XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gelibolulu Mustafa Ali kaç yılında doğmuştur?
1511 |
1541 |
1571 |
1600 |
1640 |
Gelibolulu Mustafa Ali 1541 yılında doğmuştur.
2.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Şemsettin-i Sivasî’nin mesnevilerinden biri değildir?
Kitab-ı Usûl |
Heşt-Behişt |
Gülşen-âbâd |
Miratü’l-Ahlak |
Süleymanname |
Mahzenü’l-Esrar’a Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eser, Ahmed-i Rıdvan’ın Mahzenü’l-Esrar’ıdır. Ahmed-i Rıdvan’ın Rıdvaniyye isimli mesnevisi de dinî ve ahlakî öğütler içeren bir eserdir. Yahya Bey’in Gülşen-i Envar, Gencine-i Raz ve Kitab-ı Usul adlı eserlerinde de dinî nitelikli hikâyeler ve temsiller anlatılmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Selimname yazmamıştır?
Üsküplü İshak Çelebi |
İdris-i Bitlisî |
Hoca Sadettin |
Hadidî |
Sücudî |
Yavuz döneminin şairlerinden Üsküplü İshak Çelebi, Sücudî, Keşfî, Süheylî, Muhyî ve Edayî; bilginlerinden Hoca Sadettin ve Akkoyunlu sarayında münşilik ve hükümdar çocuklarına lâlâlık hizmetinde bulunan ve daha sonra Osmanlı bürokratı olarak tanınan İdris-i Bitlisî ve onun hemşerisi Şükrü Selimname yazmıştır. Osmanlı tarihçileri arasında sayılan Hadidî’nin Süleymanname olarak da bilinen Tevarih-i Âl-i Osman’ı yazmıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Künhü’l-Ahbar adlı eserle ilgili bir ifade değildir?
Genel bir tarih kitabıdır. |
Gelibolulu Mustafa Âli yazmıştır. |
Dördüncü bölümde Osmanlı tarihi anlatılır. |
Şair biyografilerine yer vermeme Künhü’l-Ahbar adlı eserle ilgili doğru bir ifade olamaz. |
Dört bölümden oluşur. |
Şair biyografilerine yer vermez.
5.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi “Aşk ve Macera Mesnevileri”nin
genel nitelikleri arasında yer almaz?
Bazıları tasavvufi yorumlara olanak verebilecek özelliktedir. |
Konuları kutsal metinlerden, çeşitli milletlere ait halk |
Bazıları çift kahramanlı olan hikâyelerin kahramanları kişiler ya da kişileştirilmiş varlıklardır. |
Okuyucu ve dinleyicileri bilgilendirmek amacıyla didaktik bir tarzda yazılmışlardır. |
Bazıları çeşitli alegori ve metaforlarla çok katmanlı |
Okuyucu ve dinleyicileri bilgilendirmek amacıyla didaktik bir tarzda yazılmış oması “Aşk ve Macera Mesnevileri”nin genel nitelikleri arasında yer almamaktadır.
6.Soru
16.yüzyılın en tanınmış bilginlerinden olan ve “Muallim-i Sâni” olarak anılan Ebusuud Efendi en uzun süre hangi alanda görev yapmıştır?
Kazasker |
Muallim |
Sadrazam |
Şeyhülislam |
Vezir |
Ebusuud Efendi en uzun süre şeyhülislamlık görevinde bulunmuştur ve “Muallim-i Sâni yani İkinci Öğretmen olarak anılır.
7.Soru
Emrî'nin şiirlerinin çağdaşlarınca kapalı bulunmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir ?
Şiirlerindeki söyleyiş mükemmelliği |
Şiirlerindeki ahenk ve musıkî |
Şiirlerinde tezat sanatını ustaca kullanması |
Şiirlerinde tasavvufu işlemesi |
Şiirlerinde söyleyiş mükemmelliğinden çok kendine özgün hayaller kurması |
Emrî şiirlerinde söyleyiş mükemmelliğinden çok kendine özgün hayaller kurmaya, kelime oyunları ve şirin hüner tarafına yönelmiştir. Bu bağlamda çağdaşlarınca kapalı bulunmuştur.
