XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sulhiyye adlı eserin yazarıdır?
Ahmet Lutfi. |
Ahmet Resmi. |
Vasıf Ahmet Efendi. |
Vehbi. |
Giritli Aziz Efendi. |
Vehbi. Cevap D'dir.
2.Soru
Gül âteş gül-bün âteş gülşen âteş cûybâr âteş Semender tıynetân-ı aşka besdir lâlezâr âteş Yukarıdaki beyitin aruz kalıbı aşağıdakilerden hangisidir?
Müfteîlün / müfteîlün / müfteîlün / müfteîlün
|
Mefâ’îlün / mefâ’îlün / mefâ’îlün / mefâ’îlün
|
Mef’ûlü / mefâ’îlü / mefâ’îlü / fe’ûlün
|
Fâ’ilâtün / fâ’ilâtün / fâ’ilâtün / fâ’ilün
|
Müstef’ilâtün / müstef’ilâtün / müstef’ilâtün / müstef’ilâtün
|
3.Soru
Mesnevi eserinde Mevlana eserinin giriş bölümünde insanın ayrılık serüvenini aşağıdakilerden hangi sembolle anlatmıştır?
Pervane |
Ney |
Şem |
Bülbül |
Karga |
Mevlana’nın Mesnevi adlı eserinin başında, insanoğlunun bu ayrılık serüveni “ney” sembolü ile anlatılmış;
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyıl nesir edebiyatının en belirgin özelliklerinden biri değildir?
Yeni ve yerli denilebilecek türlerin ortaya çıkması ve yaygınlaşması |
Önceki yüzyılda tek bir örneği bulunan sefaretnamelere bu asırda pek çok örnek elenmesi |
Sûrnâme yazıcılığının bu yüzyılda zengin bir edebiyat vücuda getirmesi |
Gazavatnâme yazıcılığının artarak devam etmesi |
Tezkire türününü en güzel örneklerinin verildiği dönem olması |
Bu yüzyıl nesir edebiyatının en belirgin özelliklerinden biri de “yeni ve yerli” diyebileceğimiz türlerin ortaya çıkması ve yaygınlaşmasıdır. Bir önceki yüzyılda bir tek örneği görülen sefaretnamelere bu asırda pek çok yeni örnek eklenmesi, XVI. yüzyıldan beri görülmekle birlikte sûrname yazıcılığının bu dönemde zengin bir edebiyat vücuda getirmesi ve gazavatname yazıcılığının artarak devam etmesi dikkat çekicidir. Tezkire türü ise her yüzyılda revaçta olan bir tür olduğu için bu yüzyılın en belirgin özelliklerinden biri olarak sayılmaz. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyılın divan sahibi şairlerinden biri olan Vehbî hakkında verilen doğru bilgilerden biri değildir?
1711’de gerçekleşen Rus seferi için yazdığı kaside ve tarihleriyle III. Ahmet’in takdirini kazandı. |
1674 yılında İstanbul’un Beyoğlu semtinde dünyaya geldi. |
Asıl adı Hüseyin’dir. |
Kethüda Hacı Ahmet Efendi’nin oğludur. |
Ataları ehl-i beyte dayandığı için Seyyid Vehbî olarak anılmıştır. |
XVIII. yüzyılın divan sahibi şairlerindendir. 1674 yılında İstanbul’un Kabataş semtinde dünyaya geldi. Asıl adı Hüseyin’dir. Kethüda Hacı Ahmet Efendi’nin oğludur. Ataları ehl-i beyte dayandığı için Seyyid Vehbî olarak anılmıştır. İlk gençlik yıllarında Hüsamî olan mahlasını hocası şair Mirzazade Ahmet Neylî’nin tavsiyesi üzerine Vehbî olarak değiştirmiştir. İyi bir öğrenim gören Vehbî’nin, zamanının ünlü bilginlerinden Mirzazade Şeyh Mehmet Efendi’den ders gördüğü, Kazasker Abdulbaki Efendi’den hüsn-i hat (=güzel yazı) sanatını öğrendiği ve Hocazade Seyyid Osman Efendi’den mülazım olarak 1696 yılında müderrisliğe yükseldiği bilinmektedir. 1711’de gerçekleşen Rus seferi için yazdığı kaside ve tarihleriyle III. Ahmet’in takdirini kazandı. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
“Güçlü, pürüzsüz ve açık bir söyleyişe sahiptir. Atasözleri ve deyimler bakımından şiirinin zenginliği anlatımını daha da güçlendirmiştir. “Bir giden bir dahi gelmez aceb ne hikmetdir”, “Söyle derd-i dilini her ne çıkarsa kısmet” gibi mısralar onun üslubunda önemli bir yer tutmaktadır.” Satırları hangi şair için söylenmiş olabilir?
