XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili Final 10. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde bağlama grubu bulunmaktadır?


Tavla tavla küheylân atlar

Feryâd figânları evce peyveste oldu.

Pâdişâhâne zevk u safâ edüp

Kâh düşerek ve kâh kalkarak ve kâh piyâde olup kar sökerek

Cümle sağîrü kebîr iki yüz topdur.


2.Soru

Hangisi Tanzimat devri dil hareketinin önemli isimleri arasında yer almaz?


Pertev Paşa

Münif Paşa

Kamil Paşa

Akif Paşa

Ziya Paşa


3.Soru

Karma birleşik cümle nedir?


Ana cümleye bağlanan iç cümleye sahip birleşik cümle

İçinde birden çok bağımlı birleşik cümle bulunan cümle

Yan cümle ana cümleyi şart bakımından açıkladığı cümle

Öznesi aynı, birden çok yüklemli basit cümle

Yüklemi isim veya isim soylu bir kelime veya kelime grubu ile ek-fiil olan cümle


4.Soru

Çağırma, haykırma, kızgınlık, dikkat çekmek ve hitap için kullanılan grup hangisidir?


İsnat Grubu

Edat Grubu

Sayı Grubu

U¨nlem Grubu

Lokatif Grubu


5.Soru

Aşağıdakilerden hangisiBeddua, Azarlama, Kızma ve Tehdit bildiren ifadelerden değildir?


Bu bâbda sâdır olan emrimüŋ icrâsında dakîka fevt eylemeyesin.

İnşâallah mansûr u muzaffer olup selâmet bulursun

Ayâ ol günü görem mi ki ol a‘mâ Şemseddîn Muhammed’üŋ meyyit namâzın kılam.

Benim paşamın kethüdâsı uğuruna iki bin kisem giderse, her çi bâd-âbâd, ben bunu Siyâvuş Kazağa komam.

Paşamın kethüdâsın hapisden ıtlâk eyle. Yoksa ceddim rûhiyçün seni melâmet ederim,


6.Soru

Osmanlı Türkçesinde hangi yüzyıldan sonra Batılı kelimeler yazıda görülmeye başlamıştır?


XIX. yüzyıl

XVIII. yüzyıl

XVII. yüzyıl

XIV. yüzyıl

XV. yüzyıl


7.Soru

XVI.-XIX. yüzyıl Batı Türkçesinin en belirgin sözdizimsel özelliği aşağıdakilerden  hangisidir?


Birleşik cümle yapılarında söyleyişe şiirsellik kazandırmak amacıyla cümle içi kafiyelerin (seci) kullanılması.

Sözdiziminin (sentaks), Türkçenin genel sözdizimi yapısı olan özne + tümleç + yüklem dizisi içinde oluşturulması.

Bağımsız cümlelerin birbirine -up/üp zarf-fiil ekiyle bağlanarak oldukça uzun cümleler şeklinde görünmesi ve Arapça ve Farsça kelimelerden oluşmuş Farsça terkiplerin yazı dilinde çok yaygın olarak kullanılması.

Bu dönemde devrik cümle yapılarına çok sık rastlanması.

 

Türkçede bağımlı yan cümleler yapan Farsça kökenli ki edatının Osmanlıcada hem konuşma dilinde hem de yazı geleneğinde çok geniş bir kullanım alanı olması.


8.Soru

'Tavla tavla küheylân atlar… ' kelime grubu aşağıdakilerden hangisine örnektir?


Aynen Tekrarlar

Eş Anlamlı Tekrarlar

Zıt Anlamlı Tekrarlar

 Yakın Anlamlı Tekrarlar

Bağlama grubu


9.Soru

Osmanlı Türkçesinde sade üslup aşağıdakilerden hangisinde en çok kullanılmaktadır?


Karşılıklı konuşmalarda ve öğütlerde

Duygusal ifadelerde

Dini metinlerde

Tasvirlerde

Kültürel içerikli metinlerde


10.Soru

Aşağıdaki kelimelerden hangisi XIX. yüzyıldan sonra batı dillerinden Türkçeye girerek kullanılmaya başlanmıştır?


