Yaşlı Psikolojisi Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gençler arasında yaşlılara ve yaşlılığa dair kabul gören yanlış inançlardandır?
Tüm yaşlıların gri saçları, gözlükleri ve işitme cihazları yoktur. |
Birçok yaşlı ölene kadar kendisini yönetme yeteneğine sahiptir |
Yaşlı nüfusun sadece %5’inin uzun süreli bakıma ihtiyacı vardır. |
Yaşlı insanların zamanları, paylaşılacak geçmiş deneyimleri vardır |
Yaşlı insanlar günümüzün yaşantılarını anlamazlar ve az vericidirler |
E seçeneği gençler arasında yaşlılara ve yaşlılığa dair olan yanlış inançlardan biridir.
2.Soru
Arda sekiz yaşında, anne ve babası ile birlikte yaşayan ve okuluna devam eden bir çocuktur. Büyük anne ve büyük babası da Arda ile aynı ilçede yaşamaktadırlar. Arda, okulda arkadaşlarıyla yaşadığı bazı sorunları zaman zaman büyük anne ve büyük babası ile paylaşmakta, bu kişilerden yaşam tecrübeleri kapsamında geri bildirimler almaktadır. Kendisi istemediği sürece büyük anne ve büyük babasının kendisine nasihatler vermediği gözlenmektedir.
Bu kişilerin büyük anne ve büyük baba rolleri aşağıdakilerden hangisidir?
Geleneksel |
Mesafeli |
Arkadaşlık eden |
Ebeveynlik yapan |
Rehberlik eden |
Torunlarıyla ilişkilerinde bir rehber gibi davranan yaşlılar, torunları ihtiyaç duyduklarında torunlarıyla deneyimlerini ve düşüncelerini paylaşmakta, torunları
istediğinde onlara önerilerde bulunmaktadırlar. Bu yaşlılar genellikle zengin yaşam tecrübesi, bilgi ve görgüsü sayesinde torunlarının gözünde ailenin bilgesi konumundadır. Bu nedenle torunlar bu tür büyükanne ve büyükbabalardan ailenin öyküsünü dinlemek, deneyimlerinden ve çeşitli konulardaki görüşlerinden yararlanmak istemektedirler. Ancak bu yaşlılar torunları istemedikçe kendiliğinden
düşüncelerini aktarma gibi bir davranışta bulunmamaktadırlar. Doğru yanıt E'dir.
3.Soru
Yaşlı bireylerin arkadaşlarının bulunması, aşağıdaki ihtiyaçlarının hangisini karşılamalarına doğrudan katkı sunmaz?
Ait olma |
Saygı görme |
Beslenme |
Eğlenme |
Sevilme |
Yaşlı bireyler, arkadaşlıkları aracılığıyla ait olma, saygı görme, eğlenme ve sevilme ihtiyaçlarını karşılayabilmektedirler. Beslenme ihtiyaçlarının ise arkadaşlıklar yoluyla doğrudan kazanılması durumu söz konusu değildir. Doğru yanıt C'dir.
4.Soru
Düzenli birinin hem iş yaşamında hem de ev yaşamında düzenlilik göstermesinin beklenmesi kişiliğin hangi yönünü vurgulamaktadır?
Ayırdediciliğini |
Tutarlılığına |
Göreceliğine |
Bireyin çevresiyle kurduğu ilişkiyi |
Bireyin kaygılı olmasını |
Birey zaman içerisinde ve farklı durumlarda farklı davranışlar gösterebilir ama bu davranışlar arasında görece bir tutarlılığın oluşması kişilikle ilişkilidir. Örneğin düzenli bir bireyin hem iş yaşamında hem de ev yaşamında düzenlilik göstermesini bekleriz. Ayrıca tanımlarda ortak biçimde kişiliğin çeşitli özelliklerin yapılaşmış, birbiri ile ilişkiler oluşturan özellikler bütünü olduğunun da vurgulandığı görülmektedir.
