XIV-XV. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangi eser Cemâlî'ye ait değildir?
Hümâ vü Hümâyûn |
Miftâhu’l-ferec |
Resâil |
Der-Beyân-ı Meşakkat-ı Sefer ü Zarûret ü Mülâzemet |
Târîhü’l-mu’cem fî-Âsâri Mulûkü’lacem |
Târîhü’l-mu’cem fî-Âsâri Mulûkü’lacem eseri Sarıca Kemâl (Kemâl-i Zerd)'e aittir.
2.Soru
I.Gazel
II.Kaside
III.Müstezat
IV.Şathiye
Yukarıda verilen nazım şekillerinden hangisiyle/hangileriyle nazire yazılmamıştır?
I |
II |
I,II |
III |
IV |
Genellikle gazel ve kaside nazım şekilleriyle
yazıldığı görülen nazirelerin, mesnevi, müstezat
ve musammat nazım şekillerinde yazılmış örnekleri de bulunmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XV. yüzyılda yetişip divanları elde bulunan şairlerden biri değildir?
Ahmed-i Dâ’î |
Zeynep Hanım |
Sâfî |
Cemâlî |
Mihrî Hatun |
Zeynep Hanım’ın Divan’ı ele geçmemiştir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Süleyman Çelebi'nin şiirlerine konu olmuştur?
Padişah'a övgü |
Şehzade'ye saygı |
Allah'a ve Peygambere sevgi |
Şairlere övgü |
Yazarlara sevgi |
Süleyman Çelebi, kimseye minnet etmeyen, eserinde devlet büyükleri ile ilgili hiçbir bilgi bulunmayan ve onlara şiirinde yer vermeyen bir şairdir. Onda Allah ve Peygamber sevgisinden başka bir şey yoktur. Şiirinde bunu en samimi şekilde aksettirmiştir. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mesnevi tarzında yazılmış bir eser değildir?
Vesîletü’n-Necât |
Hüsrev-ü şirin |
Harna-me |
Divan |
Yüz Hadîs |
Ahmed-I Dai manzum eserler yanında mensur eserlerde yazmıştır.Bunlardan bir tanesi Yüz hadis adlı eserdir.Hüsrev-ü Şirin,Divan ,Harna-me Şeyhinin mesnevi tarzında yazdığı yapıtlarıdr. Mesnevi nazım şeklinde yazılan Vesiletün-Necat Süleyman Çelebi tarafından kaleme alınmıştır.
6.Soru
Herat’ı “Timuroğulları Rönesansı” diye bilinen büyük kültür ve medeniyet hamlesinin merkezi hâline getiren, İyi bir asker, iyi bir idareci, aynı zamanda iyi bir şair olan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Ali Şir Nevâî |
Ahmedî |
Sekkâkî |
Hüseyn-i Baykara |
Hassan |
Hüseyn-i Baykara
İyi bir asker, iyi bir idareci olan Baykara, aynı zamanda iyi bir şairdi. Herat’ı “Timuroğulları Rönesansı” diye bilinen büyük kültür ve medeniyet hamlesinin merkezi hâline getiren odur. Kısacası Baykara’nın en büyük hizmeti, Türk dilini ve kültürünü himaye etmesidir. Onun döneminde Çağatay Türkçesi altın çağını yaşamış, Türkçeye olan itibar artmıştır. “Hüseynî” mahlası ile şiirler yazan Hüseyn-i Baykara, birlikte büyüdükleri çocukluk arkadaşı Ali Şir Nevâî ile Çağatay Türkçesinin devlet ve edebiyat dili olması için uğraş vermişlerdir.
7.Soru
XVII. yüzyılda yazılan ve derleyeni belli son nazire mecmuası olarak bilinen Budinli Hisâlî tarafından derlenen mecmua aşağıdakilerden hangisidir?
Câmi’ü’n-nezâ’ir |
Sabrî Mecmuası |
Pervâne Bey Mecmuası |
Mecmû’atü’n-nezâ’ir |
Metâli’ü’n-nezâ’ir |
XVII. yüzyılda yazılan Metâli’ü’n-nezâ’ir, derleyeni belli son nazire mecmuasıdır. Budinli Hisâlî (ö. 1062/1652) tarafından derlenen bu mecmua, şiirlerin sadece matla beyitlerine yer verilmesinden dolayı diğerlerinden farklıdır. Bundan dolayı mecmuaya Matâli’ü’n-nezâ’ir adı verilmiştir.
