XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 32. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"körüp köñlüm kim asru ragbatım bar"
Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Gönlüm aşırı isteğimi görünce |
Gönlüm aşırı arzumu fark edince |
Gözüm aşırı arzumu görünce |
Gönlüm aşırı arzumu görünce |
Gönlüm çoşkun arzumu görünce |
Gönlüm aşırı arzumu görünce
2.Soru
Oġuz Ḳaġan Menāḳıbı’nın günümüz Türkçesine ilk çevirisini kim yapmıştır?
Ahmet Caferoğlu |
R. Arat |
Muharrem Ergin |
Mustafa Argunşah |
Şinasi Tekin |
Oġuz Ḳaġan Menāḳıbı’nın günümüz Türkçesine ilk çevirisini G. R. Arat yapmıştır.
3.Soru
“bèlgülüg başdın aya?ga aytayın men cümlesin” ifadesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
konuşmaktan men ettim hepsini baştan ayağa |
ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım |
baştan sona cümlelerle anlatacağım her şeyi |
belgeleri tamamen kaybettim ben |
baştan ayağa bilmiyorum anlatılan olayları ben |
bèlgülüg başdın aya?ga aytayın men cümlesin: ‘ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım’
4.Soru
" uslug " kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
uslu |
büyük |
çehre |
sevgili |
akıllı |
uslug ‘akıllı’
5.Soru
"barga-men" kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
ister, arzular |
varayım |
sıkıntı çek- |
söyletmezsen, anlatmazsan |
sudan |
barga-men kelimesinin anlamı ‘varayım’ dır.
6.Soru
İslâmî Orta Asya Türk yazı dilinin ilk evresi olan Karahanlı Türkçesinin merkezi Kaşgar nerededir?
Moğolistan |
Horasan |
Doğu Türkistan |
Maverâünnehir |
Harezm |
Eski Türk yazı dilinden gelişen İslâmî Orta Asya Türk yazı dilinin ilk evresi Karahanlı Türkçesi’dir. 11. -13. yüzyıllar arasında gelişen bu yazı dilinin merkezi Doğu Türkistan’da Kaşgar’dı.
7.Soru
Çeşitli yazmalarda Arapça ifadelerin altında hangi dillerdeki anlamları verilmemiştir?
Farsça |
Moğolca |
Çağatayca |
Osmanlıca |
İbranice |
Arapça ifadelerin altında çeşitli yazmalarda Harezm Türkçesi, Farsça, Moğolca, Çağatayca ve Osmanlıcadaki anlamları verilmiştir.
8.Soru
Oğuz Kağan Menâkıbı’nın bilinen ilk neşri kim tarafından yapılmıştır?
W.Bang |
Thomsen |
Radloff |
Muharrem Ergin |
Reşit Rahmeti Arat |
Yazmanın ilk neşri (bir bölümü olmak kaydıyla) RADLOFF [1837-1918] tarafından yapıldı.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mukaddimetü ’l-Edeb'in bölümlerinden biri değildir?
isimler |
fiiller |
isim çekimi |
cümle bilgisi |
fiil çekimi |
cümle bilgisi
10.Soru
“ulaşu” sözcüğünün Türkiye Türkçesi’ndeki karşılığı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Boş |
Değer |
Daima |
Çok |
Şey |
“ulaşu” sözcüğünün Türkiye Türkçesi’ndeki karşılığı “daima” şeklindedir.
11.Soru
Metinde geçen “körüklügrek” kelimesinin günümüz Türkçesindeki karşılığı nedir?
daha güzel |
körüklü |
küçükçe |
görünen |
gösterişli |
Metinde geçen “körüklügrek” kelimesi daha güzel anlamındadır.
12.Soru
"Oğuz Kağan bu şehre yürüdü. Rus beyin oğlu ona çok altın gümüş yolladı"
Yukarıdaki ifadenin Oğuz Kağan destanında ifade edilişi aşağıdakilerden hangisidir?
Ulug Ordu Beg èrdi. Uslug bir èr èrdi. Kördi, kim: bu yèrde köp telim tallar, köp telim |
Oguz Kagan oşol balukka atladı. Urus begniñ ogulı aña köp altun kümüş yiberdi. |
Oguz Kagan igitniñ sözün yakşı kördi, sèvindi, küldi. Takı aytdı, kim: maña köp altun yumşap-sen, baluknı yakşı saklap sen, teptedi. |
Gene çerig birle Oguz Kagan Ètil tegen mörenge geldi. Ètil tegen bedük bir mören-turur. |
Oguz Kagan oşol balukka atladı. Urus begniñ ogulı aña köp altun kümüş yiberdi. |
Oğuz Kağan bu şehre yürüdü. Rus beyin oğlu ona çok altın gümüş yolladı
Oguz Kagan oşol balukka atladı. Urus begniñ ogulı aña köp altun kümüş yiberdi.