5.Soru
"Yaşamanın sonuna gelen bireyin, artık yaşaması gereken ve telafisi olmayan tek bir yaşamı olduğunu kabul etmesi", olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Benliğe saplanma |
Benlik bütünlüğü |
Bedene saplanma |
Bedeni aşma |
Benliği aşma |
Benlik bütünlüğünü Erikson, "yaşamanın sonuna gelen bireyin artık yaşaması gereken ve telafisi olmayan tek bir yaşamı olduğunun kabul edilmesi" olarak tanımlamaktadır.
6.Soru
Yaşlılık döneminin sosyal gelişimi ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yaşlıların sosyal gelişim özellikleri önceki dönemlerle bağlantılıdır. |
Yaşlılık döneminde bireylerin fiziksel alanda yaşadıkları değişiklikler sosyal gelişimlerini etkilemektedir. |
Yaşlıların sağlık durumlarının değişmesi onların toplumsal rollerini etkilemektedir. |
Yaşlılık döneminde bireylerin bilişsel alanda yaşadıkları değişiklikler sosyal gelişimlerini etkilemektedir. |
Yaşlıların etkinlik alanlarının değişmesi onların toplumsal rollerinde bir fark yaratmamaktadır. |
Yaşlılık döneminde de bireylerin fiziksel ve bilişsel alanda yaşadıkları değişiklikler sosyal gelişimlerini etkilemektedir. Yaşlılıkta fiziksel ve bilişsel alanlardaki sınırlılıklara bağlı olarak genellikle sosyal yaşam alanın daralması, alım gücünün azalması ve sosyal ilişkilerin sınırlı hale gelmesi ile karakterize olmuş bir sosyal yaşam biçimi ortaya çıkmaktadır. Bu dönemde sağlık durumu, ekonomik koşullar ve etkinlik alanının değişmesiyle birlikte yaşlı bireyleri yeni toplumsal roller de beklemektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
7.Soru
Yaşlılık döneminde karşılaşılan kritik konulardan biri olan Boş Yuva Sendromu aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru tanımlanmaktadır?
Yaşlılıkta medeni durumdan çok zamanın nasıl değerlendirildiğinin önemli olması. |
Yaşamın her aşamasını birlikte paylaşan ve birlikte mücadele çiftlerin birbirlerine daha çok bağlanmaları ve evlilik doyumu artmaktadır. |
Son çocuğun da yetişkin bir birey olarak evden ayrılması sonucunda yaşlı çiftin rolleri ve yaşam biçiminin değişmesi. |
Yaşlıların akraba ve dostluk ilişkilerinin azalması sonucunda meydana gelen bir duygu durum değişikliği |
Yaşlıların fiziksel ve ekonomik yönlerden yetişkin çocuklarına bağımlı olmaları |
Yaşlılık döneminde karşılaşılan kritik konulardan biri de Boş Yuva Sendromudur. Son çocuğun da yetişkin bir birey olması ve evden ayrılmasıyla ortaya çıkan boş yuva sendromu yaşlı çiftin ilişkisinin yeni bir boyut kazanmasına yol açmaktadır. Yaşlı çift, o güne kadar çocuklarıyla birlikte yaşadıkları evde bundan böyle baş başa yaşayacak olmanın getirdiği farklı bir sürece girmektedir. Bu süreçte çiftin rolleri ve yaşam biçimi değişmektedir.
8.Soru
Aşağıdaki özelliklerden hangisi kişiliğin hem zaman içinde ve hem de farklı durumlarda benzer tepki ve davranışlar gösterilmesine yol açtığını vurgulamaktadır?
