XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili Final 1. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdaki ifadelerden hangisi diğerlerinden farklıdır?


Allah da sizin her işde mu’în ve zahîriniz ola.

İlâhî beni şerm-i sâr edüp halk mabeyninde yüzüm kara eyleme.

Ayâ ol günü görem mi ki ol a’mâ Şemseddîn Muhammed’ün meyyit namâzın kılam.

Hak Te’âlâ sana sıhhat u selâmet vere.

Habîb-i Hudâ aşkına her işiniz mübârek eyleye.


2.Soru

Aşağıdakilerden hangisi üçüncü çokluk şahıs istek kipidir?


-A+m

-A+sin

-A+ O

-A+Vuz, ‑K (?)

-A+lAr


3.Soru

Hangisi Namık Kemal’in mevcut yapıdan Türkçe’ye geçmek için ileri sürdüğü beş öneriden biri değildir?


Yeni Türkçe kelimeler oluşturulmalı

Mevcut gramer kitapları düzeltilmeli

Yaygın kullanılan kelimeler asli şekillerine tercih edilmeli

Mevcut eserlerin doğal anlatıma sahip olan makalelerinden tertip edilen ve karşılaştırmalı bir antoloji hazırlanmalı 

Dilimize ait bir belâgat kitabı hazırlanmalı 


4.Soru

Kelime tekrarına dayanan cümle içinde işlev bakımından niteleme sıfatı veya yer, zaman ve tarz zarfları olarak görev yapan tekrar grupları aşağıdakilerden hangisidir?


Aynen tekrarlar

Eş ve yakın anlamlı tekrarlar

Zıt anlamlı tekrarlar

Sıfat tekrarlar

Uzak tekrarlar


5.Soru

‘İşte bu mâdde içün kimse uşak kullanmayup bakkâldan gazeta, sebz ve et ne alacaksa alır, dostuna söyler, hânesine gelir’’ cümlesindeki hangi kelime, XIX. yüzyıldan itibaren Batı dillerinden Osmanlıca Türkçesine geçmiştir?


Bakkâl

İçün

Gazeta

Dost

Hâne


6.Soru

S¸inasi’nin açtığı yolda Tanzimat sonrası edebi^ dili asıl işlemeye başlayan kişi kimdir?


Abdülhak Hamid

Ali Suavi^

Muallim Naci

Ahmet Mithat Efendi

Namık Kemal


7.Soru

Okuma yazmanın kolaylaşması ve yaygınlaşması konusunu ele alan ilk devlet adamı kimdir?


Ahmet Cevdet Paşa

Fuat Paşa

Münif Paşa

Akif Paşa

Mithat Paşa


8.Soru

Yüklemi çekimli fiil olan cümlelere ne ad verilir?


Devrik cümle

Sıralı basit cümle

Basit cümle

İsim cümlesi

Fiil cümlesi


9.Soru

"Osmanlıca eserlerde kimi kelime ve ekler bazen geleneksel Osmanlı yazı dilindeki şekliyle bazen de günlük konuşmada söylendiği şekilde yazılmıştır. Bu çifte söylenişli ve imlalı kelimelerin birisi eski, diğeri ise yeni şekillerdir. Günümüz Türkçesinde birinci şekiller büyük ölçüde kaybolmuştur. "

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen eşleşme yukarıdaki açıklamaya göre bakıldığında yanlış olur?


Bârgîr - Beygir

Çârtâk - Çardak

Tobra - Kobra

Dürlü - Türlü

Kimesne - Kimse


10.Soru

Aşağıdakilerden hangisi din ve devlet büyüklerine hitapta kullanılan ünleme örnektir?


Yâ Kayyûm!

Ey peder!

Amân ey ümmet-i Muhammed

Vallahi Sultânım!

Ay vay Murtazâ


11.Soru

Aşağıdakilerden hangisi leksikolojinin (sözcükbilim) çalışma sahalarından biri değildir?


