XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Üretken (velud) bir şair ve yazardır, İki hamse sahibidir, Nesirde üstattır, Mükemmel ve mürettep divan sahibidir, Âlim şairlerdendir, Abdurrahman Camî’den yaptığı tercümelerle Camî-i Rum diye anılır"
Yukarıda üstün yönleri tanımlanan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Lamii Çelebi |
Nakkaş Ali |
Molla Cami |
Ali Şir Nevayi |
Gelibolulu Mustafa Ali |
Kaynakların verdiği bilgilerden hareketle Lamiî Çelebi’nin üstün yönlerini şöyle sıralayabiliriz: 1. Üretken (velud) bir şair ve yazardır. 2. İki hamse sahibidir. 3. Nesirde üstattır. 4. Mükemmel ve mürettep divan sahibidir. 5. Âlim şairlerdendir. 6. Abdurrahman Camî’den yaptığı tercümelerle Camî-i Rum diye anılır.
2.Soru
En çok gazel yazan divan şairlerinden olmasının yanı sıra sosyal hayata ve hadiselere duyarlı bir divan şairi olan bu yüzden şiirlerinde
söz ve mana oyunlarına fazla yer vermeyen ve yine bu yüzden şiirlerine akıcılık ve sadelik hâkim olan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Ruhi |
Mustafa Ali |
Ali Şir Nevayi |
Nakkaş Ali |
Lamii Çelebi |
Ruhî, sosyal hayata ve hadiselere duyarlı bir divan şairidir. Belki de bu yüzden şiirlerinde söz ve mana oyunlarına fazla yer vermez ve yine bu yüzden şiirlerine akıcılık ve sadelik hâkimdir. Divanında konuşma dili ile söylenmiş mısralar çoktur.
3.Soru
Gûy u çevgân: Açık bir alanda atüzerinde, elde bulunan ucu eğribir sopa (çevgân) ile top(gûy)avurularak oynanan bir tür oyun
bir nazım türü |
bir oyun türü |
bir eser adı |
bir divan türü |
bir şiir türü |
Gûy u çevgân: Açık bir alanda at üzerinde, elde bulunan ucu eğri
bir sopa (çevgân) ile top(gûy)a vurularak oynanan bir tür oyundur
4.Soru
Şah ile Geda’nın aşkı üzerine kurgulanan bu hikâye, ilk defa Fars edebiyatında hangi şair tarafından kaleme alınmıştır?
Fuzuli |
Nabi |
Nedim |
Hilali |
Ahmedi |
Şah ile Geda’nın aşkı üzerine kurgulanan bu hikâye, ilk defa Fars edebiyatında Hilalî tarafından mesnevi tarzında işlenmiştir.
5.Soru
Bahrü’l-Ma‘arif, Miftahu’t-Teşbih ve Ahlak-ı Alayî hangi tür eserler arasında yer alır?
Bedii eserler |
İlmi eserler |
Şifahi eserler |
Folklorik eserler |
Estetik eserler |
Bütün bu eserler bilgi vermek için yazılmış ilmi eserlerdir.
6.Soru
'Şiirleri, daha çok âşıkane ve rindane görünmekle beraber fikrî ve sosyal konulu olanları da az değildir. Dili gayet sade ve akıcı olup çağdaşı diğer bazı şairlerin şiirlerine göre tamlamalar ve yabancı kelimeler sayıca azdır. Söz ve mana sanatlarına fazla itibar etmemiş, akıcı bir üslup yakalama gayretinde olmuş ve içinden geldiği gibi söylemiştir.'
Bahsedilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Lamii Çelebi |
Gelibolulu Mustafa Ali |
Nakkaş Ali |
Ruhi |
Ali şir Nevayi |
Ruhi'nin şiirleri, daha çok âşıkane ve rindane görünmekle beraber fikrî
ve sosyal konulu olanları da az değildir. Dili gayet sade ve akıcı olup çağdaşı diğer bazı şairlerin şiirlerine göre tamlamalar ve yabancı kelimeler sayıca azdır. Söz ve mana sanatlarına fazla itibar etmeyen Ruhî, akıcı bir üslup yakalama gayretinde olmuş ve içinden geldiği gibi söylemiştir.
7.Soru
En güzel Gül ü Bülbül mesnevisi kim tarafından kaleme alınmıştır?
