme |
Çarh-nâme |
Dânişmend-nâme |
Fuad Köprülü, Ahmed Fakih’in Çarh-nâme’sini, Anadolu’da, XIII. yüzyılda yazılan
ilk Türkçe eser olarak kabul etmiştir. Ancak, Köprülü’den sonra Ahmed Fakih ve eserleri
üzerine yapılan çalışmalara göre, Ahmed Fakih adını taşıyan farklı yüzyıllarda yaşamış
değişik kişilerin varlığı ve bunların birbirine karıştırıldığı da söz konusudur. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Uştmahlarnın Açuk Yolı anlamına gelen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Muhabbet-name. |
Mirac-name. |
Cümcüme-name. |
Nechül Feradis. |
Hüsrevü Şirin |
Nechül Feradis. Cevap D'dir.
10.Soru
"Mevlana, hemen tamamı gazel, tercî’ ve rubailerden oluşan ............... diğer adıyla Külliyât-ı Şems’te, özellikle ilahî aşkını, gönül derdini, tasavvufî konuların yanında sabır, hoşgörü, insanlara iyilik etmek ve yardımda bulunmayı, mazmun ve remizlerle şiirin imkânlarını kullanarak anlatmıştır. Ayrıca mecazî aşka da yer verilen rüba’îlerde
gerek ilâhî gerekse mecazî aşk, teşbih, istiare ve sembollerle anlatılmaktadır."
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Mektûbât |
Divan-ı Kebir |
Mesnevi |
Fîhi Mâ Fîh |
Mecâlis-i Seb’a |
Mevlana, hemen tamamı gazel, tercî’ ve rubailerden oluşan Divan-ı Kebir, diğer adıyla Külliyât-ı Şems’te, özellikle ilahî aşkını, gönül derdini, tasavvufî konuların yanında sabır, hoşgörü, insanlara iyilik etmek ve yardımda bulunmayı, mazmun ve remizlerle şiirin imkânlarını kullanarak anlatmıştır. Ayrıca mecazî aşka da yer verilen rüba’îlerde
gerek ilâhî gerekse mecazî aşk, teşbih, istiare ve sembollerle anlatılmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XII-XIII. yüzyıllarda Anadolu’da tasavvufu yaymaya katkıda bulunan isimlerden değildir?
Ahi Evren |
Mevlana Celaleddin-i Rumî |
Muhyiddin-i Arabî |
Sadreddin-i Konevî |
Yusuf Has Hacip |
Mevlana Celaleddin-i Rumî (öl. 1273), Sühreverdî (öl. 1234), Ahi Evren (öl. 1261), Muhyiddin-i Arabî (öl. 1240) ve Sadreddin-i Konevî (öl. 1274) gibi mutasavvıf şahsiyetler, Farsça ve Arapça yazdıkları eserlerle, okumuş çevrelerde tasavvufu yaymışlardır.
12.Soru
Arap ve Uygur harfleriyle yazılmış hukuk belgeleri aşağıdakilerden hangisidir?
Divan-ı Lügat-ı Türk. |
Atabetül hakayık. |
Yarkend dökümanları. |
Cümcüme name. |
Mirac name. |
Yarkend dökümanları. Cevap D'dir.
13.Soru
Cennetin açık yolu anlamına gelen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Cümcüme name. |
Mirac name. |
Muhabbet name. |
Nehcül Feradis. |
Kısasül Enbiya. |
Nechül Feradis.Cevap D'dir.
14.Soru
"1203’te başlayıp 1206 yılında tamamlayarak Gıyaseddin Keyhüsrev’e ithaf edilen, Büyük Selçuklular ile İsfahan Selçuklularını konu edinen Râhatu’s-sudûr veÂyetü’s-sürûr adlı tarihî eser Fars nesrinin en güzel örneklerinden biridir. Hem sahip olduğu akıcılık hem de birçok tarihî, kültürel ve sosyal olaydan bahsetmesinden dolayı, VII/XIII. asrın en önemli kitaplarındandır." Sözü edilen kitabın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Şihabeddin-i Sühreverdî |
Tiflisli Hubeyş b. İbrahim |
Muhammed b. Gazî-i Malatyavî |
Ravendî |
Kemaleddin Ebu Bekr b. Sa’idü’rradî |
Ravendî’nin 599/1203’te başlayıp 603/1206 yılında tamamlayarak Gıyaseddin Keyhüsrev’e ithaf ettiği, Büyük Selçuklular ile İsfahan Selçuklularını konu edinen Râhatu’s-sudûr ve Âyetü’s-sürûr adlı tarihî eseri önemlidir.
