XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Eski Türkiye Türkçesinde +vAm, +Am ve +In varuasyonları da bulunan şahıs eki aşağıdakilerden hangisidir?
I. tekil kişi iyelik |
I. çoğul kişi iyelik |
II. tekil kişi iyelik |
II. çoğul kişi iyelik |
III. çoğul kişi iyelik |
Kitabımızın 84. sayfasında üzerinde durulan bu ek, I. tekil kişi ekidir. O nedenle sorunun çözümü A seçeneğidir.
2.Soru
Altı çizili kelimelerden hangisinde sıfat-fiil eki bulunmaktadır?
şiddet-i hârda deri içre dura dura kuruyup |
ammisin bâçe-i hâsda alıkoyup |
Yemen iskelesi Mahâya varınca aslâ bir yerde demür atmaz |
uzzâr-ı meclisde ağlamadık âdem kalmadı |
tonanmamuz henüz boşanmadın nice alıkoruz diyü |
Açıklama uzzâr-ı meclisde ağlamadık âdem kalmadı -dIk: sıfat-fiil eki
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVI. şairlerinden biridir?
Nef'i |
Hayali |
Şeyhülislam Yahya |
Şeyh Galib |
Nedim |
Şeyhülislam Yahya ve Nef'i XVII. yüzyıl, Nedim Lale Devri ve Şeyh Galib XVIII. yüzyılın önemli isimleriyken, Hayali, XVI. yüzyıl şairlerindendir. Doğru yanıt B'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Eski Türkiye Türkçesinde karşılaştırma ifade eden isimden isim türetme eklerinden biridir?
+CI |
+rAk |
+lIK |
+sIz |
+DAş |
Kitabımızın 72. sayfasında ifade edildiği üzere, +rAk eki, Eski Türkiye Türkçesinde karşılaştırma ifade eden eklerden biridir. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 16. yüzyıl halk şairlerimizden biridir?
Nefi |
Nabi |
Taşlıcalı Yahya |
Köroğlu |
Nedim |
Köroğlu 16. yüzyıl halk şairimizdir.
6.Soru
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi XVI. Yüzyılda eser vermiş şairlerden biri değildir?
Fuzuli |
Bağdatlı Ruhi |
Taşlıcalı Yahya |
Şeyh Galib |
Hayali |
Şeyh Galib, XVIII. yüzyılda eser vermiş olan bir sanatçıdır. Dilimize giren bazı sözcükler, Türkçede yer alan sözcüklerle eş anlamlı olabilirler. Örneğin; Arapça kökenli olan ve dilimize Farsçadan geçen ‘’kafa’’ sözcüğü ‘’baş’’ sözcüğünün eş anlamlısıdır. Bu tür alıntı sözcükler dilimize büyük bir ifade inceliği ve anlatım gücü kazandırmıştır. Bunun yanı sıra yeni görüş, duyuş ve anlayışları karşılayan soyut kavramları Türk kültür ve düşünce düzenine yerleştiren ve Türkçenin kavram ve algılama dünyasının gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunan önemli dil unsurları olmuştur.
7.Soru
‘’yazılmaktayız’’ kelimesinin kök ve ekler yönünden biçimsel ayrımı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
yazıl-mak-ta-yız |
yaz-ıl - ma-k-ta-y-ız |
yazıl –mak – ta –y -ız |
yazılmak – ta –y - ız |
yaz-ıl -makta-y-ız |
yaz-ıl-makta-yız ( yaz: fiil kökü, -ıl fiilden fiil türetme eki, edilgen, -makta isim-fiil eki, y kaynaştırma, ız birinci çoğul şahıs eki
8.Soru
I. Tercüman-ı ahval bu dönem çıkarılmıştır.
II. Seyahatname bu dönem yazılmıştır.
III. İlk dönem Türk romancılığının en büyük temsilcisi Ahmet Mithat Efendi'diÇevirir.
IV. Çeviri eserler mevcuttur.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Tanzimat döneminde meydana gelmiştir?
Yalnız I |
I, III ve IV |
I, II ve III |
Yalnız IV |
III ve IV |
Seyahatname 17. yüzyılda Evliya Çelebi tarafından yazılmış bir eserdir. Diğer maddelerde yer alan gelişmeler ise Tanzimat döneminde gerçekleşmiştir. Doğru seçenek B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıfat-fiillerden türemiş zarf-fiil eklerinden biri değildir?
