“Evrensel” anlamına gelen ve kendisini tüm Hıristiyanların temsilcisi kabul eden Katoliklik günümüzde sayı ve tarihi yapı açısından en büyük Hıristiyan mezhebidir. Yaklaşık 41 millete dağılmış 1 milyara yakın müntesibi vardır.

Monofizitizm, Hz. İsa’da ilâhî ve beşerî iki tabiatın birleşerek tek tabiat olduğunu savunan anlayışa verilen isimdir. Bunlar Doğu Ortodoks kiliseleri içinde gösterilmelerine rağmen, bağımsız ve özerktirler. Süryânî, Ermeni, Habeş ve Kıptî kiliseleri monofizit kiliseler olarak tanınmaktadır.

Budizm’de ibadetler bireysel olarak veya keşişler eşliğinde yapılır.

Üçüncü yüzyılın sonlarında Hıristiyanlık tarihi açısından meydana gelen en önemli olaylardan birisi, Gregor (Kirkor) adında bir hıristiyanın çabaları sonucu Ermeniler’in hıristiyanlaşmasıdır. Hıristiyanlık tarihinde toplu olarak hıristiyan olan ilk kavmin Ermeniler olduğu ileri sürülmektedir.

Barnabas incili en son 17. yüzyıla kadar gelmiş, sonra kaybolmuştur. Papa tarafından, Hıristiyanlarca bulundurulması yasaklanmıştır.

Hıristiyanlık’taki iman ikrarına giren esasların nelerden oluştuğu İncil metinlerinde açık bir şekilde yer almamakla beraber, bu prensiplerin ilk Havariler Konsili’nden itibaren tespite başlandığı, son şeklini ise 4. ve 5. yüzyıllardaki konsillerde aldığı yaygın bir kanaat halindedir. Bununla beraber inançlar konusunda gerek kiliseler, gerek mezhepler arasında bazı ortak ana unsurlar bulunduğu gibi farklı anlayışlar da vardır.

Sünnilik mezhebi, müslümanlar arasında iki itikadî ve dört fıkhî mezhep veya ekol tarafından temsil edilmektedir. İtikada yani inanca ilişkin mezhepler, Maturidilik ve Eş’arilik’tir. İnanç konularında aynı görüşleri paylaşan her iki mezhebin de özelliği, İslâm akaidini Kitap ve Sünnet’e uygun biçimde, aklî verilerden de yararlanarak açıklamaktır. Sünnilik, ayrıca dört fıkhî mezhebe ayrılmıştır. Bunlar: 1. Hanefi Mezhebi, 2. Şafii Mezhebi, 3. Maliki Mezhebi ve 4. Hanbeli Mezhebi’dir. Bu mezheplerin ortak özellikleri, Kur’an, Sünnet, İcma ve Kıyas’ı fıkhî konularda delil kabul etmeleridir. A ve B şıkları Sünniliğin diğer fıkhi mezheplerindendir, Şiilik İslam'ın iki temel mezhebinden bir tanesidir, İmamiyye ise bir Şii fıkhi mezhebidir.

İsrail kavminin kutsallık vasfını kazanması Tanrı’nın kendilerini seçip ahitleşmesiyle bağlantılı olarak ortaya konmuştur: “Siz Tanrınız Rab için kutsal bir kavimsiniz. Tanrınız Rab, kendi has kavmi olmanız için yeryüzündeki bütün milletler arasından sizi seçti” (Tevrat/Tesniye 7/6).

Hz. Ali ile Muaviye arasında cereyan eden tartışmada Ali taraftarı olduklarını iddia edenlere Şiî denmektedir. Şiîlik mezhebi içerisinde farklı mezhepler ve ekoller yer almaktadır. Bunlardan Caferîlik ya da İmamiyye ve Zeydiyye gibi akımlar, Ehl-i Sünnet akımlarına en yakın mezheplerdir

Yahudilik’te peygamberlik sadece erkeklere mahsus değildir, kadınlardan
da peygamberler gelmiştir. Onlara nebiah denilmektedir ve sayıları altıdır: Hz. Musa’nın ablası Miryam (Çıkış 15/20), Debora (Hakimler 4/4), Hulda (II. Krallar 22/14), Noadya (Nehemya 6/14) ve Peygamber İşaya’nın eşi (İşaya 8/3).