8.Soru
Lamiî Çelebi’nin Yavuz Sultan Selim’e takdim ettiği eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Hüsn ü Dil |
Lamiî Divanı |
Hayret-name |
Salaman u Absal |
Şevahidü’n-Nübüvve |
Lamiî Çelebi, şair ve yazar olarak II. Bayezit döneminde adını duyurmaya başlamışsa da asıl şöhretini Yavuz Sultan Selim döneminde kazandı. 1509’da kaleme aldığı Hüsn ü Dil adlı eserini Yavuz Selim’e takdim edince kendisine otuz akçelik yevmiye ve maaş bağlandı. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisinin Bağdatlı Ruhî’nin terkib-bendine nazire söylemesi sözkonusu değildir?
Cevrî |
Ziya Paşa |
Samî |
Fuzuli |
Nefî |
Nefî"nin, Bağdatlı Ruhi"nin terkib-bendine nazire söylemesi sözkonusu olamaz.
10.Soru
I. Kitap düzeyinde ilk defa Fars şiirinde Ehli-i Şirazi tarafından işlenmiştir.
II. Osmanlı şairlerinden Zatî, Lamiî Çelebi ve Muidî bu eseri kaleme almıştır.
III.Muidî’nin eseri diğerlerinden daha fazla ilgi görmüştür.
Şem ü Pervane il eilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
İnsanın, aşk uğruna maddi varlığından vazgeçmesinin, tasavvuf şiirinde ise Tanrı’nın varlığında yokluğa erişmenin simgesi olan şem (mum) ile pervane (kelebek) hikâyesi kitap düzeyinde ilk defa Fars şiirinde Ehli-i Şirazi tarafından işlenmiştir. Osmanlı şairlerinden Zatî, Lamiî Çelebi ve Muidî Şem ü Pervane yazmışlardır. Zatî’nin eseri diğerlerinden daha fazla ilgi görmüştür.
11.Soru
XVI. yüzyıl mesnevileri kaç başlık altında toplanmaktadır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
XVI. yüzyıl mesnevilerini dört başlık altında toplayabiliriz: Aşk ve Macera Mesnevileri,
Dinî ve Tasavvufi Mesneviler, Tarihî ve Destanî Mesneviler, Realist Yerli Mesneviler.
12.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisinde Lamiî Çelebi ile ilgili yanlış bir bilgi vardır?
Dönemin ünlü mutasavvıflarından Nakşi şeyhi Emir Ahmed-i Buharî’ye bağlanmıştır. |
Hamse tertip etmemekle birlikte yazdığı mesnevilerle hamse şairleri arasında sayılmaktadır. |
Kınalızade Hasan Çelebi, “şi‘r ü inşâyı şîr ü şeker gibi cem‘ etti” diyerek nazım ve nesirde başarılı olduğunu vurgulamıştır. |
Manzum, nazımla nesir karışık ve mensur olmak üzere otuza yakın eserin sahibidir. |
Kelam ve felsefede, tıp alanında, tasavvufta ve güzel sanatlarda derin bilgiye sahiptir. |
Onun için “şi‘r ü inşâyı şîr ü şeker gibi cem‘ etti” diyerek hem nazımda hem nesirde çok başarılı olduğunu vurgulayan kişi Kınalızade Hasan Çelebi değil, Âşık Çelebi'dir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkkıdır.
13.Soru
Lamiî Çelebi’nin biyografi kitaplarında “Camî-i Rûm” diye nitelendirilmesinin nedeni nedir?
Bir süre Bursa’da imam olarak görev yapması |
İlk şiirlerinde Camî mahlasını kullanması |
Manzum ve mensur çok sayıda eser kaleme alması |
Lamiî Divanı’nın başında dibace bulunması |
Molla Camî’nin eserlerini Türkçeye tercüme etmesi |
Çelebi’nin biyografi kitaplarında “Camî-i Rûm” diye nitelendirilmesinin nedeni Molla Camî’nin eserlerini Türkçeye tercüme etmesidir.
