XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 34. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

 "Mukaddimetü'l Edeb" adlı eser için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


Arapçayı öğretmek için hazırlanmış bir sözlüktür.

Arapça ifadelerin altında "Farsça, Moğolca, Osmanlıca..." dillerdeki karşılıkları verilmiştir.

"Abece" sırasında düzenlenmiş bir sözlüktür.

Zamahşehri tarafından yazılmıştır.

Eser, Harezm Şahı Atsız'a sunulmuştur.


2.Soru

I. Yeni Cami nüshası tamdır.
II. Paris nüshası harekeli değildir.
III. Yeni Cami harekeli değildir.
IV. Paris nüshası eksiktir.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri Nehcü’l-Feradis ile ilgili olarak doğrudur?


Yalnız I

II, III

I, IV

I, II, III

I, II, IV


3.Soru

Harezm Türkçesiyle ilgili olarak hangisi söylenemez.


Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir.

Bu dönemin eserleri genellikle Arap harfli olup çok az kısmı Uygur harflidir.

Yazımda Karahanlı Türkçesi geleneği devam ettirilmiştir.

Metinlerde ünlüler Uygur yazı geleneğine bağlı kalınarak yazılmıştır.

Harekeli metinlerde ise ünlülerin yazımında harfler kullanılmamıştır.


4.Soru

Oğuz Kağan Destanı’nda Moğolca sözcüklerin bulunması Çinggis Kağan [1167-
1227]’dan sonraki dönemin izlerini taşıdığını gösterir. Oğuz Kağan Destanı’ndan
Kâşgarlı’nın eserinde iz bulunmaması, Moğolca sözcüklerin fazlaca görülmesi, yazı tarzı Oğuz Kağan Destanı’nı Gazan Han [1295-1304] ya da sonrası yılların bir yadigârı olduğu sonucuna götürmektedir.

Bu bilgilere göre Oğuz Kağan Destanı ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?


Harezm Türkçesi metnidir

Yazarı Öz Türkçeye hakim değildir.

Genellikle Oğuz-nâme olarak adlandırılır

Başka destanlara katkı yapmıştır

Okunurken sözlüğe ihtiyaç duyulmaktadır


5.Soru

Hüsrev ü Şirin kaç beyitten oluşmaktadır?


450

2457

312

6512

198


6.Soru

Harezm Türkçesi döneminde meydana gelen ses değişmelerine verilen örneklerden aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


kazgan > kazan,

butak > buvak

sargar- > sarar

açıg > açı,

atlıg > atlı


7.Soru

"Mu'inü'l-Mürid" adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?


Zamahşeri

Rabgazi

Muhammed Hacı Bey

Nizami

İslam


8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi yön gösterme ekleriyle kurulmuştur?


 baş+ta

işi+ŋe

katılmazda aşnu

kut+un tiril

yaġı+ġaru


9.Soru

Karahanlı Türkleri’nin İslamiyeti kabulü sürecindeki hanı aşağıdakilerden hangisidir?


Saltuk Buğra Han

Bilge Kül Kadir Han

Baytaş Aslan Han

Togan Han

Kutlug Han


10.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir çokluk eki kullanılmıştır?


başlar

közler

Eren

köŋüller

ölügler


11.Soru

Harezm Türkçesinde /b/ ünsüzü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


Bütün /b/ler korunmuştur.

Kelime içinde ve kelime sonundaki /b/ler çoklukla /w/ye dönüşmüştür.

Harezmn Türkçesinde b>m değişimi görülmemektedir.

Harezm Türkçesinde /b/ bulunmaz.

/b/ler /p/ye değişmiştir.


12.Soru

 “kèce” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?


Gece

kış

Güz

Oruç ayı

Ay sonu


13.Soru

Aşağıdaki kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı "peygamber"dir?


yalawaç

èkki

barça

suw

yagı


14.Soru

"ösker" kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


ister, arzular

özler, hayal eder

düşünür

sıkıntı çeker

sorar, araştırır


15.Soru

Hangi cümlede “sonra” anlamında kullanılan sontakı bulunmaktadır?


Kamuġ kadġusu erdi ümmet üçün.

Apaŋ edgü bolsa bu begler özün

Akrun aŋar sevingil

Usanma ölür sen meniŋde basa

İlig buştı artuk kararttı meŋiz


16.Soru

İslâmî Orta Asya Türk yazı dilinin 11. -13. yüzyıllar arasında gelişen ilk evresi olan Karahanlı Türkçesinin merkezi Kaşgar nerededir?


Moğolistan

Horasan

Harezm

Maverâünnehir

Doğu Türkistan


17.Soru

Metnin doğru okunuşu hangisidir?



18.Soru

“Sayısız nesneler, at sürüleri aldı. Dönüp yurduna, evine gitti.” İfadesi aşağıdakilerden hangisinin Türkiye Türkçesine çevirisidir?






Sansız neme, yılkı aldı. Yurtıga, öyige tüşdi, kitdi.

Sanagulugsız neme, yılkı aldı. Yurtıga, kayıttı, kitdi.

Sanagulugsız nemeler, yılkılar aldı. Yurtıga, öyige tüşdi, kitdi.

Sanagulugsız nemeler, yılkılar aldı. Yurtıga, öyige kitdi.

 Sansız nemeler, yılkılar aldı. İlige, ewige kitdi.


19.Soru

“mören” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?


Yalnız

Irmak

Ölüyoruz

Kımız

Yüreğine


20.Soru

Eserde geçen "körkütüp" kelimesinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


korkutup

korkutmuş

gösterince

göstermiş

gösterip