-MAdIn |
-mAGIn |
-mAKsIzIn |
-dUKleyin |
-dIkdA |
“-MadIn” eki zarf-fiil eklerinden biridir. Sıfat-fiillerden türemiş zarf-fiil ekleri gurubuna dahil olmamaktadır.
10.Soru
Bahâdur Şâh’ın Arz-Nâmesi’nde hangi dil özellikleri görülmektedir?
Çağatay Türkçesi-Osmanlı Türkçesi-Tatarca |
Çağatay Türkçesi-Arapça-Kırım Türkçesi |
Kırım Türkçesi-Çağatay Türkçesi-Osmanlı Türkçesi |
Azerbaycan Türkçesi-Osmanlı Türkçesi-Tatarca |
Kırım Türkçesi-Osmanlı Türkçesi-Çağatay Türkçesi |
XVIII. yüzyılda yazılmış olan Bahâdur Şâh’ın Arz-Nâmesi’nde hem Çağatay hem de Osmanlı Türkçesinin yanında Tatarca özellikler de bulunmaktadır.
11.Soru
''Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlare su''mısralarıyla başlayan Su Kasidesi adlı eser kime aittir?
Bergamalı kadri |
Fuzuli |
Farabi |
Yunus Emre |
Kaşgarlı mahmut |
Söz edilen eser ünlü şair Fuzuli'ye aittir. Doğru seçenek B'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fuzulî’nin eserlerinden biri değildir?
Hadîkatü’s-Süeda |
Beng ü Bade |
Su Kasidesi |
Şikâyetnâme |
Mizânü’l-Evzân |
Fuzulî XVI. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli şahsiyetlerindendir. Önemli eserler kaleme almıştır. Seçeneklerdeki Mizânü’l-Evzân Fuzulî’ye değil Ali Şir Nevai’ye ait bir eserdir.
13.Soru
Ali Şir Nevai’den sonra Çağatay Türkçesi’nin en önemli şahsiyeti kimdir?
Şibanî Muhammed Han |
Ömer Şeyh Mirza |
Fazlullah Han |
Bayram Han |
Babür Şah |
Çağatay Türkçesinde Ali Şir Nevai’den sonra en büyük isim olarak kabul edilen kişi Babür Şah’tır.
14.Soru
" 2100 beyitlik Hüsn ü Aşk mesnevisi ise Türk edebiyatının tasavvufi bir konu etrafında oluşturulmuş soyut allegorik kahramanların anlatıldığı bir eserdir. Eserin genel yapısı ve felsefesi üzerinde Fuzuli’nin Leyla vü Mecnun isimli eserinin etkisi sezilse de soyut kavramların değerlendirilişi ve imajları özgündür. "
Yukarıda özellikleri verilen mesneviyi yazan şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
Nedim |
Nabi |
Fuzuli |
Şeyh Galip |
Naili |
Şeyh Galib soyut divan şiirinin belki de son önemli temsilcisidir. Divanında bulunan gazel, kaside ve tardiyeleriyle özgün bir sanat anlayışı oluşturmuştur. Şeyh Galib’in 2100 beyitlik Hüsn ü Aşk mesnevisi ise Türk edebiyatının tasavvufi bir konu etrafında oluşturulmuş soyut allegorik kahramanların anlatıldığı bir eserdir. Eserin genel yapısı ve felsefesi üzerinde Fuzuli’nin Leyla vü Mecnun isimli eserinin etkisi sezilse de soyut kavramların değerlendirilişi ve imajları özgündür.
15.Soru
“Şecere-i Türk” aşağıdaki yazarlardan hangisi tarafından yazılmıştır?