Ayırtedicilik |
Tutarlılık |
Biriciklik |
Yapılanmışlık |
Bütüncüllük |
Kişilik tanımlarındaki ilk ortak nokta kişiliğin ayırtedicilik özelliğidir. Her bireyin kişiliği kendine özgü olduğu için kişilik bireyi diğerlerinden ayıran özellikler ve nitelikler topluluğudur. Örneğin Mete çalışkan birisidir dediğimizde bu özelliğinin onu diğer insanlardan ayıran bir özellik olduğuna vurgu yaparız. Kişilik tanımlarında aynı zamanda kişiliğin sürekliliğine ve tutarlılığına da vurgu yapılmaktadır. Bu vurgu ile kişiliğin hem zaman içinde ve hem de farklı durumlarda benzer tepki ve davranışlar gösterilmesine yol açtığı kastedilmektedir. Örneğin düzenli bir bireyin hem iş yaşamında hem de ev yaşamında düzenlilik göstermesini bekleriz. Ayrıca tanımlarda ortak biçimde kişiliğin çeşitli özelliklerin yapılaşmış, birbiri ile ilişkiler oluşturan özellikler bütünü olduğunun da vurgulandığı görülmektedir. Kişiliğin bu özelliği kişiliği oluşturan öğelerin birbirinden bağımsız olmadıkları, birbirleri ile çeşitli örüntüler oluşturarak biricik bir yapı kazanması ile ilgilidir. Örneğin girişken, sorumluluk sahibi ve duyarlı bir kişinin bu özelliklerinin örüntüsü o bireyin biricik bir kişilik oluşturmasını sağlar. Kişiliğin vurgulanan bir diğer yanı ise bireyin çevresi ile kurduğu ilişki biçimlerini içermesidir. Örneğin kaygılı olmak da diğer insanlarla olumlu ilişkiler geliştirmek de kişiliğin öğeleridir. Bu özellikler göz önüne alındığında kişilik bireyleri diğerlerinden ayıran, diğerleri ile ilişkileri belirleyen, tutarlı ve yapılanmış özellikler bütünü olarak ele alınabilir. Doğru yanıt B’dir.
9.Soru
Benlik saygısı, benlik kavramının hangi boyutunu oluşturmaktdır?
Duyuşsal |
Bilişsel |
Sezgisel |
Fizyolojik |
Sosyolojik |
Özellikle benlik kavramının duyuşsal boyutunu oluşturan benlik saygısı artan yaşla birlikte farklılaşabilmektedir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Amerikan Psikologlar Derneği'nin tanımladığı, yaşlılığa dair mitler arasındadır?
Yaşlıların kişilikleri yaşam çizgisinin başından sonuna kadar oldukça tutarlıdır. |
Sosyal ilişkiler içinde olan yaşlıların depresyon düzeyi genç yetişkinlerden düşüktür. |
Yaşlılar tek başına ve yalnızdır. |
Yaşlılığa uyum sağlamada ve baş etmede başarılıdırlar. |
Pek çok yaşlı ailesiyle yakın ilişkini sürdürmektedir. |
Amerikan Psikologlar Derneğinin bir çalışmasında, yaşlılara ilişkin mitler ve gerçekler dile getirilmiştir. Buna göre, yaşlılara ilişkin mitler şunlardır: Pek çok yaşlı birbirine benzemektedir, genel olarak yaşlılar tek başına ve yalnızdırlar, yaşlılar hasta, dayanıksız ve başkalarına bağımlıdırlar, çoğunlukla zihinsel olarak kötü durumdadırlar, yaşlılar üzgün ve keyifsizdirler, ilerleyen yıllarda daha zor, sert ve katı duruma gelirler, yaşlılıkla ilişkili kaçınılamaz düşüşlerle ancak başa çıkabilirler. Doğru yanıt C'dir.
11.Soru
Ölmeden önce dünya üzerindeki pek çok ülkeyi gezme amacına sahip olan ve şimdiye kadar bu kapsamda çeşitli seyahatlere çıkmış olan 63 yaşındaki Şadiye Hanım, haberlerde duyduğu "65 yaşındaki yaşlı kadın, kendisine araba çarpması sonucu hastaneye kaldırıldı" sözlerini kızgınlıkla karşılamış ve yaşlı kadın nitelemesinin kullanılmaması gerektiğini ifade etmiştir. Yaşlı bireylere yönelik toplumdaki tutumlar dikkate alındığında, Şadiye Hanım'ın hangi tutuma yönelik kızgınlık yaşadığı söylenebilir?
