XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Fuzuli be Baki'nin edebi özellikleri göz önünde bulundurulduğunda ikisi arasında farklılıklar göze çarpar. Aşağıdakilerden hangisi bu yönde doğru bir bilgi değildir?
Şiir tekniği açısından Fuzuli'nin aksine, Baki'de coşkun ilhamlar gözlenir. |
Hayatın zevk ve eğlenceleri Baki'nin gazellerinin başlıca temasıdır |
Fuzulî’nin şahsiyeti kendi üslubunda gizlidir, Bakî’nin üslubu da kendi şuh ve nükteci karakterini yansıtır. |
İki şairin şiirleri tematik açıdan büyük farklar gösterir. |
Bakî’nin şiirlerinde tabiat ve İstanbul’dan çizgilere sık sık rastlanır. |
A seçeneğinde verilen "Şiir tekniği açısından Fuzuli'nin aksine, Baki'de coşkun ilhamlar gözlenir." ifadesi doğru değildir. Çünkü söylenenin tam tersi doğrudur, Fuzulî’nin aksine Bakî’de coşkun ilhamlar yoktur. O, şekil mükemmeliyetine önem verir.
Doğru yanıt A'dır.
2.Soru
4. Aşağıda yer alan beyitte kalın punto ile yazılı olan sözcüklerle hangi sanat
yapıldğı söylenebilir?
Başımda mûy-ı jûlîde tenimde taze dâğım var
Melâmet mülkünün sultânıyam tûğum otağım var
Leff ü neşr |
Tecnis |
İhâm-ı tenasüp |
Tezat |
Tenasüp |
Sorudaki beyitte kalın punto ile yazılı olan sözcüklerle Leff ü neşr sanatı yapılmıştır.
3.Soru
N’oldun inlersin felek hercâyi cânânun mı var
Seyr ider her menzili bir mâh-ı tâbânun mı var
Yukarıdaki beytin ikinci dizesinde altı çizili sözcüklerle yapılan edebî sanat, aşağıdakilerden hangisidir?
istiâre |
istifham |
teşhis |
tenasüp |
tecrit |
Beytin “hercâyi cânân” ve “mâh-ı tâbân” tamlamalarının üzerine kurulduğu görülmektedir. Şair, kişileştirdiği [teşhis] feleğe ilk dizede “hercâyi cânânın mı var”; ikinci dizede ise “her yeri dolaşan parlak bir ayın mı var” diye cevabını beklemediği sorular yöneltir [istifham]. İkinci dizede “mâh-ı tâban” tamlamasıyla aynı zamanda kendisinin ay gibi güzel sevgilisinin olduğunu sezdirir [istiâre]
4.Soru
XVI. yüzyılda vakıf işlerine bakma görevine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Tevliyet |
Remil |
Salyâne |
Muamma |
Letaif |
XVI. yüzyılda vakıf işlerine bakma görevine “Tevliyet” denirdi. Şair Zatî, II. Bayezit tarafından şiirleri beğenilerek kendisine tevliyet verildiği halde padişahın şairlere dağıttığı salyâne [yıllık] ve diğer gelirlerle yetinerek İstanbul’da kalmayı tercih etmiştir. Doğru cevap A’dır.
5.Soru
Durna uçuban hevâya düşdi
Laçin aluban ovaya düşdi
Hatayi’nin Dehname’sinden alınan bu beyitin aruz vezni hangisidir?
mef ‘ûlü mefâ‘ilün fe‘ûlün |
mefâ‘îlün mefâ‘îlün fe‘ûlün |
fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün |
mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün |
fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün |
Beyitin aruz kalıbı mef ‘ûlü mefâ‘ilün fe‘ûlün biçimindedir. Doğru cevap A’dır.
6.Soru
Fuzulî’nin haklı şöhretine rağmen hayat hikâyesinin ayrıntıları fazla bilinmesi ve Osmanlı şair tezkirelerinde onun hakkında verilen bilgiler oldukça sınırlı olmasının sebebi nedir ?