Kara Fazlî |
İznikli Bekayî |
Manisalı Camî |
Bursalı Lamiî |
Bursalı Rahmî |
En güzel Gül ü Bülbül mesnevisini Kara Fazlî yazmıştır. İznikli Bekayî’nin de Gül ü Bülbül mesnevisi vardır. Kara Fazlî’nin Gül ü Bülbül mesnevisi alegorik (temsilî) bir eser niteliğindedir. İlk bakışta beşerî bir aşk hikâyesini anlatır gibi görünen eser, şairin mesnevinin sonunda hikâyede kullandığı sembollerin karşılıklarını vermesiyle tasavvufi bir kimliğe bürünür. Dönemin en önemli mesnevileri arasındadır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gelibolulu Mustafa Âlî’nin eserlerinden biri değildir?
Künhü’l-Ahbar |
Mirkatü’l-Cihad |
Salaman u Absal |
Nasihatü’s-Selatin |
Menakıb-ı Hünerveran |
Salaman u Absal Gelibolulu Mustafa Âlî’nin eserlerinden biri değildir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Divan şiirinde kişisel problemlerin dile getirildiği örneklere ne ad verilir?
Azade |
Mersiye |
Rubai |
Kaside |
Hasb-i hâl |
Divan şiirinde şairlerin kendi psikolojik sıkıntılarını dile getirmeleri iyi karşılanmamış, onlardan daha çok belli bir senaryo çerçevesinde belirli konuların en güzel biçimde
dile getirilmesi talep edilmiştir. Kişisel problemlerin dile getirildiği örneklere ise hasb-i
hâl tarzı şiir adı verilmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
10.Soru
Dinî-tasavvufî mesneviler konusunda Şemsettin-i Sivasî’nin ayrıcalıklı bir yeri olmasının sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Mesnevilerinde hükümdarların adaleti ve dünya malına güvenmemeyi işlemiş olması |
Osmanlı padişahlarının icraatlarının mesnevilerde işlenmiş olması |
Bütün mesnevilerinde dinî ve tasavvufî konuları işlemiş olması |
Aşk ve macera konularını işlemiş olması |
Aşk ve âşığın halleri ve sonbahar konularını işlemiş olması |
Dinî-tasavvufî mesneviler konusunda Şemsettin-i Sivasî’nin ayrıcalıklı bir yeri vardır. Çünkü o, bütün mesnevilerinde dinî ve tasavvufî konuları işlemiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, II. Bayezit’in Amasya’da görev yaptığı sırada muhitinde bulunan divan şairlerindendir?
Aşık Çelebi
|
Necati Bey
|
Kemal Paşazade
|
Cafer Çelebi
|
Hamdi Çelebi
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hamse sahibi şairlerimizden biri değildir?
Ahmed-i Rıdvan |
Taşlıcalı Yahya |
Lamiî |
Gelibolulu Âlî |
Nabi |
Bu yüzyılda hamse (beş mesnevi) sahibi şairlerin sayısı artmıştır. Ahmed-i Rıdvan, Taşlıcalı Yahya, Lamiî, Gelibolulu Âlî, Şemsettin-i Sivasî ve Celilî bu asrın hamse sahibi şairleridir.
13.Soru
Künhü’l-Ahbar adlı eserle ilgili olarak hangi ifade yanlıştır?
Tarih kitabıdır. |
Şair biyografileri görülmez. |
Osmanlı tarihinin anlatıldığı bir bölümü vardır. |
Dört bölümdür. |
Gelibolulu Mustafa Âli tarafından yazılmıştır. |
XVI. yüzyılın dil, üslup ve muhteva özellikleri açısından en dikkate değer tarihlerinden birini Gelibolulu Mustafa Âlî yazmıştır. Âlî’nin eseri, Künhü’l-Ahbar adını taşır. Türkçe bir genel tarih olan eser, uzun bir mukaddime ve yazarın rükn adını verdiği dört bölümden meydana gelir. Bunların içinde ilk üç rükn, Osmanlılara gelinceye kadar genel tarihî bilgiler verir. Eserin asıl bölümü dördüncü rükn, yani Osmanlılarla ilgili kısımdır. İki ciltten ibaret olan bu bölüm, Osmanlıların ortaya çıkışından l589 tarihine kadar meydana gelen olaylardan, devlet adamlarından, şeyhlerden, bilginlerden ve şairlerden söz eder. Çok yönlü bir yazar olan Âlî, tarihçiliği yanında çağının iyi şairlerinden ve nesir ustalarındandır.