13.Soru
Bir yazı dili olarak Orta Türkçe döneminin ikini basamağını oluşturan Harezm Türkçesi özellikle de hangi yüzyıllarda etkili bir biçimde karşımıza çıkmaktadır?
10. ve 11. yüzyıllar |
11. ve 12. yüzyıllar |
12. ve 13. yüzyıllar |
13. ve 14. yüzyıllar |
14. ve 15. yüzyıllar |
13. yüzyıldan itibaren ürün vermeye başlayan ve Orta Türkçe döneminin ikinci basamağını teşkil eden Harezm Türkçesi 14. yüzyılda altın çağını yaşamıştır.
14.Soru
“ ……………….. tarafından kaleme alınan Hüsrev ü Şirin, …………. olup 6512 …………. oluşmaktadır.” ifadesindeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Mahmud bin Ali – masal - sayfadan |
Genceli Nizâmî - manzum roman - beyitten |
Kaşgarlı Mahmud – masal - sayfadan |
Mahmud bin Ali - manzum roman - beyitten |
Genceli Nizâmî – masal - sayfadan |
Genceli Nizâmî tarafından kaleme alınan Hüsrev ü Şirin, manzum roman olup 6512 beyitten oluşmaktadır.
15.Soru
"taptısa" verilen kelimenin Türkçe izahı aşağıdakilerden hangisidir?
canlı |
olmazdı |
bulduysa |
seslendim |
tabir edesin |
taptısa ‘bulduysa’ : -sa, -tı, tap- (< tap-tı-sa)
16.Soru
“kurıkan” kelimesinin Türkiye Türkçesi’ndeki anlamı aşağıdakilerin hangisidir?
Yarlık |
Sevgili |
Çalı |
Karanlık |
Çadır |
“kurıkan” kelimesi Türkiye Türkçesi’nde “çadır” anlamına gelmektedir.
17.Soru
Mukaddimetü ’l-Edeb’in yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Genceli Nizami |
Zamahşeri |
Nasiru ’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi |
İslam |
Mahmud bin ‘Ali |
Mukaddimetü ’l-Edeb Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız [1075-1144]’a sunulmuştur.
18.Soru
Oguz Kagan Menakıbı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Oğuz Kağan’ın menkıbelerini anlatır. |
Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir. |
Baştan ve sondan eksiktir. |
Eserin yazarı ve yazıldığı yer belli değildir |
1300’lü yıllarda yazılmıştır. |
Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir.
19.Soru
I. Çok heceli kelimelerin sonundaki +ġ düşmüştür: arıġ > arı.
II. Yönelme eki +ḳa / +ke’nin yanında +A da kullanılmaya başlanmıştır: bizge / bize
III. İsimden isim yapma eki olan +lıġ/+lig ekinin ġ/g ünsüzü düşerek ekin +lI şekli de görülmeye başlanmıştır: atlıġ/ atlı
Verilen ifadeler aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
Harezm Türkçesini Çağatay Türkçesinden ayıran başlıca özellikler |
Uygur Türkçesini Karahanlı Türkçesinden ayıran başlıca özellikler |
Harezm Türkçesini Karahanlı Türkçesinden ayıran başlıca özellikler |
Çağatay Türkçesini Uygur Türkçesinden ayıran başlıca özellikler |
Çağatay Türkçesini Karahanlı Türkçesinden ayıran başlıca özellikler |
Çok heceli kelimelerin sonundaki +g düşmesi: arıg > arı. Yönelme eki +ka / +ke’nin yanında +A da kullanılmaya başlanması: bizge / bize. İsimden isim yapma eki olan +lıg/+lig ekinin g/g ünsüzü düşerek ekin +lI şekli de görülmeye başlanması: atlıg / atlı Harezm Türkçesini Karahanlı Türkçesinden ayıran başlıca özelliklerdendir.
20.Soru
Hüsrev'üŞirin adlı eserin tamamı üzerinde aşağıdakilerden hangisi çalışmıştır?
Hacıeminoğlu |
Nadjir |
Fazılov |
Köprülü |
İnan |
Diğerleri de çalışma yapmıştır eserle ilgili ama tamamı üzerinde diye sorulduğundan cevap A şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