14.Soru
.................... de XVI. yüzyılın hamse sayılabilecek kadar çok mesnevi yazan şairlerindendir. Mesnevileri arasında Mihr ü Mah,Tuhfetü’l-Uşşak, Riyazü’sSalikîn, Mihr ü Vefa, Camiü’l-Buhur yer almaktadır.
Yukarıdaki boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden hangisi getirilmelidir?
Fuzulî |
Nedim |
Gelibolulu Alî |
Taşlıcalı Yahya |
Nabi |
Gelibolulu Alî de XVI. yüzyılın hamse sayılabilecek kadar çok mesnevi yazan şairlerindendir. Mesnevileri arasında Mihr ü Mah,Tuhfetü’l-Uşşak, Riyazü’sSalikîn,
Mihr ü Vefa, Camiü’l-Buhur yer almaktadır.
15.Soru
Tarih dışında müstakil biyografi olarak kaleme alınan ilk eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Lamiî - Fütuhu’l-Mücahidin li Tervihi Kulubü’l Müşahidin |
Hoca Sadettin-Tacü’t-Tevarih |
Celalzade Mustafa-Nişancı Tarihi |
Kemal Paşazade-Tevarih-i Âl-i Osman |
Lütfi Paşa–Asafname |
Tarihler dışında müstakil biyografi kitabı olarak kaleme alınan ilk eser Lamiî’nin, Nefahatü’l-Üns’ün tercüme ve zeylini ihtiva eden Fütuhu’l-Mücahidin li Tervihi Kulubü’l-Müşahidin (y.t.1520) adını taşıyan eseridir.
16.Soru
Mahzenü’l-Esrar’a Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eseri aşağıdaki şairlerden hangisi yazmıştır?
Ahmed-i Rıdvan |
Cinanî |
Taşlıcalı Yahya |
Fuzulî |
Nedim |
Mahzenü’l-Esrar’a Anadolu sahasında ilk Türkçe nazire olarak kabul edilen eser,
Ahmed-i Rıdvan’ın Mahzenü’l-Esrar’ıdır.
17.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi Selimname özelliği taşıyan mesnevi yazmamıştır?
İdris-i Bitlisî |
Edayî |
Hoca Sadettin |
Gelibolulu Mustafa Alî |
Şükri |
Gelibolulu Mustafa Alii'nin Selim-name adlı bir eseri yoktur doğru yanıt d şıkkıdır.
18.Soru
Lütfi Paşa’nın iyi bir devlet adamının özellikleri anlattığı eser aşağıdakilerden hangisidir?
Tevarih-i Âl-i Osman |
Âsafname |
Tabakatü’l-Memalik fi Derecati’l-Mesalik |
Selimname
|
Tacü’t-Tevarih |
Lutfi Paşa, asıl Âsafname ile tanınmıştır. Bu eserde iyi bir devlet adamının özellikleri anlatılır.
19.Soru
Hayalî’nin bilinen tek eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Şem ü Pervane |
Hayalî Mesnevisi |
Hayalî Divanı |
Letaif |
Şehrengiz |
Hayalî’nin bilinen tek eseri Hayalî Divanı'dır.
20.Soru
Kanuni Sultan Süleyman döneminde devşirme olarak saraya giren ve sadrazamlığa kadar yükselen "Asafname" adlı eseriyle ün kazanan devlet adamı ve eserinin konusu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Kemal Paşazadedir ve eserinde Osmanlı Tarihinden bahsetmiştir. |
Mustafa Çelebidir ve eserinde Osmanlı döneminde ki eğitim anlayışından bahsetmiştir. |
Lutfi Paşadır ve eserinde iyi bir devlet adamında bulunması gereken özelliklerden bahsetmiştir. |
Küçük Nişancı Mehmet Paşadır ve eser biyografik türde olup padişahları konu almıştır. |
Hoca Sadettin Efendidir ve eserinde Yavuz Sultan Selim döneminde yaşanan olaylardan bahsetmiştir. |
Lutfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde devşirmeden sadrazamlığa yükselmiş olan önemli bir devlet adamıdır. Asafname eserinde iyi bir devlet adamında bulunması gereken özelliklerden bahseder.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