Tarih boyunca Japonya’ya giren dinlerin de etkisi ile Şintoizm’de çeşitli mezhepler ortaya çıkmıştır. Şinto Rönesansı olarak da bilinen Motoari Norinaga’nın (17. yy.’da) kurduğu ve Katoliklik’teki Teslis inancını ve Cizvitlerin teolojik görüşlerini kabul eden ve Şinto Rönesansı olarak bilinen Fokko mezhebi de  bunlardan biridir.

İslâm, Hz. İbrahim’in kurduğu Kâbe’nin de içinde yer aldığı Mekke’de 610 yılında Hz. Muhammed’in tebliğ faaliyeti ile ortaya çıkmıştır. O dönemde, Bizans’ın dini Hıristiyanlık, bugünkü İran topraklarında yer alan Sasaniler’in dini ise Mecûsilik’ti. Araplar arasında putperestlik yaygın bir inançtı. Kabe’de, her biri bir Arap kabilesini temsil eden 360 put vardı. Ayrıca, o dönemde Arap Yarımadası’nda Yemen’de, Taif’te ve Medine’de Yahudi kabileleri, yine Yemen’in Necran bölgesinde Hıristiyanlar bulunmakta idi.

Fetih, yerleşme ve asimilasyon yoluyla söz konusu yüzyıllar boyunca kuzey Hindistan’a yayılan, ana mekânları Belh civarı olan ilk Aryanlar tarafından ortaya konulan dinin adı Veda Dinidir.

Yahudiler kendilerinin büyük ata İbrahim’den geldiklerine inanmaktadırlar. İsrail oğullarının ve İsrail dininin kökeni Yahudi geleneğinde ilk İbrani atası, ilk monoteist ve aynı zamanda ilk Yahudi kabul edilen İbrahim’e dayandırılmaktadır.

Yahudilikte hakiki peygamberin yanında yalancı peygamber kavramı da vardır. Yalancı peygamberin temel özellikleri ise tanrının dışında başka ilahlara kulluğa davet etmesidir.

Bir kimsenin Yahudi olabilmesi için ateşe tapması gerekmemektedir; erkek ve kadınlar mikve adı verilen bir havuzda tümüyle suya dalma (tevilah) ve Yahudi şeriatının emirlerini kabul etmelidir.

Barnabas İsa’nın havarisidir ve Hz. İsa’dan bizzat duyularak yazılan tek incildir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna gibi 4 incil sahibinin aksine, o Hz. İsa’yı görmüş ve öğretisini direkt ondan almıştır. Daha sonra 325 yılında toplanan İznik konsilinde mevcut olan 300 İncil 4’e indirildi. Bu 300 İncil arasında Barnabas İncili de bulunmaktaydı. Barnabas İncili burada yasaklanıp 4 İncil dışında İncil bulunduranların öldürüleceğine dair kanun çıkarıldı.

Hindu dini ve felsefi hareketlerin ortak hedefi mokşayı gerçekleştirmeye yönelik olup, İlk kez Bhagavat-gitada toplu olarak zikredilmiş olan üç yol vardır: Bunlar; Cnana-marga (bilgi yolu), karma-marga (amel, eylem yolu) ve bhakti-marga (aşk ile bağlanma yolu).

Yahudilere göre Davud, peygamber değil kraldır. Savaşçı ve stratejist özellikleriyle öne çıkan Kral Davud, bağlı bulunduğu güneydeki Yahuda ile kuzeydeki İsrail bölgelerine ait kabileleri tek bir merkez etrafında toplamak amacıyla stratejik konuma sahip bulunan Kudüs’ü fethedip krallığın merkezi yapmıştır. Onun zamanında İsrailoğulları yerleşik hayata geçerek tek bir merkez etrafında toplanmış, askeri, siyasi ve idari teşkilatlanmasını tamamlayarak bir devlet olmuştur.

“Önceki Peygamberler” kısmında peygamber Yeşu önderliğinde Kenan diyarına yerleşme, kutsal toprakların on iki kabile arasında taksimi, Hakimler dönemi, Saul, Davud ve Süleyman’ın krallıkları, Kudüs’ün ve Mabedin inşası ile Kuzey (İsrail) ve Güney (Yahuda) krallıklarıyla ilgili bilgiler yer almaktadır. “Sonraki Peygamberler” bölümü ise iki krallığın yıkılmasını, Babil sürgünü ve sürgünden dönüş hadiselerini, peygamberlerin İsrail halkını uyarılarını ihtiva eder.