XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yazdığı mahlasnameleri ile büyük bir şöhrete kavuşan ve Türk edebiyatında en
çok mahlasname yazan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Nevres |
Kami |
Beliğ |
Hoca Neşet |
Nahifi |
Hoca Neşet (1148/1735–1222/1807), şairliğinden ziyade birçok önemli şahsiyetin yetişmesine katkıda bulunması ve yazdığı mahlasnameleri ile büyük bir şöhrete kavuşan, devrin renkli şahsiyetlerinden biridir. Aynı zamanda Türk edebiyatında en çok mahlasname yazan şairdir. Doğru cevap D.
2.Soru
Viladetname-i Hümayun Sûrname’si kim tarafından kaleme alınmıştır?
İntizamî |
Melek İbrahim |
Hafız Mehmet Efendi |
Haşmet |
Abdî |
Devrin önde gelen şairlerinden Haşmet, Viladetname-i Hümayun olarak da bilinen Sûrname'yi kaleme almıştır. Eser, III. Mustafa’nın kızı Hibetullah Sultan’ın doğumu üzerine yapılan şenlikleri konu edinmektedir.
3.Soru
Dinî-tasavvufi duyarlılıkla kaleme aldıkları şiirleriyle klasik üslup içerisinde farklı bir yönelişi temsil eden şairlerin en güçlüsü aşağıdakilerden hangisidir?
Nahifî |
İlhamî |
Beylikçi İzzet Bey |
Enis Dede |
Sakıp Dede |
Nahifî, Nazim, Enis Dede ve Sakıp Dede dinî-tasavvufi duyarlılıkla kaleme aldıkları şiirleriyle klasik üslup içerisinde farklı bir yönelişi temsil ederler. Bunlar içinde şair olarak en güçlüsü Nahifî’dir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Dönemin şair padişahları içinde anılmaya değer tek isim, kimdir?
III. Selim |
I.Mahmut |
I.Murad |
Beyazıt |
I.Selim |
III. Selim
5.Soru
Nedim'in bir anlamda Fars şiirine meydan okuduğu dizeler hangi seçenekte verilmiştir?
Bir köhne hikayedir ki derler |
Iran-zemine tuhfemiz olsun bu nev gazel |
Tutasın cihanı Sikender gibi |
O destûr-ı cihan dedikçe ol hâkân-ı devrâna |
Gel ey fasl-ı bahârân mâye-i ârâm u hâbımsın |
B seçeneğinde “Bu yeni gazel, İran toprağına armağanımız olsun. İstanbul
diyarını Isfahan’a eriştirsin.” diyerek bir anlamda Fars şiirine meydan okuma vardır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
"İnleyip sırrını faş eyleme ağyara sakın
Düşme bilmezlik ile varta-i inkâra sakın
Değmesin ellerin kâkül-ı dildâra sakın
Sonra Mansur gibi çıkman olur dâra sakın"
Şairin sırrını açıklarsan "boynun darağacına gider" diyerek kastettiği kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Nesimi |
Hallacı Mansur |
Pir Sultan Abdal |
Nef-i |
Şems-i Tebrizi |
Şairin sırrını açıklarsan "boynun darağacına gider" diyerek kastettiği kişi "Hallacı Mansur"dur. Doğru yanıt: B'dir.
7.Soru
"Aşk bir şem-i ilâhidir benim pervanesi
Şevk bir zencirdir gönlüm onun divanesi"
Yukarıdaki beyitte hangi söz sanatı vardır?
Teşbih-i Beliğ |
İstiare |
Tenasüp |
Kinaye |
Târiz |
Beyitte, "aşk" ilahi muma; şair kendisini de "pervaneye" benzetmiştir. Edebiyatta bu benzetmenin adı "Teşbih-i Beliğ"dir. Doğru yanıt: A'dır.
8.Soru
Klasik şiirde, mahlası olmayan bir şaire, sevip saydığı ustası konumundaki bir şairin mahlas vermek üzere kaleme aldığı şiirlere ne ad verilir?
Mahlasname |
Lirik |
Didaktik |
Pastoral |
Epik |
Klasik şiirde, mahlası olmayan bir şaire, sevip saydığı ustası konumundaki bir şairin mahlas vermek üzere kaleme aldığı şiirlere mahlasname adı verilir. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyılda yazılmış belli başlı gazavatnamelerden biri değildir?
Fetihname-i Cezire-i Mora |
Mora Seferi |
Ravzatü’l-Âlî |
Risale-i Sulhiyye |
Müriü’t-Tevarîh |
XVIII. yüzyılda yazılmış belli başlı gazavatnameler şunlardır: Tarihçi Raşit’in Fetihname-i Cezire-i Mora’sı, Vahid Mahtumî’nin Mora Seferi, Damat Ali Paşa’nın Ravzatü’l-Âlî’si Sadrazam Silahdar Şehid Ali Paşa’nın 1715’deki Mora adasını fethetmesinin anlatıldığı eserlerdir. Seyyit Vehbî’nin Avusturyalılarla yapılan savaş ve barışları anlattığı Risale-i Sulhiyye’si, Abdurrezzak Nevres’in Tebriziyye-i Hekimoğlu Ali Paşa adlı eseri, Antakyalı Münîf ’in Zafername veya Fetihname-i Belgrad adlarıyla bilinen eseri Ziyâyî mahlasıyla şiirleri bulunan İsmail Ziyaettin’in, babası Hekimoğlu Ali Paşa’yı anlattığı Tarih-i Ali Paşa’sı bu yüzyılda yazılmış belli başlı gazavatnamelerdir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Tanzimat yazarlarınca “Hanımefendi Hazretleri” ve “Şairler Kraliçesi” gibi lakaplarla anılan ve klasik edebiyattaki kadın şairlerin en meşhuru aşağıdakilerden hangisidir?