15.Soru
I. Tekkelerin yaygınlaşması
II. Arapça ve Farsça ile İslam kültürünü iyi öğrenmiş aydınların bulunması
III. Anadolu insanı'nın göçebe yapısı
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri XIII. yüzyılda Anadolu’da dinî-tasavvufî edebiyatın başlayıp gelişmesini ve bu edebiyatın önemli temsilcilerinin yetişmesini sağlayan gelişmelerdendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
XIII. yüzyılda tekkelerin yaygınlaşmasını sağlayan siyasî ve sosyal gelişmelerin yanında Arapça ve Farsça ile İslam kültürünü iyi öğrenmiş aydınların bulunması, Anadolu’da dinî-tasavvufî edebiyatın başlayıp gelişmesini ve bu edebiyatın önemli temsilcilerinin yetişmesini sağlamıştır.
16.Soru
Malatya’da eğitim gören Anadolu Selçuklu Devleti sultanı aşağıdakilerden hangisidir?
I. Kılıç Arslan |
I. Alaaddin Keykubad |
III. Selim |
I. Gıyaseddin Keyhüsrev |
II. Süleymanşah |
Özellikle, Anadolu Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev’in veziri Malatyalı Muhammed Gazi, Şeyh Ebu Tahir Ahmed-i İsfahanî gibi İran asıllı kişiler, Malatya’ya gelip yerleşmişler ve burada ilmî ve kültürel faaliyetlerde bulunmuşlardır. Bu da, İran kültürü ile Süryanî kültürünün buluştuğu Malatya’ya, Sasaniler devrindeki ilmî ve fikrî hareketliliği yeniden kazandırmıştır. Hatta İran millî kültürünün yeniden canlandığı Malatya, Selçuklular döneminde şehzadelerin eğitim görüp devlet idaresine hazırlandıkları bir merkez hâline gelmiştir. Nitekim I. Gıyaseddin Keyhüsrev ve oğlu I. İzzeddin Keykavus burada eğitim gören Anadolu Selçuklu sultanlarındandır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam'ın doğuşundan yaklaşık bir asır sonra ortaya çıkan, İslam dinini akıl ölçü ve kurallarına göre yorumlayan dini hareketin adıdır?
Emsile |
Mutezile |
Maturdilik |
Heterodoks |
Ahilik |
İslam'ın doğuşundan yaklaşık bir asır sonra ortaya çıkan, İslam dinini akıl ölçü ve kurallarına göre yorumlayan dini hareketine Mutezile adı verilmektedir.
18.Soru
Anadolu'da söylenen ilk şiir Farsçadır. Bu şiirin şairi kimdir?
İbnü’l-Kemal İlyas b. Ahmed |
Şihabeddin-i Sühreverdî |
Evhadüddin-i Kirmanî |
Mevlana |
Tiflisli Hubeyş bin İbrahim |
Anadolu’da ilk söylenen şiir Farsça olup Tiflisli Hubeyş bin İbrahim’e aittir.
19.Soru
Fuad Köprülü'nün, Anadolu’da, XIII. yüzyılda yazılan ilk Türkçe eser olarak kabul ettiği aşağıdakilerden hangisidir?
Çarh-nâme |
Mantıku’t-tayr |
Şeyh San’ân Kıssası |
Salsal-nâme |
Dânişmend-nâme |
Fuad Köprülü, Ahmed Fakih’in Çarh-nâme’sini, Anadolu’da, XIII. yüzyılda yazılan ilk Türkçe eser olarak kabul etmiştir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Selçukluların Anadolu’nun hemen her şehir ve kasabasına inşa ettiği hastanelere verdiği isimlerden biri değildir?
Dârü’ş-şifâ |
Dârü’l-âfiye |
Dâru’s-sıhha |
Ravzatu’l-ukûl |
Bîmâristân |
Ravzatu’l-ukûl, Muhammed bin Gazi el-Malatyavî’nin devlet idaresi ve ahlâka dair olan kitabıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