XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tarikat bağlısının, kendi manevi gelişmişlik düzeyini gizlemek, böylece nefsini kibir ve gösterişten uzak tutmak amacıyla gerek giyim kuşam gerekse söz ve davranışlarıyla halkın ayıplamasına neden olacak bir görüntü vermesi aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?
Melamilik |
Çile |
Asitane |
Mesnevihan |
Hazire |
Tarikat bağlısının, kendi manevi gelişmişlik düzeyini gizlemek, böylece nefsini kibir ve gösterişten uzak tutmak amacıyla gerek giyim kuşam gerekse söz ve davranışlarıyla halkın ayıplamasına neden olacak bir görüntü vermesine "melamilik" denir.
2.Soru
XIX. yüzyılda Nedim'in en büyük takipçisi kimdir?
Şeyh Galip |
Leskofçalı Galip |
Enderunlu Vasıf |
Ahmet Haşim |
Tevfik Fikret |
XIX. yüzyılın ilk yarısında Nedim’in en büyük takipçisi Enderunlu Vasıf’tır. Tanzimat dönemi şairlerini de etkileyen Leskofçalı Galip, Nedim’in etkisinde kalan bir başka şairdir. Tanzimat edebiyatının önde gelen simalarından Namık Kemal, Nedim’i Türk dilinin en büyük şairi sayar (Yetiş 1989: 19, 269, 276). Doğru cevap C'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Galip'in sanatından etkilenen sanatçılardan biri değildir?
Keçecizade İzzet Molla |
Bayburtlu Zihni |
Ahmet Haşim |
Orhan Veli Kanık |
Vakanüvis Pertev |
Orhan Veli Kanık dışındakilerin tümü farklı zaman dilimlerinde Şeyh Galip'in sanatından etkilenen/faydalanan sanatçılardır. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi, Enderunlu Fazıl’a aitdeğildir?
Defter-i Aşk
|
Hubanname
|
Zenanname
|
Çenginame
|
Vuslatname
|
5.Soru
Mahallileşme eğiliminin XVIII. yüzyıldaki en önemli temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
Nabî
|
Galip
|
Nedim
|
Bakî
|
Sürurî
|
6.Soru
Enderunlu Fazıl’ın çok sayıda kaside söylemesinin başlıca nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Enderun’da yetişmiş olması |
Saray çevresinde bulunması |
Her konuda kaside yazabileceğini göstermek istemesi |
Kaside tarzındaki ustalığının padişah tarafından taktir edilmesi |
Sık sık sürgün edildiği için af dilemek zorunda kalması |
Sık sık sürgün edildiği için af dilemek zorunda kalması
7.Soru
Aşağıda verilen bilgilerden hangilerinin Padişah III. Ahmet için doğru olduğu söylenebilir?
- Döneminin meşhur sadrazamı Damat İbrahim Paşa'dır.
- Maaş karşılığında tercüme heyeti kurdurmuştur.
- İlhamî mahlasını kullanmıştır.
I. ve II. |
Yalnız I. |
I. ve III. |
II. ve III. |
II. II. ve III. |
III. Ahmet döneminin Ünlü Sadrazamı Damat İbrahim Paşa'dır. Bu dönemde maaş karşılığı tercüme heyeti kurulmuş ve bu heyete dönemin ünlü şairleri çağrılmıştır. Ancak III. Ahmet'in kullandığı mahlaslar Necip ve Ahmet'tir. İlhamî mahlasını kullanan şair ise III. Selim'dir. Bu nedenle yanıt A'dır.
8.Soru
Rakkasname olarak da bilinen, farklı milletlerden kırk iki erkek köçeğin tasvir edildiği, murabba biçimiyle yazılan eser Enderunlu Fazıl'ın hangi eseridir?
Defter-i Aşk |
Zenanname |
Hubanname |
Çenginame |
Fazıl Divan-ı |
Çenginame, Rakkasname olarak da bilinir. Farklı milletlerden kırk iki erkek köçeğin tasvir edildiği eser, murabba biçimiyle yazılmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.
9.Soru
Elin koy sîne-i billûra rahm et âşıka zîrâ
Beyaz üzre bizim de pençe bir fermânımız vardır
Nedîm, yukarıdaki beytinin ilk dizesinde hangi edebî sanatı kullanılmıştır?
Kinaye |
Telmih |
Mecaz-ı mürsel |
Teşbih |
Tecahül-i ârifane |
Kinaye
10.Soru
Enderunlu Fazıl’ın “ruzun “fe’ilatün fe’ilatün fe’ilün” kalıbıyla yazılan, şairin aşk maceralarını anlattığı 438 beyitten oluşan mesnevisi aşağıdakilerden hangisidir?
Defter-i Aşk |
Hubanname |
Mecmua |
Zenanname |
Hezliyat |
Enderunlu Fazıl’ın “ruzun “fe’ilatün fe’ilatün fe’ilün” kalıbıyla yazılan, şairin aşk maceralarını anlattığı 438 beyitten oluşan mesnevisi Defter-i Aşk’tır. Doğru yanıt A’dır.
11.Soru
Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk adlı mesnevisinin şahıs kadrosunda yer alan aşağıdaki isimlerden hangisi Aşk’ın dadısıdır?
Gayret
|
Sühan
|
İsmet
|
Hüşrüba
|
Hayret
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Şeyh Galip’in etkilendiği şairler ve özelliklerinden değildir?
Fuzulî’nin âşıkane tavrı
|
Bakî’nin rindane söyleyişi
|
Nabî’nin hikemî tarzı
|
Nedim’in mahalli-folklorik söyleyiş özelliği
|
Nabî’nin didaktik söyleyiş özelliği
|
13.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde şarkı türünün ilk örneklerini veren şairler biraradadır?
