XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Ara 5. Deneme Sınavı

1.Soru

Divanu Lügati't Türk ile ilgili olarak söylene hangi ifade doğrudur?

Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür

Yazarı Yusuf Has Hacip'tir

Yazımı 1072'de bitmiştir

Farsça öğretmek üzere yazılmıştır

3 yazma nüshası vardır

2.Soru

tiriglikke tatgı süçig can sevinçi yigitlik teg edgü yok ermiş ayıttım

dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan sağlık dolu bir şey yokmuş

Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan heyecanlı bir şey yokmuş

Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan huzurlu bir şey yokmuş

Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan iyi bir şey yokmuş

Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan güzel bir şey yokmuş

3.Soru

' Kişi+ni?' sözcüğü hangi duruma örnektir?

Yönelme durumu

Tamlayan durumu

Belirtme durumu

Yalın durumu

4.Soru

+la/+le eki, aşağıdakilerden hangisini türetir?

Genellikle yer adları türetir.

Yer ve eşya adları ile soyut adlar türetir.

Benzerlik ifade eden sıfatlar türetir.

Olumsuz sıfatlar türetir.

Belirteç türünde adlar türetir.

5.Soru

Hangi cümlede -mAz / -mAs olumsuz geniş zaman çekim eki olarak kullanılmıştır?

özüm taplamaz neŋ biri yalġan ol

yazmas atım yaġmur yaŋılmas bilge yaŋku

bahıllık otalap oŋulmaz ig ol

aka kėlsü arzu kurımaz bolup

kılıç teprer erken yaġı tepremez

6.Soru

Kutadgu Bilig ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

Eserin başında mensur ve manzum mukaddimeler ile babların fihristi bulunmaktadır.

Aruzun mütekarib vezniyle yazılan bu didaktik eser, 6645 beyittten oluşmaktadır.

Yusuf Has Hâcib, Kutadgu Bilig’i Karahanlı sülalesinden Buğra Karahan Ebu Ali Hasan
bin Süleyman Arslan Karahan adına yazmıştır.

Kutadgu Bilig ‘mutluluk ve kutsallık veren bilim’ demektir.

Kutadgu Bilig Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır.

7.Soru

"yıgaç+dın" kelimesindeki "-dın" eki Karahanlı Türkçesinde ismin hangi durumundadır?

Bulunma

Vasıta

Yönelme

Belitme

Ayrılma

8.Soru

Sezik-er men sözcüğündeki -er eki aşağıdakilerden hangisini belirtmektedir?

Belirsiz Geçmiş Zaman

Belirli Geçmiş Zaman

Geniş zaman

Gelecek zaman

Şimdiki zaman

9.Soru

Karahanlı Türkçesindeki "Gereklilik kipi" aşağıdakilerden hangisidir?

-lim

-sın

-men

-ğul-gü (kerek)

-dum

10.Soru

"Avlap meni koyma?ız" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Beni öylece bırakmayın.

Beni avlayınca bırakmayın.

Beni avlayarak bırakmayın.

Beni avlayıp bırakmayın.

Beni avlanmış şekilde bırakmayın.

11.Soru

Büzüşme, ulaç eki almış asıl eylemin üzerine iktidarlık çatısını kuran u- yardımcı eyleminin gelmesiyle iki eylem birleşerek olumluda -u-, olumsuzda ise, -uma-/-üme- biçimini oluşturur. Aşağıdaki kelimelerden hangisi büzüşmeye örnektir?

bodun

kirümez

adak

kadın

kedim

12.Soru

Yukarıdaki metnin çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

yana kėlgel emdi yigitlik maŋa sen

yana kėlgil emdi yiğitlik maŋga sen

yanga kėlgil emdi yigitlik maŋa sen

yana kėlgil emdi yigitlik maŋga sen

yana kėlgil emdi yigitlik maŋa sen

13.Soru

Aşağıdaki addan eylem türeten eklerden hangisi geçişli eylemler türetir?

+g·ır-

+I-

+(X)k-

+g·ar-

+(A)r-

14.Soru

“Kaçamaz” “Kaçumaz” sözcüklerindeki ses olayı aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

Önlük-Artlık Uyumu

Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu

Yuvarlaklaşma

Benzeşme

Büzüşme

15.Soru

Karahanlı Türkçesinde "bir+egu" nasıl bir sayı sıfatıdır?

Topluluk

Asıl

Sıra

Üleştirme

Kesir

16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi K. Gronbech'e göre Orta Türkçe'ye aittir?

Kıpçak Türkçesi

Güney TÜrkçesi

Doğu Türkçesi

Uygur TÜrkçesi

Karahanlı Türkçesi

17.Soru

Karahanlılar’ın kurucusu aşağıdakilerden hangisidir?

Saltuk Buğra Han

Bilge Kül Kadir Han

Baytaş Aslan Han

Togan Han

Kutlug Han

18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi eylemden eylem yapan eklerden değildir?

-DÜz-

-DUr-

-GUz-

-GU

-GUr-

19.Soru

Hangi seçenekteki zarf-fiil eki yalnızca olumlu fiil tabanlarına getirilerek kullanılır?

ol anda yatıpan birür sanını

bolup togmaduk teg yitip bardı can

ölümke basıkma kelir algalı

suv körmeginçe etük tartma

kayu bagka tegse suv eksümedin

20.Soru

Karahanlı Türkçesinde "aydımız" kelimesi ne çeşit bir kelimedir?

İsim

Sıfat

Fiil

Zarf

Bağlaç