8.Soru
Türk edebiyatında ‘’nazire’’ kelimesini, ‘’nazireler’’ anlamında ilk kullanan kimdir?
Ahmet Yesevi |
Hakim Süleyman Ata |
Yunus Emre |
Ahmed-i Dai |
Fahreddin Bin Mahmud |
Türk edebiyatında “nazire” kelimesini, “nazireler” anlamında ilk defa Fahreddîn bin Mahmûd Behcetü’l-Hadâ’ik fî-mev’izeti’l-Halâ’ik adlı eserinde kullanmıştır
9.Soru
Süleyman Çelebi’nin yazdığı ve halk arasında mevlid olarak bilinen ‘’Vesiletü’n-Necât’’ ın bölümlerinden en uzun olanı aşağıdakilerden hangisidir?
Tevhid-i Münacaat |
Miraç |
Âlemin yaratılmasının sebebi |
Velâdet |
Peygamberin mucizeleri |
Velâdet bölümü 145 beyitle, eserin en uzun bölümüdür. Hazreti Muhammed’in doğmasını, doğum olayını anlatır.
10.Soru
Rûşeni dervişi olan ve Halvetîliğin Gülşenîlik kolunu kurarak Mısır'da tarikatını yaygınlaştırmıştır. 15. yüzyıl sonu ile 16. yüzyılın başı tasavvuf şairidir.
Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Dede Ömer-i Rûşenî |
Cemâl-i Halvet-î |
Eşrefoğlu Rumî |
Hacı Bayram Veli |
İbrahim Gülşenî |
İbrahim Gülşenî, Rûşeni dervişi olan ve Halvetîliğin Gülşenîlik kolunu kurarak Mısır'da tarikatını yaygınlaştırmıştır. 15. yüzyıl sonu ile 16. yüzyılın başı tasavvuf şairidir. Doğru yanıt: E'dir.
11.Soru
Arap edebiyatında "Nazire şiir türü" nde ilk örnekler hangi dönemde yazılmıştır?
Emeviler |
Abbasiler |
Endülüs |
Cahiliyye |
İslami Dönem |
Arap edebiyatında "Nazire şiir türü"nün ilk örnekleri "Cahilliye dönemi"nde görülmektedir.
12.Soru
Avnî mahlasıyla şiirler yazan ve Osmanlı’da Divan’ı olan ilk padişah aşağıdakilerden hangisidir?
II. Murad |
I. Beyazıd |
II. Beyazıd |
Fatih Sultan Mehmet |
I. Selim |
Fâtih, Avnî mahlasıyla şiirler yazan ve Osmanlı’da Divan’ı olan ilk padişahtır. Sehî’ye göre sözleri merdane olan Fâtih’in gazelleri, âşıkane ve ders verici özelliktedir.
13.Soru
Hz. Muhammed’in hayatı, yaşayışı, sözleri, iç ve dış güzellikleri, mücadelesi ve mucizeleri etrafında anlatılıp yazılan mesnevi türü aşağıdakilerden hangisidir?
Mizahi mesnevi |
Aşk konulu mesnevi |
Destani mesnevi |
İlmi mesnevi |
Tasavvufî mesnevi |
İslam dininin kurucusu olan Hz. Muhammed’in hayatı, yaşayışı, sözleri, iç ve dış güzellikleri, mücadelesi ve mucizeleri etrafında anlatılıp yazılan mesneviler, başından itibaren dinî mesnevilerimizin en esaslı konularını oluşturmuşlardır. Bunlardan “mevlid” ismiyle anılanlar, Hz. Muhammed’in özellikle doğumu, âlemlere rahmet olarak gönderilişi, son peygamber oluşu, bütün insanların ve peygamberlerin en şereflisi, en üstünü ve Allah’ın en sevgili kulu yani habibi olduğu düşüncesi etrafında toplanmıştır.
14.Soru
Edebiyata ve şiire meraklı olup Osmanlı sarayında şairleri ilk defa toplayan aşağıdakilerden hangisidir?
