İşitme kaybı, fizyolojik rahatsızlıklar, yalnızlık ve emekliliğe geçiş süreci yaşlılarda öfke yaratan durumlardır. Kalp çarpıntısı ise kaygı durumunun belirtilerindendir.

Araştırmalarda iyi oluşu etkileyen önemli faktörler göze çarpmaktadır. Bu faktörler; kişilik, sağlık, gelir durumu, yaşam doyumu, din, ırk, evlilik ve aile, yaş, cinsiyet farklılıkları, iş memnuniyeti, eğitim, zeka, davranış ve sonuçları, sosyal iletişim, sosyal destek, yaşam olayları, aktiviteler ve biyolojik faktörlerdir.

Çatışmalar sadece yaşlılarla gençler arasında gerçekleşmez. Her yaşta birey, herhangi başka bir bireyle çatışma yaşayabilir. Örneğin, kurumda kalan yaşlılar, ortak yaşam alanlarını ve eşyalarını kullanmaktadırlar. Tüm yaş gruplarında olduğu gibi yaşlılar da bu ortak alan ya da eşyaları paylaşmakta sorunlar yaşayabilmektedirler. Bu kurumlarda bazen bakım verenlerin ilgisini paylaşmak bile çatışmaya neden olabilmektedir. Dolayısıyla II. maddede verilen bilgi yanlış, diğer maddeler doğrudur.

Yaşlılarda ölüm kaygısının yüksek olmasının gerekçeleri arasında onların yaşlarının ilerledikçe kendilerini ölüme daha yakın hissetmeleri, bununla beraber çeşitli hastalıklara maruz kalmaları ve duygusal olarak kendilerini zayıf hissetmeleri ve geçmişe bakınca pişmanlık duyabilecekleri yaşantılarının olması sayılabilir. Ancak yaşın ilerlemesi ile ölüm kaygısının azalması yaşlıların ölüm kaygısının yüksek olmasına bir gerekçe olarak görülemez.

Psikolojik iyi oluş kavramının boyutları şunlardır: Kendini kabul, kişisel büyüme, yaşam amacı, olumlu ilişkiler, çevresel hâkimiyet, özerklik. Yaşam doyumu ve duygulanım ise öznel iyi oluşun bileşenlerindendir.

Sosyal Belirtiler;
Bu belirtiler daha çok iş ortamında görülür. İş ortamında tükenmişliği yaşayan kişiler, fizyolojik ve psikolojik olarak kendilerini çalışma arkadaşlarından uzaklaştırırlar. İnsan ilişkileri kopmuştur. Aslında çevresine karşı olumsuz duygu ve tavırları, insanlara karşı ilgisiz, alaycı hatta suçlayıcı davranışları, işleri sürekli aksatması ve her şeyi olumsuz değerlendirmesi nedeniyle iş arkadaşları ve amirleri tarafından sevilmezler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Psikolojik iyi oluş, yaşamdan zevk almanın ötesinde bireyin sınırlılıklarının farkında olması, özerk ve bağımsız olması, yaşam amacının ve anlamının olması ve kendini geliştirme çabasıdır. İyi oluşun arkasında, bireyin potansiyelini gerçekleştirilmesini savunan psikolojik iyi oluşun sadece mutluluk ve yaşamda iyi hissetmeyi deneyimlemek olmadığı,
yapılan çalışmalarla çokça tartışılmış, yaşam için doyum ve hazdan daha fazla şeyler olması gerektiği üzerinde durulmuştur.

Kaygı ile ilgili ruh sağlığı bozukluklarını anlatmak için kullanılan klinik kaygıdan da söz etmek mümkündür. Klinik kaygı; yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, agorafobi, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal fobi ve obsesif kompulsif bozukluk vb. şeklinde ifade edilen ruh sağlığı bozukluklarını anlatmaktadır.

Gündelik yaşamda ortaya çıkan sosyal problemleri etkili bir biçimde çözebilmek için öncelikle problemin tanımlanmasına ihtiyaç vardır. Problem doğru tanımlanmadığında uygun çözüm yollarının bulunmasına imka^n yoktur.

İyi oluş¸ ve yılmazlık pozitif psikoloji içerisinde yer alan ve birbirleri ile ilişkili iki önemli kavramdır. Son yıllarda gelişmiş¸ ve gelişmekte olan ülkelerde artan yaşlı nüfusun mutlu, gelecek kaygısı taşımayan, kendisini güvende ve iyi oluş¸ içerisinde hisseden, önüne çıkan zorluklara uyum sağlayabilen ve bu zorluklarla baş etme becerisi gösterebilen bireyler olması, sağlıklı birer yaşlı birey olmaları açısından son derece önemlidir.