Nedim |
Ragıp |
Nabî |
Ragıp Paşa |
Vehbi |
Ragıp
7.Soru
Mesnevi'de aşığın gönlü aşağıdakilerden hangisi ile düşünülür?
Pervane |
Kafes |
Alev |
Kömür |
Yangın |
Âşığın gönlü bir pervane olarak düşünüldüğüne göre,..
8.Soru
Divan şiirinde sessiz ve derinden yanıp yakılan âşığın simgesi aşağıdakilerden hangisidir?
Ateş |
Gül bahçesi |
Mum |
Ay ışığı |
Çınar ağacı |
Divan şairleri çınar ağacının kendi kendine tutuşup içten içe yandığına inanırlardı. Bu yüzden çınar, divan şiirinde sessiz ve derinden yanıp yakılan âşığın simgesi olmuştur.
9.Soru
Sadrazamın padişaha sunulacak bir metni veya herhangi bir sorunu özetleyerek hazırladığı yazıya ne ad verilir?
Telhis |
Rapor |
Teslim |
Bildiri |
Sunum |
Sadrazamın padişaha sunulacak bir metni veya herhangi bir sorunu özetleyerek hazırladığı yazıya Telhis adı veriliir.
10.Soru
XVIII. asrın şair padişahları içinde anılmaya değer tek isim aşağıdakilerden hangisidir?
İlhamî |
Nahifî |
Enis Dede |
Sakıp Dede |
Kâmî |
Dönemin şair padişahları içinde anılmaya değer tek isim İlhamî'dir. Mahlasıyla şiirler söyleyen ve şimşirlik kasrındaki kafes hayatını ve saltanat yıllarında yaşadığı ıstırapları içtenlikle dile getirdiği hasbihâl türü şiirleriyle dikkati çeken III. Selim’dir. İlhami, şiirlerini dostlarının tavsiyesiyle bir Divançede toplamıştır.Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Şakayık Zeyillerinden edebiyat araştırmaları için önemli bir yer tutan Vakayi’u’l-Fuzala kim tarafından kaleme alınmıştır?
Seyyid İbrahim Hasib |
Şeyhî Mehmet Efendi |
Osmanzade Ahmet Taip |
Ahmet Resmî |
Şeyhülislam Esat Efendi |
Şakayık zeyillerinden özellikle edebiyat araştırmaları için en önemlisi olan Vakayi’u’l-Fuzala, IVIII. yüzyılda Şeyhî Mehmet Efendi tarafından kaleme alınmıştır.
12.Soru
Şeyh Galip'in "Gül âteş gül-bün âteş gülşen âteş cûybâr âteş, Semender-tıynetân-ı aşka besdir lâlezâr âteş" beyitinde hangi sanat yapılmıştır?
Tenasüp sanatı |
Teşbihler |
Teşhis sanatı |
Hüsn-i talil sanatı |
Leff ü neşr sanatı |
Beyitte gül, gülbün, gülşen, cuybar ve lalezar sözcükleri bir araya getirilerek bahçe ile ilgili bir tenasüp sanatı yapılmıştır. Diğer bir tenasüp de ateş ile ateşte yaşadığı düşünülen semender sözcükleri arasında vardır. Beyitte yer alan bahçeye ait unsurlar ateşe benzetilmek suretiyle teşbihler yapılmıştır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Hafız Hüseyin Ayvansarayî’nin İstanbul’daki camileri adlarına göre alfabetik olarak sıralayıp bilgi verdiği eser aşağıdakilerden hangisidir?