I. Bayezid |
Emir Süleyman |
Çelebi Mehmed |
II. Murad |
Timur |
XV. yüzyılın ilk yarısında, Anadolu’da edebî faaliyetin Osmanlı sahasında daha verimli olduğu görülür. I. Bâyezîd’in büyük oğlu Emir Süleyman (1403-1410), edebiyata ve şiire meraklı olup Osmanlı sarayında şairleri ilk defa o toplamıştır. Sarayının çevresinde toplanan şairlerden özellikle Ahmedî ile Ahmed-i Dâ’î, ondan büyük ilgi ve destek görmüşlerdir. Doğru cevap B'dir.
15.Soru
Fars edebiyatında ilk nazire örnekleri hangi yüzyılda görülmeye başlamıştır?
8. yüzyıl |
9. yüzyıl |
10. yüzyıl |
11. yüzyıl |
12. yüzyıl |
Fars edebiyatında 12. yüzyılda "Nazire şiir türü"nün ilk örnekleri görülmeye başlamıştır.
16.Soru
I. Güzel şiirlerin taklit edilmesi
II. Sanatçının kendisini her yönde geliştirmesi
III. Sanatçının ortaya özgün eserler koyması
Yukarıdaki koşullardan hangisi/hangileri edebiyatta şairin yetişmesini olanaklı kılar?
I |
II |
III |
IV |
V |
Edebiyatta şairlerin yetişmeleri, güzel şiirlerin
taklit edilmesi ve sanatkârın kendini her yönü ile
geliştirerek ortaya özgün eserler koyması ile sağlanmıştır.
17.Soru
Manzum Osmanlı tarihi yazma geleneğini başlattığı düşünülen eser aşağıdakilerden hangisidir?
S¸eyh-i San’a^n Hika^yesi |
Hika^yet-i Yema^me |
İskender-na^me |
Kıssa-i Mukaffa^ |
Kesikbaş Destanı |
Bu asrın önemli şairlerinden ve klasik Türk şiirinin kurucularından olan Ahmedi^ (öl. 815/1412-13)’nin İskender-na^me’si, bu dönemin hem en önemli mesnevilerindendir hem de edebiyatımızda bu konudaki mesnevilerin ilki ve en başarılı örneğidir. Bugünkü bilgilere göre, manzum Osmanlı tarihi yazma geleneğini bu eser başlatmıştır.
18.Soru
Sultan Ya’kub adına Türkçe bir Yûsuf u Züleyhâ yazan şair kimdir?
Habîbî |
Hatâ’î |
Hakîkî |
Hamîdî |
Bursalı Celîlî |
Hatâ’î adlı bir şair, Sultan Ya’kub adına Türkçe bir Yûsuf u Züleyhâ yazmıştır. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Ahmet Paşa ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Padişahın nedimelerinden birine duyduğu ilgi için hapse attırılmıştır. |
’’Gülşen-I Uşşak’I yazarak Fatih’den af dilemiştir. |
Bazı şairler tarafından üstad olarak kabul edilmiştir. |
Arapça ve Farsça yanında Rumca da gazel yazmıştır. |
Türk edebiyatında Şeyhi ile Necati arasında Kabul edilir. |
Padişahın nedimlerinden birine ilgi duyduğu şeklindeki bir söylenti üzerine hapse atılan Ahmed Paşa, “Kerem Kasidesi”ni yazarak Fâtih’e kendini a?ettirmiştir.
20.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi Fâtih dönemi şairlerinden biri değildir?
Mahmûd Paşa |
Karamanî Mehmed Paşa |
Abdülvâsî Çelebi |
Cemâlî |
Melîhî |
Fâtih’in vezirlerinden Mahmûd Paşa ile Karamanî Mehmed Paşa da dönemin şairleri arasında yer alırlar. Cemâlî ise, fetihten sonra İstanbul’a gelmiştir. Bu devrin en büyük şairi Ahmed Paşa’dır. Şiirleriyle dikkat çeken Melîhî, özellikle gönül redifli murabbaı ile tanınmıştır. Aşkî ise, Fâtih’e en çok kaside yazan bir şairdir. Abdülvâsî Çelebi ise XIV. yüzyılın ortalarında doğmuş ve XV. yüzyılın ilk çeyreğinde Amasya ve Bursa’da yaşamış şairlerden birisidir. Kaynaklarda hayatı hakkında bilinenler sınırlı olan şair, Amasya’da doğup büyümüş ve I. Çelebi Mehmed’in hükümdar olması üzerine, ömrünün sonlarına doğru Bursa’ya gelmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