Kelimelerin anlam özellikleri

Kelime gruplarının anlam genişlemeleri

Kelimelerin anlam genişlemeleri

Kelime gruplarının anlam değişmeleri

Kelimelerin kökeninin hangi dile ait olduğu  


12.Soru

Osmanlı Türkçesindeki tiftik < teftik; çivirmek < çevirmek; cendire < cendere örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir? 


Dar ünlünün genişlemesi

Geniş ünlünün daralması

Yuvarlak ünlünün düzleşmesi

Düz ünlünün yuvarlaklaşması

İkiz ünlünün tekleşmesi


13.Soru

Aşağıdakilerden hangisi belirtisiz isim tamlamasına bir örnek değildir?


Hâlâ eyâlet‐i Kars’da sancak beği tahtıdır.

Tekfur Sarayı Hammâmı

Altı kahve dükkânı vardır.

Bu mahal dahi Kal’acık hâkinde yüz hâneli ve bir câmi’li Etrâk köyidür.

Gemi direklerin kazıklar kakup bend etdiler


14.Soru

"Paşaya bir muhabbetnâmeniz ihsân edüp bu ma‘zûllığında mahzûn kalbini dilşâd ve vîrân gönlünü âbâd édün."

Cümlesi ne türden bir ifade kalıbındandır?


Kutlama

Kızma

Nasihat

Rica

İmdat


15.Soru

Osmanlı Türkçesini konu alan dilbilgisi kitaplarının ilki aşağıdakilerden hangisidir? 


Bergamalı Kadri’nin Müyessiretü’l-Ulûm 

Abdurrahman Fevzi Efendinin Mikyâsu’l-Lisân Kıstâsu’l-Beyân

Abdullah Ramiz Pasa’nın Emsile-i Türkiyye’si

Ali Nazîmâ’nın Muhtasar Lisân-ı Osmânî

Cevdet Pasa ve Fuad Pasa’nın Medhal-i Kavâ’id


16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde XIX. yüzyıldan sonra Batılı kelimelerden biri değildir?


kanal

vapor

klüb

bendeniz

gazeta


17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi yuvarlak ünlülü eklerden biridir?


{+CI} isimden isim yapma eki (جى+)

{-(U)r-} fiilden fiil yapma eki (ور-)

{+(s)I} teklik 3. şahıs iyelik eki (سى+)

{+I} yükleme hâli eki (ى+)

{-IcI} fiilden isim yapma eki (يجى-)


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde kullanılan "beddua, azarlama, kızma ve tehdit bildiren ifadeler"den biri değildir?


Cenâb-ı Bârî sizin dahi nice müşkil işleriniz âsân éde.

Bre ak sakalı şimdi kızıl kanda boyanacak.

Ayâ ol günü görem mi ki ol a‘mânun meyyit namâzın kılam.

Ceddim rûhiyçün seni melâmet ederim.

Sizleri cümle kırsa gerekdir.


19.Soru

Aşağıdaki cümlelerde bulunan birleşik fiillerden hangisi diğerlerinden farklıdır?


Cân havliyle gerüye nazar etdim.

Kürek çekerek ubûr ederdi.

Azerbaycân hudûdı add olınur.

Gemi direklerin kazıklar kakup bend etdiler.

Az kaldı kim kal’adan aşağı pertâ ede yazdım.


20.Soru

Aşağıdaki önerilerden hangisi Namık Kemal’in “Lisân-ı Osmânînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir” yazısındaki Türkçeye ilişkin önerilerinden biri değildir?


Mevcut gramer kitapları düzeltilmelidir.

Türkçeye mahsus mükemmel bir sözlük hazırlanmalıdır.

Galat-ı meşhur denilen yaygın kullanılan kelimeler ve ibareler değiştirilmelidir.

Mevcut eserlerin doğal anlatıma sahip olan makalelerinden tertip edilen ve karşı­laştırmalı bir antoloji hazırlanmalıdır.

Dilimize ait bir belâgat kitabı hazırlanmalıdır.