Şii olması |
Hayatı boyunca Bağdat ve Kerbela çevresinde yaşaması, İstanbul’a hiç gelememesi, |
Yaşının küçük olması |
Dönemin büyükleri tarafından tanıtılmaması |
Gizli kalmak istemesi |
Fuzulî’nin haklı şöhretine rağmen hayat hikâyesinin ayrıntıları fazla bilinmesi ve Osmanlı şair tezkirelerinde onun hakkında verilen bilgiler oldukça sınırlı olmasının sebebi hayatı boyunca Bağdat ve Kerbela çevresinde yaşaması, İstanbul’a hiç gelememesidir.
7.Soru
Halka halka görinen kâkül-i pûr-çin değül
Dîdelerdür kim anun hüsnine hayrân olmuş
Yukarıda Emrî'ye ait olan gazelin beytinde hangi kelimeler arasında "hüsn-i tali" yapılmıştır ?
dîde-hüsnine |
halka-dîde |
kâkül-halka |
dîde-hayrân |
pür-çin-dîde |
Emrî bu beyitte güzelin halka şeklinde kıvrımlaşan saçları ile aşıkların hayranlıktan güzelin üzerinde donup kalan bakışları arasında benzerlik kurarak hüs-i tali yapmıştır
8.Soru
Babür’ün en ünlü eseri olan ve Vekayi adıyla da bilinen hatıratı aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Nasihatname |
Babürname |
Manevî |
Divan |
Babür Divanı |
Babürname: Babür’ün en ünlü eseri Vekayi adıyla da bilinen hatıratıdır. Babür bu eserinde hatıralarını çok samimi, yalın ve gösterişten uzak bir dille anlatır. Özellikle babası Ömer Mirza, Sultan Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevayî hakkında anlattıkları, geleneksel biyografinin sınırlarını zorlayacak kadar önemli ayrıntılar içerir
9.Soru
Nevî’nin gazellerinde de geçen ve divan edebiyatında sıkça kullanılan “bîm” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
elem, acı |
kıyı, köşe |
korku, tehlike |
talih, kısmet |
sert, haşin |
Divan edebiyatı şiirlerinde sıkça kullanılan “bîm” kelimesi Farsça kökenli olup korku ve tehlike anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
Gülşenî’nin Farsça yazdığı en önemli eseri hangisidir?
Pendname |
Razname |
Manevî |
Kıdemname |
Çobanname |
Gülşenî’nin Farsça yazdığı en önemli eseri hiç şüphesiz Manevî’dir. Gülşenî’nin Türkçe kaleme aldığı diğer eserleri ise şunlardır: Pendname, Razname, Kıdemname ve Çobanname’dir. Doğru cevap C’dir.
11.Soru
I- II. Selim Şahi II-Murat-Farisi III-Yavuz Selim-İlhami IV- Bayezit-Adli V- Kanuni Sultan süleyman-Avni
Yukarıda eşleştirilen ifadelerin hangisinde XVI yüzyıl Osmanlı padişahlarının adları ile mahlasları doğru olarak verilmiştir?
I |
II |
III |
IV |
V |
Doğru cevap Dseçeneğindeki IV-Bayezit-Adli eşleştirmesidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, II. Bayezit’in Amasya’da görev yaptığı sırada muhitinde bulunan divan şairlerindendir?
Aşık Çelebi
|
Necati Bey
|
Kemal Paşazade
|
Hamdi Çelebi
|
Cafer Çelebi
|
13.Soru
XVI. yüzyılda Azeri sahası klasik Türk edebiyatının Fuzulî’den sonra en önemli temsilcisi aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Şah Tahmasb |
Şah Abbas |
Muhammed Emanî |
Şah İsmail |
Nef’i |
XVI. yüzyılda Azeri sahası klasik Türk edebiyatının Fuzulî’den sonra en önemli temsilcisi, Hatayî mahlasıyla şiirler söyleyen Şah İsmail’dir.