Yaşlıların üretken değil tüketici olmaları |
Yaşın kronolojik olarak arttığı |
Yaşlıların gençlerle anlaşamayacakları |
Yaşlıların hoşgörülü ve esnek olmamaları |
Yaşlılığın durağan ve değişmez olması |
Yaşlı bireylere yönelik toplumda sahip olunan tutumlardan biri de yaşın kronolojik olarak artması ve yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu düşüncesidir. Bununla birlikte, toplumsal, psikolojik ve teknolojik değişimler kronolojik olarak belirlenen yaşlılık dönemi anlayışının değişmesine de yol açmıştır. Aynı yaşta olup, yaşlılığı psikolojik anlamda farklı düzeyde hisseden bireyler olabilir. Yani, kişinin olduğu yaş değil, hissettiği yaş önemlidir. Şadiye Hanım'ın kendi yaş grubundaki bireylerin yaşlı olarak nitelendirilmesini bu tutum nedeniyle kızgınlıkla karşıladığı söylenebilir. Doğru yanıt B'dir.
12.Soru
Olası Benlikler Kuramı'na göre hangi şıkta üç tür olası benlikten ikisi verilmiştir?
Olası Benlikler Kuramı'na göre hangi şıkta üç tür olası benlikten ikisi verilmiştir?
beklenen - umulan |
korkulan - alışılan |
alışılan - beklenen |
yadsınan- korkulan |
alışılan-yadsınan |
Yaşlılık döneminde benlik değişimine ilişkin bir bakış açısını Olası Benlikler Kuramı (Markus ve Nurius, 1986) ortaya koymaktadır. Olası benlikler bireyin gelecekteki benliğine iliş- kin değerlendirmelerini içermektedir. U¨ç tür olası benlik tanımlanmıştır; beklenen, umulan ve korkulan benlik.
13.Soru
Yapılan araştırmalar yaşlılık döneminde beş faktör kişilik kuramında tanımlanan kişilik özelliklerinden hangisinin genellikle azaldığını göstermektedir?
Dışa dönüklük |
Açıklık |
Nevrotiklik |
Özdisiplin |
Uyumluluk |
Yetişkinlik ve yaşlılık sürecinde kişilik özelliklerinin bazılarında değişimler olabilmektedir. Bu özelliklerin yıllar içerisindeki değişimini ele alan 92 araştırmayı inceleyen bir çalışma dışa dönüklüğün bir boyutu olarak sosyal canlılığın ve açıklığın yaşlılıkla birlikte azaldığını, uyumluluk ve sorumluluğun ise arttığını göstermiştir. Bu bulgulara çok benzer bulgular bir başka araştırmada da elde edilmiş ve dışa dönüklük ve nevrotiklik yaşlılıkla çok değişiklik göstermezken, açıklık kişilik özelliğinin 60’lı yaşlardan itibaren düştüğü, uyumluluk ve sorumlulukta ise artış olduğu ortaya konmuştur. Özetle bireyler yaşlılık dönemiyle birlikte diğer insanlar ile daha uyumlu ilişkiler geliştirebilen ve yaşamlarında daha sorumlu bireyler olmakta ancak bir yandan da yeni fikir ve deneyimlere daha kapalı bireyler olma eğilimi göstermektedirler. Doğru yanıt B’dir.
14.Soru
Meşhur eseri olan Yaşlılık (De Senectute) kitabını kaleme alan, ünlü düşünür ve filozof kimdir?
Cicero |
Gordon Allport |
Einstein |
McCharty |
Carl Rogers |
Ünlü filozof, düşünür Cicero (Sisero şeklinde okunur), meşhur eseri olan Yaşlılık (De Senectute) kitabında yazmıştır.
15.Soru
Erikson'un Psikososyal Gelişim Kuramı'na göre, yaşlılık döneminde yaşanan karmaşa aşağıdakilerden hangisidir?
Üretkenliğe karşı durgunluk |
Yakınlığa karşı yalıtılmışlık |
Kimliğe karşı rol karmaşası |
Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk |
Özerkliğe karşı utanç ve kuşku |
Psikososyal Gelişim Kuramı'na göre yaşlılık döneminde yaşanan karmaşa ise benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluktur. Bu dönemdeki karmaşanın başarılı biçimde çözümlenmesi ile ‘bilgelik’ kazanılır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılık sürecinde bilişsel değişimlerin düzeyini olumlu etkileyen faktörlerdendir?
