XVII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Nefî’nin hicivlerinin toplandığı eserinin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Hicivname |
Kazaname |
Türkçe Divan |
Farsça Divan |
Siham-ı Kaza |
Nefî’nin hicivlerinin toplandığı eserinin adı Siham-ı Kaza’dır.
2.Soru
Sanatçının belli bir kültür çerçevesinde sanatını ifade edebilmesine yardımcı ve destek olan kişiye ne denir?
Nedim |
Musahip |
Hami |
Şeyhülislam |
Padişah |
Hami, Osmanlı toplumu gibi sosyal, onur, statü ve mertebelerin mutlak egemen bir hükümdar tarafından belirlendiği bir toplumda, sanatçının belli bir kültür çerçevesinde sanatını ifade edebilmesine yardımcı olan kişidir. Batıda patron, mesen gibi isimlerle de anılmaktadır.
3.Soru
Nefi, ilk şiirlerinde hangi mahlası kullanmıştır?
Nefi |
Darri |
Dehhani |
Şeyhi |
Neşati |
Adı, Ömer; ilk kullandığı mahlası “zararlı, zarara ait” anlamındaki Darrî’dir.
4.Soru
Şiirde şairin bazen gazel içinde mahlasını söyledikten sonra birini övmek için şiirine yaptığı eklemeye ne ad verilmektedir?
Tahmis |
Fetva |
Hüsn-i hat |
Kaside |
Müzeyyel gazel |
Müzeyyel gazel: Zeyl kelimesinden gelmektedir ve arttırılmış anlamında kullanılır. Şiirde ise şairin bazen gazel içinde mahlasını söyledikten sonra birini övmek için şiirine yaptığı eklemedir. Bu şekilde arttırılarak yazılan gazellere müzeyyel gazel denir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sebk-i Hindi’nin özelliklerinden biri değildir?
Sade bir anlatım |
Hayallerde incelik |
Anlam derinliği |
Fazla sözden kaçınmak |
Ruhi çırpınışlar |
Bu üslupta önemli olan nokta; hayallerde incelik, anlam derinliği, fazla sözden kaçınmak, alışılmamış benzetmeler ve mazmunlar, ruhi çırpınışlar, ruh tezatları, tasavvufun bunlarla kaynaşması ve süslü bir anlatımdır. Bu yüzden bazı beyitler muamma hâline girer ve anlatılmak istenen fikirler sisler arasında kalır.
6.Soru
Türk edebiyatında Hint üslubunun izlerinden ilk bahseden şair kimdir?
Fuat Köprülü |
Ziya Gökalp |
Mehmet Akif |
Orhan Veli |
Fazıl Hüsnü Dağlarca |
Türk edebiyatında Hint üslubunun izlerinden ilk bahseden, Fuat Köprülü olmuştur.
7.Soru
Copernicus astronomisi ile modern astronomi kavramlarını ilk defa Osmanlı bilim literatürüne sokan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Secencenü’l-eflâk fî Gayeti’l-idrâk |
Mevzuatü’l-ulum |
El-Muhammediye fi’l-hisab |
Gülzar-ı Savab |
Terceme-i Molla Siyahi |
Batı astronomisi ile temasa geçen Osmanlı astronomisi, Zîc ve bazı coğrafya kitaplarının tercüme edilmesiyle Avrupa’da gelişen yeni astronomi kavramları ile tanışmıştır. Latinceden Türkçeye tercüme hareketinin öncü ismi olan Tezkireci Köse İbrahim Efendi el-Zigetvârî, Noel Duret’in Zîc’ini Türkçeye Secencenü’l-eflâk fî Gayeti’l-idrâk adı ile Latinceden tercüme etmiştir. Copernicus astronomisi ile modern astronomi kavramlarını ilk defa Osmanlı bilim literatürüne sokan bu eser, astronomik cetveller konusunda Türkçeye aktarıldığı bilinen ilk kitaptır. Doğru cevap A’dır.
8.Soru
I. Zincirleme tamlamalar kullanmayı tercih etmişlerdir
II. Farsça kelimelerle yapılan zincirleme tamlamaları tercih etmişlerdir
III. Tamlamalar anlamın berraklaşmasına neden olmuştur
Yukarıdakilerin hangisi ya da hangilerinde Sebk-i Hindi sanatının tamlama kullanımı doğru bir şekilde ifade edilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
Hepsi |
Yeni hayalleri dillendirmek için şairler zincirleme tamlamalar kullanmayı tercih etmişlerdir. Özellikle Farsça kelimelerle yapılan zincirleme tamlamalar çok kullanılmıştır. Dil kullanımındaki bu tercihlerin anlamın bulanıklaşmasına neden olduğu da bir gerçektir.
9.Soru
Sebk-i Hindî üslubunun divan şiirindeki XVIII. yüzyıldaki en önemli temsilcisi hangisidir?
Nedim |
Münif |
Seyyit Vehbi |
SünbülzadeVehbi |
Şeyh Galip |
Sebk-i Hindî üslubunun divan şiirindeki en önemli temsilcileri olarak da XVII. yüzyılda Nailî, Neşatî ve Fehim-i Kadîm; XVIII. yüzyılda ise Şeyh Galip sayılabilir.