Ubeydî ve Nazîm |
Ubeydî ve Nailî |
Nazîm ve Nailî |
Ubeydî ve Nedim |
Nazîm ve Nedim |
İlk örneğini, Ubeydî ve Nailî’de gördüğümüz şarkı yazma eğilimi XVIII. asırda daha da yaygınlaşmış, Nazîm, Nedim, Vahit, Galip, Enderunlu Fazıl gibi şairler çok sayıda şarkı yazmışlardır. Bu nedenle yanıt B'dir.
14.Soru
Müverrih Sürurî aşağıdaki padişahlardan hangisine kaside türünde bir şiir sunmuştur?
I. Abdülhamit |
III. Selim |
IV. Mustafa |
II. Mahmud |
Abdülmecid |
Eski Zağra’dan İstanbul’a döndükten sonra III. Selim’e bir kaside sunan şair, bu kaside sayesinde atandığı görevle memuriyet hayatını noktalamıştır.
15.Soru
Nedim kasidelerinde hangi şairden etkilenmiştir?
Nefi |
Baki |
Yahya |
Atayi |
Haleti |
Nedim, Türk şairlerinden kasidede Nef’î’yi; gazelde Bakî ve Yahya’yı; mesnevi tarzında Atayî’yi ve rubaide ise Haletî’yi beğendiğini söylemiştir (Macit 1997: 2). Özellikle ilk kasidelerinde Nefî etkisine sonuna kadar açık olan Nedim, gazelde de kendisini Bakî’nin mirasçısı sayar. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Ma'lûmdur benim sühânım mahlas istemez Fark eyler onu şehrimizin nükte-dânları Nedîm'in yukarıdaki beyitle anlatmak istediği özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Üslup sahibi bir şair olduğu |
Meşhur bir şair olduğu |
Nükteleriyle bilinen bir şair olduğu |
Mahlas kullanmayan bir şair olduğu |
Bütün şairlerden üstün olduğu |
XVIII. yüzyılın başında gazelde hikemî tarzın büyük temsilcisi Nâbî’nin, kasidede
Nef’î’nin etkisinin revaçta olduğu şiir ortamına ilk adımını atan Nedim, çok geçmeden Nedimane denilen yeni bir tarz geliştirmiştir. Bu tarzın esasını; söyleyiş mükemmelliği, yerlilik arzusu ve Nedim’e özgü edâ oluşturur. Kendisi de bir gazelinde; Ma‘lûmdur benim sühanım mahlas istemez / Fark eyler onu şehrimizin nükte-dânları diyerek üslup sahibi bir şair olduğunu ifade etmiştir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.
17.Soru
Şeyh Galip'in başarıyla yarattığı "paradoksal imajlar" hangi edebi sanatın bir uygulamasıdır?
Tenasüp |
Tevriye |
Teşbih |
İham |
Tezat |
Şeyh Galip paradoksal imajlar yaratmada tezat sanatının olanaklarından yararlanmıştır. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Şeyh Galip, asıl konusu aşk ve tasavvuf olan Hüsn ü Aşk mesnevisinde, aşk yolcusunun yolculuk süreçlerini temsilî/alegorik bir dille anlatmıştır. Hikâyenin şahıs kadrosunu oluşturan bütün kişiler, aslında birtakım soyut kavramların ve çeşitli tasavvufi terimlerin teşhis sanatıyla somutlaşmış biçimleri olarak yorumlanabilir. Aşağıdakilerden hangisi, Sühan'ı temsil etmektedir?
Çileye giren mürid |
Mutlak güzel |
Mevlevi tekkesini |
Mevlevi şeyhi |
Mevlana |
Aşk, çileye giren müridi; Hüsn, mutlak güzeli; Benî Muhabbet, müridin içinde yer aldığı Mevlevi cemaatini; Mekteb-i Edeb, Mevlevi tekkesini; Mollâ-yı Cünûn, Mevlevi şeyhini; Sühan, Mevlana’yı veya onun Mesnevi-i Manevî adlı eserini; Nüzhetgâh-ı Ma’nâ, müridin içinde yaşadığı ortamın onun ruhundaki yansımalarını; Havz-ı Feyz, ilahî nurların müridin ruhundaki tecellilerini; Hisâr-ı Kalb, müridin gönlünü temsil etmektedir.
19.Soru
Dehan-ı gonceyi baz et zebân-ı suseni ter kıl
Şikest-i tevbeye dahl edene hazır-cevâbımsın
Nedime ait olan bu dizelerin ilkinde hangi söz sanatı vardır?
İntak |
Hüsnütalil |
İrsalimesel |
Teşhis |
Tevriye |
Dehân-ı gonceyi bâz et zebân-ı sûseni ter kıl
Şikest-i tevbeye dahl edene hâzır-cevâbımsın
Goncanın ağzını aç, susamın dilini ıslat; tövbesini bozanlara karışana hazır cevabımsın. diyerek teşhis sanatı olduğu açıkça görülmektedir. D seçeneği doğru cevaptır.
20.Soru
Nedim hangi türde verdiği eserlerinde öykülemeye başvurup manzum hikayeler anlatmıştır?
Hicivlerinde |
Kasidelerinde |
Gazellerinde |
Tarih düşmelerinde |
Rubailerinde |
İstanbul’un gündelik hayatından izler taşıyan kasidelerinde çeşitli anlatım biçimlerini kullanır. Kimi zaman öykülemeye başvurur; manzum hikâyeler anlatır. doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