Eğitimli olmak |
Alzheimer |
Depresyon |
Madde kullanımı |
Demans |
Eğitimli olmak
17.Soru
Ekonomik sınırlılıklar nedeniyle bağımsızlığını yitirip başkalarına bağımlı hale gelmiş bir yaşlı birey emekliliğe uyumun hangi evresindedir?
Hazırlık evresi |
Balayı evresi |
Yeniden yönelim evresi |
Kararlılık evresi |
Sonlandırma evresi |
Ekonomik sınırlılıklar nedeniyle bağımsızlığını yitirip başkalarına bağımlı hale gelmiş bir yaşlı birey emekliliğe uyumun sonlandırma evresine geçmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
18.Soru
Beş Faktör Kişilik Kuramında tanımlanan kişilik özelliklerinden hangi ikisi daha çok kişiler arası ilişkileri temel alan kişilik özellikleridir?
Dışa dönüklük ve uyumluluk |
Öz-disiplin ve dışa dönüklük |
Dışa dönüklük ve açıklık |
Nevrotizm ve öz-disiplin |
Açıklık ve uyumluluk |
Ancak son yıllarda farklı araştırmacılar (Goldberg, 1990; McCrae ve Costa, 1992) tarafından gerçekleştirilen araştırmalar tutarlı biçimde beş temel kişilik özelliği olduğuna ilişkin bulguları ortaya koymuşlardır. Bu kişilik özellikleri nevrotiklik, dışa dönüklük, açıklık, uyumluluk ve öz-disiplindir. Bu kişilik özelliklerinden dışa dönüklük ve uyumluluk daha çok kişiler arası ilişkileri temel alan kişilik özellikleridir.
19.Soru
Kimi yaşlı bireylerin önceki yıllardan kazandıkları akran ilişkilerinin çeşitli yönlerden değişime uğrayarak, ölene kadar sürebilmesi aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
Sosyal gelişim özellikleri uyum sorununu azaltmaktadır |
Sosyal gelişim özellikleri değişiklik göstermektedir |
Sosyal gelişim özellikleri önceki dönemlerle bağlantılıdır. |
Sosyal gelişim özellikleri güven duygusunu pekiştirir |
Sosyal gelişim özellikleri sorumluluk duygusunu geliştirir |
Kimi yaşlıların önceki yıllardan kazandıkları akran ilişkileri de çeşitli
yönlerden değişime uğrayarak, ölene kadar sürebilmektedir. Diğer yandan
bireyler yaşamın ilk yıllarından beri öğrendikleri sosyal becerileri kullanarak yaşlılık döneminde yeni ilişkiler de geliştirebilmektedir. Buradan da anlaşıldığı gibi yaşlıların sosyal gelişim özellikleri önceki dönemlerle bağlantılıdır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
I. Eş, kardeş,çocukluk arkadaşları gibi bireylerle kurulan yakın ilişkiler
II. Gençlik yıllarından beri devam eden dostlarla kurulan sosyal ilişkiler
III. Sağlık sorunları sebebiyle gidilen hastanelerde geliştirilen ilişkiler
IV. Resmi grup ya da kulüplere üyelik aracılığıyla geliştirilen ilişkiler
Yukarıda verilen ve yaşlıların sosyal çevrelerinde ortaya çıkan ilişki türleri aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
I-III-IV |
II-III-IV |
I-II-IV |
II-IV |
III-IV |
Yaşlıların sosyal çevrelerinde üç tür
ilişkinin öne çıktığı dikkat çekmektedir. Bunlar: (a)
eş, kardeş, çocukluk arkadaşları gibi bireylerle kurulan yakın ilişkiler, (b) gençlik yıllarından beri devam eden dostlarla kurulan sosyal ilişkiler, (c) resmi
grup ya da kulüplere üyelikler aracılığı ile geliştirilen ilişkilerdir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