Ali Şir Nevaî
|
Kaşgarlı Mahmut
|
Babür Şah
|
Mahtum Kulu
|
Ebu’l-Gazi Bahadır Han
|
16.Soru
İyelik grubu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Kelimenin sayısını ifade eder. |
Kelimenin anlamını değiştirir. |
Cümlenin öznesine getirilir. |
Cümlenin fiiline getirilir. |
Kelimeye aidiyet anlamı katar. |
İyelik grubu getirildiği kelimeye aidiyet anlamı katan bir çekim ekidir. Kelimeden yeni bir kelime türetmez, cümlenin yüklemi ya da öznesini belirtme gibi bir görev üstlenmez.
17.Soru
18. yüzyılda yazılmış olup başına Mebâniü’l-Luga başlıklı gramer eklenmiş olan sözlüğün adı ve yazarı aşağadakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Şecere-i Terakime- Ebu’l-Gazi Bahadır |
Risale-i Vâlidiyye- Babür Şah |
Lugat-i Türkî- Fazlullah Han |
Senglah- Mirza Mehdi Han |
Şeybanîname- Şibanî Muhammed Han |
18 yüzyılda kaleme alınan Çağatayca-Farsça sözlüğün adı Senglah’tır. Bu sözlük Mirza Mehdi Han tarafından kaleme alınmıştır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyılda yazılmış, bestekârların hayatını anlatan bir eserdir?
Sakıp Mustafa Dede-Sefine-i Nefise fi Menakibi’l-Mevleviyye |
Azizzade Hüseyin Ramiz-Adab-ı Zurefa |
Müstakimzade Süleyman Saadeddin-Devhat’ü-l-Meşayih |
Şeyhülislam Esad Efendi-Atrabü’l-Asar |
Osmanzade Taib-Hadikatü’l-Vüzera |
Nesir sahasında da çok sayıda eserin ortaya konduğu XVIII. yüzyılda çeşitli biyografik eserler, şairler tezkiresi ve mensur tarihler ve sefaretnameler yazılmıştır.
Biyografik eserler arasında Osmanzade Taib’in kendi dönemine kadar olan sadrazamlar hakkında bilgi verdiği Hadikatü’l-Vüzera; Sakıp Mustafa Dede’nin mevlevi büyüklerini anlattığı Sefine-i Nefise fi Menakibi’l-Mevleviyye; Şeyhülislam Esad Efendi’nin 100 bestecinin hayatını anlattığı Atrabü’l-Asar ve Müstakimzade Süleyman Saadeddin’in 88 şeyhülislamın hayatını anlattığı Devhat’ü-l-Meşayih isimli eserleri önde gelmektedir.
19.Soru
Türk edebiyatının en güzel yergi şiirlerinden sayılan terkib-i bendin sahibi sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Bağdatlı Ruhi |
Edirneli Nazmi |
Âşık Çelebi |
Bağdatlı Fuzuli |
Hayali |
Bağdatlı Ruhi, Türk edebiyatının en güzel yergi şiirlerinden sayılan terkib-i bendin sahibidir.
20.Soru
Aşağıdaki deyimlerden hangisinde geçen kafa sözcüğü, baş sözcüğüyle karşılanabilir?
Kafasını taştan taşa çarpmak |
Kafadan atmak |
Kafa patlatmak |
Kafa tutmak |
Kafasına koymak |
Kafadan atmak ( İnceleme yapmadan uydurup söylemek), kafa patlatmak ( Bir iş üzerinde çok ve yorucu bir biçimde düşünmek ), kafa tutmak ( Boyun eğmeyip karşı gelmek, diklenmek ) kafasına koymak ( Bir şeyi yapmaya kesin karar vermek ) deyimlerinde kafa sözcüğü yerine baş sözcüğü kullanılamaz. Çaresiz kalarak yaptığına pişman olmak anlamındaki kafasını taştan taşa çarpmak deyimindeki kafa yerine başını yerden yere vurmak denilebilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