Mahalle

Temâşâ

Polis

Muhâsara

Gurbet


11.Soru

'A benim cânım! Hakîrin şerîki karındaşım, cânım' gibi ifadeler Osmanlı Türkçesinde hangi kalıba girer?


hitaplar

selamlaşma

teşekkür

beddua

nasihat


12.Soru

Türkçe’deki Arapça ve Farsça gramer unsurları hangi yüzyıldan sonra artmaya başlamıştır?


  1. Yüzyılın ortaları
  1. Yüzyılın sonları
  1. Yüzyılın başları
  1. Yüzyılın ortaları
  1. Yüzyılın sonları

13.Soru

Yan cümleye sahip olmayan tek yüklemli cümleler aşağıdakilerden hangisidir?


Basit cümleler

Devrik Cümle

Soru Cümlesi

Bağımsız Birleşik Cümleler

Bağımlı Birleşik Cümleler


14.Soru

Leksikoloji hangi kavramı açıklamaz?


kelime

kelime grupları

 morfem birimlerinin anlam özelliklerini

anlam daralmalarını

anlam değişmelerini


15.Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim ile fiilden oluşan birleşik fiil örneği bulunur?


Cânibdeki dağları serâpâ bâğlardır.

Ve cümle zîr ü bâlâsında yedi yüz hâne-i muhtasarı vardır.

Az kaldı kim kal’adan aşağı pertâ ede yazdım.

Ol gice Sultân Mustafâ dahi merhûm olunmuş bulundu.

Cân havliyle gerüye nazar etdim.


16.Soru

Birçok eş anlamlı tekrar grubu Farsçada olduğu gibi u/ü/vu/vü bağlacıyla bağlaç grubu görünüşlü olsa da işlev bakımından hangi grupda yer alır?


Aitlik grubu

Unvan grubu

Tekrar grubu

Bağlama grubu

İyelik grubu


17.Soru

"Ammâ “El-garîb ke’l-a‘mâ" mefhûmunca ibtidâ seyâhatimiz olup garîbü’d-diyâr olmağıla isimleri ma‘lûmumuz değildir." cümlesindeki koyu renkle belirtilen kısım ne anlama gelir?


Çalma kapısını çalarlar kapını

Gurbette insan kör gibidir

Layıkını buldu

İnsaf dinin yarısıdır

Kanaat sonsuz bir hazinedir


18.Soru

Yazı dilinde ve kültürlü kişilerin konuşmalarında Arapça ve Farsça ayet, hadis, kelam-ı kibar, deyim veya bunlara telmihte ( hatırlatma ) bulunan ifadelere yer verilir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’Çalma kapısını çalarlar kapını’’ anlamında bir söz kullanılmıştır?


Rızâ lokmasına kanâ’at eyle, eline giren mâlı dahi isrâf etme, kanâ’atle geçin, ‘’El kanâ’atü kenzün lâ yüfnâ’’ demişler.

Gördüm sultânım!’’Aleyhi mâ-yestahıkku’’ lâkin merhamet edüp nicesin âzâd edüp Cenâb-ı Bârî sizin dahi nice müşkil işleriniz âsân ide.

Bak a cânım hacı baba! Biz sana i’timâd edüp seni sana koduk. Meğer sende insâf yok imiş. ‘’El insâfu nısfu’d-dîn’’ demişler. Bize bu kadarca verdiğin şeyi bu kadar yiğidin kankısına vereyim.

Ammâ “El-garîb ke’l-a‘mâ” mefhûmunca ibtidâ seyâhatimiz olup garîbü’d- diyâr olmağıla isimleri ma‘lûmumuz değildir.

Hemân Köprülü ve Kara Sefer paşa ‘’Nicesin Koca Varvar Alî paşa! Bu fenâ dârı gururuna dayanup bizi giriftâr-ı bend-i hicrân eyledin. ‘’Men dakka dukka’’ cihânı idüğün bilmedin mi?


19.Soru

Türklerin en uzun süreyle kullandıkları alfabe aşağıdakilerden hangisidir?


Uygur

Köktürk

Arap

Latin

Kiril


20.Soru

“Uyûn-ı enhârları cârî vü revân bir şehrdir”  ifadesinde aşağıdakilerden hangisi görülmektedir?


Zıt anlamlı tekrar

Yakın anlamlı tekrar

Aynen tekrar

Sıfat tamlaması

Belirtisiz isim tamlaması