XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili Final 9. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Sekkâkî’nin günümüze ulaşan tek eseri seçenektekilerden hangisidir?


Sekkân

Beyân

Lûgat

Divan

Farîyân


2.Soru

Hz. Muhammed’in niteliklerin övmek, ondan şefaat dilemek amacıyla yazılan kasidelere ne ad verilir?


Mesnevi

Tevhid

Çehar-yâr

Naat

Varak


3.Soru

Çağatay edebiyatında Klasik Dönem Öncesi sanatçılarından Lutfî, tuyuğ nazım biçimini en çok kullanan sanatçıdır. Sanatçı, yazmış olduğu eserine bir ad vermemiştir. Ancak içeriğine bakıldığında bu esere ‘’Telli Çalgılar Münazarası’’ adı verilebileceği belirtilmiştir. Eser, düzyazı şeklindeki bir başlangıç kısmından sonra başlayan 130 beyitlik bir mesnevidir. Konusu; tanbur, ud, çeng, kopuz, yatuğan, rebap, gıçek ve kingireden oluşan sekiz telli sazın bir meyhanede birbirleriyle atışmalarıdır.

Yukarıda eserinin konusu belirtilen Çağatay Türkçesi Klasik Öncesi Dönem sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?


Yakînî

Atâyî

Ahmedî

Gedâyî

Lutfî


4.Soru

Aşağıdaki Eski Anadolu Türkçesi metinlerinin hangisinde zarf-fiil eki taşıyan bir söz vardır?


Duracak yir degül durma bu ara

Gökde uçan kuş

Öperek hem kuçarak oynayırak

Çok ola ölmek hem öldürmek dahı

Dönişde üser imis basına gam


5.Soru

Arapçadan Türkçeye tercüme edilmiş, konusu askerlikle ilgili olan bir eserdir. Eseri tercüme edenin kim olduğu ve tercüme edildiği yer bilinmemektedir. Günümüze ulaşan tek nüsha, Gazi Altunboğa adına 1446/1447 tarihinde istinsah edilmiştir.
Yukarıda hakkında bilgi verilen eser hangisidir?


Kitâb fi'i-Fıkh bi-Lisâni’t-Türkî

Kitâb fî İlmi'n-Nüşşâb

Kitâbu'l-Hayl

Münyetü'l-Guzât

Baytaratu'l-Vâzıh


6.Soru

Eklendikleri ismin kime/neye ait ve kimin/neyin parçası olduğunu işaret eden eklere …….. ekleri denir.
Boşluğa gelecek uygun kelime aşağıdakilerden hangisidir?


Çokluk

Teklik

İyelik

Hal

Yapım


7.Soru

“Yaldırım kelimesinin “Yıldırım” kelimesine dönüşmesi örneğinde görülen olan ses değişmesi olayı aşağıdakilerden hangisidir?


Ünlü daralması

Ünlü genişlemesi

Ünlü düzleşmesi

Ünlü yuvarlaklaşması

Ünlü incelmesi


8.Soru

“-i?en”in doğru dil incelemesi seçenektekilerden hangisidir?


‘çok, pek, gayet, fazla’

‘altın’

‘dahi, başka’

‘haber’

‘oğul, evlat’


9.Soru

“Men okıgayım.” cümlesindeki yüklem hangi zaman veya kipte çekimlenmiştir?


Emir Kipi

Şart Kipi

Gereklilik Kipi

Şimdiki Zaman

Gelecek Zaman


10.Soru

Kıpçak sahası eserlerden Kodeks Kumanikus …. grafiğine dayanan alfabelerle, Memluk bölgesinde yazılan diğer eserler ise …. grafiğine dayanan alfabe ile yazılmıştır. Boşluklara sırasıyla gelecek kelimeler nelerdir?


Arap-Latin

Bizans-Harezm

Harezm-Bizans

Latin- Arap

Çin-Göktürk


11.Soru

“Ol meclisde bir cahil big nasihat başladı.” Cümlesinde geçen “meclisde” kelimesi ismin hangi hal ekini almıştır?


Bulunma hali

Yükleme hali

Ayrılma hali

Yönelme hali

İlgi hali


12.Soru

Türkçe kökenli sözlerin kök veya gövdeleri ile çekimlenmiş şekillerinde; alıntı sözlerin ise Türkçe ek almış şekillerinde yan yana gelen ve ötümlü / ötümsüz karşılıkları bulunan ünsüzler arasında görülen uyuma ne denir?


Ünsüz uyumu

Ünlü uyumu

Ünsüz değişmesi

Ünlü darlaşması

Ünlü genişlemesi


13.Soru

1317 yılında tamamlanan, 4300 beyitten oluşan Mantıkuttayr hangi yazara aittir?


Hoca Mesud

Yunus Emre

Aşık Paşa

Şeyyad Hamza

Gülşehri


14.Soru

Çağatay Türkçesinde hem geniş zaman hem de geçmiş zaman ifadeli sıfat fiiller yapan ek aşağıdakilerden hangisidir?


–Ar

-Ur

-GU

-GAn

-mAs


15.Soru

Aşağıdaki kelimelerin hangisi Dede Korkut kitabında da geçen “kahraman, babayiğit anlamlarına gelmektedir?


Bozaç

Torgay

Cılasun

Yil

Sayra


16.Soru

Çağatay Türkçesi metinlerinde görülen aşağıda verilen sözcük ve ses özelliklerinden hangisi yanlıştır?


Yavıt > Yavut -  Ünlülerde Yuvarlaklaşma

Erkek > İrkek -  Ünlülerde Darlaşma

Adak > Ayak -  Ünsüz Akıcılaşması

Otlug > Otluk -  Ünsüz Ötümlüleşmesi

Türlüg > Türlü -  Ünsüz Düşmesi


17.Soru

Önceki sesin sonraki sesi bir şekilde etkileyerek kendisine benzetmesine …….. denir. Boşluğa gelecek uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?


Kademeli benzeşme

İlerleyici benzeşme

Sınırlayıcı benzeşme

Tamamlayıcı benzeşme

Belirleyici benzeşme


18.Soru

“yalıñ > yalañ” örneğinde hangi ses olayı gerçekleşmiştir?


Ünlü genişlemesi

Ünlü düzleşmesi

Ünlü kalınlaşması

Ünlü yuvarlaklaşması

Ünlü darlaşması


19.Soru

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde görülen geçmiş zaman eki yoktur?


Muştıladılar

Işitdi

Bağışladı

Komadı

Sanasın


20.Soru

IX. ve X. yüzyıllardaki Oğuzca hakkında fazla bilgi edinilemezken, XI. yüzyılda bu lehçe hakkında kapsamlı bilgiler sunan kişi aşağıdakilerden hangisidir?


Nâsırüddin b. Ahmed b. Muhammed

Mevlana Celaleddin Rumi

Kaşgarlı Mahmut

Dede Korkut

Ömer Hayyam