XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı şiir geleneği içinde reis-i şairan seçilen bir şairin kendisinden sonra aynı görev için önerisini içeren manzumelere ne ad verilirdi?
Takriz |
Münşeat |
Vekâletname |
Vasiyetname |
Muhallefat |
Vekâletname
2.Soru
Hüsn-ü Aşk mesnevisindeki kişilikler soyut kavramların somutlaştırılmış halleridir. Aşağıdakilerden hangisi "çileye giren mürid"i temsil etmektedir?
Hüsn |
Aşk |
Mollay-yı Cünun |
Sühan |
Beni Muhabbet |
Aşk adlı kişilik çileye giren müridi temsil eder. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
III. Selim'in kardeşi Hatice Sultan'ın Büyükdere'de bulunan bir köşkten ve bahçesinden etkilenerek bir benzerini kendisi için yaptırabilmek adına İstanbul'a davet ettiği Alman asıllı mimar ve ressam kimdir?
Baron de Hubs |
Antoine Ignace Melling |
La Baron de Tott |
Marqius de Villeuve |
C. Alexandre Comte de Bonneval |
III. Selim’in kardeşi Hatice Sultan da, Danimarka maslahatgüzarı Baron de Hubs’ün Büyükdere’de yaptırdığı köşkünden ve bahçesinden çok etkilenmiş; özellikle bahçenin bir benzerine sahip olabilmek için Danimarka kralının yanında görev yapan Alman asıllı mimar ve ressam Antoine Ignace Melling’i İstanbul’a getirtmiştir. Bu bilgiden yola çıkılırsa doğru cevabın B şıkkı olduğu anlaşılacaktır.
4.Soru
XVIII. yüzyılda hece ölçüsünü en çokkullanan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Şeyh Galip
|
Enderunlu Fazıl
|
Seyyit Vehbî
|
Vahit Mahtumî
|
Şeyhülislam Yahya
|
5.Soru
"Aruzun fe‘ilâtün fe‘ilâtün fe‘ilün kalıbıyla yazılan eser, 1101 beyitli bir mesnevidir. Şair, eserin giriş kısmında klâsik şiir adabına göre kadın güzelliğinden söz etmenin abes olduğunu kaydettikten sonra, çeşitli milletlere ait kadınlardan bahsetmiştir. Enderunlu Fazıl ise, eserinde Anadolulu kadın güzellerin dışında çeşitli milletlere mensup kadın güzelleri de betimlemiştir. Eser bu yönüyle orijinal ve dikkat çekicidir." Yukarıda bahsi geçen Enderunlu Fâzıl eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Hûbânnâme |
Çenginâme |
Rakkâsnâme |
Defter-i Aşk |
Zenânnâme |
Soru kökünde bahsi geçen eser Zenânnâme'dir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.
6.Soru
Nedîm’in de sıkça kullandığı bentlerden oluşan nazım biçimlerine genel olarak ne ad verilir?
Bendiyye |
Murabba |
Musammat |
Şarkı |
Lügaz |
Musammat
7.Soru
Lale devrinde Kağıthane Deresi kenarına inşa edilen Kasr-ı Hümayun aşağıdaki hangi yapı örnek alınarak yapılmıştır?
Versailles Sarayı |
Hurremabad Kasrı |
Fortainebleau Sarayı |
Schönbrunn Sarayı |
Cedvel-i Sim Kasrı |
Sadrazamın gayretleriyle, iki ay gibi kısa bir sürede Fransa’daki Fortainebleau Sarayı örnek alınarak Kâğıthane Deresi’nin yatağı genişletilir. İki tarafı mermer rıhtımlar içine alınarak derenin etrafında küçük kanallar, gölcükler, fıskiyeler ve çağlayanlar oluşturulur. Nehrin kenarlarına sütunlar dikilerek Kasr-ı Hümayun inşa edilir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.
8.Soru
XVIII. yüzyılda modernleşme eğilimini besleyen en önemli etken aşağıdakilerden hangisidir?
Bahçe tanziminde Hollanda lalesine gösterilen ilgi |
Safevi Devletiyle kültürel alandaki rekabet |
Müteferrika matbaasında edebiyat eserlerinin basımı |
Avrupa ülkeleriyle artan kültürel ve siyasi ilişkiler |
Yabancı diplomatların ve misyonerlerin faaliyetleri |
Avrupa ülkeleriyle artan kültürel ve siyasi ilişkiler değişimi başlatmıştır.
9.Soru
Mahallileşme cereyanının Nedim ve Şeyh Galip’in şiirlerine yansımasının en önemli göstergesi nedir?
Hece ölçüsüyle söyledikleri şiirler |
Tardiyye nazım şeklini kullanmış olmaları |
Dönemin padişahına kaside sunmaları |
Şiirlerinin bestelenmiş olması |
Şiirlerinde deyimleri sıkça kullanmış olmaları |
Hece ölçüsüyle şiir söylemeleri mahallileşmeyle ilintilidir.
10.Soru
Sürurî, adının başına getirilen ‘’Müverrih’’ sıfatını, hangi tarzdaki ustalığıyla almıştır?