Hadikatü’l-Cevami |
Şefikname |
Mecmua-i Tevarih |
Vefeyat-ı Selatin ve Meşahir-i Rical |
Gülzar-ı Suleha ve Vefeyat-ı Urefa |
Hafız Hüseyin Ayvansarayî’nin, biyografi ve şehir kültürü açısından önemli olan bir başka eseri ise İstanbul’daki camileri adlarına göre alfabetik olarak sıralayıp bilgi verdiği Hadikatü’l-Cevami’dir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
18. yüzyıl Hikemi üslup şairlerinden olan ve tanzimat yazarlarınca “Hanımefendi Hazretleri” ve “Şairler Kraliçesi” gibi lakaplarla anılan kadın şair aşağıdakilerden hangisidir?
Zeynep Hatun |
Mihrî Hatun |
Ayşe Hubba Hatun |
Fıtnat Hanım |
Fatma Âliye Hanım |
Tanzimat yazarlarınca “Hanımefendi Hazretleri” ve “Şairler Kraliçesi” gibi lakaplarla anılan Fıtnat Hanım (ö. 1194 / 1780) , klasik edebiyattaki kadın şairlerin en meşhurudur. Doğru cevap D.
15.Soru
Enderunlu Fazıl sanatındaki hangi yönüyle Nedim'i çağrıştırır?
Şiirlerinde Enderun'un izlerinin olması |
Sosyal olayları ve gerçek sevgiliye ait güzellik unsurlarını kendine has bir yaklaşımla anlatması |
Divanında tarih ve coğrafya gibi ilimlerden aldığı kavramlara yer vermesi |
Doğrudan bir sevgili adına yazılmış şarkıları olması |
Bazı şiirlerinde Yahudilik ve Hristiyanlıkla ilgili kavramların geçmesi |
Fazıl, İstanbul manzaralarını, sosyal olayları ve gerçek sevgili tipine ait güzellik unsurlarını kendine has bir yaklaşımla anlatır. Bu yönüyle Nedim’i çağrıştıran bir edası vardır. Özellikle şarkılarında bu yakınlık daha fazla sezilir. Fakat onun şiirinde küçük yaşta girdiği Enderun’un izleri daha belirgindir. Divanında başta tarih ve coğrafya olmak üzere çeşitli ilimlerden devşirdiği kavramlarla örülmüş şiirler vardır. Özellikle geleneğin aksine feleği övdüğü bir kasidesi, Yahudilik ve Hristiyanlıkla ilgili kavramların sıklıkla geçtiği bazı şiirleri ve doğrudan bir sevgili adına (Çiçek, Âfet, Anton vb.) söylenmiş şarkıları, onu Nedim çizgisinden ayırır. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Hoca Neşet meclisinde yetişen şairlerin Galip’ten sonraki en önemli ismi kimdir?
Esrar Dede |
Kâmî |
Beliğ |
Nahifî |
Pertev |
Pertev
17.Soru
Şıklardaki eserlerden hangisi Tasavvufî Eserlerlerin en ünlülerindendir?
Tuhfetü’l-Harameyn |
Marifetname |
Hasıl-ı Hacc-ı Şerif li-Menazili’l-Harameyn |
Vehbî Sûrnamesi |
Takvimü’t-Tevarih |
Marifetname
18.Soru
Ruhu’l-Beyan tefsiri hangi mutasavvufa aittir?
Atfî Ahmed-i Bosnevî |
Erzurumlu İbrahim Hakkı |
Bursalı İsmail Hakkı |
Yusuf-ı Sineçâk |
Şahidî |
Bu dönemde yazılan eserlerden bir grubu da dinî-tasavvufî ve ahlakî kitaplar oluşturur.
Sanat endişesinden ziyade didaktik gayeyle kaleme alınan bu eserlerin en ünlüleri, Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Marifetname’siyle, yine ünlü mutasavvıf olan Bursalı İsmail
Hakkı’nın Ruhu’l-Beyan adlı tefsiridir.
19.Soru
Sanatkârane nesrin, başta mektuplar olmak üzere türlü yazışma örneklerinin bir arada toplandığı eserlerlere ne ad verilir?
Marifetname |
Sefaretname |
Sûrname |
Münşeat mecmuaları |
Gazavatname |
Münşeat Mecmuaları
20.Soru
"Ey hâlk-ı ins ü cân rahm et
Yok bende tüvan amân rahm et"
Yukarıdaki beyitte geçen "rahm et" sözünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Kader |
Işık |
Merhamet |
Ölüm |
Aşk |
Beyitte geçen "rahm et" sözünün anlamı "merhamet"tir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