14.Soru
Fuzuli "Beng ü Bade" adlı küçük mesnevisini aşağıdakilerden hangisine sunmuştur?
Kanunu Sultan Süleyman |
Yıldırım Bayezid |
Alaaddin Keykubat |
Şah İsmail |
Selahaddin Eyyübi |
1508 yılında Bağdat, Şah İsmail’in eline geçince Fuzulî, Beng ü Bade adlı küçük mesnevisini ona takdim etmiştir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azeri sahasındaki tasavvuf edebiyatını biçimlendiren eserlerden değildir?
Gülşen-i Raz |
Füsûs |
Mesnevi |
Mantıku’t-Tayr |
Hatayî Divanı |
XVI. yüzyıla kadar Azeri sahasındaki tasavvuf edebiyatının gelişiminde Şebusterî, Muhyittin Arabi, Mevlana ve Feridüttin Attar’ın görüşleri etkili olur. Şebusterî’nin Gülşen-i Raz adlı eserine yazılan şerhler, pek çok ilmî tartışmaya zemin hazırlayan Füsûs, ilhamını tazelemek isteyen her sufinin başvurduğu Mesnevi ve Mantıku’t-Tayr bu coğrafyadaki tasavvuf edebiyatını biçimlendirir.
16.Soru
"Tarihsel Çağlardan birisi olan Yeni Çağ Dönemi'ne İstanbul'un fethi ile geçiş yapıldı ve Padişah size kişisel bir görev verdi. Tarafınıza verilen görev döneminizde yaşayan halk şairlerine ait şiirlerin toplanılarak bir defter haline getirilmesi."
Bu bilgiler ışığında, hazırlamış olduğunuz bu defterin edebi adı ne olurdu?
Maktel |
Cönk |
Divan |
Hatırat |
Söyleşi |
Cönk: Halk şairlerine ait şiirlerin toplandığı defterler. Genellikle ince ve uzun bir dikdörtgeni andırdığı için “dana dili” de denir.
17.Soru
Şehzade Mustafa’nın eğitimi için Gelibolulu Sürurî’nin yazdığı Bahrü’l-Maarif hangi konuda yazılmıştır?
Belagat |
Tarih |
Biyografi |
Eğitim sistemi |
Denizcilik |
Bahrü'l-Maarif belagat konusunda yazılmıştır. doğru yanıt a şıkkıdır.
18.Soru
Özellikle denizcilik ve gemicilik terimleriyle ördüğü orijinal kasidesi çok tanınan, devrinden başlayarak tanzir ve tahmis edilen Yeniceli şair kimdir?
Fuzuli |
Agehi |
Usuli |
Zati |
Nesimi |
Agehi'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Emrî’nin çağdaşlarınca da önemsenen ve vurgulanan bir özelliğidir?
Hüner gösterisine dayalı sanatlarla ilgilenmez. |
Şiirlerinde oldukça sade ve yalın bir dil kullanmıştır. |
Devrin önde gelen devlet büyüklerine kasideler sunmuştur. |
Gazellerinde söyleyiş mükemmelliğine çok önem verir. |
Muamma ve kelime oyunlarına düşkünlüğünden ötürü şiirleri zor anlaşılır. |
Muamma ve kelime oyunlarına düşkünlüğünden ötürü şiirlerinin zor anlaşılıyor olması Emrî’nin çağdaşlarınca da önemsenen ve vurgulanan bir özelliğidir.
20.Soru
Bazı kaynaklarda bilginliğinden ötürü Fuzuli'ye verilmiş olan isim aşağıdakilerden hangisidir?
Muhammed Fuzuli |
Ahmet Fuzuli |
Bilgiç Fuzuli |
Mevlana Fuzuli |
Alim Fuzuli |
Fuzulî’nin asıl adı Mehmet ve babasının adı ise Süleyman’dır. Kaynaklar, bilginliğinden ötürü ondan Mevlana Fuzulî diye bahsederler.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