Muamma söylemesiyle
|
Hicivlerini başarıyla yazmasıyla
|
Methiye düzmekteki ustalığıyla
|
Akrostiş kullanmadaki başarısıyla
|
Tarih düşürmedeki ustalığıyla
|
11.Soru
Lale Devrinde İstanbul’u ziyaret eden ve başta Nedim olmak üzere dönemin şairleri tarafından şiirlerine nazire yazılan Nâmî mahlaslı şairin görevi nedir?
Elçilik |
Kâtiplik |
Nakkaşlık |
Dervişlik |
Müderrislik |
Elçilik göreviyle İstanbul'a gelmiştir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, birçok şair gibi Şeyh Galip’i de derinden etkileyen Sebk-i Hindi Üslubunun özelliklerinden biri değildir?
Abartmalar önemli bir yer tutar.
|
Anlatımdan çok anlam güzelliğine önem verilmiştir.
|
Şiirde daha çok insanın hayal dünyasının anlatılması, şiirlerin güç anlaşılmasına neden olmuştur.
|
Daha önce kullanılmamış kelimelere ve mazmunlara yer verilmiştir.
|
Bireysel konular ele alınmış, tasavvufa hiç yer verilmemiştir.
|
13.Soru
Tuğrâ çekmiş dest-i kudret kaşına
Cefâ takmış siyah perçem başına
Taze girmiş on üç on dört yaşına
Gül fidânım henüz bulmuş çağını
Şirin esmer şimdi bulmuş çağını
Yukarıdaki dizelerden hareketle Şeyh Galip’e dair aşağıdaki iddialardan hangisi ileri sürülemez?
Âşık edebiyatının yaygın benzetmelerini kullanmıştır. |
Yerlilik arzusu şiirinin biçim ve içeriğine yansımıştır. |
Kafiye ve redif kullanımında geleneğe bağlıdır. |
Hece ölçüsüyle başarılı şiir söylemiştir. |
Aruzun fazla kullanılmayan kalıplarını denemiştir. |
Aruz ölçüsü bu şiirde kullanılmamıştır.
14.Soru
Adanalı Sürurî’nin “müverrih” sıfatıyla anılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Tarih kitapları yazması
|
Tarih düşürme sanatında usta olması
|
Vakanüvis olarak görev yapması
|
Farklı mahlaslar kullanması
|
Babasının tarihçi olması
|
15.Soru
Lale devrinin merkezi ve sembolü olan, ismi İbrahim Paşa tarafından konulan ve açılışına bizzat III. Ahmed'in de katıldığı Sadabad Sarayı'nın açılış tarihi hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
20 Haziran 1727 |
3 Şubat 1718 |
7 Nisan 1730 |
31 Temmuz 1722 |
13 Mayıs 1720 |
Lale Devri'nin sembolü olan Sadabad Sarayı'nın açılış tarihi 31 Temmuz 1722'dir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
16.Soru
Enderunlu Fazıl'ın aşk maceralarını anlattığı 438 beyitten oluşan mesnevisinin adı nedir?
Çenginame |
Hubanname |
Zenanname |
Defter-i Aşk |
Fazıl Divanı |
Defter-i Aşk: Aruzun “fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün” kalıbıyla yazılan bu eser, şairin aşk maceralarını anlattığı 438 beyitten oluşan bir mesnevidir. Eserine güzellik (hüsn) ile aşk arasındaki ilişkinin öznesi konumundaki âşığın tanımıyla başlayan Fazıl, Allah’ın sıfatlarına ve Hz. Muhammed’e göndermelerde bulunarak güzellikle aşk ilişkisini temellendirir. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Şeyh Galip, sözü yücelttiğine inandığı anlamdaki soyutluğu sağlamak için hangi unsuru kullanmıştır?
Anlam unsuru |
Bir sözü ilk defa söyleme |
Hayal unsuru |
Farklı beyit türleri |
Teşbih |
Tüm şıklar Şeyh Galip'in şiirlerinde kullandığı yararlandığı unsurlar olmakla birlikte özellikle anlamdaki soyutluğu sağlamak için "hayal" unsurunu kullanmıştır. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Sürurî hangi özelliğiyle hem asrında hem de sonraki yüzyıllarda şöhret kazanmıştır?
Yazdığı hicivlerle |
Tarih düşürme sanatına olan düşkünlüğü ve başarısıyla |
III. Selime yazdığı kasidesiyle |
Önemli toplumsal olayları tarihleştirmesiyle |
Hayatın acı gerçeklerine alaycı bakabilmesiyle |
Tüm şıklardaki bilgiler Süruri için doğru olmakla birlikte Osmanlı tarih düşürme geleneğinin en ünlü ismi olan Sürurî, bu özelliğiyle hem asrında hem de sonraki yüzyıllarda bir hayli şöhret kazanmıştır. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Sebk-i Hindi üslubuna karşılık gelen Şeyh Galip’in okuduğu bir şairden etkilenerek adını verdiği üslup, aşağıdakilerden hangisidir?
Şairane-i Rûm
|
Eşar-ı Galib
|
Tarz-ı Şevketane
|
Kelam-ı Şikeste
|
Semt-i Manî
|
20.Soru
Nedim daha hayattayken şiirlerindeki yeniliği fark ederek onu “tâze-zebân” sıfatıyla nitelendiren tezkire yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Safayî
|
Rıza
|
Beliğ
|
Salim
|
Esrar Dede
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