Psikologlar zekâyı akıcı ve birikimli zekâ olmak üzere ikiye ayırmaktadırlar. Akıcı zekâ kültürden bağımsız, organizmanın fizyolojik yapısına dayanan zekâ türüdür. Yeni problemleri ve durumları doğru biçimde ele almayı ifade etmektedir. Örneğin bir matematik probleminin çözümü akıcı zekâ ile ilgilidir. Birikimli zekâ ise toplumsal deneyimler sırasında kazanılır. İleri yaşlarda artış gösterir, en azından azalmaz. Dolayısıyla III. maddede verilen bilgi yanlış, diğerleri doğrudur.

Sosyal problem çözme, baş etme stratejilerinin, kendini kontrol yöntemlerinin öğrenilmesi sürecidir. Problemin çözümü problemi tanıma, çözümler üretme, karar verme ve çözümü uygulama aşamalarından oluşmaktadır.

Yaş grubu le açık bir yakınlık kurma: Yaşlıların, sonrak nesillere uyum yapmaları
zor olduğundan, kendi yaşıtlarıyla yakınlık kurmaları beklenir. Onların zamanları
çoktur, birbirlerini dinleyecek kadar vakitleri vardır. Sonrak nesillerin onlara bu
kadar zaman ayırmaları zor olur.

Problemin çözümünde problemi tanıma, çözümler üretme, karar verme ve çözümü uygulamadan oluşan dört aşama önerilmektedir. Mevcut koşullar altında uygulanabilecek en doğru çözümün hangisi olduğu, karar verme aşamasında belirlenmelidir.

I, II, III ve IV zamanla gelişen kişisel özellikler olarak tanımlanan Yılmazlık' ın süreçlerinden biridir.

politik

Yapılan çalışmalara bakıldığında, bazı yaşlı yetişkinlerin diğerlerine göre daha yılmaz oldukları ve daha farklı yılmazlık modeli sergiledikleri görülmüştür. Yıllardır yapılan çalışmalardan öğrenilen bazı yılmazlık özellikleri ve göstergeleri;

• İlişki kurma yeteneğine sahip olmak
• Problemleri aşılmaz olarak görmeme
• Değişiklikleri yaşamın bir parçası olarak kabul etme
• Yeni amaçlar oluşturma
• Kararlı eylemler gösterme
• Kendini keşfetmek için arayışları sürdürme
• Kendisi ile ilgili pozitif bakış açısı geliştirme
• Umutlu bir yaşam felsefesi sürdürme
• Kendine önem vermek ve kendi bakımını sürdürebilmek

Toplulukçu kültürleri bireyci kültürlerden ayıran temel özellik, toplulukçu kültürlerde kişinin kendisini bağımsız bir birey olarak değil; aile, kavim, ulus vb. bir grubun parçası olarak görmesidir. Bu nedenle, günümüzde bireyci ve toplulukçu özelliklerin her ikisini de gösteren Türk toplumunda aile yapısı, hem yaşlıların kendilerini işe yarar hissetmelerine olanak verici hem de yaşlıların atalarımız olarak kendilerini ait hissetmelerine katkı sağlayıcı özelliktedir.

Folkman ve Lazarus başa çıkma kavramını ve sürecini açıklarken değer biçme (appraisal) kavramından yararlanmışlardır. Geliştirmiş¸ oldukları modelde değer biçme, kişinin olası bir stres yaratıcı ile ilgili yorumu olarak tanımlanmıştır (Folkman ve Lazarus, 1988). Bir başka deyişle değer biçme kişinin iyilik hâli için ortaya çıkan “şeylerin” anlamlılığını değerlendirmedir (Lazarus, 1991).

Tükenmişliğin sosyal belirtileri daha çok iş ortamında görülür. İş ortamında tükenmişliği yaşayan kişiler, fizyolojik ve psikolojik olarak kendilerini çalışma arkadaşlarından uzaklaştırırlar. İnsan ilişkileri kopmuştur. Güçsüzlük fiziksel, engellenmişlik duygusu psikolojik, karşısındakini suçlama ve unutkanlık ise tükenmişliğin davranışsal belirtilerdendir.