Fıtnat Hanım |
Fatma Âliye Hanım |
Mihri Hatun |
Zeynep Hatun |
Şeref Hanım |
Tanzimat yazarlarınca “Hanımefendi Hazretleri” ve “Şairler Kraliçesi” gibi lakaplarla anılan Fıtnat Hanım (ö. 1194 / 1780) , klasik edebiyattaki kadın şairlerin en meşhurudur. Diğer kadın şairler gibi, kültürlü, seçkin bir aileden gelen Fıtnat (Şerife Zübeyde), kendini iyi bir şekilde yetiştirmiş, nüktedan, açık sözlü bir şairdir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
I. Abdülhamit’in 12 Ocak 1776 günü doğan kızı Hatice Sultan’ın on gün süren doğum şenliklerinin anlatıldığı eser aşağıdakilerden hangisidir?
Viladetname-i Hatice Sultan |
Viladetname-i Hümayun |
Sûrname |
Fetihname-i Cezire-i Mora |
Risale-i Sulhiyye |
I. Abdülhamit’in 12 Ocak 1776 günü doğan kızı Hatice Sultan’ın on gün süren doğum şenlikleri anlatılır. Otuz varaktan ibaret olan bu sûrname, zamanın teşrifat (protokol) kuralları, eğlence hayatı ve yemekleri hakkında bilgiler verdiği için kültür tarihimiz açısından önemlidir. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fetihname,zafername gibi adlarla anılır?
Surname. |
Gazavatname. |
Muhayyelat. |
Münşeat. |
Kani. |
Gazavatname. Cevap B'dir.
13.Soru
Hikemi üslup için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Duygu ve sesin yerine fikri ve hayali öne çıkarması
|
Girift anlamları içermesi sebebiyle anlaşılmasının güç olması
|
Duygu ve sesin yerine fikri ve manayı öne çıkarması
|
Gönle ve kulağa hoş gelen bir üsluba sahip olması
|
Fikri ve manayı ihmal etmesi
|
14.Soru
Hamilet-ül Kübera aşağıdakilerden hangisinin eseridir?
Ahmet Resmi. |
Ahmet Lutfi. |
Vehbi. |
Giritli Aziz Efendi. |
Erzurumlu İbrahim Hakkı. |
Ahmet Resmi. Cevap A'dır.
15.Soru
Sûz-ı dil-ârâ makamının mucidi olan ve hasbihâl türü şiirleriyle dikkati çeken padişah III. Selim'in mahlası aşağıdakilerden hangisidir?
İlhami |
Feyzi |
Pertev |
Kadim |
Galip |
Dönemin şair padişahları içinde anılmaya değer tek isim, İlhamî (1761-1223 / 1808) mahlasıyla şiirler söyleyen ve şimşirlik kasrındaki kafes hayatını ve saltanat yıllarında yaşadığı ıstırapları içtenlikle dile getirdiği hasbihâl türü şiirleriyle dikkati çeken III. Selim’dir. Doğru cevap A.
16.Soru
Mahrem-i râz olalı gamzenle oldu hâtırım Âşinânın âşinâ bigânenin bigânesi Yukarıdaki beyitte altı çizili sözcüklerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
Tezat
|
Tenasüp
|
Teşbih
|
Teşhis
|
Telmih
|
17.Soru
Hayatını kaybetmiş ünlü kimselerin, başta ölüm tarihleri olmak üzere, meslek hayatlarının kimi safhalarının ve bazılarında da tamamıyla biyografilerinin verildiği eserlere ne ad verilmektedir?
Seyahatname |
Gazavatname |
Vefeyatname |
Münşeat |
Sefaretname |
Vefeyatnameler, vefat etmiş ünlü kimselerin, başta ölüm tarihleri olmak üzere, meslek hayatlarının kimi safhalarının ve bazılarında da tamamıyla biyografilerinin verildiği
eserlerdir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi halk hikayeleri, masal, roman karışımı eserlere verilen isimdir?
Muhayyelat. |
Gazavatname. |
Surname. |
Münşeat. |
Kani. |
Muhayyelat. Cevap A'dır.
19.Soru
- Asıl adı Hüseyin'dir.
- 1674 yılında İstanbul'un kabataş semtinde dünyaya gelmiştir.
- Soyu ehlibeyte dayandığı için Seyyid olarak anılmıştır.
- 1725 yılında Tebriz'e kadı olarak atanmıştır.
Yukarıda özellikleri verilen XVIII. yüzyıl divan şairi kimdir?
Vehbî |
Hafız Hüseyin Ayvansarayî |
Giritli Aziz Efendi |
Kânî |
Şeyhî Mehmet Efendi |
Vehb'i XVIII. yüzyılın divan sahibi şairlerindendir. 1674 yılında İstanbul’un Kabataş semtinde
dünyaya gelmiştir. Asıl adı Hüseyin’dir. Ataları ehl-i beyte dayandığı için Seyyid Vehbî olarak anılmıştır. İlk gençlik yıllarında Hüsamî olan mahlasını hocası şair Mirzazade Ahmet Neylî’nin tavsiyesi üzerine Vehbî olarak değiştirmiştir. 1725 yılında Tebriz’in ikinci kez fethi üzerine oraya kadı olarak atandı.
20.Soru
"Hayâl-i hasret-i hâlinle âh etdikçe uşşâkın
Şeb-i fürkatda her dem ahterân eyler nisâr âteş"
Beyitinde “uşşâk” sözcüğünün karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Âşık |
Yağmur |
Su |
Rüya |
Ayrılık |
“Âşık” yerine onun çoğulu “uşşâk” sözcüğünün kullanılması, sevgili bir tane olduğu
hâlde âşıklarının çok olması nedeniyledir. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