14.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Bundan sonra âşığı
sevgilisine doğru zorlu bir yolculuk bekler. Bu yolculuk, bir
anlamda aşkın büyüklüğünü ispat etme süreci olduğundan
âşıklar pek çok olağanüstü zorluklarla karşılaşır; devler, periler, cinler ve ejderhalarla mücadele etmek zorunda kalırlar.
Aşk mesnevilerinde görülen en yaygın motiflerden biri resmi görerek âşık olma motifi değildir. |
Aşk mesnevilerinde kimi zaman rüyada da bir |
Mesnevilerdeki zaman ve mekânın takdimi de bu tür masalsı özellikler gösterir. |
Mesnevilerde zaman son derece belirsizken mekân da |
Mesnevilerde kahramanlar, birbirinden kopuk olan |
Mesnevilerdeki zaman ve mekânın takdimi de bu tür masalsı özellikler gösterir. Bu ifade doğru bir ifadedir.
15.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Türk edebiyatında ilk defa Lamiî Çelebi tarafından kaleme alınmıştır?
Şevahidü'n-Nübüvve |
Şehrengiz-i Bursa |
Hayretname |
Salaman u Absal |
Vîs ü Ramin |
Fars şiirinde örnekleri olduğu hâlde Türk edebiyatında daha önce ele alınmayan Vamık u Azra, Vîs ü Ramin gibi mesneviler ilk defa Lamiî Çelebi tarafından yazılmıştır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.
16.Soru
Kanuni devri olaylarını anlatan Tabakat’ül-Memalik fi Derecat’il-Mesalik’in yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Hoca Saadettin Efendi |
Mustafa Çelebi |
Lütfi Paşa |
Kemal Paşazade |
Gelibolulu Mustafa Âlî |
Mustafa Çelebi, Tabakatü’l-Memalik fi Derecati’l-Mesalik adını taşıyan tarihinde Kanunî devri olaylarını anlatır. Çok geniş tutulan bu eserin sadece otuzuncu cildi temize çekilmiştir. Eser, sadece olayları anlatmakla kalmayıp Osmanlı toplumsal yapısı hakkında da bilgiler vermektedir
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı bilginlerinin biyografileri konusunda ilk başvurulması gereken kaynaklar arasında yer alır?
Şakayık |
Künhü’l-Ahbar |
Meşairü’ş-Şuara |
Şevahidü’n-Nübüvve |
Tacü’t-Tevarih |
Şakayık Osmanlı bilginlerinin biyografileri konusunda ilk başvurulması gereken kaynaklar arasında yer almaktadır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nalan u Handan’ın özelliklerinden birisidir?
“Mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün” kalıbıyla yazılmıştır. |
Dört yaşından başlayarak yaşlılık yıllarına kadar geçen dönemi anlatır. |
Altın, gümüş, mihenk arasında geçen bir hikâyeyi konu edinir. |
Bursalı Celilî’nin bir mesnevisidir. |
327 beyitlik tasavvufî nitelikte bir mesnevidir. |
Muyî’nin hasbihâl tarzında yazmış olduğu bu mesnevi, 2759 beyitten oluşmaktadır. Eser, aruzun “mefâ’îlün mefâ’îlün fe’ûlün” kalıbıyla yazılmıştır. Eserin kahramanlarından Nalan, şairin kendisini temsil eder. Olay örgüsü bir rüya motifiyle başlar.
19.Soru
Lamii Çelebi kaç yılında ölmüştür?
1433 |
1472 |
1534 |
1588 |
1616 |
Lamii Çelebi 1534 yılında ölmüştür.
20.Soru
"Mesnevi tarzında en çok işlenen konudur ve kıssasının kutsal kitaplarda yer almasının bunda payı büyüktür."
Yukarıda verilen bilgi aşağıdaki eserlerden hangisiyle ilgilidir?
Şem ü Pervane |
Ferhad u Şirin |
Hüsrev ü Şirin |
Leyla vü Mecnun |
Yusuf u Züleyha |
Yusuf ile Züleyha arasındaki aşk, mesnevi tarzında en çok işlenen konudur. Şairlerin bu ilgisinde Yusuf ile Züleyha kıssasının kutsal kitaplarda yer almasının payı büyüktür.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