10.Soru
Yahya Bey'in edebiyat tarihlerinde kiminle başlayan yerel dilin şiir dili ile ifadesi üslubunu sonraki yüzyılda devam ettirdiği kabul edilmektedir?
Fuzulî |
Ahmedî |
Necati Bey |
Şeyh Gâlib |
Nef’î |
Yahya Bey, edebiyat tarihlerinde Necati Bey ile başlayan yerel dilin şiir dili ile ifadesi üslubunu sonraki yüzyılda devam ettiren olarak belirtilmektedir.
11.Soru
Şeyhülislamlık unvanı X. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıktıktan sonra hangi anlamı kazanmıştır?
din âlimi |
en yaşlı din âlimi |
en yaşlı Müslüman |
âlimlerin en kıdemlisi |
din adamlarından sorumlu kişi |
Sözlükte “yaşlı kimse, reis, bilge” anlamlarındaki şeyh ile İslam kelimesinden oluşan şeyhü’l-islam tabiri, İslam dünyasında önde gelen ulema ve sufilere verilen bir şeref unvanı olarak X. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmış, daha sonra “âlimlerin en kıdemlisi, reisi” manasını kazanarak bir unvan hâlinde kullanılmıştır.
12.Soru
Osmanlı Sultanları içinde kardeş katlini uygulamayan ilk sultan aşağıdakilerden hangisidir?
1. Mustafa. |
2. Osman. |
1. Ahmed. |
4. Mehmed. |
3. Murad. |
1.Ahmed. Cevap C'dir.
13.Soru
Sanatçıları destekleyen Mihaloğulları, Turhanlılar, Yahyalılar ve Malkoçoğulları ailelerinin ortak özelliği hangisidir?
Şeyhülislam olmaları |
Akıncı olmaları |
Sürekli İstanbul’da yaşamaları |
Padişahla akraba olmaları |
Din adamı olmaları |
Akıncı aileleri olan Mihaloğulları, Turhanlılar, Yahyalılar ve Malkoçoğulları birer yönetici olarak çevrelerinde daha çok şair olmak üzere çeşitli sanatçıları bulundurmaya özen göstermişler, böylece akıncılık aynı zamanda kültür ve sanatı besleyen önemli bir kaynak özelliği kazanmıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Sebk-i Hindî” terkibinin anlamını vermez?
Hint okulu |
Hint tarzı |
Hint üslubu |
Hint usulü |
Hint yolu |
Hint tarsi, Hint üslubu, Hint usulü, Hint yolu, Sebk-i Hindî” terkibinin anlamını verir. Hint okulu vermez.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bahayî ile ilgili doğru bir bilgidir?
Tevhid ve naat gibi şiirleri ağır basar. |
Şiirlerinin konusu dindir. |
Kendi devrinin şairlerince rağbet görmemiştir. |
Divanı vardır. |
İyi bir hattat ve bestekârdır. |
Bahayî âlim ve şairliğinin yanı sıra aynı zamanda iyi bir hattat ve bestekârdır.
16.Soru
Nefî’nin şiirindeki hangi özelliğine vurgu yapılır?
Ses ve eda |
Hiciv ve mizah |
Mecazi anlatım |
Anlam derinliği |
Tasavvufi sembolizm |
Nefî’nin şiirindeki ses ve eda özelliği, Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından da vurgulanmıştır.
17.Soru
Şeyhülislam Yahya yaşadığı dönemde kaç padişah görmüştür?
5 |
7 |
8 |
3 |
10 |
S¸eyhülislam Yahya Kanuni devrinden itibaren II. Selim, III. Murat, III. Mehmet, I. Ahmet, I. Mustafa, II. Osman, IV. Murat ve I. İbrahim gibi sekiz padişah devrini görmüştür.
18.Soru
Ol şâh-ı hüsnün iremedük pây-ı bûsına
Yahyâ gibi ki hâk-nihâd olmadun gönül
Yukarıdaki beyitte şair kendini sevgiliye kavuşamamasının nedenini ne olarak görür?
Sevgilinin yüz vermemesi |
Bir öpücük alamaması |
Kendisinin toprak mizaçlı olmaması |
Baharın gelmemesi |
Güzellik sultanının gelmemesi |
Şair, güzellik ülkesinin sultanı olan sevgiliye kavuşamamasını, sultanlık imgesi üzerinden (sultan: sevgili, âşık: kul) sevgilinin ayağını öpememesi (onun önünde eğilememesi) olarak ifade etmektedir. Buna gerekçe olarak da kendisinin toprak mizaçlı olmamasını gösterir.
19.Soru
Nefi’nin en önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Türkçe Divan |
Divançe |
Farsça Divan |
Silham-ı Kaza |
Nigaristan |
Türkçe Divan: Nefî’nin en önemli eseridir. Kahire’de ve İstanbul’da eski harflerle basılmış, çeşitli antolojilere Nefî Divanı’ndan örnekler alınmıştır.
20.Soru
Fars edebiyatı Hindistan’daki altın çağını hangi Türk hanedanı döneminde yaşamıştır?
Timurlular |
Babürlüler |
Şeybânlılar |
Gazneliler |
Selçuklular |
Fars edebiyatı, Hindistan’daki altın çağını Türk hanedanlarının egemenliğinde yaşamıştır. Bu da tarihsel olarak Babürlüler dönemine rastlar.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